Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi

ARIKAN, Şevket; GÜZEL, Murat; ÇINAR, Miyase; Erat, Serkan; MAMAK, Nuri; OĞRAK, YUSUF ZİYA

Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi

Miyase ÇINAR, (Kırıkkale Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)

Serkan ERAT, (Kırıkkale Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Kırıkkale, Türkiye)

Şevket ARIKAN, (Kırıkkale Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)

Nuri MAMAK, (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Burdur, Türkiye)

Yusuf Ziya OĞRAK, (Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, Türkiye)

Murat GÜZEL (Mustafa Kemal Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Hatay, Türkiye)

Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

12 0

Yıl: 2010 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 109 - 116 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi

Öz:

Bu çalışma Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada 40 ergin (1-10 yaş, 20 erkek ve 20 dişi) ve 32 genç (1-11 aylık, 12 erkek ve 20 dişi) olmak üzere toplam 72 sağlıklı Kangal köpeğinden alınan kan örneklerinin plazmalarında alanin aminotransferaz (ALT), γ-glutamil transpeptidaz (GGT) aktiviteleri, total kolesterol, total bilirubin, üre, total protein, albumin ve globulin düzeyleri belirlenmiştir. Ergin erkek köpeklere göre genç erkeklerde plazma total kolesterol düzeyi yüksek (p<0.05), total protein ve globulin düzeyleri ise düşük (p<0.01) bulunmuştur. Ergin dişi köpeklerde plazma GGT aktivitesi, total protein ve globulin düzeylerinin genç dişilere göre daha yüksek (p<0.05) olduğu, total kolesterol (p<0.01) ve total bilirubin (p<0.05) düzeylerinin ise düşük olduğu saptanmıştır. Cinsiyet dikkate alındığında ise, genç köpeklerde plazma GGT aktivitesi ve albumin düzeyinin, ergin köpeklerde de total protein ve albumin seviyelerinin erkek köpeklerde dişi köpeklerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuç olarak, çalışmada elde edilen veriler, ülkemiz için genetik bir kaynak olan Kangal köpeklerinin bazı biyokimyasal parametrelerinin yaş ve cinsiyetten etkilendiğini göster- miştir. Ayrıca Kangal ırkına ait bazı biyokimyasal değerlere ait referans aralıklarının yaş ve cinsiyete göre belirlenme- siyle, hem klinisyenlere hem de Kangal köpekleriyle araştırma yapanlara katkı sağlayabileceği düşünülmektedi

Anahtar Kelime: köpek biyokimyasal parametreler yaş kan bileşimi cinsiyet Kangal köpeği

Konular: Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Veterinerlik

Effect of age and gender on some biochemical parameters of Anatolian shepherd dog

Öz:

The purpose of this study is to determine the effect of age and gender on some biochemical parameters of Anatolian shepherd dog. A total of 72 healthy Anatolian shepherd dog, 40 adults (1 to 10 years of age, 20 males and 20 females) and 32 youngs (1 to 11 months of age, 12 males and 20 females), were used. The alanine aminotransferase (ALT), γ-glutamyl transpeptidase (GGT), total cholesterol, total bilirubin, urea, total protein, albumin and globulin levels were determined in blood samples. Total protein and globulin levels were found low (p<0.01), and total cholesterol (p<0.05) level was found high in the young males compared to the adult males. It was found that the GGT, total protein and globulin levels were higher (p<0.05), total cholesterol (p<0.01) and total bilirubin (p<0.05) levels were lower in the adult females than were in the young females. The GGT activity and albumin level in the young dogs and total protein and albumin levels in the adult dogs were higher in the male dogs than were in the female dogs (p<0.05). In conclusion, this study showed that biochemical parameters of Anatolian shepherd dog, which is an invaluable genetic resource of Turkey, were affected by the age and gender. Furthermore; it is suggested that the detection of the reference range at some biochemical parameters in Kangal dog species according to age and sex will help not only veterinary surgeon but also investigators working on Kangal dogs.

