Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma

ÇANKAYA, Fikret; HATİPOĞLU, Oğuzhan

Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma

Fikret ÇANKAYA, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Oğuzhan HATİPOĞLU (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi

15 0

Yıl: 2011 Cilt: 0 Sayı: 7 Sayfa Aralığı: 61 - 88 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma

Öz:

Gelişmiş ekonomiler olarak ifade edilen ülkelerde ortaya çıkmış ve oluşturulmuģ olan uluslararası muhasebe standartları (ums/ufrs), muhasebe ve finans dünyası için devrim niteliğindeki bir gelişme olarak görülmekte ve başta avrupa birliği (ab) ülkeleri olmak üzere, gelişmiş ve gelişmekte olan pek çok ülkede belirli düzeylerde de olsa uygulamaya girmiş durumdadır. Ums/ufrs setinin kapsam ve nitelik olarak gelişmiş ülkelerin ihtiyaçlarına ve koşullarına uygun olduğu söylenebilir. ancak az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelere uygulanmasında sorunlar yaşanacağı gerçektir. Dolayısıyla ums/ufrs setinin gelişmekte olan bir ülke olan türkiye’de uygulanabilirliğine ilişkin düşüncelerin veya beklentilerin neler olduğunun belirlenmesi önem kazanmaktadır. Özellikle uygulayıcı durumundaki muhasebecilerin düşünceleri ve karşılaştığı sıkıntıların tespit edilmesinin uygulama başarısına olumlu katkılar yapacağı söylenebilir. bu çalışmada öncelikle ulusal ve uluslararası literatürde yapılmış olan çalışmalar incelenerek ums/ufrs’lerin benimsenmesi ve uygulanmasını etkileyen faktörler belirlenmiştir. bu faktörler çalışmada kullanmak üzere 4 temel faktöre (ekonomik ve hukuki çevre, standartlar, kültür ve eğitim) indirgenmiştir. oluşturulan anket formu ile türkiye’deki muhasebe meslek mensupları üzerinde bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. çalışmada yapılan analizlerle türkiye’deki muhasebe meslek mensuplarının ums/ufrs’lerin uygulanabilirliğine ilişkin düşünceleri veya beklentileri ortaya konulmuştur. sonuçlar yorumlanmış ve değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelime: lojistik regresyon uluslararası muhasebe standartları muhasebe standartları Türkiye

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

An investigation of the evaluation of the accounting profession towards the applicability of ias/ifrs in turkey

Öz:

It has been commonly acknowledged that the development of the IFRS is a revelutionary progress in financial and accounting world. The existence of the IFRS first took place in the developed countries. Today, the IFRS is used in each country of both developed and developing world at a certain extent. However, taken the needs and conditions of the developed countries and the IFRS’s content into consideration it is argued that it is more suitable for the developed countries. By the same token, it seems that there will be some difficulties and problems with regard to its applicability in either developing countries or less developed countries. As a developing country in Turkey, investigating the perspectives or thoughts on the applicability of the IFRS is becoming an important issue. Specifically, determining the thoughts and difficulties the accounting profession carry fort he applications of the IFRS will make a great contribution to the achievement of the IFRS applicability. In this study, firstly, the factors, which affect the adoption and the applicability of the IFRS were determined by making a literature review. Then, those factors were gathering into foru groups such as economic and legal environement, Professional standards, culture and education. As a main focus of the study a survey was conducted on accounting profession to investigate the thoughts and expectations of accounting profession towards the applicability of the IFRS in Turkey. This study ended with a discussion of the findings.

Anahtar Kelime: international accounting standards accounting standards Turkey logistic regression

