Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri

21 23

Proje Grubu: SOBAG Sayfa Sayısı: 195 Proje No: 116K848 Proje Bitiş Tarihi: 01.05.2019 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-09-2020

Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri

Öz:
Rekabet edebilirlik hem doğrudan hem de verimliliği artırarak dolaylı olarak büyümeyi olumlu etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Ayrıca, kaynak zengini olmayan az gelişmiş ülkelerin karşılaştıkları ödemeler dengesi sorunu ile de doğrudan ilişkilidir. İşte bu yüzden, bu araştırmanın temel motivasyonu Türkiye ekonomisinin hem sektör hem firma düzeyinde rekabet edebilirliğini ve bunu belirleyen faktörleri ortaya çıkarak politika önerileri geliştirmektir. Daha spesifik olarak, bu araştırma projesinin, birbiriyle ilişkili ve tamamlayıcı üç amacı bulunmaktadır. Birincisi, Türkiye imalat sanayii ve hizmet sektörünün rekabet edebilirliğinin evrimi ve mevcut durumunu ortaya koymak. İkincisi, özellikle ürün ve piyasa farklılaştırmasının ve Türk firmaların küresel değer zincirlerine eklemlenmelerinin boyutları ve yöneliminin betimsel olarak incelemek. Bu araştırmanın üçüncü ve nihai amacı, Türkiye imalat sanayii ve hizmet sektörünün rekabet edebilirliğini belirleyen faktörleri tespit etmektir. Bu kapsamda, ürün ve piyasa farklılaştırmasının, ürün çeşitliliğinin niteliksel derecesini gösteren karmaşıklığın (complexity), küresel değer zincirlerine eklemlenme derecesinin ve firmaya özgü karakteristik özelliklerin firma düzeyinde rekabet edebilirliğe etkileri incelenmektedir. Bu araştırma projesindeki analizlerde hem firma düzeyinde hem de ürün/sektör düzeyinde veriler kullanılmaktadır. Ürün/sektör düzeyindeki analizlerde; Birleşmiş Milletler Mal Ticareti (Commodity Trade-UN COMTRADE) veritabanı (1996-2014), Birleşmiş Milletler Hizmet Ticareti (Service Trade-UN EBOPS) veritabanı (2000-2014) ve Dünya Girdi Çıktı Veri Tabanı (The World Input-Output Database-WIOD) (2016) kullanılmıştır. Firma düzeyindeki analizlerde ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)?nda mevcut olan firma düzeyindeki Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (2003-2015) ve Dış Ticaret İstatistikleri (2002-2013) birleştirilerek kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları şöyle özetlenebilir: Birincisi, 1960 yılından 2016 yılına kadar Türkiye ekonomisinin dünya ticaretindeki payında önemli gelişmeler olmuştur. 1960 yılında binde 2,5 olan Türkiye?nin dünya ticaretinde payı 2016 yılına gelindiğinde binde 9?a ulaşmıştır. İkincisi, Türkiye imalat sanayindeki birçok endüstride rekabet gücünü artırmasına rağmen, bu süreç talebi artan ürünlere doğru uyumlu bir şekilde gerçekleşmemiştir. Ayrıca, 2007 yılından sonra, birçok sektörde toplam pazar payındaki büyüme oranlarında düşüşler yaşanmıştır. Üçüncüsü, Türkiye?nin küresel katma değer payı, toplam dünya ticaretindeki payı artmasına rağmen, hızla azalmaktadır. Türkiye bu anlamda diğer gelişmekte olan ülkelerden ayrışmaktadır.
Anahtar Kelime: değer zincirleri dış ticaret karmaşıklık rekabetçilik. hizmet sektörü imalat sanayi

Konular: Siyasi Bilimler İktisat
Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aiginger, K. 2000. “Specialization of European Manufacturing”, Austrian Economic Quarterly, 2, 81-92.
  • Aktan, C. C. 1998. Türkiye Dünyanın Neresinde? İzmir: Ege Genç İşadamları Derneği.
  • Ark, B. V., Stuivenwold, E., Ypma, G. 2005. “Unit Labor Costs, Productivity and International Competitiveness”. Research Memorandum GD-80, University of Groningen, Groningen Growth and Development Centre.
