Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği

Amaç: Yaşam kalitesi ve işlevsellik günümüz çalışmalarında ilgi alanı olsa bile, duygurudurum bozukluklarında yeterince araştırılmamışlardır. Bu çalışmada, bipolar bozuklukta bir işlevsellik ölçeği geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bipolar Bozuklukta İşlevsellik Ölçeği (BB-İ) Türkiye Psikiyatri Derneği Duygudurum Bozuklukları Bilimsel Çalışma Birimi tarafından hazırlanmıştır. Ölçek 58 madde ve 11 altölçekten oluşmaktadır: duygusal işlevsellik, zihinsel işlevsellik, cinsel işlevsellik, damgalanma hissi, içe kapanıklık, ev içi ilişkiler, arkadaşlarıyla ilişkiler, toplumsal etkinliklere katılım, günlük etkinlikler ve hobiler, inisiyatif alma ve potansiyelini kullanabilme ve iş. Çalışmaya 15 Duygudurum Bozukluğu merkezi tarafından 252 hasta alınmıştır. Ek olarak, herhangi bir psikiyatrik ya da bedensel hastalığı olmayan otuz sağlıklı denek alınmıştır. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 38.6±12.1 ve %56 (n=141)?sı kadındır. Bipolar bozukluğun süresi 11.9±9.2?dir ve hastaların %91.3?üne bipolar I bozukluk tanısı konmuştur. Güvenilirlik analizinde, güvenilirlik katsayıları düşük olan altı madde çıkarıldıktan sonra, Cronbach alfa katsayısı 0.91 olarak bulunmuştur. Madde-toplam puan korelasyonları 0.22 0.86 arasındadır. Test-yeniden test güvenilirliğinde, iki ölçüm arasındaki korelasyon katsayısı yüksektir (r=0.82, p<0.0001). Geçerlilik analizlerinde, açıklayıcı faktör analizinde toplam varyansın %65.1?ini temsil eden 13 faktör elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde, 11 alan 0.061 RMSEA değeri ile modele uymuştur. BB-İ, İşlevselliğin Genel Değerlendirilmesi ile anlamlı korelasyon göstermiştir (r=0.428, p<0.0001). Hastaları (ortalama puan=111.8±15.2) sağlıklı deneklerden (ortalama puan=121.4±10.4) ayırt etmiştir(t=-2.300, p=0.038). Sonuç: Güvenilirlik analizleri sonucunda altı maddenin çıkarılması ile 52-maddeli Bipolar Bozuklukta İşlevsellik Ölçeği, bipolar bozuklukta işlevselliğin değerlendirilmesi için güvenilir ve geçerli bir araçtır.

Anahtar Kelime: Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri İki uçlu duygu durum bozukluğu Anketler Sonuçların tekrarlanabilirliği

Konular: Psikoloji Psikiyatri

Development of a questionnaire to assess Inter-episode functioning in bipolar disorder: Bipolar disorder functioning questionnaire

Öz:

Objective: Even though quality of life and functioning are topics that are point of interest, they are not assessed adequately in mood disorders. In this study, it is aimed to develop a functioning assessment scale in bipolar disorder. Method: Bipolar Disorder Functioning Questionnaire (BDFQ) is developed by the Scientific Section for Mood Disorders of the Psychiatric Association of Turkey. The questionnaire contains 58 items, and consists of eleven subscales: emotional functioning, intellectual functioning, sexual functioning, feelings of stigmatization, social withdrawal, household relations, relations with friends, participation to social activities, daily activities and hobbies, taking initiative and self sufficiency, and occupation. Results: In this study, 252 remitted bipolar patients from 15 centers were included. In addition, thirty subjects without any lifetime psychiatric, neurological or physical disease were recruited. The mean age of the patients was 38.6±12.1 and 56% (n=141) were female. The mean duration of the bipolar disorder was 11.9±9.2 years, and 91.3% of the patients were diagnosed to have bipolar I disorder. In the reliability analyses, after the exclusion of six items with low reliability coefficients, The Cronbach alpha coefficient was calculated to be 0.91. The item-total scale correlations were between 0.22-0.86. In test-retest reliability, the correlation between the two ratings was high (r=0.82, p<0.0001). In validity analyses, 13 factors were obtained representing 65.1% of the total variance in exploratory factor analysis. In confirmatory factor analysis, 11 domains fit the model with a RMSEA of 0.061. BDFQ significantly correlated with GAF (r=0.428, p<.0001). BDFQ also showed significantly negative correlation with HAM-D (r=-0.541, p<0.0001) and YMRS (r=-0.365, p<0.0001). It discriminated the patients (mean score=111.8±15.2) from the healthy subjects (mean score=121.4±10.4) well (t=-2.300, p=0.038). Conclusion: With the six items excluded, it is suggested that the 52-item BDFQ is a reliable and valid instrument in the assessment of functioning in bipolar disorder.

