XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği

ERDOĞAN, Emine

XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği

Emine ERDOĞAN (Gazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Ankara, Türkiye)

Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi

16 0

Yıl: 2006 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 217 - 226 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği

Öz:

Devlet ve toplum ilişkileri göz önünde bulundurulduğunda iktidar ve itaat kavramları ile bu kavramların uygulanış safhasının bir devletin nizamı ve mevcudiyetini koruması açısından oldukça dikkate değer olduğu görülür. Bu çalışma, söz konusu kavramlar göz önünde bulundurularak Amasya örneğinde iktidara karşı gelme durumunda devlet-toplum ilişkilerinin ne şekilde tezahür ettiğini belgelerle ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Yayınlanmamış Arşiv Belgeleri (Mühimme Defterleri)
2. MD, IV, 214/23 (9 Ca 967).; 1175/116 (20 Zilkade 967).; 1521/150 (10/Safer /968).
3. MD, IX, 102/38 (29 Ramazan 977).
4. MD, XIII, 471/226 (17 Zilhicce 978).; 619/302 (17 Şevval 978).; 877/455 (26 Rebiülevvel 979).
5. MD, XIV, 208/147 (16 Safer 979).;709/508 (Gurre Rebiülevvel 978).; 971/672 (4 Şaban 978).; 998/692 (6 Receb 978).; 1622/1105 (20 Muharrem 979).
6. Yayınlanmış Arşiv Belgeleri
7. 6 Numaralı Mühimme Defteri (972-/1564-1565),“Özet-Transkripsiyon-İndeks”, Cilt I, Ankara 1995.
8. 7 Numaralı Mühimme Defteri (975-976/1567-1569), “Özet-Transkripsiyonİndeks”, Cilt II, Ankara 1999.
9. 7 Numaralı Mühimme Defteri (975-976/1567-1569), “Özet-Transkripsiyonİndeks”, Cilt III, Ankara 1999.
10. Telif ve Tetkik Eserler
11. AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali ve Levent KÖKER, Tanrı Devletinden Kral- Devlete, İmge Kitabevi, Ankara 1991.
12. AKDAĞ, Mustafa, Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası “Celalî İsyanları”, Ankara 1999.
13. ÂŞIK PAŞAZÂDE, Osmanoğullarının Tarihi, (Haz.Kemal Yavuz-M.A.Yekta Saraç), İstanbul 2003.
14. AYDIN, M.Âkif,“Osmanlıda Hukuk”, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, (Ed.Ekmeleddin İhsanoğlu), Cilt I, İstanbul 1994, s.375-438.
15. DEFTERDAR SARI MEHMET PAŞA, Devlet Adamlarına Öğütler, (Sad.Hüseyin Ragıb Uğural), Kültür Bakanlığı yay., Ankara 2000.
16. EMECEN, Feridun M.,“Osmanlılar’da Devlet, Toplum ve Mahkeme”, 18.Yüzyıl Kadı Sicilleri Işığında Eyüp’te Sosyal Yaşam, (Ed. Tülay Artan), İstanbul 1998, s.73-81.
17. FATİH SULTAN MEHMED, Kanunnâme-i Âl-i Osman (Tahlil ve Karşılaştırmalı Metin), (Haz.Abdülkadir Özcan), İstanbul 2003.
18. FOUCAULT, Michel, “Omnes et Singulatim”, Siyasi Aklın Bir Eleştirisine Doğru”, Özne ve İktidar, (Yay.Haz.Ferda Keskin), İstanbul 2000.
19. İNALCIK, Halil, “Adâletnâmeler”, Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adâlet, Eren yay., İstanbul 2000, s.75-194.
20. İNALCIK, Halil, “Kutadgu Bilig’de Türk ve İran Siyaset Nazariye ve Gelenekleri”, Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adâlet, Eren yay., İstanbul 2000, s.11- 23.
21. İNALCIK, Halil, “Mahkeme”, İA, Cilt VII, s.146-151.
22. İNALCIK, Halil, “Osmanlı Hukukuna Giriş, Örfi-Sultanî Hukuk ve Fatih’in Kanunları”, SBFD, Haziran 1958, s.104-126.
23. İNALCIK, Halil, “Pâdişâh”, İA, Cilt IX, s.491-495.
24. KHOURY, Dina Rizk, Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Taşra Toplumu, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul 1999.
25. KRAMERS, J.H., “Sultan” mad., İA, Cilt XI, s.24-28.
26. MUMCU, Ahmet, Osmanlı Devletinde Rüşvet (Özellikle Adlî Rüşvet), Ankara 1969.
27. MUMCU, Ahmet, Osmanlı Devletinde Siyaseten Katl, Ankara 1985.
28. NİZÂMÜ’L-MÜLK, Siyâset-nâme, (Haz. Mehmet Altay Köymen), Kültür ve Turizm Bakanlığı yay., Ankara 1982.
29. ÖZKAYA, Yücel, “XVIII inci Yüzyılda Çıkarılan Adalet-nâmelere Göre Türkiye’nin İç Durumu”, Belleten, XXXVIII/49-152 (1974), s.448-450.
30. PULAHA, Selami -Yaşar YÜCEL, “I.Selim Kânûnnâmesi (1512-1520) ve XVI. Yüzyılın İkinci Yarısının Kimi Kanunları”, Belleten, XII/16 (1987), s.9-99.
31. SULTAN MURAT HAN, Fatih Sultan Mehmed’e Nasihatler, (Baskıya Haz.Abdullah Uçman),Tercüman 1001 Temel eserler dizisi, (Basım yeri ve yılı yok).
32. ŞAHİN, İlhan -Feridun EMECEN, “Amasya” mad., DİA, Cilt 3.
33. ŞİMŞİRGİL, Ahmet, “XVI. Yüzyılda Amasya Şehri”, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt XI (1996), s. 79.
34. TOSUN, Mebrure, “Sumer, Babil ve Assur’lularda Hukuk, Kanun ve Adalet Kavramları ve Bunlarla İlgili Terimler”, Belleten, XXXVII/145-148 (193).
35. Tursun Bey’in Kaleminden Cihan Fatih’i, Güncel yay., İstanbul 2003.
36. ÜÇOK, Coşkun, “Osmanlı Kanunnamelerinde İslâm Ceza Hukukuna Aykırı Hükümler”, AÜHFDM, Cilt III, Sayı 1(1946), s.125-146.; AÜHFDM, Cilt IV, Sayı 1-4 (1947), s.48-73.
37. YUSUF HAS HÂCİB, Kutadgu Bilig, (Çev.Reşid Rahmeti Arat), Cilt II, 5. Baskı, TTK yay., Ankara 1991.