  • Arkolakis, C., Demidova, P., Klenow, J., Rodriguez-Clare, A. 2008. “Endogenous Variety and the Gains from Trade”, American Economic Review, 98 (2), 444-450.
  • Arslan, N., Tatlıdil, H. 2012. “Defining and Measuring Competitiveness: A Comparative Analysis of Turkey with 11 Potential Rivals”, International Journal of Basic & Applied Sciences IJBAS-IJENS, 12 (2), 31-43.
  • ASO. 2018. “Genel Amaçlı Makine Sektörü”, http://www.aso.org.tr/wpcontent/uploads/2017/09/24.pdf Son Erişim Tarihi: 18 Ekim 2018.
  • Avella, L., E. Fernandez, C. J. Vazquez. 2001. “Analysis of Manufacturing Strategy as an Explanatory Factor of Competitiveness in the Large Spanish Industrial Firm”, International Journal of Production Economics, 72, 139-157.
  • Aytun, U., Kılıçaslan, Y. 2018. “Sektör Düzeyinde Rekabet Edebilirlik ve Dünya Talebine Uyum: Türkiye ve Seçili Ülkeler için Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13 (1), 143-166.
  • Bakımlı, E. 2005. “Uluslararası Rekabet Gücü: Ölçümü ve Önemi”, Uluslararası Rekabet Sürecinde Türkiye (Ed. M. F. Gökalp, C. Y. Kesbiç), ss. 3-49, İstanbul: Beyaz Yayınları. Balassa, B. 1965. “Trade Liberalisation and “Revealed” Comparative Advantage”, The Manchester School, 33 (2), 99-123.
  • Baldwin R. E. 1958. “The Commodity composition of trade: Selected industrial countries, 1900-1954”, The Review of Economics and Statistics, 40 (1), 50-68.
  • Baldwin, R. E. 2012. “Global Supply Chains: Why They Emerged, Why They Matter, and Where They Are Going”, Centre for Economic Policy Research Discussions Papers, No. 9103.
  • Banerji, R. 1974. “The export performance of less developed countries: a constant market share analysis”, Weltwirtschaftliches Archiv, (110), 447-481.
  • Basile, R. 2001. “Export Behaviour of Italian Manufacturing Firms over the Nineties: the Role of Innovation”, Research Policy, 30 (8), 1185-1201.
  • Beningo, S. 2005. “Trade and Transportation between the United States and China, and between the United States and India”, 2006 Conference of the Society of Government Economists, Washington.
  • Benkovskis, K., Wörz, J. 2015. "’Made in China’ - How does it affect our understanding of global market shares?," Working Paper Series 1787, European Central Bank.
  • Boltho, A. 1996. “The Assesment: International Competitiveness”, Oxford Review of Economic Policy, 12 (3), 1-16.
  • Bowen, H. P., Pelzman, J. 1984. “US export competitiveness: 1962-77”, Applied Economics, 16 (3), 461-473.
  • Cebeci, T. 2014. “Impact of Export Destinations on Firm Performance”, The World Bank Development Research Group Trade and International Integration Team, Policy Research Working Paper WPS6743.
  • Cebeci, T., Fernandes, A. M. 2013. “Micro Dynamics of Turkey’s Export Boom in the 2000s”, The World Bank Development Research Group Trade and International Integration Team, Policy Research Working Paper WPS6452.
  • Deloitte. 2013. “Global Manufacturing Competitiveness Index. Council on Competitiveness”. http://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/manufacturing/articles/2013-global-manufacturingcompetitiveness-index.html Son Erişim Tarihi: 29 Nisan 2016.
  • Demirci, B. 2013. “2013 Türkiye Plastik Sektör İzleme Raporu”, http://www.pagder.org.tr/massmail/PICS/file/turk-plastik-sektoru-2013_123014.pdf Son Erişim Tarihi: 16 Ekim 2018.
  • Doğru, B. N., Meçik, O. 2018. “Türkiye'de Endüstri 4.0'ın İşgücü Piyasasına Etkileri: Firma Beklentileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, Endüstri 4.0 ve Örgütsel Değişim Özel Sayısı, 1581-1606.
  • Dosi G., Grazzi M., Moschella D. 2013. “The Determinants of International Competitiveness: a Firm-Level Perspective”, Sant’Anna School of Advanced Studies, Pisa, Italy and Department of Economics, Bologna: University of Bologna.
