Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi

BEŞKAYA, Atilla; BAŞALAN, MEHMET; YILDIZ, Kader; US, M. Faruk

Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi

Atilla BEŞKAYA, (Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Kader YILDIZ, (Kırıkkale Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)

Mehmet BAŞALAN, (Kırıkkale Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)

M. Faruk US (Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi

1 1

Yıl: 2008 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 39 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi

Öz:

Bu çalışma Kırıkkale’de petrol rafineri ve silah fabrikaları çevresinde yetiştirilen koyunların çeşitli dokularında, bu koyunlarda bulunan parazitte (kist hidatik), yem, su ve toprakta bazı ağır metal düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Endüstri bölgesindeki bitki, toprak ve sudaki kadmiyum düzeyi ortalamaları arasında anlamlı fark tespit edilmemiştir. Değişik mesafelerden örneklenen yeşil vejetasyonda bakır düzeyleri ortalamaları benzerlik gösterirken bu ortalamanın kuru vejetasyon yemlerinde ve toprakta endüstri bölgesinin 20.km deki mesafede en yüksek seviyede, 5. ve 3. km ise en düşük seviyede olduğu gözlenmiştir. Sudaki bakır düzeyi ise tespit edilebilir sınırların (LoD) altında bulunmuştur. Endüstri bölgesine en yakın olan yerdeki yeşil vejetasyon örneklerinin kurşun düzeyleri diğer örnekleme bölgelerden elde edilenlere kıyasla yaklaşık 2 kat yüksek çıkmış ancak istatistiksel anlamlılık tespit edilmemiştir. Toprakta kurşun birikiminin endüstri bölgesinde kontrol örneklerinden anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Endüstri bölgesindeki vejetasyon örneklerinde çinko düzeyleri benzer bulunmuştur. Ancak endüstri bölgesine en yakın ve en uzak mesafedeki toprak örneklerinde çinko düzeyi orta mesafedekilerden istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Analiz edilen verilere göre kist hidatik ile konak dokuları arasında ağır metal birikimi bakımından Cu, Pb ve Zn’da anlamlı ilişki gözlenmiştir.

Anahtar Kelime: vejetasyon kirlilik ağır metaller toprak dokular su çinko kadmiyum koyun Türkiye yemler Kırıkkale hidatid bakır kurşun

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Çevre Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Determination of some heavy metals (Cd, Cu, Pb, Zn) in breeding sheep tissues with parasitisms, soil, water and feedstuffs of around environment in industry in Kırıkkale

Öz:

With this project, it was aimed to determine the effects of industrial pollution on sheep tissues, their parasites (cyst hydatic) and their feedstuffs, soil and water samples. No differences were detected in the dry vegetation, soil and water cadmium levels among the locations. Average level of Copper (Cu) in dry vegetation and soil samples collected in the areas 20 km far from industrial region was found to be higher when compared with the samples collected from 5. ve 3. km far from industrial areas. However, Cu level was found to be under detectable limits in the water. Mean lead concentrations of the green vegetation samples collected from the closest location was twice as high as those of samples collected from other areas, however, there was no significant difference. It was determined that accumulation of lead in soils collected from 3 consecutive areas close by the plants were significantly higher than that of control area (p<0,05). Zinc concentrations in vegetation samples in industrialized area were similar. In contrast, zinc levels of soil samples in the closest and farest area were significantly higher than those in the middle (p<0,05). In response to the analysed data, it was determined that Cu, Pb and Zn concentrations in tissue and cyst hydatic were significantly related.

Anahtar Kelime: water zinc cadmium sheep Turkey feeds Kirikkale hydatids copper lead vegetation pollution heavy metals soil tissues

