Yıl: 2007 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 355 - 372 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği

Öz:
Bu çalışmada, (1) otel işletmelerindeki işgörenlerin iş tatmin düzeylerinin ölçülmesi ve (2) otel personelinin iş tatminini doğru olarak ölçen bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, Türkiye’de Doğu Akdeniz Bölgesi’nde faaliyet gösteren 3, 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerindeki işgörenlerden oluşmaktadır. Geliştirilen ölçeğin faktör boyutları, “İletişim ve Bütünlük”, “Terfi”, “Amirler”, “İşin Doğası (1) (Fiziksel olmayan faktörler)”,“İşin Doğası (2) (Fiziksel olan faktörler)”, “Ücret ve Ek İmkanlar”, “Özgürlük”, “Yönetim”dir. Çalışmanın sonuçlarına göre işgörenlerin iş tatminini etkileyen en önemli faktörler, “Amirler”, “İşin Doğası (fiziksel ve fiziksel olmayan faktörler)”, “İletişim ve Bütünlük”den oluşmak- tadır. Bulgular ayrıca işgören davranışları üzerinde psiko-sosyal faktörlerin (örneğin; işin doğası), ekonomik faktörlerden (örneğin, ücret) daha etkili olduğunu ileri sürmektedir. Sonuçlarda eğitim seviyesi yüksek işgörenlerin, eğitim düzeyi daha düşük işgörenlere göre tatmin düzeylerinin daha düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca ağır iş yükü nedeniyle yiyecek-içecek departmanında çalışan işgörenlerin otelin diğer departmanlarında çalışan işgörenlerden tatmin düzeylerinin daha az olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada işgörenlerin iş tatmin düzeyleri yüksek ve işi bırakma eğilimlerinin düşük olduğu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agho, A. O., Mueller, C. W. ve Price, J. L. (1993). “Determinants of Employee Job Satisfaction: An Emprical Test of a Causal Model” Human Relations, 6 (8): 1007-1027.
  • Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İşgören İştatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (4) : 1-25.
  • Andrew, F.M. ve Withey S.B. (1976). Social Indicators of Well-being. New York: Plenum Press.
  • Arnold, H. J. ve Feldman, D. C. (1989). “Organizational Behavior” Job Satisfaction, Singapore: Mc Graw- Hill Book Company.
  • Ay, Ü. ve Karadal, H. (1995). Örgütsel İş Doyumu Etkenleri ve Doyum Düzeylerine İlişkin Yurtkur’da Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (1): 63-74.Adana: Çukurova Basımevi.
  • Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2004). Örgütsel İletişim ile İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler:Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (7): 1-30.
  • Barney, J. B. (1986). Organizational Culture; Can It Be A Sources of Sustained Competitive Advantage?, Academy of Management Review, 11 (3): 656-665.
  • Brief, A. P. ve Weis H. M. (2002). Organizational Behavior: Affect in The Workplace, Erişim tarihi 16.04.05, www adresi: www.cba.uri.edu/Scholl/ Notes/ otivation.html.
  • Bush, J. (2002). 12 Tips for Increasing Your Job Satisfaction, Family Practice Management, s.70.
  • Cammann, C., Fichman, M.G., Jenkins, D. ve Klesh, J.R. (1983). Assessing the Attitudes and Perceptions of Organization Members, p.71-138, John Wiley & Sons Inc.
  • Çekmecelioğlu, H. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma, İş,Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi Cilt:8 Sayı:2, Haziran 2006.
  • Cranny, C. L., Smith, P. ve Stone, F.F. (1992). “Job Satisfaction: How People Feel About Their Job and How It Affects Their Performance.” New York: Lexington Books.
  • Downs, C. W. ve Hazen, M. (1977). Communication Satisfaction Questionnaire, Databank.Erişim tarihi 19.08.2005, www adresi: http://www. İmetacomm.otherpubs/appendix_b_cme2.pdf.
  • Downs, C. W. ve Hazen, M. (1977). Comprehensive Measures of Organizational Communication CSQ, Erişim tarihi 18.09.2005, www adresi: http://uwec.edu/ Sampson/measures/CSQ.htm.
  • Ekman, P. (1972). Universals and Cultural Differences in Faciall Expressions of Emotion: İçinde:Cole, J.K. (Ed.) Nebraska Symposium on Motivation, (Vol.19, 207-283). Lincoln: University of Nebraska Press.
  • Ekman, P. ve Friesen, W.V. (1971). Constants Across Cultures in The Face and Emotion, Journal of Personality and Social Psychology , 17: 124-129.
  • Ergeneli, A. ve Eryiğit, M. (2001). Öğretim Elemanlarının İş Tatmini: Ankara’da Devlet ve Özel Üniversite Karşılaştırması, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2): 159-178.
  • Ghiselli, R. F., Lalopa, J. M. ve Bai, B. (2001). Job Satisfaction, Life Satisfaction and Turnover Intent, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 42 (2): 28.
  • Gülgöz, S. (1994). Test Kullanımında Temel Konular. Türk Psikoloji Dergisi, 9(33), 1-8.
  • Hackman, R. J. ve Oldham, G.R. (1975). Development of The Job Diagnostic Survey, Journal of Applied Psychology, 60: 159-170.
