TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ

Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 23 - 58 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ

Öz:
Bu çalışma, Türkiye’deki büyük şirketler kesimi içinde işletme gruplarının iktisadi rolünü ve çeşitlendirme stratejilerini sistematik olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Faaliyetlerini tek bir iş kolunda toplama eğilimine sahip kamu iktisadi teşekküllerinin aksine, işletme grupları, birbiriyle ilgisiz faaliyet alanlarına giriş yapmışlardır. Özellikle 1980’lerden bu yana süre gelen iktisadi serbestleşme ortamı içinde oluşan girişken işletme grupları, daha önce kurulan grupları yakalayabilme sürecinde bu tarz çeşitlendirme stratejileri uygulamışlardır. Erken dönem ve geç dönem işletme grupları benzer düzeyde bir endüstri çeşitlendirmesi sergilemekte iseler de, tarihsel olarak karşılaştıkları farklı iş çevreleri nedeniyle, imalat alanına yönelik bağlılıklarında göreceli bir fark görülmektedir.
Anahtar Kelime:

BUSINESS GROUPS IN TURKEY’S LARGE ENTERPRISE SECTOR: THEIR ECONOMIC ROLE AND DIVERSIFICATION STRATEGIES

Öz:
This research attempts to systematically examine the economic role and diversification strategies of business groups within the large-enterprise economy of Turkey. In contrast to a concentration conduct that state-owned enterprises have longimplemented, business groups have utilized the consecutive entry into unrelated industries. In liberalized market environments since the 1980s, latecoming yet energetic groups especially employed such diversification strategy to catch up with established ones. These two subcategories of business groups have consequently exhibited a similar level of industry diversity, although, reflecting different business environments they historically faced, their overall commitment marks a relative difference in manufacturing domains.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Amsden, A. H. 2001. The rise of ‘the rest’: Challenges to the West from late-industrialization economies. New York: Oxford University Press.
  • Amsden, A. H., ve Hikino, T. 1994. Project execution capability, organizational know-how and conglomerate corporate growth in late industrialization. Industrial and Corporate Change, 3: 111-148.
  • Ararat, M. 2005. 2004 yılı İstanbul Sanayi Odası III. sanayi kongresi oturum sonuçları. Aile şirketlerinde kurumsallaşma. İstanbul: İstanbul Sanayi Odası Yayınları.
  • Baker, G. P., ve Smith, G. D. 1995. The new financial capitalists: Kohlberg Kravis Roberts and the creation of corporate value. New York and Cambridge: Cambridge University Press.
  • Boratav, K. 2006. Türkiye iktisat tarihi, 1908-2005. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Boratav, K., ve Yeldan, E. 2001. Turkey, 1980-2000: Financial liberalization, macroeconomic (in)-stability, and patterns of distribution, bilkent.edu.tr/~yeldane/B&YCEPA2
  • Buğra, A. 1994. State and business in modern Turkey: A comparative study. New York, NY: State University of New York Press.
  • Buğra, A., ve Üsdiken, B. 1995. Societal variations in state-dependent organizational forms: The South-Korean chaebol and the Turkish Holding, SBE/AD 95-01, Boğazici Üniversitesi, İstanbul.
  • Capital, 1993. Öncülerin başarı öyküleri. Kasım:.98.
  • Chandler, A. D. Jr. 1977. The visible hand: The managerial revolution in American business. Cambridge, MA: Harvard Business School Press.
  • Chandler, A. D. Jr. 1990. Scale and scope: the dynamics of industrial capitalism. Cambridge, MA: Harvard Business School Press.
  • Chandler, A. D., Amatori, F., ve Hikino, T. 1997. Historical and comparative contours of big business. A.D. Chandler, F. Amatori, ve T. Hikino (Der.), Big business and the wealth of nations. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Chang, S. J. 2006. Introduction: business groups in Asia. S. J. Chang (Der.), Business groups in East Asia: Financial crisis, restructuring, and new growth. Oxford: Oxford University Press.
  • Çolpan, A. M., ve Hikino, T. 2005. Changing economic environments, evolving diversification strategies, and differing financial performance: Japan’s largest textile firms, 1970–2001. Industrial and Corporate Change, 14(6): 897–940.
  • Dündar, C. 2006. Özel arşivinden belge ve anılarıyla Vehbi Koç. İstanbul: Doğan Kitapçılık AŞ.
  • Ertuna, Ö. 2005. Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun yirmi yılı (1983-2004). İstanbul: İstanbul Sanayi Odası Yayınları.
  • Gökşen, N. S., ve Üsdiken, B. 2001. Uniformity and diversity in Turkish business groups: effects of scale and time of founding. British Journal of Management, 12: 325-340.
  • Guillén, M. F. 2000. Business groups in emerging economies: A resource-based view. Academy of Management Journal, 43: 362-380.
  • Haber, Stephen. 2002. Crony capitalism and economic growth in Latin America: Theory and evidence. Stanford: Hoover Institution Press.
  • Hikino, T., ve Amsden, A. H. 1994. Staying behind, stumbling back, sneaking up, soaring ahead: Late industrialization in historical perspective. W.J. Baumol, R.R. Nelson ve E.N. Wolff (Der.), Convergence in productivity: Cross-country studies and historical evidence. New York and Oxford: Oxford University Press.
  • Hsueh, L, Hsu C., ve Perkins, D. H. 2001. Industrialization and the state: The changing role of the Taiwan government in the economy, 1945-1998. Cambridge, MA: Harvard Institute for International Development.
