Yıl: 2007 Cilt: 18 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 12 - 22 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri

Öz:
İşlem maliyeti yaklaşımının temel varsayımları olan fırsatçılık; ve sınırlı akılcılık kültürel değerlerden etkilenmektedir ve kültürlerarasında birbirinden farklılık göstermektedir. Özellikle işlem topolojilerine bakıldığında bu yaklaşımın kültürden etkilendiğine dair en somut örnek sosyal ilişkilere ve güvene dayalı klan sistemidir. Kültürel düzeyde, bireyci davranış gösterenlerin toplulukçu davranış gösterenlere göre daha fırsatçı olduğuna dair basit bir genelleme yapılmasına rağmen, bu çalışmanın teorik varsayımları hem bireyci hem de toplulukçu davranış gösterenlerin ilişkisel faktörlere bağlı olarak fırsatçı eğilim gösterdiklerini ileri sürmektedir. Dikey bireycilik ve toplulukçuluk, yatay bireycilik ve toplulukçuluğa göre fırsatçı eğilimi daha çok etkilemektedir. Ayrıca, toplulukçu davranış gösterenlerin sosyal kontrol eğilimleri, iç gruba dönüşme potansiyeli taşıyan ilgisiz alanlarda çeşitlenme stratejisi olarak hareketlerini yönlendirmektedir. Baskın form olarak tanımlanan Türkiye'deki şirket grupları ilgisiz alanlarda çeşitlenerek büyümüşlerdir. Dolayısıyla, bir toplumda iç grup dış grup arasındaki çıkar çatışması ne kadar büyürse, ekonomide iş gruplarının önemi o kadar çok artmaktadır. Sonuç olarak Türk toplumundaki dikey (hiyerarşik) ilişkiler fırsatçı eğilimi ve işlem maliyetlerini artırmaktadır.
Anahtar Kelime: işlem maliyetleri iktisadı kültürel değerler

Cultural Foundation of Transaction Cost Economics

Öz:
Opportunism and bounded rationality, which are the basic assumptions of the Transaction Cost Economics, are affected by cultural values which differentiate among cross-cultural. The most concrete example, in terms of cultural affects on this approach, is clan system, based on social relationship and trust, according to transaction typology. Although a simplistic cultural generalization could be that individualists are more likely to be opportunistic than collectivism our theoretical propositions indicate that both collectivists and individualists can be opportunistic depending on relational factors. It is possible that vertical individualism and collectivism are likely to be more influencing on opportunistic propensity than horizontal versions of individualism and collectivism. Furthermore, social control tendencies of collectivists may direct their activities toward unrelated diversification, having the potential to turn into ingroups. Typically, Turkish business groups, as the dominant business groups in Turkey have grown through unrelated diversification. Consequently, the more interest conflicts between ingroup and outgroups in a society, the greater the importance of business groups is in the economy. As a result, vertical (hierarchy) relationship in Turkish society increases opportunistic propensity and transaction cost.
Anahtar Kelime: cultural values transaction cost economics

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Barney, Jay B.; Hesterly, William, 1996, "Organizational Economics: Understanding the Relationship between Organizations and Economic Analysis", Clegg, Stewart R.; Hardy, Cynthia; Nord, Walter R. (der.), Handbook of Organization Studies, Sage Publications, s:115-147.
  • Berry, John W., 1994, "Ecology of Individualism and Collectivism", Uicnol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:77-84.
  • Berry, John W., 1997, "An Ecocultural Approach to the Study of Cross-Cultural Industrial/Organizational Psychology", P. Christopher Earley and Miriam Erez (der.), New Perspectives on International Industrial/Organizational Psychology, The New Lexington Press, San Francisco, s: 130-147.
  • Boisot, MH., 1995, Information Space, Routledge, London.
  • Boisot, Maix; Liang, Xing Guo, 1992, "The Nature of Managerial Work in the Chinese Enterprise Reforms. A Study of Six Directors", Organization Studies, Spring.
  • Buğra, Ayşe, 1995, Devlet ve İşadamları, Çeviren: Fikret Adaman, İletişim Yayınları.
  • Buğra, Ayşe, 1997, "The Claws of the Tigers", Privateview: Autumn.
  • Buğra, Ayşe, 1998, "Class, Culture and State: An Analysis of Interest Representation by two Turkish Business Associations", International Journal of Middle East Studies, Vol:30, s: 521-539.
  • Buğra, Ayşe; Üsdiken Behlül, 1997, State, Market and Organizational Form (der.), Walter de Gruyter, Berlin, New York.
  • Chen, C.CR.;Meindl, R.B. Hunt, 1997, "Testing the Effects of Vertical and Horizontal Collectivism: A Study of Reward Allocation Preferences in China", Journal of Cross- Cultural Psychology, Vol:28, s:44-70.
