Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması

ÖZTÜRK AYAR, Elif; dengiz, orhan; göl, ceyhun; YAKUPOĞLU, Tuğrul

Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması

Orhan DENGİZ, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, Samsun, Türkiye)

Ceyhun GÖL, (Çankırı Karatekin Üniversitesi, Orman Fakültesi, Çankırı, Türkiye)

Elif ÖZTÜRK, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, Samsun, Türkiye)

Tuğrul YAKUPOĞLU (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, Samsun, Türkiye)

Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi

2 0

Yıl: 2010 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 27 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması

Öz:

Akarsuların zamanla taşıdığı depozitler üzerinde oluşmuş aluviyal topraklar kısa mesafeler içerisinde çok farklı özellikler göstermekte ve birbirinden farklı topraklar oluşabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çorum-Osmancık’da çeltik tarımı yapılan aluviyal araziler üzerinde oluşmuş toprakların dağılımlarını belirlemek ve farklı toprakları sınıflamaktır. Toplam çalışma alanı yaklaşık olarak 1663 ha’dır. Yıllık ortalama sıcaklık 13.5 $ ^oC $ ve yıllık ortalama yağış ise 380 mm’dir. Bölgeye ait topografik, jeolojik ve jeomorfolojik haritaların incelenmesi ve arazi gözlemleri sonucunda araştırma alanında 12 adet profil açılmıştır. Detaylı arazi gözlemleri, grid yöntemi ve burgu yoklamaları ile gerçekleştirilmiştir. Açılan profillerin her birinden horizon esasına göre örnekler alınmış ve laboratuarda analizleri yapılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçların ve arazi gözlemlerinin değerlendirilmesi ile 9 farklı toprak serisi tanımlanmıştır. Belirlenen toprakların 2 tanesi genç olmaları nedeniyle Entisol ordosuna, 4 tanesi Inceptisol ve 3 tanesi ise Vertisol ordolarına dahil edilmişlerdir. Araştırma alanında % 4.0 ile Dağmatoğlu serisi en az alana sahip iken % 18.9 ile Taşlıkbaşı serisi en fazla alana sahiptir. Ayrıca bu çalışmada serilerin çeltik yetiştirilmesine uygunlukları incelenerek, çeltik üretimini sınırlandıran toprak özellikleri de ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelime: toprak etüdleri toprak sınıflandırılması toprak özellikleri alüvyal topraklar

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Determination and classification of different soils formed on fluviyal land

Öz:

Alluvial land, formed on accumulated sediment depositions by time, show large variety in their properties at short distances. Therefore, different soils can be form on these lands. The objective of this research was to determine and classify different soils formed on alluvial land used for rice cultivation in Corum-Osmancik. Total study area is approximately 1663 ha. Average annual temperature and precipitation are 13.2 $ ^oC $ and 380 mm, respectively. After examination of topographic, land use, geologic and geomorphologic maps and land observation, 12 profile places were excavated in study area. Detailed land observations were done with grid method and auger examinations. The soil samples were taken from each profile and their analyses were done in the laboratory. By assessing the results of analyses and field studies, 9 different soil series were determined and described. Two of them were classified as Entisol due to their young age and four are as Inceptisol and three are as Mollisol. Whereas Taslikbasi series has the largest area (18.9 %), Dagmatoglu series has the smallest area in the study area (4.0 %). Also, suitability of soil series was investigated for the rice production and soil properties limited rice production were determined in this study.