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Çevre Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. A.O.A.C., (1990). Oficial Methods of Analysis ‘‘Minerals in Feeds by Atomic Absorption Spectrophotometry-Offisial Final Action’’. Assocition of Official Analytical Chemists, p.1298, Virgina, D.C.
2. Anon, (2000). Perkin-Elmer İnternational Instruments Chemical Analytical Methods For FAAS/GFAAS In Handbook Laboratory.
3. Barus V, Tenora F, Kracmar S, (2000). Heavy metal (Pb,Cd) concentarations in adult tapeworms (Cestoda) parasitizing birds (Aves). Helminthologia, 37, 131-136.
4. Ceruti R, Ghisleni G, Ferreti E, Commarato S, Sonzogni O, Scranzoni E, (2002). Wild rats as monitors of environmental lead contamination in the urban area of Milan, Italy. Environ Poll, 117, 255-259.
5. Dwivedi SK, Swarup D, Dey S, Patra RC, (2001). Lead poisoning in cattle and buffalo near primarily lead-zinc smelter in India. Vet Hum Toxicol, 43, 93-94.
6. Farmer AA, Farmer AM, (2000). Concentrations of cadmium, lead and zinc in livestock feed and organs around a metal production centre in Eastern Kazakstan. Sci Total Environ, 257, 53-60.
7. Food Quality Services (2002). Trace Element Analysis is a Regulatory Requirement for All Food Companies under EC Directive. EC 2002/466.
8. Gıcık Y, Arslan MO, Kara M, Köse M, (2004). Kars ilinde kesilen sığır ve koyunlarda kistik ekinokokkozisin yaygınlığı. Türkiye Parazitol Derg, 28, 136-139.
9. Hoff B, Boermans HJ, Baird JD, (1998). Retrospective study (1990-1995) of toxic metal analyses requested at a veterinary diagnositic toxicology laboratory in Ontario. Can Vet J, 39, 39-43.
10. Jorhem L, (1993). Determination of metals in foodstaffs by atomic absorption spectrofotometry after dry ashing: NMKL Interlaboratory study of lead, cadmium, zinc, copper, iron, cromium, and nicel. J AOAC Int, 76, 798.
11. Karagül H, Altıntaş A, Fidancı UR, Sel T. (2000). Klinik Biyokimya, Medisan Yayın Serisi, 45: Ankara.
12. Lewis LA, Poppanga RJ, Davidson WR, Fischer JR, Morgan KA, (2001). Lead toxicosis and trace element levels in wild bird and mammals at a firewarm training facility. Arch Environ Contam Toxicol, 41, 208-214.
13. Morgan RV, (1994). Lead poisoning in small companion animals: an update. Vet Hum Toxicol, 36, 18-22.
14. Öge H, Kalınbacak F, Gıcık Y, Yıldız K, (1998). Ankara yöresinde kesilen koyun, keçi ve sığırlarda bazı metasestodların (Hidatid kist, Cysticercus tenuicollis, Cysticercus bovis) yayılışı. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 45, 123-130.
15. Parada R, Gonzales S, Bergquist E, (1987). Industrial pollution with copper and other heavy metals in a beef cattle ranch. Vet Hum Toxicol, 29, 122-126.
16. Romig T, Dinkel A, Mackenstedt U, (2006). The present situation of echinococcosis in Europe. Parasitol Int, 55, 187-191.
17. Schneegurt MA, Jain JC, Menicucci JA, Brown SA, Kemner KM, Garofalo DF, Quallick MR, Neal CR, Kulpa CF, (2001). Biomass byproducts for the remediation of wastewaters contaminated with toxic metals. Environ Sci Tech, 35, 3786-3791.
18. Storelli MM, Giicominelli-Stuffler R, Marcotrigiano G, (2002). Mercury accumulation and specitation in muscle tissue of different species of sharks from Mediterranean Sea, Italy. Bull Environ Contam Toxicol, 68, 201-210.
19. Sures B, (2001). The use of fish parasites as bioindicators of heavy metals in aquatic ecosystems: a review. Aquat Ecol, 35, 245-255.
20. Sures B, Franken M, Taraschewski H, (2000a). Element concentrations in Archiacanthocephalan Macrocanthor-hynchus hirudinaceus compared with those in the porcine definitive host from a slaughterhouse in La Paz, Bolivia. Int J Parasitol, 30, 1071-1076.
21. Sures B, Jurges G, Taraschewski H, (2000b). Accumula-tion and distribution of lead in the Archiacanthocephalan Moniliformis moniliformis from experimentally infected rats. Parasitology, 121, 427-433.
22. Sures B, Siddall R, (1999). Pomphorhynchus laevis: The intestinal Acanthocephalan as a lead sink for its fish host, chub (Leuciscus cephalus). Exp Parasitol, 93, 66-72.
23. Sures B, Siddall R, Taraschewski H, (1999). Parasites as accumulation indicators of heavy metal pollution. Parasitol Today, 15, 16-21.
24. Sures B, Taraschewski H, Jackwert E, (1994). Lead accumulation in Pomphorhynchus laevis and its host. J Parasitol, 80, 355-357.
25. Symth DJ, (1994). Introduction to Animal Parasitology. Cambridge University Press.
26. TGKY (2005a). Gıda Maddelerinde Belirli Bulaşanların Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ No.:2002/63.
27. TGKY (2005b). Ağır Metal (Cd, Pb) Seviyesinin Resmi Kontrolü İçin Numune Alma, Numune Hazırlama ve Analiz Metodu Kriterleri Tebliği 2005/35.
28. Yıldız K, Gürcan S, (2003). Prevalence of hydatidosis and fertility of hydatid cysts in sheep in Kırıkkale, Turkey. Acta Vet Hung, 51, 181-187.
29. Yıldız K, Tuncer C, (2005). Kırıkkale’de sığırlarda kist hidatik’in yayılışı. Turkiye Parazitol Derg, 29, 247-250.
30. Ergün A, (2001). Mineral elementler. In, Ergün A, Tuncer DŞ (Ed): Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları. Medipress, 77-91, Ankara.
31. http//www.who.int/water_sanitation_health/dvq/guıde-lines/en. Dünya Sağlık Örgütü İçilecek Su Kalitesi Rehberi; WHO Guidelines for drinking-water quality.
32. Caırney S, Maruff P, Burns C, Currie B, (2002). The Neurobehavioural Consequences Of Petrol Gasoline Sniffing. Neuroscience Biobehavier Rewiev, 26, 81-85.
33. Georgevski Vİ, (1982). The phisyological role of microelementts; Zinc Mineral Nutrition of Animals; pp:192-198.
34. Kalay M, Koyuncu CE, Dönmez AE, (2004). Comparison of Cd levels in the muscle and liver tissues of Mullus barbatus and Sparus aurata caught from the Mersin Gulf. (in Turkish). Ekoloji Dergisi. 13(52):23-27.