  • Duman, M. C. 2017. “Rekabetçi Bir Dünyada Yer Edinmek İçin Reçete Önerisi”, İktisat ve Toplum, 8 (85), 71-76.
  • Ege, A., Ege, A. Y. 2015. “Türkiye’nin Imalat Sanayii Ürünleri Dış Ticaretinde Kalite ve Fiyata Dayalı Rekabet”, Türkiye Ekonomisinin Dünü Bugünü Yarını. Editörler: Özçelik, E., Taymaz, E. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Ekmen Özçelik, S., Erlat, G. 2015. “Türkiye Ihracatının AB-15 Piyasasında Rekabet Gücü”, Türkiye Ekonomisinin Dünü Bugünü Yarını. Editörler: Özçelik, E., Taymaz, E. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Erdil, E., Göksidan, H. T. 2015. “Review of International Production and Global Value Chain Studies: the Case of Turkish Regional Networks”. TEKPOL Working Paper Series STPSWP-15/04, METU-TEKPOL.
  • Erlat, G., Erlat, H. 2012. Türkiye’nin Orta Doğu Ülkeleri Ile Olan Ticareti, 1990-2002. Tartışma Metni 2012/26, Türkiye Ekonomi Kurumu.
  • Ersungur, Ş. M., Ekinci, E. D., Takım, A. 2011. “Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılıktaki Değişme: Girdi- Çıktı Yaklaşımıyla Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 1-11.
  • Ezeala-Harrison, F. 1999. Theory and Policy of International Competitiveness. Westport: Praeger Publishers.
  • Fagerberg, J., Sollie, G. 1987. “The Method of Constant Market Shares Analysis Reconsidered”, Applied Economics, 19 (12), 1571-1583.
  • Frohberg, K., Hartmann, M. 1997. “Comparing Measures of Competitiveness”, Institute of Agricultural Development in Central and Eastern Europe, 2, 1-16.
  • Fukasaku, K. ve Mingyuan W. 1993. “China as a Leading Pacific Economy”, OECD Development Centre Working Paper, 89, 1-41.
  • Gilpin, R. 2012. Uluslararası İlişkilerin Ekonomi Politiği. Ankara: Kripto Kitaplar. Gökmenoğlu, S. M., Akal, M., Altunışık, R. 2012. “Ulusal Rekabet Gücünü Belirleyen Faktörler Üzerine Değerlendirmeler”, Rekabet Dergisi, 13 (4), 3-43.
  • Grupp H. 1997. “The Links Between Competitiveness, Firm Innovative Activities and Public R&D Support in Germany: an Empirical Analysis”, Technology Analysis and Strategic Management, 9 (1), 19–33.
  • Gökalp, M. F., Baldemir, E. 2005. “Kurumsal Yapı ve Uluslararası Rekabet”, Uluslararası Rekabet Sürecinde Türkiye (Ed. M. F. Gökalp, C. Y. Kesbiç), ss. 123-142, İstanbul: Beyaz Yayınları.
  • Gürlesel, C. F. 2009. Global Sanayi Eğilimleri ve Türkiye Için Değerlendirme, İstanbul Sanayi Odası Yayınları No: 2009/2. İstanbul: Trep Presswork.
  • Gürpınar, K., Barca, M. 2007. “Türk Mobilya Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü Düzeyi ve Nedenleri”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2 (2), 41-61.
  • Hausmann, R., Hwang, J., Rodrik, D. 2007. “What You Export Matters”, Journal of Economic Growth, 12, 1–25.
  • Hidalgo, C., Hausmann, R. 2009. “The Building Blocks of Economic Complexity”, Proceedings of the National Academy of Sciences, 106 (26), 1570-1575.
  • Hobday, M. 1998. “Product complexity, innovation and industrial organisation”, Research Policy, 26, 689–710.
  • IMF. 2018. World Economic Outlook, April 2018 Cyclical Upswing, Structural Change. Washington: IMF.
  • İEİS. 2018. “Türkiye İlaç Sektörü 2017”. http://ieis.org.tr/ieis/assets/front/sektorraporu2017/Turkiye_Ilac_sektoru_2017_Raporu.pd f Son Erişim Tarihi: 18 Ekim 2018.
  • Kaplinsky, R., and M. Morris. 2002. A Handbook for Value Chain Research. Canada: International Development Research Center (IDRC).