Anahtar Kelime: dogs biochemical parameters age blood composition sex Kangal dogs

Konular: Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Veterinerlik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Almagor M, Lavid- Levy O, 2001. Effects of blood-collection systems and tubes on hematologic, chemical and coagulation tests and on plasma hemoglobin. Clin Chem, 47: 794-795.
2. Altunok V, Maden M, Nizamlıoğlu M, Togan İ, 2001. Some of the frequently used biochemical values of serum and plasma in three different populations of Anatolian shepherd dog. Revue Med Vet, 152 (3): 261- 264.
3. Awah JN, Nottidge HO, 1998. Serum biochemical parameters in clinically healthy dogs in Ibadan. Trop Vet, 16: 123-129.
4. Boediker R, 1991. Die Bestimmung der Gam- ma-Glutamyl-Transferase (GGT) in serum als indikator für die Kolostralmilch-Versorgung des Kalbes. Tierarztl Umschau, 46: 190-194.
5. Bush BM, 1991. Interpretation of Laboratory Results for Small Animal. Clinician Blackwell Scientific Publication, London.
6. Chuang ST, Fung HP, Chang LTC, Lai FJ, Liu PC, 2001. The serum protein and its electrophoretic profile of young Formosan dogs. J Chin Soc Vet Sci, 27: 262-272.
7. Coles EH, 1986. Veterinary Clinical Pathology. 4th edition. W.B. Saunders Co. Philadelphia.
8. Çetin O, Tepeli C, 1996. Türkiye’de Türk Ço- ban Köpeği Yetiştiriciliği. International Symposium on Turkish Shephered Dogs, Ekim, Konya, Turkey, pp: 217-225.
9. Çimtay I, Şahin T, 2000. Sığırların kan plaz- masındaki bazı biyokimyasal parametreler üzerinde yaşın etkileri. YYÜ Vet Fak Derg, 11: 74-78.
10. Egli CP, Blum JW, 1998. Clinical, haematological, metabolic and endocrine traits during the first three months of life suckling Simentaler calves held in a cow-calf operation. J Vet Med A, 45: 99-108.
11. Eren M, Başpınar N, 2004. Effects of dietary CrCl3 supplementation on some serum biochemical markers in broilers. Influence of season, age and sex. Revue Med Vet, 155: 637-641.
12. Eren M, Çam Y, Uyanık F, Atalay Ö, 2006. Some blood biochemical parameters in flamingos. Revue Med Vet, 157: 277-279.
13. Gaikwad NZ, Deshpande SD, Bapat ST, Parwe GB, 1992. Blood glucose and serum total protein levels in Jersey X Red Kandhari cattle with reference to age. Indian Vet J, 69:1091-1095.
14. Gündüz H, 2000. Holştayn ineklerinde bazı biyokimyasal parametrelerin mevsimsel deği- şimleri. YYÜ Vet Fak Derg, 11 (2): 50-53.
15. Haliloğlu S, Çınar M, 2004. The effect of sex on some biochemical parameters in geese. Indian Vet J, 81: 1413-1414.
16. Jezek J, Klopcic M, Klinkon M, 2006. Influence of age on biochemical parameters in calves. Bull Vet Inst Pulawy, 50: 211-214.
17. Kalaycıoğlu L, Nizamlıoğlu M, Altunok V, 1995. Sağlıklı kangal köpeklerinde kanda bazı biyokimyasal parametreler. Vet Bil Derg, 11 (1): 47-49.
18. Kaneko JJ, Harvey JW, Bruss ML, 1997. Clinical Biochemistry of Domestic Animals. Fifth Edition. London: Academic Press, pp.1- 905.
19. Karagül H, Altıntaş A, Fidancı UR, Sel T, 2000. Klinik Biyokimya, 1. Baskı, Medisan Yayınevi, Dışkapı-Ankara, ss.1-419.
20. Keçeci T, Durgun Z, 2001. Pointer, Alman Çoban Köpeği ve Kangal ırkı köpeklerde kan serumu tiroit hormonları, glikoz ve total koles- terol düzeyleri. Vet Bil Derg, 17 (4): 5-8.
21. Kmiee M, Baranowski P, 1999. Body weight, haematocrit value, haemoglobin content and selected blood biochemical parameters in 5 month old Polish longuinal lambs in relation to sex. Bull Vet Inst Pulawy, 43: 89-94.
22. Kocher S, 2005. Kangal köpeği ve hayatta kalma şansı. 2nd International Kangal Dog Symposium- July 8 th, pp.117-125.
23. Lanting CI, Beorsma ER, 1996. Lipids in infant nutrition and their impact on later development. Curr Opin Lipidol, 7: 43-47.
24. Mert N, 1996. Veteriner Klinik Biyokimya, Ulu- dağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Ceylan Matbaacılık, Bursa, ss.1-287.
25. Meyer DJ, Harvey JW, 2004. Veterinary Laboratory Medicine: Interpretation and Diagnosis, Third ed. Saunders, St. Louis, pp: 5.
26. Mohri M, Sharifi K, Eidi S, 2007. Hematology and serum biochemistry of Holstein dairy calves: Age related changes and comparison with blood composition in adults. Res Vet Sci, 83: 30-39.
27. Mott GE, Jackson EM, McMahan CA, McGill HC Jr, 1990. Cholesterol metabolism in adult baboons is influenced by infant diet. J Nutr, 120: 243-251.
28. Mundim AV, Coelho AO, Hortencio SM, Guimaraes EC, Espindola FS, 2007. Influence of age and sex on the serum biochemical pro- file of Doberman dogs in the growth phase. Comp Clin Pathol, 16: 41-46.
29. Nisbet C, Yarım GF, Çiftçi G, 2006. Sağlıklı Karayaka ırkı koyunlara ait bazı serum biyo- kimyasal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 53: 57-59.
30. Otto F, Vilela F, Harun M, Taylor G, Baggasse P, Bogin E, 2002. Biochemical blood profile of Angoni cattle in Mozambique. Israel Vet Med Assoc, 55: 10-20.
31. Özcan M, Yılmaz A, Oğrak YZ, 2005. Kangal köpeği ırk standardı. 2 nd International Kan- gal Dog Symposium- July 8 th, pp.63-70.
32. Pasquini A, Luchetti E, Cardini G, 2008. Plasma lipoprotein concentrations in the dog: the effects of gender, age, breed and diet. J Anim Physiology and Anim Nutr, 92: 718-722.
33. Payne JM, Payne S, 1987. The metabolic pro- file test. Oxford University Press, Oxford, UK, p.151.
34. Tiftik AM, 1996. Klinik Biyokimya, Mimoza Basım, Yayım ve Dağıtım, A.Ş. ss. 1-413.
35. Turgut K, 2000. Veteriner Klinik Laboratuvar Teşhis, Bahçıvanlar Basımevi, 2. Baskı, ss:1- 889.
36. Yiğit A, Kısa Ü, Arıkan Ş, Akçapınar H, Taşdemir U, 2002. Sakız x Karayaka melezi G1 koyunlarının kan parametreleri üzerine cinsiyetin ve yaşın etkisi. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 49: 101-106.