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACAR, D., BAYRİ, O., DALĞAR, H., ÖZDEMĠR, O.(2009); “Meslek Mensuplarının TMS/TFRS Uygulamalarına BakıĢ Açıları ve Farkındalık Düzeyleri: Bir Alan Araştırması”, XXVIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Yakın Gelecek ve Muhasebe Eğitimi, 20-24 Mayıs 2009, Alaçatı-Çeşme
AĞCA, A. (2003); Uluslararası Muhasebe Standartlarının GeliĢmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilirliği ve Kabul GörmüĢlüğü, YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi- Sosyal Bilimler Enstitüsü, EskiĢehir, 2003.
AKDOĞAN, N. (2007); “Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları’nın Uygulanma Süreci: Sorunlar, Çözüm Önerileri”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 80, Mart Nisan 2007, ss. 101-118.
BEKÇİ, Ġ.(2007); “Muhasebe Meslek Mensuplarının Türkiye Muhasebe Standartları Hakkındaki GörüĢlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir AraĢtırma”, Muhasebe ve Denetime BakıĢ Dergisi, Sayı 22, Mayıs 2007, ss.27-40.
BÜYÜKÖZTÜRK, ġ.(2006); Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı Ġstatistik, AraĢtırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem A Yayıncılık, 6. Baskı, Ankara.
CENGİZ, E., ÖZDEN B. (2003); “Perakendecilikte Büyük AlıĢveriĢ Merkezleri Ve Tüketicilerin Büyük Alış Veriş Merkezleri ile ilgili Tutumlarını Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, Ege Üniversitesi İktisadi İdari Siyasi Bilimler Dergisi, Sayı: 3,ss.64-79.
CHAN, E.S.W. (2008); “Barriers to EMS in the hotel industry”, International Journal of Hospitality Management, Vol.27, pp. 187–196.
CHAND, P.(2005); “Impetus to the Success of Harmonization: The Case of South Pacific Island Nations”, Critical Perspectives on Accounting, Vol: 16, No: 3, pp. 209-226.
EVCİ, S.(2008); Türkiye Muhasebe (Finansal Raporlama) Standartları ve Uygulanmasında Yaşanan Sorunlar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, GÜ, SBE, Ankara.
GAO, T., SIRGY, M. J., JOHAR, J. S., (2009); “Developing a measure to capture marketing facult’s perceptions of unethical behavior”, Journal of Business Research, In Press, Corrected Proof, www.sciencedirect.com/science?ob =ArticleListURL&_method=list&_ArticleListID=927809438&_sort=d&view=c&_a cct=C000040818&_version=1&_urlVersion=0&_userid=736460&md5=9ac94e4f3c 9d1aff5b29b527c6496865Journal of Business Research, s.1-6.
GÖNEN, S.,UĞURLUEL, G.(2007); “Türkiye’de Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) Uygulamalarına Geçişte Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 316, Aralık 2007, ss.229-236.
GÜVEMLİ, B.(2008); Uluslararası Muhasebe Standartları’nın ÇeĢitli Ülkelerin Muhasebe Kültürleri Ġle EtkileĢimi ve Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
HATİPOĞLU, O.(2009); Türkiye’de Uluslararası Muhasebe Standartları’nın GeliĢimi, Gerekliliği ve Uygulanabilirliği Üzerine Bir AraĢtırma” YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, SBE, ĠĢletme Yüksek Lisans Programı, 2009
IRVINE, H.,LUCAS, N.(2006); Globalized Accounting Standards: The Case of the United Arab Emirates”, Proceedings, 3th International Conference On Contemporary Business, Leura, New South Wales, Charles Sturt University, Australia, ro.uow.edu.au/cgi/ viewcontent.cgi?article=1229&context... –
JERMAKOWICHZ, E.,TOMASZEVSKI, S.(2006); “Implementing IFRS from The Perspective of EU Publicly Traded Companies”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol:15, pp.170-196.
LARSON, R.,STREET, D.(2004), “Convergence with IFRS in An Expanding Europe: Progress and Obstacles Identified by Large Accounting Firms’ Survey”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol:13,2004,p.89-119.
MIR, Z., RAHAMAN, S.(2005); “The Adoption of International Accounting Standards in Bangladesh an Exploration of Rationale and Process”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Volume: 18, Issue: 6, pp: 816-841.
ONG, A.(2005); “Country-specific Barriers to International Convergence of Accounting Standards”, Financial Reporting, Regulation and Governance, Electronic Journal, V.4,No1, pp. 1-28, http://www.business.curtin.edu.au/ files/V4No1Ong1.pdf.
ÖZDEMİR, O. (2007); Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının Finansal Tablolar Üzerine Etkileri ve Göller Yöresi’ndeki KOBĠ’lerde Muhasebeden Sorumlu Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2007.
PORIA, S. V.(2009); “ IFRS Implementation and Challenges in India”, Maharashtra Economic Development Council-MEDC, Monthly Economic Digest, August 2009, www.gtgifrs.com/IFRS_Implementation_IN_India_VSP.pdf.
PREOBRAGENSKAYA, G.,MCGEE,W.(2004);“Converting The Accounting System of A Transition Economy: A Case Study of Russia”, Andreas School of Business Working Paper Series, pp. 1-49, http://ssrn.com/abstract=546343 or doi:10.2139/ssrn.546343.
ROMIR Monitoring Research Holding(2004); “Accounting Reform IIComplex Survey Results”, pp. 1-94, www.accountingreform.ru.
ROMIR Monitoring Research Holding(2007);“Accounting Reform - Complex Survey Results”,, pp. 1-59, www.accountingreform.ru.
STREET, D.(2003); “GAAP Convergence 2002”, BDO, Deloitte Touche Tohmatsu, Ernst & Young, Grant Thornton, KPMG, PricewaterhouseCoopers, University of Dayton, First Quarter, 2003, pp. 1-28.
TEK, N. , DALKILIÇ F.(2008); “TMS Uygulamalarında Mesleki Yargının Yeri ve Mesleki Yargı Kullanımını Gerektiren Alanlar”, 12. Türkiye Muhasebe Standartları Sempozyumu, 26-30 Kasım 2008 Kıbrıs, İSMMMO, ss. 54-74.
TURK, T., Blažič, B. J. and Trkman P. (2008); “Factors and sustainable strategies fostering the adoption of broadband communications in an enlarged European Union”,Technological Forecasting and Social Change, 75/ 7, pp. 933-951
TYRRALL, D.,WOODWARD, D.,RAKHĠMBEKOVA, A.(2007); “The Relevance of International Financial Reporting Standards to a Developing Country: Evidence from Kazakhstan ”, The International Journal of Accounting, Vol: 42, 2007, pp. 82-110.
UNITED NATIONS(2008); “Practical Implementation of International Financial Reporting Standards-Leassons Learned-Country Case Studies On IFRS”, United Nations Conference On Trade and Development, 2008, New York and Geneva, http://www.unctad.org /en/ docs/diaeed20081_en.pdf.
USTASÜLEYMAN, T. (2008); “Çevikliğin işletme performansına etkisine yönelik yapısal bir model önerisi”, Gazi ĠĠBF Dergisi, 10/2, ss. 161-178.
WARSAME, M. (2006); An Empirical Analysis of The Impact of Adopting International Financial Reporting Standards: Evidence From Emerging African Capital Markets, Phd, Morgan State University.
WONG, P. (2004); “Challenges and Successes in Implementing International Standards: Achieving Convergence to IFRSs and ISAs”, Report, IFAC (International Federation of Accountants), 2004, www.iasplus.com/ resource/0409ifacwongstudy.pdf.
ZEGHAL D., MHEDHBI, K. (2006); “An Analysis of the Factor Affecting the Adoption of International Accounting Standards by Developing Countries ” by K. Mhedhbi and D. Zeghal, The International Journal of Accounting , 41, pp.373- 386.
http://www.turmob.org.tr/TurmobWeb/turkce/index.aspx