  • Lall, S. 2001. “Competitiveness indices and developing countries: an economic evaluation of the Global Competitiveness Report”. World Development, 29 (9), 1501-1525.
  • Lall, S., Weiss, J., Zhang, J. 2005. “The ‘Sophistication’ of Exports: a New Measure of Product Characteristics”. QEH Working Paper Series QEHWPS 123, Quenn Elizabeth House.
  • Laursen, K. 1999. “The impact of technological opportunity on the dynamics of trade performance”, Structural Change and Economic Dynamics, 10 (3-4), 341-357.
  • Leamer, E. E., Stern, R. M. 1970. Quantitative international economics. Boston: Allyn and Bacon.
  • Leung, P. ve Junning C. 2005. “A Review of Comparative Advantage Assessment Approaches in Relation to Aquaculture Development”, College of Tropical Agriculture and Human Resources University of Hawaii, Manoa, 1-23.
  • Liesner, H. H. 1958. “The European Common Market and British Industry”, The Economic Journal, 68 (270), 302-316.
  • Marcolin, L., Miroudot, S., Squicciarini, M. 2016. “Routine Jobs, Employment and Technological Innovation in Global Value Chains”, OECD Science, Technology and Industry Working Papers, 2016/01, Paris: OECD Publishing.
  • Meçik, O., Afşar, M. 2014. “Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşümler ve İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1 (2), 1-23.
  • Merkies, A. Q., Meer, T. 1988. “A theoretical foundation for constant market share analysis”, Empirical Economics, 13 (2), 65-80.
  • MÜSİAD. 2009. Hizmet Sektör Raporu. Araştırma Raporları: 63, İstanbul: İmak. MÜSİAD. 2012. Küresel Rekabet Için Ar-Ge ve Inovasyon: Stratejik Dönüşüm Önerisi. Araştırma Raporları: 76, İstanbul: Pelikan Basım.
  • Neary, J. P. 2006. Measuring Competitiveness. IMF Working Paper, WP/06/209. OECD. 2011. “ISIC Rev. 3 Technology Intensity Definition”, https://www.oecd.org/sti/ind/48350231.pdf Son Erişim Tarihi: 24 Eylül 2018.
  • OECD. 1996. Industrial Competitiveness. Paris: OECD.
  • O'Farrell, P. N., Hitchens, D. M. W. N., Moffat, l. A. R. 1992. “The Competitiveness of Business Services Firm: a Matched Comparison between Scotland and the South of England”, Regional Studies, 26 (6), 519–533.
  • Ongun, M. T. 2013. Sanayileşme ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Özdamar, G., Albeni, M. 2011. “Türkiye Otomotiv Sanayisi Dış Ticaret Rekabet Gücü Üzerine Bir Inceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 193-216.
  • Pilat, D. 2013. “Understanding Global Value Chains”. https://csisprod.s3.amazonaws.com/s3fspublic/legacy_files/files/attachments/131030_global_vc.pdf Son Erişim Tarihi: 21 Mayıs 2016.
  • Porter, M. E. 1990. “The Competitive Advantages of Nations”, Harvard Business Review, http://www.economie.ens.fr/IMG/pdf/porter_1990_- _the_competitive_advantage_of_nations.pdf Son Erişim Tarihi: 24 Ekim 2018.
  • PwC. 2018a. “Blockchain, a catalyst for new approaches in insurance”. https://www.pwc.com.tr/tr/sektorler/sigortacilik/pdf/blockchain-a-catalyst.pdf Son Erişim Tarihi: 18 Ekim 2018.
  • PwC. 2018b. “Financial Services Technology 2020 and Beyond: Embracing disruption”. https://www.pwc.com.tr/tr/sektorler/finansal-hizmetler/finansal-hizmetler-teknolojilerinde2020-ve-sonrasi-degisimi-kucaklamak.pdf Son Erişim Tarihi: 18 Ekim 2018. Reinert, E. S. 1995. “Competitiveness and Its Predecessors—a 500-Year Cross-National Perspective”, Structural Change and Economic Dynamics, 6 (1), 23-42.
  • Richardson, J. D. 1971a. “Constant-Market-Shares Analysis of Export Growth”, Journal of International Economics, 1 (2), 227-239.