APA	ERDOĞAN E (2006). XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. , 217 - 226.
Chicago	ERDOĞAN Emine XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. (2006): 217 - 226.
MLA	ERDOĞAN Emine XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. , 2006, ss.217 - 226.
AMA	ERDOĞAN E XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. . 2006; 217 - 226.
Vancouver	ERDOĞAN E XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. . 2006; 217 - 226.
IEEE	ERDOĞAN E "XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği." , ss.217 - 226, 2006.
ISNAD	ERDOĞAN, Emine. "XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği". (2006), 217-226.

APA	ERDOĞAN E (2006). XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 217 - 226.
Chicago	ERDOĞAN Emine XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 14, no.1 (2006): 217 - 226.
MLA	ERDOĞAN Emine XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, vol.14, no.1, 2006, ss.217 - 226.
AMA	ERDOĞAN E XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2006; 14(1): 217 - 226.
Vancouver	ERDOĞAN E XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2006; 14(1): 217 - 226.
IEEE	ERDOĞAN E "XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği." Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 14, ss.217 - 226, 2006.
ISNAD	ERDOĞAN, Emine. "XVI. Yüzyılda Osmanlı Devletinde İktidar-İtaat İlişkisine Dair Bir Araştırma: Amasya Örneği". Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 14/1 (2006), 217-226.