Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu

ULUYAĞCI, Canan; YILMAZ, R. Ayhan

Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu

Canan ULUYAĞCI, (Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi, Eskişehir, Türkiye)

R. Ayhan YILMAZ (Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi, Eskişehir, Türkiye)

İleti-ş-im

11 0

Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 141 - 157 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu

Öz:

Toplumsal cinsiyet, toplum tarafından dayatılan ve beklenilen, erkeklik ve kadınlıkla ilişkilendirilmiş sosyal ve kültürel değerleri içerir. Sosyalleşmeden ve sosyal bağlamdan çıkarılan kavramın toplumdaki yansıması kadına ve erkeğe atfedilen rollerden oluşur. Bu roller bütün toplumlarda kodlanan davranışları göstermektedir. Her kültürün kabul ettiği cinsiyet kimlikleri vardır. Bir kültürün sosyal değerleri bir erkeğin ve bir kadının nasıl görünmeleri, davranmaları ve birbirleri ile ilişkilerinin nasıl olması gerektiğini gösterir. Toplumsal cinsiyet rolleri çocuğun gelişim sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Dolayısıyla, toplumda var olan kadın ve erkeğe ilişkin roller çocukluk sürecinde aileden başlayarak toplumdaki diğer kurumlar tarafından pekiştirilmektedir. Böylece kız ve erkek çocuklar bu süreç içerisinde toplumun kadın ve erkeğe atfettiği rolleri öğrenirler. Bu öğrenme sürecinde kitle iletişim araçlarının da önemli bir yeri vardır. Çünkü kitle iletişim araçlarının toplumsal değer ve değişimleri yansıttığı varsayılmaktadır. Bu varsayım sonucunda bu araçların (filmler, kitaplar, televizyon dizileri, reklamlar gibi) toplumsal cinsiyet rollerini pekiştirdiğini söylemek olanaklıdır. Kitle iletişim araçları arasında özellikle televizyonun toplumsal cinsiyet rollerinin oluşmasında basılı iletişim araçlarına göre daha etkili olduğu bilinmektedir. Bir iletişim biçimi olan reklamlar da çocuğun sosyalleşme sürecinde önemli bir rol oynamakta ve kültürel değerleri yansıtmaktadır.

Anahtar Kelime: göstergebilim TV reklamcılığı TV reklamları sözel göstergeler sosyal psikoloji çocuklar cinsiyet rolleri görsel simgeler kültürel değerler iletişim sosyolojisi kalıpyargılar tasvir toplumsal cinsiyet içerik analizi

Konular: İletişim Sosyal Çalışma Film, Radyo, Televizyon Sosyoloji

The Portrayal of the Social Gender Roles of Children in Television Advertisements

Öz:

Social gender includes the social and cultural values which are generally associated with masculinity and femininity, that are dictated and expected by the society. The reflection of this concept on the society which is left out of the social context and socialization consists of the roles which are attributed to men and women. These roles show us the behaviors that are coded in all societies. There exist gender identities that each society absorbs. The social values of a certain culture show us how men and women should look and how they should behave and the kind of relationship that they should have in their friendship. The social gender roles are significantly important in the growing up period of the child. Therefore, the roles related to men and women in the society are reinforced beginning from the childhood in the family and the other factors including the other elements of the society. Thus, male and female children learn about the roles that the society in which they live attribute to men and women along this process. In this process, there is no doubt that mass communication means play a significant role because the mass communication means are considered to have reflected the social values and changes. Following this assumption, it is possible to conclude here that the above mentioned mass communication means (radio, films, books, TV serials, advertisements and et. al) reinforce the social gender roles. TV, as one of the mass communication means, is known to have more effect in the formation of the social gender roles, compared to that of print media. The advertisements, which are also a way of communicating, play a significant role in child’s socialization process and also reflect the cultural values. Following these assumptions, the purpose of this study is to discuss how the social gender roles are portrayed in the TV advertisements through the use of children. To reach this purpose, the social gender forms that are portrayed through the use of children in the TV advertisements which are broadcasted in 2005 and that are chosen through sampling method. We attempt to reveal in this study how the social gender roles related to men and women as advertising language and advertising image are portrayed, for example, how the symbols related to men or women are used on children, how the verbal language related to men or women is formed and in what categories the children in the advertisements are placed.

