Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri

Dik, Bilal

Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri

Bilal DİK (Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

Türkiye Parazitoloji Dergisi

9 1

Yıl: 2010 Cilt: 34 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 55 - 60 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri

Öz:

Bu araştırma; 15 farklı türe ait 48 evcil ve yabani kanatlı üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın materyalini Veteriner Fakülte'si kliniklerine veya Konya Belediyesi'nin hayvan barınaklarına hasta ya da yaralı olarak getirilen hayvanlarla, karayollarında ölü olarak bulunan kuşlar oluşturmuştur. Hayvanların tamamı ektoparazitler yönünden çıplak gözle incelenmiş, sonra da, karton bir kutu içerisine konularak propoxur ile ilaçlanmıştır. İncelenen hayvanlardan Kulaklı Orman Baykuşu, Şahin, Kızıl Şahin'lerin dördü ve Kaya Güvercinlerinin beşi bitlerle enfeste bulunmuş, diğer hayvanlarda ise bit tespit edilememiştir. Toplanan bitler %10' luk KOH ile saydamlaştırıldıktan sonra Kanada Balsamı ile lam üzerine yapıştırılmış ve ışık mikroskobunda teşhis edilmişlerdir. Kulaklı Orman Baykuşu'ndan toplananlar Strigiphilus barbatus, Şahin'den toplanan bitler Kurodaia fulvofasciata, Kızıl Şahin'lerden bitler Crasspedorrhynchus platystomus, Degeeriella fulva, Colpocephalum nanum, Kaya Güvercinlerinden toplananlar ise Columbicola columbae olarak teşhis edilmişlerdir. Şahin'den toplanan Kurodaia fulvofasciata ile Kulaklı Orman Baykuşu'ndan toplanan Strigiphilus barbatus Türkiye'den ilk kez bildirilmektedir.

Anahtar Kelime: Hayvanlar, evcil Hayvanlar, vahşi Kümes hayvanları Bit enfestasyonları Kuşlar Türkiye Çiğneme Phthiraptera Ektoparaziter enfestasyonlar Strigiformes

Konular: Biyoloji Viroloji Kuş Bilimi

Chewing-lice species (phthiraptera) found on domestic and wild birds in Turkey

Öz:

This study was carried out 48 domestic and wild bird samples belonging to 15 different species. Birds that were killed by traffic on the roads as well as birds that were ill or injured were brought for investigation to the Veterinary Faculty or Animal Keeping House of Konya Municipal. Firstly, all of them were inspected macroscopically for ectoparasites. Then, they were treated with an insecticidal drug, propoxur in a cartoon box. One long-eared owl, one Eurasian buzzard, four long-legged buzzards and five rock pigeons were found to be infested with lice, the others were not. The lice were mounted on slides into Canada balsam after being cleared in KOH 10 % and were identified to species under the light microscope. The lice were identified as Strigiphilus barbatus collected from the long-eared owl, as Kurodaia fulvofasciata collected from the Eurasian buzzard, as Crasspedorrhynchus platystomus, Degeeriella fulva, Colpocephalum nanum collected from long-legged buzzards and as Columbicola columbae collected from rock pigeons. This is the first time that Kurodaia fulvofasciata from the Eurasian buzzard and Strigiphilus barbatus from the long-eared owl has been recorded in Turkey.

Anahtar Kelime: Lice Infestations Birds Turkey Mastication Phthiraptera Ectoparasitic Infestations Strigiformes Animals, Domestic Animals, Wild Poultry

