Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki

TUNCEL, Meriç; DUTOĞLU, Gülseren

Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki

Gülseren DUTOĞLU, (Boş)

Meriç TUNCEL (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bolu, Türkiye)

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

12 2

Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 11 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki

Öz:

Bu araştırmanın amacı, aday öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerine yönelik eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Tarama modelinin kullanıldığı bu araştırma, 2006-2007 öğretim yılı II. yarıyıl döneminde Abant Izzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinin 4. sınıfında öğrenim gören toplam 374 aday öğretmenden elde edilen veriler doğrultusunda gerçekleşmiştir. Araştırma verileri, aday öğretmenlerin bazı kişisel özelliklerinin belirlenmesi için “Kişisel Bilgi Formu”, eleştirel düşünme becerileri eğilimlerini ölçmek için “California Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği” ve duygusal zeka düzeylerini ölçmek için “Bar-On Duygusal Zeka Anketi” aracılığıyla toplanmıştır. Kökdemir (2003) tarafından Türkçe’ye uyarlanan California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği analitiklik, açık fikirlilik, meraklılık, kendine güven, doğruyu arama, sistematiklik olmak üzere alt ölçeklerinde yer alan toplam 51 sorudan oluşmaktadır. Mumcuoğlu (2002) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Bar-On Duygusal Zeka Anketi duygusal öz farkındalık, girişkenlik, öz saygı, öz gerçekleştirme, bağımsızlık, empati, kişiler arası ilişkiler, sosyal sorumluluk ve problem çözme, gerçeklik değerlendirmesi, esneklik, strese tolerans, dürtü kontrolü, mutluluk, iyimserlik, olumlu izlenim, olumsuz izlenim alt boyutlarında yer alan toplam 128 sorudan oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS 11.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde istatistiksel tekniklerden frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, ortalamanın ortalaması, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesiyle ortaya çıkan sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: 1. Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ölçeği alt ölçeklerinde “Katılıyorum” ve “Kısmen Katılıyorum” seçeneklerine eğilim gösterdikleri; duygusal zeka anketinde “Çoğu Zaman Bana Uygun” seçeneğinde yoğunlaştıkları görülmektedir. 2. Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri alt ölçekleri ile duygusal zeka alt boyutları arasında p<.01 manidarlık düzeyinde manidar bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ancak belirlenen bu ilişkinin pozitif yönlü, düşük ve orta derecede olduğu gözlenmiştir. Ayrıca aday öğretmenlerin eleştirel düşünme ölçeği ve duygusal zeka anketinden aldıkları toplam puanlar arasında p<.01 manidarlık düzeyinde pozitif yönlü ve orta seviyede manidar bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelime: eğitim fakülteleri eleştirel düşünme eğilimi duygusal zeka becerileri abant izzet baysal üniversitesi öğretmen adayları duygusal zeka kalifoniya eleştirel düşünme eğilimi ölçeği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akınoğlu, O. (2001). “Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel alan Fen Bilgisi Öğretiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi.Ankara.
Akınoğlu, O. ve diğerleri. (2002). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Aktan, E. (2002). Duygusal Zeka. Ankara:Nobel Yayınları.
Aybek, B. (2006). “Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baltaş, Z. (2006). Duygusal Zeka. İstanbul:Remzi Kitapevi.
Bradberyy, T. & Greaves, J. (2006). Duygusal Zekanızı Keşfedin. çev: Sevda Kubilay, İstanbul:Truva Yayınları.
Chaffee, J. (1988). Thinking Critically. Newyork: Houghton Mifflin Company.
Cherniss, C. & Goleman, D. (2001). The Emotionally Intelligent Workplace. San Francisco:Jossey-Bass.
Cüceloğlu, D. (1993). İyi Düşün Doğru Karar Ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Demirci, C. (2001). “Eleştirel Düşünme.” Eğitim ve Bilim, 254, (115), 3.
Elder, L. (1997). “Critical Thinking The Key to Emotional Intelligent.” Journal of Developmental Education, 21, (1), 40-41.
Goleman, D. (2005). Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha Önemlidir?, çev. B. S. Yüksel.İstanbul: Varlık Yayınları.
Goleman, D. (1998). Duygusal Zeka. çev. B. S. Yüksel. İstanbul: Varlık Yayınları.
İpşiroğlu, Z. (1992). Eleştirinin Eleştirisi. İstanbul: Cem Yayınevi.
Kazancı, O. (1989). Eğitimde Eleştirici Düşünme ve Öğretimi. Ankara: Kazancı Hukuk Yayınları.
Kocayörük, A. (2004). Duygusal Zeka Eğitiminde Drama Etkinlikleri. Ankara: Nobel Yayınları.
Kökdemir, D. (2003). “Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara
Markham, U. (2001). %100 Düşünce gücü ve Bellek Geliştirme. çev: A. Ülger, İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
Meyer, C. (1988). Teaching Students to Think Critically. London: Josey-Bass Publishers.
Ruggiero, V. R. (1988). Teaching Thinking Across The Curriculum. New York: Herperd Raw Publishers.
Mumcuoğlu, Ö. (2002). “Bar-On Duygusal Zeka Testi’nin Türkçe Dilsel Eşdeğerlik, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Nemli, E. (2001). “Duygusal Zeka ve Liderlik.” Verimlilik Dergisi, Ankara: Milli Prodüktive Yayınları. (1).
Öner, N. (1994). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler. Boğaziçi Üniversitesi. Istanbul.
Özcan, A. O. (2000). Algıdan Yoruma Yaratıcı Düşünce. Istanbul: Avcıol Basım Yayın.
Salovey, P & Mayer, J. (1990). Emotional Intelligence, Imagination, Cognition and Personality.
Salovey, P & Sluyter, J. D. (1997). Emotional Development and Emotional Intelligence, New York: Basic Books.
Schafersman, D. S. (1991). An Introduction to Critical Thinking. www.Freeinquiry.com/critical-thinking.html.
Shapiro, E. L. (1997). Yüksek EQ’lu Bir Çocuk Yetiştirmek. çev. Ü. Kartal. İstanbul: Varlık Yayınları.
Stein, J. & Steven, E. B. (2003). Duygusal Zeka ve Başarının Sırrı. çev. I. Müjde. İstanbul:Özgür Yayınları.
Sungur, N. (1997). Yaratıc Düşünce. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Şahinel, S. (2001). “Eleştirel Düşünme Becerileri ile Tümleşik Dil Becerilerinin Geliştirilmesi Yaklaşımını Temel Alan Türkçe Öğretim Programının Toplam Erişi ve Kalıcılığa Etkisi.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Şahinel, S. (2002). Eleştirel Düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Woolfolk, A. (1980). Education Psychology. USA: Ally Bacon
Yaylacı, Ö. G. (2006). Kariyer Yaşamında Duygusal Zeka ve İletişim Yeteneği. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Yavuz, K. (2003). 0-12 Yaş Dönemi Çocuklarda Duygusal Zeka Gelişimi. Ankara: Ceceli Yayınları.
Yeşilyaprak, B. (2001). “Duygusal Zeka ve Eğitim Açısından Doğurguları.” Eğitim Yönetimi Dergisi, Ankara: Öncü Basımevi. (25).