  • Chen, Chao C; Peng, Mike W.; Saparito, Patrick A., 2002, ''Individualism, Collectivism and Opportunism: A Cultural Perspective on Transaction Cost Economics", Journal of Management, Vol: 28, No:4, s:567-583.
  • Çokgezen, Murat, 2000, "New Fragmentations and New Cooperations in the Turkish Bourgeoisie", Environment and Planning C: Government and Policy, Vol: 18, s: 525
  • Demir, Ömer; Acar, Mustafa; Toprak, Metin; 2004, "Anatolian Tigers or Islamic Capital: Prospects and Challenges", Middle Eastern Studies, Vol: 40, Nr: 6, November, s:166-188.
  • Douma, Sytse; Schreuder, Hem, 1998, Economic Approaches to Organizations, Second Edition, Prentice Hall.
  • Erez, M., 1994, "Toward a Model of Cross-Cultural Industrial and Organizational Psychology", H. C. Triandis, M. Dunnette ve L. Hough (der.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology: Vol: 4 (2nd ed..), Palo Alto, CA: Consulting Psychologist Press, s:557-607.
  • Fiske, Alan Page, 1990, Structures of Social Life; The Four Elemantary Forms of Human Relations. New York, Free Press, Toronto.
  • Ghoshal, S.; Moran, P., 1996, "Bad for Practice: A Critique of the Transaction Cost Theory", Academy of Management Review, Vol:21, s: 13-47.
  • Gökşen, N.S.; Üsdiken, B., 2001, "Uniformity and Diversity in Turkish Business Groups: Effects of Scale and Time Founding", British Journal of Management, Vol: 12, No:4,s:325-340.
  • Göregenli, Melek, 1997, "Individualist-Collectivist Tendencies in a Turkish Samples", Journal of Cross-Cultural Psychology, Vol: 28, Nr: 6, November 1997, s:787-794.
  • Guillen, M.F., 2000, "Business Groups in Emerging Economies: A Resource-based View", Academy of Management Journal, Vol:43, No:3, s:362-380.
  • Hofstede, Geert, 1980, Culture's Consequences» Firsth Edition, Sage Publications, Thousand Oaks, London.
  • Hofstede, Geert, 1991, Cultures and Organizations: Software of the Mind, McGraw-Hill, London.
  • Hofstede, Geert, 2001, Culture's Consequences, Second Edition, Sage Publications, Thousand Oaks, London.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem, 1994, "A Critical Appraisal of Individualism and Collectivism", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang- Chin Choı, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:52-65.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem, 1997, "Individualism and Collectivism", John W. Berry, Marshall H. Segal, Çiğdem Kağıtçıbaşı (der.), Handbook of Cross-Cultural Psychology, Volume 3, Allyn and Bacon, s:l-50.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem, 1998, Kültürel Psikoloji, Kültür Bağlamında İnsan ve Aile, Evrim Yayınları, Sosyal Psikoloji Dizisi:2, İstanbul.
  • Kashima, Yoshihisa; Kashima, Emiko S, 1999, "Culture, Connectionism, and the Self", Social Psychology and Cultural Context, John Adamopolous, Yoshihisa Kashima (der.), Sage Publications, s:77-92.
  • Kim, Jai-Beom; Kim, Jai-June, 2000, "Reputation and International Technology Transfer: A Comparative Study of Japanese, Europen and American Corporations in Korea", International Business Review, Vol:9, s:613-624.
  • Kim, Uichol, 1994, "Individualism and Collectivism: Conceptual Clarification and Elaboration", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:19-40.
  • March, J.G.; Simon, H.A., 1975, Örgütler, Çeviren: Ömer Bozkurt ve Oğuz Onaran, TODAİE Yayınları, No: 144, Ankara.
  • Markus, H. R.; Kitayama, S., 19?1, "Culture and Self: Implications for Cognition, Emotion, and Motivation", Psychological Review, Vol:98, s:224-253.
  • Miller, J. G., 1997, "Theoretical Issues in Cultural Psychology", John W. Berry, Ype H. Poortinga, Janak Pandey (der.), Handbook of Cross-Cultural Psychology, Volume 1, Allyn and Bacon, s:85-128.
  • Misra, G.; Gergen, K. J., 1993, "On the Place of Culture in Psychological Science", International Journal of Psychology, Vol:28, s:225-243.
  • Munroe, R. L.; Munroe, R. H., 1997, "A Comparative Anthropbgical Perspective", John W. Berry, Ype H. Poortinga, Janak Pandey (der.), Handbook of Cross-Cultural Psychology, Volume 1, Allyn and Bacon, s:171-214.
  • Ouchi, W.G., 1980, "Markets, Bureaucracies and Clans", Administrative Science Quarterly, Vol:25, s:129-141.
  • Öniş, Ziya, 2002, "Entrepreneurs, Citizenship and The European Union: The Chancing Nature of State-Business Relations m Turkey", E. Fuat Keyman ve Ahmet İçduygu (der.) Challenges to Citizenship in a Globalizing World: European Questions and Turkish Experiences, Revised Version- December.