Anahtar Kelime: Questionnaires Reproducibility of Results Psychiatric Status Rating Scales Bipolar Disorder

Konular: Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akdemir A, Örsel S, Dağ İ, Türkçapar H, İşcan N, Özbay H (1996) Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ)?nin geçerliği, güvenirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 4: 251-259.
Altshuler L, Mintz J, Leight K (2002) The Life Functioning Questionnaire (LFQ): a brief, gender-neutral scale assessing functional outcome. Psychiatry Res, 112: 161-182.
Aydemir Ö (2004) Bipolar bozukluğa yönelik tutumlar ve damgalama. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 12 (Ek Sayı 3): 61-64.
Birchwood M, Smith J, Cochrane R, Wetton S, Opestake S (1990) The Social Functioning Scale. The development and validation of a new scale of social adjustment for use in family intervention programmes with schizophrenic patients. Br J Psychiatry, 157: 853-859.
Dünya Sağlık Örgütü (2004) İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslar arası Sınıflandırılması. Çev. Elif Kabakçı, Ahmet Göğüş. Bilge Matbaacılık, Ankara.
Endicott JE, Nee J, Harrison W, Blumenthal R (1993) Quality of Life Enjoyment and Satisfaction Questinnaire: a new measure. Psychopharmacol Bull, 29: 321-326.
Fidaner H, Elbi H, Fidaner C, Yalçın Eser S, Eser E (1999) Türkler için sağlık ve sosyal bilim araştırmalarında kullanılan likert tipi yanıt ölçekleri: WHOQOL Türkçe versiyonu yanıt skalaları sonuçları. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 7 (Ek sayı 2): 41-47.
Karadağ F, Oral ET, Aran Yalçın F, Erten E (2001) Young Mani Derecelendirme Ölçeğinin Türkiye?de geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 13: 107-114.
Mezzich JE (1997) Kültür ve Çok Eksenli Tanı. Kültür ve Psikiyatrik Tanı. Çev.: Tüzer T. Compos Mentis Yayınları, Ankara, s: 379.
Michalak EE, Yatham LN, Kolesar S, Lam RW (2006) Bipolar disorder and quality of life: a patient-centered perspective. Qual Life Res, 15: 25-37.
Michalak EE, Yatham LN, Wan DD, Lam RW (2005) Perceived quality of life in patients with bipolar disorder. Does group psychoeducation have an impact? Can J Psychiatry, 50: 95-100.
Özer S, Uluşahin A, Batur S, Kabakçı E, Saka MC (2002) Outcome measures of interepisode bipolar patients in a Turkish sample. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, l37: 31-37.
Schumacker RE, Lomax RG (2004) A Beginner?s Guide to Structural Equation Modeling, second edition. Lawrence Erlbaum Associates Publishers, Londra, s: 79-122.
Tezbaşaran AA (1996) Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.

APA	AYDEMİR Ö, Eren İ, SAVAŞ H, KALKAN OĞUZHANOĞLU N, KOÇAL N, ÖZGÜVEN H, AKKAYA C, BAŞTERZİ A, KARLIDAĞ R, YENİLMEZ Ç, OZERDEM A, KORA K, TAMAM L, GÜLSEREN Ş, Oral E, Vahip S (2007). Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. , 344 - 352.
Chicago	AYDEMİR Ömer,Eren İbrahim,SAVAŞ Haluk,KALKAN OĞUZHANOĞLU NALAN,KOÇAL Nesrin,ÖZGÜVEN Halime Devrimci,AKKAYA Cengiz,BAŞTERZİ Ayşe Devrim,KARLIDAĞ Rifat,YENİLMEZ Çınar,OZERDEM AYSEGUL,KORA Kaan,TAMAM Lut,GÜLSEREN Şeref,Oral Esat Timuçin,Vahip Simavi Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. (2007): 344 - 352.
MLA	AYDEMİR Ömer,Eren İbrahim,SAVAŞ Haluk,KALKAN OĞUZHANOĞLU NALAN,KOÇAL Nesrin,ÖZGÜVEN Halime Devrimci,AKKAYA Cengiz,BAŞTERZİ Ayşe Devrim,KARLIDAĞ Rifat,YENİLMEZ Çınar,OZERDEM AYSEGUL,KORA Kaan,TAMAM Lut,GÜLSEREN Şeref,Oral Esat Timuçin,Vahip Simavi Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. , 2007, ss.344 - 352.
AMA	AYDEMİR Ö,Eren İ,SAVAŞ H,KALKAN OĞUZHANOĞLU N,KOÇAL N,ÖZGÜVEN H,AKKAYA C,BAŞTERZİ A,KARLIDAĞ R,YENİLMEZ Ç,OZERDEM A,KORA K,TAMAM L,GÜLSEREN Ş,Oral E,Vahip S Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. . 2007; 344 - 352.
Vancouver	AYDEMİR Ö,Eren İ,SAVAŞ H,KALKAN OĞUZHANOĞLU N,KOÇAL N,ÖZGÜVEN H,AKKAYA C,BAŞTERZİ A,KARLIDAĞ R,YENİLMEZ Ç,OZERDEM A,KORA K,TAMAM L,GÜLSEREN Ş,Oral E,Vahip S Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. . 2007; 344 - 352.
IEEE	AYDEMİR Ö,Eren İ,SAVAŞ H,KALKAN OĞUZHANOĞLU N,KOÇAL N,ÖZGÜVEN H,AKKAYA C,BAŞTERZİ A,KARLIDAĞ R,YENİLMEZ Ç,OZERDEM A,KORA K,TAMAM L,GÜLSEREN Ş,Oral E,Vahip S "Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği." , ss.344 - 352, 2007.
ISNAD	AYDEMİR, Ömer vd. "Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği". (2007), 344-352.