  • İdil, E. 1999. İlk ve hep en büyüklerden Vehbi Koç ve ailesi. 75 yılda çarkları döndürenler. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Jensen, M. C. 1993. The modern industrial revolution, exit, and failure of internal control systems. The Journal of Finance, 48: 831-880.
  • Kang, M. H.1996. The Korean business conglomerate: Chaebol then and now. Berkeley, CA: Institute of East Asian Studies.
  • Karademir, B., Özgen, H., Osborn, R. N., ve Yaprak, A. 2005. The co-evolution of institutional environments, markets, organizational capabilities, and organizational strategies: A comparative case study of Turkish family holdings. 21st Colloquium of European Group for Organizational Studies (elektronik arşiv).
  • Karluk, S. R. 1999. Türkiye ekonomisi: Tarihsel gelişim, yapısal ve sosyal degişim. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
  • Kepenek, Y., ve Yentürk, N. 2000. Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Khanna, T., ve Palepu, K. 2000. The future of business groups in emerging markets: long-run evidence from Chile. Academy of Management Journal, 43: 268-285.
  • Khanna, T., ve Yafeh, Y. 2007. Business groups in emerging markets: Paragons or parasites? The Journal of Economic Literature, 45( 2): 331-372.
  • Kim, H., ve Lee, K. Y. 2007. Business groups in Korea, Kyoto International Conference on Evolutionary Dynamics of Business Groups in Emerging Economies. Kyoto, Japan.
  • Knickerbocker, F. T. 1973. Oligopolistic reaction and the multinational enterprise. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  • Koç Holding yıllık faaliyet raporu. 2006. Koç Holding A.Ş.
  • Kock, C., ve Guillén, M. F. 2001. Strategy and structure in developing countries: business groups as an evolutionary response to opportunities for unrelated diversification. Industrial and Corporate Change, 10: 77-113.
  • Lubatkin, M., Merchant, H., ve Srinivasan, N. 1993. Construct validity of some unweighted product-count diversification measures. Strategic Management Journal, 14: 433-449.
  • Maddison, A. 2001. The world economy: A millennium perspective. OECD Development Centre.
  • Morikawa, H. 1992. Zaibatsu: The rise and fall of family enterprise groups in Japan. Tokyo: University of Tokyo Press.
  • Öniş, Z. 1991. The evolution of privatization in Turkey: The institutional context of public-enterprise reform. International Journal of Middle East Studies, 23(2): 163-176.
  • Öniş, Z. 1992. Redemocratization and economic liberation in Turkey: the limits of state economy. Studies in Comparative International Development, 27: 3-23.
  • Özen, Ş. 2003. Türk holdinglerinin ilgisiz çeşitlenmesinin nedenleri üzerine bir tartışma. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon, 669-671.
  • Şahin, H. 2002. Türkiye ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
  • Steers, R. M., Shin, Y. K., ve Ungson, G. R. 1989. The chaebol: Korea’s new industrial might. New York, Tokyo: Harper & Row, Ballinger Division.
  • Westphal, L. E. 1990. Industrial policy in an export-propelled economy: Lessons from South Korea’s experience, Journal of Economic Perspectives, 4: 41-60.
  • Yamak, S., ve Üsdiken, B. 2006. Economic liberalization and antecedents of top management teams: Evidence from Turkish ‘big’ business. British Journal of Management, 17: 177-194.
  • Yaprak, A., Karademir, B., ve Osborn, R. N. 2007. How do business groups function and evolve in emerging markets? The case of Turkish business groups. A. Rialp ve J. Rialp (Der.), Advances in international marketing: 275-294. Amsterdam: Elsevier Ltd.
  • Yerasimos, S. 1977. Azgelişmişlik sürecinde Türkiye. İstanbul: Gözlem Yayınları.
APA ÇOLPAN A, HIKINO T (2008). TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. , 23 - 58.
Chicago ÇOLPAN Aslı M.,HIKINO Takashi TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. (2008): 23 - 58.
MLA ÇOLPAN Aslı M.,HIKINO Takashi TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. , 2008, ss.23 - 58.
AMA ÇOLPAN A,HIKINO T TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. . 2008; 23 - 58.
Vancouver ÇOLPAN A,HIKINO T TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. . 2008; 23 - 58.
IEEE ÇOLPAN A,HIKINO T "TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ." , ss.23 - 58, 2008.
ISNAD ÇOLPAN, Aslı M. - HIKINO, Takashi. "TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ". (2008), 23-58.
APA ÇOLPAN A, HIKINO T (2008). TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1-2), 23 - 58.
Chicago ÇOLPAN Aslı M.,HIKINO Takashi TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi 8, no.1-2 (2008): 23 - 58.
MLA ÇOLPAN Aslı M.,HIKINO Takashi TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi, vol.8, no.1-2, 2008, ss.23 - 58.
AMA ÇOLPAN A,HIKINO T TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi. 2008; 8(1-2): 23 - 58.
Vancouver ÇOLPAN A,HIKINO T TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi. 2008; 8(1-2): 23 - 58.
IEEE ÇOLPAN A,HIKINO T "TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ." Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8, ss.23 - 58, 2008.
ISNAD ÇOLPAN, Aslı M. - HIKINO, Takashi. "TÜRKİYE’NİN BÜYÜK ŞİRKETLER KESİMİNDE İŞLETME GRUPLARININ İKTİSADİ ROLÜ VE ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİLERİ". Yönetim Araştırmaları Dergisi 8/1-2 (2008), 23-58.