Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi

Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 131 - 147 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi

Öz:
Bu makalede Fuzûlî’nin Sıhhat u Maraz adlı eseriyle bir tıp eseri olan Terceme-i Hulâsa-i Tıbb ahlât-ı erbaanın ele alınışı yönünden mukayese edilecektir. Fuzûlî, tıbbı sıhhat, hastalık ve tedavi diye üç bölümde ele aldığı Sıhhat u Maraz adlı eserinde bir tabip kimliğiyle görünür. Eski tıp anlayışında önemli bir yeri bulunan ve Fuzûlî’nin bu eserine de hakim olan ahlât-ı erbaa(humoral patoloji) teorisi insan bedenini oluşturan dört sıvının(kan, safrâ, sevdâ, balgam) dengede olmasıyla bedenin de dengede ve sıhhatte olacağı esasına dayanır. Tıpla ilgili hemen her eserde aynı biçimde ele alındığı yönünde bir kanaat bulunan ahlât-ı erbaa teorisinin Fuzûlî’nin bu eserinde birebir aynı olmadığı görülmektedir. Bu makalenin amacı bu farkı mukayese yoluyla göstermektir. Fuzûlî’nin Sıhhat u Maraz’ı ile bir tıp eseri olan Cerrah Mes’ûd’un Terceme-i Hulâsa-ı Tıbb’ı ahlât-ı erbaa teorisince mukayese edildiğinde özellikle hıltların vücutta bulunduğu yerlerde ve ilaçlarda küçük farklar olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The working of Ahlât-ı Erbaa in Fuzûlî's Sıhhat u Maraz and a comparison with Terceme-i Hulâsa-i Tıbb

Öz:
In this article will compared Fuzûlî’s Sıhhat u Maraz and a medical work Terceme-i Hulâsa-i Tıbb were adressed in terms of hılts. Fuzuli, in his Sıhhat u Maraz which medicine is discussed in three sections as health, illness and treatment will appear with a health ID. Has an important place in the old sense of medicine, and in this work of Fuzûlî judges theory that the human body ahlât-ı Erbaa(humoral patoloji) forms the balance of four liquids will be based on the principle of the body is also healthy. This theory which about its is dominant opinion in almost all work related to medicine in the same way be considered a conviction in the direction the exact is not same in this work of Fuzûlî. The main objective of this article is to show by comparison the difference. A comparison is made between Fuzûlî's Sıhhat u Maraz and Cerrah Mes'ûd's Terceme-i Hulâsa-i Tıbb in terms ahlât-ı erbaa theory ahlât in the body where they are seen to be different.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülbaki Gölpınarlı, Hüsn ü aşk=Sıhhat u maraz, Muhammed b. Süleyman el-
  • Bağdadi Fuzuli, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü, 1940.
  • Ayan, Hüseyin, Sıhhat ü Maraz(Sağlık ile Hastalık) veya Hüsn ü Aşk(Güzellik ile Aşk), Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 1, Konya 1994, ss. 3-12.
  • Ayan, Hüseyin, Fuzûlî'nin Hüsn ü Aşk(Sıhhat u Maraz)'ı,Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 3, Konya 1997, ss. 115-120
  • Ayşegül Demirhan Erdemir, Diyanet İslam Ans., C.2, s.24, İstanbul 1989
  • Bayat, Ali Haydar, Tıp Tarihi, İzmir 2003.
  • Oskar Rescher, Fuzuli Maraz u Sıhhat (çev. yay. Lugal-N. H.) Osnabrück 1979 (TTK Kütüphanesi 5236 A.IV 5236 1979)
  • Suveren, Kenan-İlter Uzel, İlk Türkçe Tıp Yazmalarına Genel Bir Bakış, Tıp Tarihi Araştırmaları 2, 1988.
  • Şeşen, Ramazan, Ortaçağ İslam Tıbbının Kaynakları ve XV. yüzyılda Türkçe'ye Tercüme Edilen Tıp Kitapları, Tıp Tarihi Araştırmaları 5, 1993.
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Geleneksel_Anadolu_Halk_Hekimliği
APA ELIAÇIK M (2010). Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. , 131 - 147.
Chicago ELIAÇIK MUHITTIN Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. (2010): 131 - 147.
MLA ELIAÇIK MUHITTIN Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. , 2010, ss.131 - 147.
AMA ELIAÇIK M Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. . 2010; 131 - 147.
Vancouver ELIAÇIK M Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. . 2010; 131 - 147.
IEEE ELIAÇIK M "Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi." , ss.131 - 147, 2010.
ISNAD ELIAÇIK, MUHITTIN. "Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi". (2010), 131-147.
APA ELIAÇIK M (2010). Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(27), 131 - 147.
Chicago ELIAÇIK MUHITTIN Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.27 (2010): 131 - 147.
MLA ELIAÇIK MUHITTIN Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.27, 2010, ss.131 - 147.
AMA ELIAÇIK M Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2010; 0(27): 131 - 147.
Vancouver ELIAÇIK M Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2010; 0(27): 131 - 147.
IEEE ELIAÇIK M "Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi." Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.131 - 147, 2010.
ISNAD ELIAÇIK, MUHITTIN. "Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın işlenişi ve bir tıp eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb ile mukayesesi". Türkiyat Araştırmaları Dergisi 27 (2010), 131-147.