Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 165 - 184 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach

Öz:
Problem Durumu:Değer eğitimi konusuna duyulan ilgi ve ihtiyaç gittikçe artmaktadır. Eğitim danısmanları ve eğitimciler bugünün çocuklarını topluma daha yararlı hale getirmek için büyük bir uğras içine girmislerdir. Özellikle son zamanlarda okullarda yasanan siddet olayları uzmanların dikkatinin bu noktaya yönlenmesine neden olmustur. Yasanan bu problemler arastırmacıların aklına doğrudan su soruyu getirmektedir: “Çocuklara değer eğitimi gerektiği gibi verilmekte midir?”. Bütün bu tartısmaları ilköğretim ve lise düzeyindeki değer eğitimi kavramıyla iliskilendirilmesi gerektiği savunulmaktadır. Yani topluma iyi vatandas yetistirme üzerine odaklanan değerlerin (dürüstlük, saygı, hosgörü, sorumluluk, yardımseverlik, ahlaki değerler vb.) kazandırılmasında okulların daha etkili rol oynaması gerektiği belirtilmektedir. Eğitim sürecinde çocuklara bu değerleri kazandıracak okullardaki en önemli unsurlardan biri olarak da öğretmenler gösterilebilir. Yapılan arastırmalar da öğretmenlerin değerlerin öğretimindeki etkin rolünü önemle ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin, okul ortamında ve dısında değerleri doğru yansıtan örnek model olmaları, ahlaki sınıf ortamları olusturmaları, değisik stratejiler kullanarak formal olarak sınıf içinde, informal olarak da sınıf dısında değerlerin kazandırılmasına iliskin çocuklara çesitli uygulamalar yaptırmaları gerektiği önemle vurgulanmaktadır. Doğal olarak değer eğitimi konusunda yeterli donanıma sahip öğretmenlerin yetistirecekleri bireyler de demokratik yurttaslık becerilerini kazanarak, içinde bulundukları topluma gerekli katkıları sağlayacaklardır. Dolayısıyla öğretmenlerin çocuklara temel değerlerin kazandırılması sürecine iliskin görüs ve deneyimleri önem arz emektedir. Arastırmanın Amacı: Yapılan bu arastırma ile toplumun sahip olduğu temel değerlerin, kendini ayakta tutan bireylere aktarılmasını sağlayan en önemli unsurlardan biri olan sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimi iliskin görüsleri alınarak, değerlerin kazandırılması sürecine yönelik düsünceleri ve deneyimleri betimlenmeye çalısılmıstır. Arastırmanın Yöntemi: Arastırmanın ifade edilen problemi ve genel amacı doğrultusunda bu çalısmada nitel arastırma paradigması kullanılmıstır. Bu arastırma, ilköğretimde görev yapan sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine iliskin görüs ve deneyimlerini belirlemeye yönelik bir çalısma olduğundan fenomenolojik bir durum çalısmasıdır. Bu çalısma 2007-2008 öğretim yılının ikinci döneminde Kırsehir ili merkeze bağlı orta sosyoekonomik düzeydeki üç devlet ilköğretim okulunda yürütülmüstür. Yürütülen arastırmada birden fazla örneklem metodu kullanılmıstır. Öncelikle kolay ulasılabilir örneklem metodundan faydalanılmıs ve görev yaptığım üniversiteye en yakın üç okulda çalısılmıstır. Đkinci olarak benzesik örnekleme metodu kullanılmıs, seçilen okulların sosyo-ekonomik açıdan orta düzeyde olmasına dikkat edilmistir. Buradaki amaç, küçük, benzesik, bir örneklem olusturma yoluyla belirgin bir alt-grubu tanımlamaktır. Aynı zamanda ölçüt örnekleme tekniği de arastırmaya dahil edilmis, katılımcı adaylarının en az 10 yıllık sınıf öğretmenliği tecrübesi ve farklı sınıf düzeylerini (1., 2., 3., 4. ve 