  • Heshizer, B. (1994). The Impact of Flexible Benefits Plans on Job Satisfaction, Organizational Commitment, Benefits Quartly, 10 (4).
  • Ironson, G.H., Smith, P.C., Brannick, M.T., Gibson, W.M., ve Paul, K.B. (1989). Constitution of a Job in General Scale: A Comparison of Global, Composite and Spesific Measures, Journal of Applied Psychology, 74: 193-200.
  • Izard, C. E. (1971). The Face of Emotion New York: Appleton.
  • Kunin, T. (1955). The Construction of a New Type of Attitude Measure. Personnel Psychology, 8, 65-67.
  • Locke, E. A. (1976). Nature and Causes of Job Satisfaction. In M.D. Dunette (Ed), Handbook of Industrial and Organizational Psychology, pp.1297-1349. Chicago: Rand McNally.
  • Mathieu, J.E. ve Zajac, D. M. (1990). A Review and Meta- Anlysis of the Antecedents, Correlates and Consequences of Organizational Commitment, The American Psychological Association, 108 (2): 171-194.
  • Mount, D. J. ve Bartlett, A.L. (2002). Development of a Job Satsfaction Factor Model for The Lodging Industry, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, Haworth Press, 1 (1):17-39. Erişim tarihi 19.07.2005 wwwadresi:http:www.haworthpressinc.com/store/product.asp?sku=J171.TheHaworth Press.
  • Neuberger, O. ve Allerbeck, M. (1980). Arbeitsbeschreibungsbogen. Goch: Bratt-Institut für Neues Lernen.
  • Reichel, A. ve Pizam A.(1984). “Job Satisfaction, Lifestyle and Demographics of U.S. Hospitality Industry Worker- Versus Others” International Journal of Hospitality Management, 3 (3).
  • Rogers, J. D. (1994). “Increasing Job Satisfaction of Service Personnel” Journal of Services Marketing, 8 (1): 14-26.
  • Roberts, K. H. ve Savage, F. (1973). “Twenty Questions: Utilising Job Satisfaction Measures” California Management Review 15: 82-90.
  • Savaşır, I. (1994). Ölçek uyarlamasındaki sorunlar ve bazı çözüm yolları, Türk Psikoloji Dergisi, 9 (33), 27-32.
  • Sims, W. J. (2003). Managing Labour Turnover in The Tourism Industry, NewYork: Nova Science Publishers.
  • Smith, P. C., Kendall, L. M., ve Hulin, C. L. (1969). Measurement of Satisfaction in Work and Retirement, Chicago: Rand McNally.
  • Spector, P. E. (1985). Measurement of Human Service Staff Satisfaction: Development of The Job Satisfaction Survey, American Journal of Community Psychology, 13, 693-713.
  • Spector, P.E. (1997). Job Satisfaction Survey, Erişim tarihi: 29.05.05, www adresi:http://chuma.cos.usf.edu/ spector/scales/jssscale.html.
  • Spector, P. E. (1997). Job Satisfaciton, USA: Sage Publication Ltd.
  • Spilberg, C.D. ve Sharma, S. (1976). Cross-cultural measurement of anxiety. C.D. Spielberg and R.Diaz-Guerero Eds.), Cross-Cultural Research on Anxiety. Washington D.C. Hempshire, Wiley.
  • Şahin, N. (1994). Psikoloji Araştırmalarında Ölçek Kullanımı. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (33), 19-26.
  • Taner, B. (1993). “Büyük Otellerde Yönetim Biçimlerinin Personel Üzerindeki Etkileri ve Yöneticilerin Personele Yaklaşımlarında Bir Sistem Önerisi” Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Testa, M. R., Williams, J. M. ve Pietrzak, D. (1998). The Development of The Cruise Line Job Satisfaction Qusttionnaire, Journal of Travel Research (36): 13-19.
  • Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (İkinci Baskı). Ankara: Türk Psikologları Derneği Yayınları.
  • Tütüncü, Ö. (2002). Seyahat Acentalarında İş Tanımlama Ölçeği Kapsamında İş Doyumunun Ölçülmesi: İzmir İli Uygulaması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 13(2): 129-138.
  • Weiss, D.J., Dawis, R.V., England, G.W., ve Lofquist, L. H. (1967). Manual for The Minnesota Satisfaction Questionnaire (Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, No. 22),Minneapolis: University of Minnesota.
APA KAYA İ (2007). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. , 355 - 372.
Chicago KAYA İlke Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. (2007): 355 - 372.
MLA KAYA İlke Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. , 2007, ss.355 - 372.
AMA KAYA İ Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. . 2007; 355 - 372.
Vancouver KAYA İ Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. . 2007; 355 - 372.
IEEE KAYA İ "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği." , ss.355 - 372, 2007.
ISNAD KAYA, İlke. "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği". (2007), 355-372.
APA KAYA İ (2007). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 355 - 372.
Chicago KAYA İlke Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.2 (2007): 355 - 372.
MLA KAYA İlke Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.2, 2007, ss.355 - 372.
AMA KAYA İ Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 7(2): 355 - 372.
Vancouver KAYA İ Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 7(2): 355 - 372.
IEEE KAYA İ "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.355 - 372, 2007.
ISNAD KAYA, İlke. "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/2 (2007), 355-372.