  • Richardson, J. D. 1971b. “Some Sensitivity Tests for a" Constant-Market-Shares" Analysis of Export Growth”, The Review of Economics and Statistics, 53 (3), 300-304.
  • Saygılı, Ş., Cihan, C., Yalçın, C., Hamsici, T. 2010. Türkiye İmalat Sanayiin İthalat Yapısı. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
  • Scott, B. R., Lodge, C. 1985. US Competitiveness in the World Economy. Boston: Harvard Business School Press.
  • Shih, S. 1996. Me-Too is Not My Style: Challenge Difficulties, Break through Bottlenecks, Create Values. Taipei: The Acer Foundation.
  • Singh, P. B R. 1988. “Shifting Revealed Comparative Advantage: Experiences of Asian and Pacific Developing Countries”, Asian Development Bank, 1-21.
  • Sharma, A. ve Dietrich, M. 2004. “The Indian Economy Since Liberalisation: The Structure and Composition of Exports and Industrial Transformation (1980-2000)”, DRUID Summer Conference 2004 on Industrial Dynamics, Innovation and Development, 1-43.
  • Spiegelglas, S. 1959. “World exports of manufactures, 1957 vs. 1937”, Manchester School of Economic and Social Studies, 27 (2), 111-139.
  • T.C. Ekonomi Bakanlığı. 2016a. Sektör Raporları: Kimya Sektörü, Ankara: İhracat Genel Müdürlüğü.
  • T.C. Ekonomi Bakanlığı. 2016b. Sektör Raporları: Elektrikli Makineler ve Kablolar Sektörü, Ankara: İhracat Genel Müdürlüğü.
  • T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. 2013. Motorlu Kara Taşıtları Sektörü. Ankara: Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü.
  • T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. 2015. Küresel Rekabetçilik Raporu 2014-2015. Ankara: Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi.
  • T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. 2012. Ulaşan ve Erişen Türkiye 2012. Ankara: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı.
  • Tatarer, Ö. 2004. The export performance of the Turkish manufacturing industries with respect to selected countries. Master Thesis, METU, Department of Economics.
  • Taymaz, E., Voyvoda, E., Yılmaz, K. 2011. Uluslararası Üretim Zincirlerinde Dönüşüm ve Türkiye’nin Konumu. TÜSİAD-Koç Üniversitesi EAF Çalışma Raporları Serisi, Yayın No: EAF-RP/11-01.
  • TİM. 2018. “İhracatın Gelişimi Raporu 2001- 2016”. http://www.tim.org.tr/files/downloads/%C4%B0hracat%C4%B1n%20Geli%C5%9Fim%20 2001-2016.pdf Son Erişim Tarihi: 16 Ekim 2018 The World Bank. 2018. “Databank”. https://data.worldbank.org Son Erişim Tarihi: 25 Eylül 2018
  • Tiryakioğlu, M. 2016. “Türkiye Ekonomisinde Geç Kalkınmanın ve Yerli Üretimin Ekonomi Politiği”, Ege Akademik Bakış, 16 (2), 177-196.
  • Tok, E. 2015. “Küresel Yönetişim ve G-20’nin Siyasal Ekonomisi: 1999-2012”, Ülke Deneyimleri Işığında Küresel Kriz ve Yeni Ekonomik Düzen. İstanbul: İletişim Yayınları. TÜBİSAD. 2018a. Türkiye’nin Dijital Ekonomiye Dönüşümü: Türkiye Bilişim Sektörü Yeri, Önemi, Evrimi ve Yetenekleri. TÜBİSAD, İstanbul.
  • TÜBİSAD. 2018b. “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2017 Pazar Verileri”. http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/tubisad_2018_bit_pazar_verileri_tr.pdf Son Erişim Tarihi: 16 Ekim 2018
  • Türkiye Kalkınma Bankası. 2012. Türkiye İmalat Sanayiinin Analizi: 2005-2010 Dönemi, 22 Ana Sektör İtibariyle. Türkiye Kalkınma Bankası Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü, Ankara.
  • Uysal, Y. 2005. “Küreselleşme ve Türkiye Tarımının Rekabet Gücünün Artırılmasına Yönelik Öneriler”, Uluslararası Rekabet Sürecinde Türkiye (Ed. M. F. Gökalp, C. Y. Kesbiç), ss. 229-268, İstanbul: Beyaz Yayınları.