Konular: Biyoloji Viroloji Kuş Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Aksın N, 2003. Elazığ yöresi yabani kekliklerde bulunan Mallophaga türleri. Turk J Vet Anim Sci, 27: 559-565.
2) Aksın N, 2004. Elazığ yöresinde yabani kazlarda bit enfestasyonu. Turk J Vet Anim Sci, 28: 87-90.
3) Dik B, 2006. Mallophaga species on long-legged buzzards (Buteo rufinus). New records from Turkey. Türkiye Parazitol Derg, 30 (3): 226–230.
4) Dik B, 2009. Türkiye'de, Çobanaldatanlarda (Caprimulgus europaeus L.)'da ilk Mulcticola hypoleucus (Denny, 1842) (Phthiraptera: Ischnocera) olgusu. Türkiye Parazitol Derg, 33 (3): 212-214.
5) Dik B, Aydenizöz Özkayhan M, 2007. Mallophaga species on long-legged buzzards (Buteo rufinus) in Turkey. Turkiye Parazitol Derg, 31 (4): 298-301.
6) Dik B, Uslu U, 2006. Konya'da Halkalı sülünlerde (Phasianus colchicus) Cuclotogaster heterographus (Mallophaga: Lipeuridae) enfestasyonu. Türkiye Parazitol Derg, 30 (2): 125-127.
7) Dik B, Uslu U, 2006. The first recording of Piagetiella titan (Menoponidae: Mallophaga) on a white pelican (Pelecanus onocrotalus, Linneaus) in Turkey. Turkiye Parazitol Derg, 30 (2): 128–131.
8) Dik B, Uslu U, 2006. Beyaz Leyleklerde (Ciconia ciconia Linnaeus, 1758) görülen Mallophaga (Insecta) türleri. Türkiye Parazitol Derg, 30 (3): 220–225.
9) Dik B, Uslu U, 2007. Türkiye'de bir Puhu'da (Bubo bubo interpositus) Strigiphilus strigis (Mallophaga: Philopteridae). Türkiye Parazitol Derg, 31 (1): 69-71.
11) Dik B, Uslu U, 2009. Konya Hayvanat Bahçesi'ndeki Kanatlı Hayvanlarda Görülen Çiğneyici Bit (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) Türleri. Türkiye Parazitol Derg, 33 (1): 43-49.
12) Dik B, Yamaç E, 2008. Türkiye'de bir Kara Akbaba'da (Aegypius monachus L.) ilk Colpocephalum trachelioti (Amblycera: Menoponidae). Türkiye Parazitol Derg, 32 (2): 149-152.
13) Dik B, Uslu U, Derinbay Ekici Ö, Işık N, 2009. Türkiye'de, sığırcıklarda (Sturnus vulgaris, L.) görülen bit (Phthiraptera; Ischnocera Amblycera) türleri. Türkiye Parazitol Derg, (Baskıda).
14) Eichler W, 1952. Mallophagen- Synopsis. XXII. Genus Kurodaia. Zool Anz, 149 (11-12): 254-258.
15) Emerson KC, 1955. A Note the Identity of Strigiphilus barbatus (Osborn). J Kansas Ent Soc, 28 (4): 144–145.
16) Emerson KC, 1960. Notes on the Osborn Mallophaga Types. Proc Biol Soc Wash, 73: 155–166.
17) Gıcık Y, 1999. Ankara ve çevresinde yaban güvercinlerde ektoparazitler. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 5: 71–74.
18) Gülanber A, Tüzer E, Çetinkaya, H, 2002. A survey on lice infestations of pigeons in İstanbul, Turkey. İstanbul Univ Vet Fak Derg, 28 (1): 231-234.
19) Gülanber A, Kaya Ü, Vaassen EWAM, Yavuz E, 2006. Chewing-lice on long- legged Buzzard. Indian Vet J, 83 (11): 1238–1239.
20) Güralp N, Mayılmayıl A, 1971. Samsun'da Sülünlerde (Phasianus colchicus) Görülen Sekal Trichostrongylose ile Mallophaga Enfeksiyonlarının Etken ve Sağaltımları. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 18 (2): 271–275.
21) Köroğlu E, Şimşek S, 2001. Elazığ yöresi güvercinlerinde (Columba livia) bulunan ektoparazitler ve yayılış oranları. F Ü Sağlık Bil Dergisi, 15 (1): 195–198.
22) Ledger JA, 1980. The Arthropod Parasites of Vertebrates in Africa South of the Sahara. Volume IV. Phthiraptera (Insecta). Publications of the South African Institute for Medical Research. 56: 1-327.
23) Martin Mateo MP, 2002. Mallophaga, Amblycera. Fauna Ibérica, Vol 20, Ramos MA et al (Eds.) Museo Nacional de Ciencias Naturales (CSIC). 187 p, Madrid.
24) Martin Mateo MP, 2006. Diversidad Y Distribucion de las Especies de Mallophaga (Insecta) en Aves Y Mamiferos de la Comunidad de Madrid. Graellsia, 62 (numero exraordinario): 21-32.
25) Merdivenci A, 1965. Türkiye'nin Entomolojik Coğrafyası. Türkiye'nin Parazitolojik Coğrafyası, Unat EK, Yaşarol Ş, Merdivenci A (Ed.), Sayfa 114-152. Ege Üniversitesi Matbaası. İzmir.
26) Osborn H, 1902. Mallophagan Records and Descriptions. III. Louse of the Rusty Grackle. Ohio Naturalist, 2 (4): 201-204.
27) Pilgrim RIC, 1976. Mallophaga on the Rock Pigeon (Columba livia) in New Zealand, with a Key to their identification. The New Zelanad Entomologist, 6 (2): 160-164.
28) Price RD, Beer JR, 1963. The Genus Kurodaia (Mallophaga: Menoponidae) from the Falconiformes, with Elevation of the Subgenus Falcomenopon to Generic Rank. Ann Entomol Soc Am, 56 (3): 379-385.
29) Price RD, Hellenthal RA, Palma RL, Johnson KP, Clayton DH, 2003. The Chewing Lice: World checklist and biological overview. Illinois Natural History Survey Special Publication, 24. x + p.501.
30) Şenlik B, Güleğen E, Akyol V, 2005. Bursa yöresindeki Evcil Güvercinlerin (Columba livia domestica) ektoparazitleri. Türkiye Parazitol Derg, 29 (2): 100–102.
31) Tiğin Y, 1973. Ehli güvercinlerde (Columba livia) bulunan ektoparazitler. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 20 (2–3): 372–390.
32) Zlotorzycka J 1974. Revision der Europäischen Strigiphilini (Mallophaga, Strigiphilinae). Polskie Pismo Entomologiczne, 44: 319-358.

APA	Dik B (2010). Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. , 55 - 60.
Chicago	Dik Bilal Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. (2010): 55 - 60.
MLA	Dik Bilal Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. , 2010, ss.55 - 60.
AMA	Dik B Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. . 2010; 55 - 60.
Vancouver	Dik B Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. . 2010; 55 - 60.
IEEE	Dik B "Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri." , ss.55 - 60, 2010.
ISNAD	Dik, Bilal. "Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri". (2010), 55-60.

APA	Dik B (2010). Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34(1), 55 - 60.
Chicago	Dik Bilal Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi 34, no.1 (2010): 55 - 60.
MLA	Dik Bilal Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, vol.34, no.1, 2010, ss.55 - 60.
AMA	Dik B Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2010; 34(1): 55 - 60.
Vancouver	Dik B Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2010; 34(1): 55 - 60.
IEEE	Dik B "Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri." Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34, ss.55 - 60, 2010.
ISNAD	Dik, Bilal. "Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (phthiraptera) türleri". Türkiye Parazitoloji Dergisi 34/1 (2010), 55-60.