5. sınıflar) okutan sınıf öğretmenlerinin olmasına dikkat edilmistir. Bu kosulları sağlayan toplam 20 sınıf öğretmeni ile toplam üç oturum halinde odak grup görüsmeler gerçeklestirilmistir. Arastırmanın verileri odak grup görüsmeleri yoluyla toplanmıstır. Odak grup görüsmelerinde literatüre dayalı hazırlanmıs yarı yapılandırılmıs görüsme formu kullanılmıstır. Verilerin analizinde içerik analizi yaklasımından ve NVivo2.0 programından yararlanılmıstır. Bulgular:Bu bölümde odak grup görüsme verilerinin analizinden elde edilen bulgulara yer verilmistir. Görüsmelerin analizinden elde edilen bulgular, “kategorilere (temalara) göre veri gösterimi yaklasımı” izlenerek sunulmustur. Öğretmenlerin değerler eğitimi sürecine iliskin görüsleri üç kategori altında toplanmıstır. Bunlar, değerlere yüklenen anlamlar kategorisi; öğretmenlerin değerleri nasıl algıladıkları ve değer kavramının kendileri için ne ifade ettiğidir. Değerler eğitimi süreci kategorisi; öğretmenlerin değerlerin niçin öğretilmesi gerektiği, değerlerin nerede, ne zaman ve kimler tarafından öğretilmesinin uygun olduğu, öğretmenlerin değerleri çocuklara nasıl kazandırdığını açıklamaktadır. Değerler eğitimi ve yasanan problemler kategorisi ise öğretmenlerin değerler eğitimi sürecinde yasadıkları problemleri ifade etmektedir. Sonuçlar:Bu çalısmanın amacı sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine iliskin görüs ve deneyimlerini derinlemesine incelemek ve ortaya koymak olduğundan, arastırmada uygun veri toplama tekniği olarak odak grup görüsmeleri kullanılmıstır. Odak grup görüsmelerinin en önemli özelliklerinden biri de görüsmeyi gerçeklestiren arastırmacının grup üyeleri arasındaki tartısma ortamını kolaylastırmaya çalısmasıdır. Bu arastırmada ilk odak grup görüsmesi arastırmacının deneyimsizliğinden dolayı arastırmanın amacı hakkında daha az bilgi vermesine rağmen diğer odak grup görüsmeleri istenilen amaca ulasmıstır. Odak grup görüsmelerinin amacı elde edilen bulgular doğrultusunda genellemelere ulasmak değil arastırmanın amacı doğrultusunda gizli kalmıs çok önemli gerçekleri ortaya koymaktır. Bu çalısmada da bu ilkeye bağlı kalınmaya çalısılmıstır. Öğretmenlerin çocuklara kazandırılması gereken temel değerler arasında “vatanseverlik” değerini ön plana çıkardıkları, değerleri; inanç, tutum, erdemli olma, karakter, etik, estetik, ahlak gibi farklı kavramlarla açıklamaya çalıstıkları, değerler eğitiminin ailede baslaması ve bu süreçte ailenin daha etkin bir rol üstlenmesi daha sonra çocukların okula baslaması ile bu görevi okulun üstlenmesi gerektiğini ifade ettikleri, değerleri çocuklara kazandırmak için hem sınıf içinde hem de sınıf dısında farklı etkinlikler düzenledikleri ve son olarak da değerler eğitimi sürecinde özellikle ailenin ve çevrenin yetersizliğinden kaynaklanan birçok problemlerle karsılastıkları seklinde görüs belirtt
Anahtar Kelime: eğitim değerleri sınıf öğretmenleri öğretmen eğitimi eğitim değerler eğitimi değerler öğretmenler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbas O. (2004a). Turk milli egitim sisteminin duyussal amaçlarinin ilkogretim ikinci kademedeki gerceklesme derecesinin degerlendirilmesi [An evaluation study on the materialization level of the affective goals (values) of the Turkish education system on primary 2nd grade pupils]. Unpublished doctoral dissertation, University of Gazi, Ankara.