APA	DUTOĞLU G, TUNCEL M (2008). Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. , 11 - 32.
Chicago	DUTOĞLU Gülseren,TUNCEL Meriç Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. (2008): 11 - 32.
MLA	DUTOĞLU Gülseren,TUNCEL Meriç Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. , 2008, ss.11 - 32.
AMA	DUTOĞLU G,TUNCEL M Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. . 2008; 11 - 32.
Vancouver	DUTOĞLU G,TUNCEL M Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. . 2008; 11 - 32.
IEEE	DUTOĞLU G,TUNCEL M "Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki." , ss.11 - 32, 2008.
ISNAD	DUTOĞLU, Gülseren - TUNCEL, Meriç. "Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki". (2008), 11-32.

APA	DUTOĞLU G, TUNCEL M (2008). Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11 - 32.
Chicago	DUTOĞLU Gülseren,TUNCEL Meriç Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8, no.1 (2008): 11 - 32.
MLA	DUTOĞLU Gülseren,TUNCEL Meriç Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.8, no.1, 2008, ss.11 - 32.
AMA	DUTOĞLU G,TUNCEL M Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008; 8(1): 11 - 32.
Vancouver	DUTOĞLU G,TUNCEL M Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008; 8(1): 11 - 32.
IEEE	DUTOĞLU G,TUNCEL M "Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, ss.11 - 32, 2008.
ISNAD	DUTOĞLU, Gülseren - TUNCEL, Meriç. "Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8/1 (2008), 11-32.