Anahtar Kelime: soil properties alluvial soils soil surveys soil classification

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bathgate, J.D., Duram, L.A., 2003. Geographic Information Systems Based Landscape Classification Models to Enhance Soil Survey: A Southern Illionis Case Study. Jour. of Soil and Water Cons. 58: 119–127.
Beecher, H.G., 1991. Effect of Saline Water on Rice Yields And Soil Properties in The Murrumbidgee Valley. Aust. J. Exp. Agric. 31: 819–823.
Blake, G.R. ve Hartge, K.H., 1986. Bulk Density and Particle Density. In : Methods of Soil Analysis, Part I, Physical and Mineralogical Methods. Pp: 363-381. ASA and SSSA Agronomy Monograph No: 9 (2nd ed), Madison.
Bouyoucos, G.J., 1951. A Recalibration of Hydrometer for Making Mechanical Analysis of Soils. Agronomy Journal. 43: 9.
Boul, S.W., Hole, F.D. ve Mc Cracken, R.J., 1973. Soil Genesis and Classification. The Iowa State University Pres, Ames.
Cangir, C., Ekinci, H., Yüksel, O., 1995. Tarım Topraklarının Amaç Dışı Kullanımı. IV. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi. Cilt 1, 227–253, Ankara.
Dengiz, O., Bayramin, İ., 2003. Ankara Gölbaşı Topraklarının Farklı Toprak Sınıflandırma Sistemlerine Göre Sınıflandırılması. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7 (3–4): 61–68.
Haktanır, K., Cangir, C., Boyraz, D., 2005. Toprak Kaynaklarının Kullanımı. VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi. Cilt 1, 113–135, Ankara.
Hızalan, E. ve Ünal, H. 1966. Topraklarda Önemli Kimyasal Analizler. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 278.
Jackson, M.L., 1958. Soil Chemical Analysis. Prence Hall Inc. Englewood Cliffs, N.J. USA.
Oosterbaan, R.J. ve Nijeland, H.J., 1994. Determining The Saturated Hydraulic Conductivity. In. Drainage Principles and Applications by H.P. Ritzema (editor-in-chief), ILRI Pablication 16, The Nederland, 1125.
Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkalin Soils. U.S. Dept. Agr. Handbook, 60, 109. Riverside
Rogowski, A. S., Wolf, K.J., 1994. Incorporation Variability into Soil Map Unit Delineation. Soil Sci. Soc. Am. J. 58: 163–174.
Soil Survey Staff, 1993. Soil Survey Manual, USDA. Handbook No: 18 Washington D.C.
Soil Survey Staff. 1999. Soil Taxonomy. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey. U.S.D.A Handbook No: 436, Washington D.C.
Sönmez, B., 2003. Türkiye Çoraklık Kontrol Rehberi. T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü. Teknik Yayın No: 33.
TNT, 1999. TNT (The New Thing) MIPS (Micro- Image Processing System), Getting Started Geospatial Analysis, MicroImages, USA.
Thorntwaite, C.W., 1948. An Approach to a Rational Classification of Climate. Geographic Review, 38: 55-94.
Tüzüner, A., 1990. Toprak ve Su Analiz Laboratuarları El Kitabı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
U.S. Salinity Laboratory Staff., 1954. Diagnosis Improvement of Salineand Alkali Soils. USDA Agri. Handbook, No: 60.

APA	dengiz o, göl c, ÖZTÜRK AYAR E, YAKUPOĞLU T (2010). Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. , 19 - 27.
Chicago	dengiz orhan,göl ceyhun,ÖZTÜRK AYAR Elif,YAKUPOĞLU Tuğrul Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. (2010): 19 - 27.
MLA	dengiz orhan,göl ceyhun,ÖZTÜRK AYAR Elif,YAKUPOĞLU Tuğrul Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. , 2010, ss.19 - 27.
AMA	dengiz o,göl c,ÖZTÜRK AYAR E,YAKUPOĞLU T Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. . 2010; 19 - 27.
Vancouver	dengiz o,göl c,ÖZTÜRK AYAR E,YAKUPOĞLU T Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. . 2010; 19 - 27.
IEEE	dengiz o,göl c,ÖZTÜRK AYAR E,YAKUPOĞLU T "Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması." , ss.19 - 27, 2010.
ISNAD	dengiz, orhan vd. "Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması". (2010), 19-27.

APA	dengiz o, göl c, ÖZTÜRK AYAR E, YAKUPOĞLU T (2010). Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(1), 19 - 27.
Chicago	dengiz orhan,göl ceyhun,ÖZTÜRK AYAR Elif,YAKUPOĞLU Tuğrul Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 24, no.1 (2010): 19 - 27.
MLA	dengiz orhan,göl ceyhun,ÖZTÜRK AYAR Elif,YAKUPOĞLU Tuğrul Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, vol.24, no.1, 2010, ss.19 - 27.
AMA	dengiz o,göl c,ÖZTÜRK AYAR E,YAKUPOĞLU T Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2010; 24(1): 19 - 27.
Vancouver	dengiz o,göl c,ÖZTÜRK AYAR E,YAKUPOĞLU T Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2010; 24(1): 19 - 27.
IEEE	dengiz o,göl c,ÖZTÜRK AYAR E,YAKUPOĞLU T "Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması." Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24, ss.19 - 27, 2010.
ISNAD	dengiz, orhan vd. "Fluviyal yerşekilleri üzerinde oluşmuş farklı toprak dağılımların belirlenmesi ve sınıflaması". Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 24/1 (2010), 19-27.