  • Tyszynski, H. 1951. “World Trade in Manufactured Commodities”, The Manchester School, 19 (3), 272-304.
  • Uzunkaya, M. 2013. Uluslararası Rekabet Edebilirlik Çerçevesinde Türk Inşaat Sektörünün Yapısal Analizi. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
  • Ülengin, F., Önsel Ekici, Ş., Karaata, S. 2012. Türkiye’nin Küresel Rekabet Düzeyi 2012- 2013: Dünya Ekonomik Forumu Küresel Rekabetçilik Raporu 2012-2013’e Göre Bir Değerlendirme. Editör: Tamer, E. İstanbul: TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu & Sektörel Dernekler Fedarasyonu.
  • Vollrath, T. 1991. “A theoretical evaluation of alternative trade intensity measures of revealed comparative advantage”, 127 (2), 265-280.
  • Wakelin, K., 1998, “Innovation and Export Behaviour at the Firm Level”, Research Policy 26, 829-841.
  • WEF. 2018. http://www3.weforum.org/docs/GCR2017- 2018/05FullReport/TheGlobalCompetitiveness Report2017%E2%80%932018.pdf Son Erişim Tarihi: 16 Ekim 2018
  • Widodo, T. (2010). “Market dynamics in the EU, NAFTA, North East Asia and ASEAN: the method of constant market shares (CMS) analysis”, Journal of Economic Integration, 25 (3), 480-500.
  • Wolff, E. N. 2000. “Has Canada Specialized in the Wrong Manufacturing Industries?”, Centre for the Study of Living Standards (CSLS) Conference on the Canada-US Manufacturing Productivity Gap, 85, 1-33.
  • Yeats, A. J. 1985. “On the Appropriate Interpretation on the Revealed Comparative Advantage Index: Implications of a Methodology Based on Industry Sector Analysis. Weltwirtschaftliches Archiv, 121 (1), 61-73.
  • Yi, A. K. J. 2017. “Dynamics of Trade in Value-Added in “Factory Asia””, Journal of Contemprary Asia, 47 (5), 704-727
  • Yolcu Karadam, D., Özmen, E. 2015. “Teknolojik Yetkinlik ve Türkiye Dış Ticareti”, İktisat İşletme ve Finans, 30 (357), 9-34.
  • Yükseler, Z., Türkan, E. 2006. Türkiye’nin Üretim ve Dış Ticaret Yapısında Dönüşüm: Küresel Yönelimler ve Yansımalar. TÜSİAD-Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu Çalışma Raporları Serisi
APA KILIÇASLAN Y, MEÇİK O, AYTUN U (2019). Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. , 1 - 195.
Chicago KILIÇASLAN Yılmaz,MEÇİK Oytun,AYTUN Uğur Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. (2019): 1 - 195.
MLA KILIÇASLAN Yılmaz,MEÇİK Oytun,AYTUN Uğur Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. , 2019, ss.1 - 195.
AMA KILIÇASLAN Y,MEÇİK O,AYTUN U Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. . 2019; 1 - 195.
Vancouver KILIÇASLAN Y,MEÇİK O,AYTUN U Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. . 2019; 1 - 195.
IEEE KILIÇASLAN Y,MEÇİK O,AYTUN U "Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri." , ss.1 - 195, 2019.
ISNAD KILIÇASLAN, Yılmaz vd. "Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri". (2019), 1-195.
APA KILIÇASLAN Y, MEÇİK O, AYTUN U (2019). Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. , 1 - 195.
Chicago KILIÇASLAN Yılmaz,MEÇİK Oytun,AYTUN Uğur Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. (2019): 1 - 195.
MLA KILIÇASLAN Yılmaz,MEÇİK Oytun,AYTUN Uğur Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. , 2019, ss.1 - 195.
AMA KILIÇASLAN Y,MEÇİK O,AYTUN U Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. . 2019; 1 - 195.
Vancouver KILIÇASLAN Y,MEÇİK O,AYTUN U Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. . 2019; 1 - 195.
IEEE KILIÇASLAN Y,MEÇİK O,AYTUN U "Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri." , ss.1 - 195, 2019.
ISNAD KILIÇASLAN, Yılmaz vd. "Türkiye Sanayi ve Hizmet Sektörlerindeki Firmaların Dünya Ticaretine Entegrasyonu ve Rekabetçiliği: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri". (2019), 1-195.