  • Akbas, O. (2004b). Turk milli egitim sisteminin duyussal amaclarinin (degerlerinin) ilkogretim 8. sinif ogrencilerinde gerceklesme derecesinin degerlendirilmesi [An evaluation study on the materialization level of the affective goals (values) of the Turkish education system on primary 8th grade pupils]. Paper presented at the International Values and Education Symposium, Istanbul.
  • Bacanli, H. (2006). Duyussal davranis egitimi [Affective behavior education]. Ankara: Nobel Publications.
  • Day, J.M. (1994). Plato’s meno in focus. New York: Routledge. De Vos, A.S., Strydom, H., Fouche, C.B., & Delport, C.S.L. (2002). Research at grass roots. For the social sciences and human professions. Pretoria: Van Schaik Publishers.
  • Dilmac, B. (1999). Ilkogretim ogrencilerine insani degerler egitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk olcegi egitimin sinanmasi [Human values education for primary pupils and testing moral maturity scale]. Unpublished master’s thesis, University of Marmara, Istanbul.
  • Dilmac, B., & Eksi, H. (2007). Degerler egitiminde temel tartismalar ve temel yaklasimlar [Basic discussions and approaches in values education]. Ilkogretmen Egitimci Dergisi, 14, 21-29.
  • Doganay, A. (2006). Degerler Egitimi [Values Education]. In C. Öztürk (Eds.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ogretimi [Life sciences and social studies education] (pp. 255-286). Ankara: Pegem A Publications.
  • Eksi, H. (2003). Character educations programs: An approach for acquiring core human values. Journal of Values Education, 1, 79-96.
  • Erdem, A.R. (2007). An important factor of culture of education faculties: Values (A case study of the education faculty of PALI). Eurasion Journal of Educational Research, 26, 95-108.
  • Eren, S. (2006). Platon ve Aristoteles’in etik anlayislarinin karsilastirilmasi [A comparison of Plato and Aristotle’s understanding of ethics]. Unpublished master’s thesis, University of Gazi, Ankara.
  • Ersoy, B. (2006). Toplumsal degerler ve calisanlarin is doyumu arasindaki iliski: Ampirik bir uygulama [The relationship between social values and work satisfaction: An empirical study]. Unpublished master’s thesis, University of Dumlupinar, Kutahya.
  • Glesne, C., & Peshkin, A. (1992). Becoming qualitative researchers an introduction. London: Longman Group Ltd.
  • Guba, E.G., & Lincoln, Y.S. (1989). Fourth generation evaluation. Newbury, Park, CA: Sage Publication, Inc.
  • Gungor, E. (1993). Degerler psikolojisi uzerine arastirmalar [Studies on values psychology]. Istanbul: Otuken Publications.
  • Guthrie, W.K.C. (1989). A history of Greek philosopy. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Halstead, M. (1996) Values and values education in schools. In M. Halstead & M. Taylor (Eds.), Values in education, education in values. (pp. 3–14). London: Falmer.
  • Hayes, B., & Hagedorn, W. (2000). A case for character education. Journal of Humanistic Counseling, Education & Development, 2,3. Retrieved Wednesday, April 04, 2007 from the Academic Search Premier database.
  • Kagitcibasi, C., & Kusdil, E. (2000). Turk ogretmenlerin deger yonelimleri [Value orientations of Turkish teachers]. Turk Psikoloji Dergisi, 15, 56-76.
  • Kucuradi, I. (1999). Nietzsche ve insan [Nietzsche and human beings]. Ankara: Turk Felsefe Kurumu.
  • Kucuradi, I. (2007). Insan haklari kavramlari ve sorunlari [Concepts and issues of human rights]. Ankara: Turk Felsefe Kurumu.
  • Kurtulan, I. (2007). Ozel egitim ogretmenlerinin mesleki etik degerler acisindan kendilerini degerlendirmeleri [Self evaluations of special education teachers regarding professional ethics values]. Unpublished master’s thesis, University of Marmara, Istanbul.
  • Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction qualitative research interviewing. London: Sage Publication Ltd.
  • Lecompte, M.D., & Goetz J.D (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review & Educational Research. 52, 31-60.
  • Mason, J. (1996). Qualitative researching. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Maykut, P., & Morehouse, R. (1994). Beginning qualitative research: A philosophic and practical guid. London: The Falmer Press.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.) Thousand Oaks and London: Sage Publication.
  • Milson, A. J. (2000). Social studies teacher educators’ perceptions of character education. Theory and Research in Social Education, 28, 144–169.
  • Milson, A. J., & Eksi, H. (2003). Toward a measure of teachers’ sense of efficacy for character education: The character education efficacy belief instrument and its Turkish adaptation study. Journal of Values Education, 1, 99-130.
  • Milson, A.J., & Mehlig, L.M. (2002). Elementary school teachers’ sense of efficacy for character education. The Journal of Educational Research, 96. 47-53.
  • Morgan, D. L. (1996). Focus groups. Annual Review of Sociology, 22, 129–152.
  • Morgan, D. L., & Krueger, R. A. (1993). When to use focus groups and why. In D. L. Morgan (Ed.), Successful focus groups: Advancing the state of the art. Newbury Park, CA: Sage.
  • Nesbitt, E., & Henderson, E. (2003). Religious organisations in the UK and values education programmes for schools [1]. Journal of Beliefs & Values, 24, 75-88.
  • Överlien, C., Aronsson, K., & Hydén, M. (2005). The focus group interview as an in depth method? Young women talking about sexuality. Int. J. Social Research Methodology, 8, 331-334.
  • Ozensel, E. (2003). Sociological relevance of values. Journal of Values Education, 1, 217-239.
  • Patton, M.Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. London: Sage Publicatios.
  • Roberts, P., & Priest, H. (2006). Reliability and validity in research. Nursing Standard, 20, 41-45.
  • Ryals, K., & Foster, D. (2001). Classroom climate and value teaching. Education, 95, 354- 359.
  • Ryan, K. A. (1986). The new moral education. Phi Delta Kappan, 68, 228–233.
  • Schwartz, S.H., & Bilsky, W. (1990). Towards a universial psychological structure of human values. Journal of personality and Social Psychology, 53, 550-562.
  • Shenton, A. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22, 63-75.
  • Theodorsan, G.A. & Theodarsan, A. (1979). A modern dictionary of sociology. New York: Barnes & Noble.
  • Yildirim, A., & Simsek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yontemleri [Qualitative research methods in social sciences]. Ankara: Seckin Publications
APA YILDIRIM K (2009). Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. , 165 - 184.
Chicago YILDIRIM Kasım Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. (2009): 165 - 184.
MLA YILDIRIM Kasım Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. , 2009, ss.165 - 184.
AMA YILDIRIM K Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. . 2009; 165 - 184.
Vancouver YILDIRIM K Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. . 2009; 165 - 184.
IEEE YILDIRIM K "Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach." , ss.165 - 184, 2009.
ISNAD YILDIRIM, Kasım. "Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach". (2009), 165-184.
APA YILDIRIM K (2009). Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. Eurasian Journal of Educational Research, 0(35), 165 - 184.
Chicago YILDIRIM Kasım Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. Eurasian Journal of Educational Research 0, no.35 (2009): 165 - 184.
MLA YILDIRIM Kasım Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. Eurasian Journal of Educational Research, vol.0, no.35, 2009, ss.165 - 184.
AMA YILDIRIM K Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. Eurasian Journal of Educational Research. 2009; 0(35): 165 - 184.
Vancouver YILDIRIM K Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach. Eurasian Journal of Educational Research. 2009; 0(35): 165 - 184.
IEEE YILDIRIM K "Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach." Eurasian Journal of Educational Research, 0, ss.165 - 184, 2009.
ISNAD YILDIRIM, Kasım. "Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach". Eurasian Journal of Educational Research 35 (2009), 165-184.