APA	ÇANKAYA F, HATİPOĞLU O (2011). Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. , 61 - 88.
Chicago	ÇANKAYA Fikret,HATİPOĞLU Oğuzhan Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. (2011): 61 - 88.
MLA	ÇANKAYA Fikret,HATİPOĞLU Oğuzhan Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. , 2011, ss.61 - 88.
AMA	ÇANKAYA F,HATİPOĞLU O Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. . 2011; 61 - 88.
Vancouver	ÇANKAYA F,HATİPOĞLU O Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. . 2011; 61 - 88.
IEEE	ÇANKAYA F,HATİPOĞLU O "Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma." , ss.61 - 88, 2011.
ISNAD	ÇANKAYA, Fikret - HATİPOĞLU, Oğuzhan. "Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma". (2011), 61-88.

APA	ÇANKAYA F, HATİPOĞLU O (2011). Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(7), 61 - 88.
Chicago	ÇANKAYA Fikret,HATİPOĞLU Oğuzhan Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.7 (2011): 61 - 88.
MLA	ÇANKAYA Fikret,HATİPOĞLU Oğuzhan Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.7, 2011, ss.61 - 88.
AMA	ÇANKAYA F,HATİPOĞLU O Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2011; 0(7): 61 - 88.
Vancouver	ÇANKAYA F,HATİPOĞLU O Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2011; 0(7): 61 - 88.
IEEE	ÇANKAYA F,HATİPOĞLU O "Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.61 - 88, 2011.
ISNAD	ÇANKAYA, Fikret - HATİPOĞLU, Oğuzhan. "Türkiye’de uluslararası muhasebe standartları’nın uygulanabilirliğini etkileyen faktörlerin meslek mensuplarınca değerlendirilmesine yönelik bir araştırma". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 7 (2011), 61-88.