APA	AYDEMİR Ö, Eren İ, SAVAŞ H, KALKAN OĞUZHANOĞLU N, KOÇAL N, ÖZGÜVEN H, AKKAYA C, BAŞTERZİ A, KARLIDAĞ R, YENİLMEZ Ç, OZERDEM A, KORA K, TAMAM L, GÜLSEREN Ş, Oral E, Vahip S (2007). Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(4), 344 - 352.
Chicago	AYDEMİR Ömer,Eren İbrahim,SAVAŞ Haluk,KALKAN OĞUZHANOĞLU NALAN,KOÇAL Nesrin,ÖZGÜVEN Halime Devrimci,AKKAYA Cengiz,BAŞTERZİ Ayşe Devrim,KARLIDAĞ Rifat,YENİLMEZ Çınar,OZERDEM AYSEGUL,KORA Kaan,TAMAM Lut,GÜLSEREN Şeref,Oral Esat Timuçin,Vahip Simavi Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi 18, no.4 (2007): 344 - 352.
MLA	AYDEMİR Ömer,Eren İbrahim,SAVAŞ Haluk,KALKAN OĞUZHANOĞLU NALAN,KOÇAL Nesrin,ÖZGÜVEN Halime Devrimci,AKKAYA Cengiz,BAŞTERZİ Ayşe Devrim,KARLIDAĞ Rifat,YENİLMEZ Çınar,OZERDEM AYSEGUL,KORA Kaan,TAMAM Lut,GÜLSEREN Şeref,Oral Esat Timuçin,Vahip Simavi Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.18, no.4, 2007, ss.344 - 352.
AMA	AYDEMİR Ö,Eren İ,SAVAŞ H,KALKAN OĞUZHANOĞLU N,KOÇAL N,ÖZGÜVEN H,AKKAYA C,BAŞTERZİ A,KARLIDAĞ R,YENİLMEZ Ç,OZERDEM A,KORA K,TAMAM L,GÜLSEREN Ş,Oral E,Vahip S Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007; 18(4): 344 - 352.
Vancouver	AYDEMİR Ö,Eren İ,SAVAŞ H,KALKAN OĞUZHANOĞLU N,KOÇAL N,ÖZGÜVEN H,AKKAYA C,BAŞTERZİ A,KARLIDAĞ R,YENİLMEZ Ç,OZERDEM A,KORA K,TAMAM L,GÜLSEREN Ş,Oral E,Vahip S Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007; 18(4): 344 - 352.
IEEE	AYDEMİR Ö,Eren İ,SAVAŞ H,KALKAN OĞUZHANOĞLU N,KOÇAL N,ÖZGÜVEN H,AKKAYA C,BAŞTERZİ A,KARLIDAĞ R,YENİLMEZ Ç,OZERDEM A,KORA K,TAMAM L,GÜLSEREN Ş,Oral E,Vahip S "Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği." Türk Psikiyatri Dergisi, 18, ss.344 - 352, 2007.
ISNAD	AYDEMİR, Ömer vd. "Bipolar bozuklukta işlevsellik ölçeğinin geliştirilmesi, güvenilirlik ve geçerliliği". Türk Psikiyatri Dergisi 18/4 (2007), 344-352.