Anahtar Kelime: cultural values communication sociology stereotypes portrayal gender content analysis semiotics TV advertising TV commercials verbal signs social psychology children gender roles visual signs

Konular: İletişim Sosyal Çalışma Film, Radyo, Televizyon Sosyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALKAN, T. (1981). Kadın-Erkek Eşitsizliği Sorunu. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Yayınları. 475.
ALTHUSSER, L. (1989). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (çev: Y.Alp-M.Özışık), İstanbul: İletişim Yayınları.
BALCI, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. 3. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
BROGGER, S. (1983). Bizi Aşktan Koru. (çev: A. İlkin) İstanbul: Sungur Yayınları.
BROWNE, A. (1998). Gender Stereotpyes in Advertising on Children’s Television in the 1990s: A Cross-National Analysis. Journal of Advertising. V.27.
BÜKER, S. (1996). " Erkeklik Araştırmaları Üzerine", Erkeklik Araştırmaları Üzerine ve Türk Sinemasında Erkek Söylemi, S.Büker ve C. Uluyağcı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Perşembe Sohbetleri Dizisi: 11.
COWARD, R. (1989). Kadınlık Arzuları. (çev: N. Sinman). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
EYÜBOĞLU, İ.Z. (1981). Anadolu Uygarlığı. İstanbul: Der Yayınları.
FURNHAM, A. ve SAAR, A. (2005). Gender-Role Stereotyping in Adult and Children’s Televison Advertisements: A two-study comparison between Great Britain and Poland. Communication, 30.
HUDAK, M.A. (1993). Gender Schema Theory Revisited: Men’s Stereotypes of American Women. Sex Roles. A Journal of Research, March.
ILLICH, I. (1996). Gender. (çev: A. Fethi). Ankara: Ayraç Yayınları.
LARSON, C.U. (2001). Persuasion Perception and Resonsibility. 9th ed. Belmont: Wadsworth Thomson Learning.
NAVARO, L. (1996). Tapınağın Öbür Yüzü. İstanbul: Varlık Yayınları.
ONARAN, O. S. BÜKER ve A.A. Bir (1998). Eskişehir’de Erkek Rol ve Tutumlarına İlişkin Alan Araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
ÖZTÜRK, R. (2000). Sinemada Kadın Olmak. İstanbul: Alan Yayıncılık. PARLA, J. (1990). Babalar ve Oğullar. İstanbul: İletişim Yayınları.
SEGAL, L. (1992). Ağır Çekim. (çev: V. Ersoy). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
SMITH, L.J.(1994). A Content Analysis of Gender Differences in Children’s Advertising. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 38(3).
TANSUĞ, S. (1982). Herkes İçin Sanat. İstanbul: Altın Kitabevi.
TOLAN, B. (1975). Toplumbilimlerine Giriş. Ankara: SBF Yayınları.
ULUYAĞCI, C. (1999). Türk Filmlerinde Kahramanlar Konuşuyor. Kurgu Dergisi. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları. S. 16.
YAVUZER, H. (1988). Ana-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
YILMAZ, R. A. (2007). Reklamlarda Toplumsal Cinsiyet Kavramı: 1960 ve 1990 Yılları Arasında Milliyet Gazetesi Reklamlarına Yönelik Bir İçerik Analiz. Selçuk İletişim, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Ocak.
YILMAZ, R.A., S. UZOĞLU (1998). 4 Haziran 1995 Yerel Seçimlerinde Yazılı Basında Yer Alan Haber ve Köşe Yazılarının İçerik Bakımından Çözümlenmesi, Kurgu Dergisi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 15.

APA	ULUYAĞCI C, YILMAZ R (2007). Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. , 141 - 157.
Chicago	ULUYAĞCI Canan,YILMAZ R. Ayhan Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. (2007): 141 - 157.
MLA	ULUYAĞCI Canan,YILMAZ R. Ayhan Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. , 2007, ss.141 - 157.
AMA	ULUYAĞCI C,YILMAZ R Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. . 2007; 141 - 157.
Vancouver	ULUYAĞCI C,YILMAZ R Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. . 2007; 141 - 157.
IEEE	ULUYAĞCI C,YILMAZ R "Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu." , ss.141 - 157, 2007.
ISNAD	ULUYAĞCI, Canan - YILMAZ, R. Ayhan. "Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu". (2007), 141-157.

APA	ULUYAĞCI C, YILMAZ R (2007). Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. İleti-ş-im, 0(6), 141 - 157.
Chicago	ULUYAĞCI Canan,YILMAZ R. Ayhan Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. İleti-ş-im 0, no.6 (2007): 141 - 157.
MLA	ULUYAĞCI Canan,YILMAZ R. Ayhan Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. İleti-ş-im, vol.0, no.6, 2007, ss.141 - 157.
AMA	ULUYAĞCI C,YILMAZ R Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. İleti-ş-im. 2007; 0(6): 141 - 157.
Vancouver	ULUYAĞCI C,YILMAZ R Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu. İleti-ş-im. 2007; 0(6): 141 - 157.
IEEE	ULUYAĞCI C,YILMAZ R "Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu." İleti-ş-im, 0, ss.141 - 157, 2007.
ISNAD	ULUYAĞCI, Canan - YILMAZ, R. Ayhan. "Televizyon Reklamlarında Çocuğa İlişkin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu". İleti-ş-im 6 (2007), 141-157.