APA	BEŞKAYA A, YILDIZ K, BAŞALAN M, US M (2008). Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. , 39 - 46.
Chicago	BEŞKAYA Atilla,YILDIZ Kader,BAŞALAN MEHMET,US M. Faruk Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. (2008): 39 - 46.
MLA	BEŞKAYA Atilla,YILDIZ Kader,BAŞALAN MEHMET,US M. Faruk Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. , 2008, ss.39 - 46.
AMA	BEŞKAYA A,YILDIZ K,BAŞALAN M,US M Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. . 2008; 39 - 46.
Vancouver	BEŞKAYA A,YILDIZ K,BAŞALAN M,US M Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. . 2008; 39 - 46.
IEEE	BEŞKAYA A,YILDIZ K,BAŞALAN M,US M "Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi." , ss.39 - 46, 2008.
ISNAD	BEŞKAYA, Atilla vd. "Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi". (2008), 39-46.

APA	BEŞKAYA A, YILDIZ K, BAŞALAN M, US M (2008). Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, 19(1), 39 - 46.
Chicago	BEŞKAYA Atilla,YILDIZ Kader,BAŞALAN MEHMET,US M. Faruk Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 19, no.1 (2008): 39 - 46.
MLA	BEŞKAYA Atilla,YILDIZ Kader,BAŞALAN MEHMET,US M. Faruk Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, vol.19, no.1, 2008, ss.39 - 46.
AMA	BEŞKAYA A,YILDIZ K,BAŞALAN M,US M Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi. 2008; 19(1): 39 - 46.
Vancouver	BEŞKAYA A,YILDIZ K,BAŞALAN M,US M Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi. 2008; 19(1): 39 - 46.
IEEE	BEŞKAYA A,YILDIZ K,BAŞALAN M,US M "Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi." Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, 19, ss.39 - 46, 2008.
ISNAD	BEŞKAYA, Atilla vd. "Kırıkkale'de endüstri bölgesi civarında toprak, yem. su ve bu yörede yetiştirilen koyunlar ile parazitlerinde bazı ağır metallerin (Cd, Cu, Pb, Zn) belirlenmesi". Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 19/1 (2008), 39-46.