  • Öniş, Ziya; Türem, Umut, 2001, Entrepreneurs, Democracy and Citizenship in Turkey, Revised Draft-July.
  • Özcan, G. B.; Çokgezen, M., 2003, limits to Alternative Forms of Capitalization: The Case of Anatolian Holding Companies. World Development, Vol:31, No:12, s:2061-2084.
  • Paşa, Selda Fikret, 2000, "Leadership Influence in a High Power Distannce and Collectivist Culture", Leadership & Organization Development Journal, Vol. 21, Nr.8, s: 414-426.
  • Peng, M. W., 2002; Cultures, Institutions, and Strategic Choices: Toward an Institutional Perspective on Business Strategy. Gannon, Martin J.ve Newman, Karen L. (Der.), The Blackwell Handbook of Cross-Cultural Management, Blackwell Business, s: 52-66.
  • Reykowski, Janusz, 1994, "'Collectivism and Individualism as Dimension of Social Change", Kim Uichol, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications,s:276-293.
  • Rokeach, Milton, 1973, The Nature of Human Values, The Free Pres, New York.
  • Sargut, A. Selami, 2001, Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, İmge Kitabevi.
  • Sargut, A. Selami, 2003, "Kurumsal Alanlardaki Örgüt Yapılarının Oluşmasında ve Ekonomik İşlemlerin Yürütülmesinde Güvenin Rolü", Ferda Erdem (der.), Sosyal Bilimlerde Güven, Vadi Yayınları, s:89-124.
  • Schwartz, Shalom H., 1994, "Beyond Individualism/Colectivism: New Cultural Dimensions of Values", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:85-119.
  • Triandis, H.C, 2001, "Individualism-Collectivism and Personality", Journal of Personality, Vol.69, Nr.6, s:907-924.
  • Triandis, Harry C, 2002, "Generic Individualism and Collectivism", Martin J. Gannon, Karen L. Newman (der.), The Blackwell Handbook of Cross-Chiltural Management, Blackwell Publishers Ltd., USA,s:16-45.
  • Triandis, H. C; Bhawuk, Dharm P. S., 1997, "Culture Theory and Meaning of Relatedness", P. Christopher Earley and Miriam Erez (der.), New Perspectives on International Industrial/Organizational Psychology, The New Lexington Press, San Francisco, s: 13-52.
  • Triandis, H.C, 1994, Culture and Social Behavior, McGraw-Hill, Inc.
  • Triandis, H.C., 1995, Individualism & Collectivism, Boulder, San Francisco, Oxford.
  • Triandis, Harry C, İ994, "Theoretical and Methodological Approaches to the Study of Collectivism and Individualism", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang- Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:41-51.
  • Weber, Max, 1995, Toplumsal ve Ekonomik örgütlenme Kuramı, Çeviri: Özer Ozankaya, İmge Kitabevi Yayınları: 136, Ankara.
  • Whitley, R., 1994, "Dominant Forms of Economic Organization in Market Economies", Organization Studies, Vol:15, No:2, s: 153-182.
  • Williamson, Oliver E., 1975, Markets and Hierarchies: Analysis and Antitrust Implications, The Free Pres.
  • Williamson, Oliver E., 1995, "Transaction Cost Economics and Organization Theory", Williamson, Oliver E. (der.), Organization Theory, Oxford University Press, s:207-256.
  • Yamaguchi, Susumu, 1994, "Collectivism among the Japanese: A Perspective From the Self, Kim Uichol, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s: 175-188.
APA ŞAHİN TAN K (2007). İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. , 12 - 22.
Chicago ŞAHİN TAN Kader İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. (2007): 12 - 22.
MLA ŞAHİN TAN Kader İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. , 2007, ss.12 - 22.
AMA ŞAHİN TAN K İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. . 2007; 12 - 22.
Vancouver ŞAHİN TAN K İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. . 2007; 12 - 22.
IEEE ŞAHİN TAN K "İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri." , ss.12 - 22, 2007.
ISNAD ŞAHİN TAN, Kader. "İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri". (2007), 12-22.
APA ŞAHİN TAN K (2007). İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, 18(58), 12 - 22.
Chicago ŞAHİN TAN Kader İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü 18, no.58 (2007): 12 - 22.
MLA ŞAHİN TAN Kader İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, vol.18, no.58, 2007, ss.12 - 22.
AMA ŞAHİN TAN K İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü. 2007; 18(58): 12 - 22.
Vancouver ŞAHİN TAN K İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri. Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü. 2007; 18(58): 12 - 22.
IEEE ŞAHİN TAN K "İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri." Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, 18, ss.12 - 22, 2007.
ISNAD ŞAHİN TAN, Kader. "İşlem Maliyeti Yaklaşımı'nın Kültürel Temelleri". Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü 18/58 (2007), 12-22.