APA	ÇINAR M, Erat S, ARIKAN Ş, MAMAK N, OĞRAK Y, GÜZEL M (2010). Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. , 109 - 116.
Chicago	ÇINAR Miyase,Erat Serkan,ARIKAN Şevket,MAMAK Nuri,OĞRAK YUSUF ZİYA,GÜZEL Murat Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. (2010): 109 - 116.
MLA	ÇINAR Miyase,Erat Serkan,ARIKAN Şevket,MAMAK Nuri,OĞRAK YUSUF ZİYA,GÜZEL Murat Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. , 2010, ss.109 - 116.
AMA	ÇINAR M,Erat S,ARIKAN Ş,MAMAK N,OĞRAK Y,GÜZEL M Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. . 2010; 109 - 116.
Vancouver	ÇINAR M,Erat S,ARIKAN Ş,MAMAK N,OĞRAK Y,GÜZEL M Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. . 2010; 109 - 116.
IEEE	ÇINAR M,Erat S,ARIKAN Ş,MAMAK N,OĞRAK Y,GÜZEL M "Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi." , ss.109 - 116, 2010.
ISNAD	ÇINAR, Miyase vd. "Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi". (2010), 109-116.

APA	ÇINAR M, Erat S, ARIKAN Ş, MAMAK N, OĞRAK Y, GÜZEL M (2010). Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 7(2), 109 - 116.
Chicago	ÇINAR Miyase,Erat Serkan,ARIKAN Şevket,MAMAK Nuri,OĞRAK YUSUF ZİYA,GÜZEL Murat Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 7, no.2 (2010): 109 - 116.
MLA	ÇINAR Miyase,Erat Serkan,ARIKAN Şevket,MAMAK Nuri,OĞRAK YUSUF ZİYA,GÜZEL Murat Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.7, no.2, 2010, ss.109 - 116.
AMA	ÇINAR M,Erat S,ARIKAN Ş,MAMAK N,OĞRAK Y,GÜZEL M Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2010; 7(2): 109 - 116.
Vancouver	ÇINAR M,Erat S,ARIKAN Ş,MAMAK N,OĞRAK Y,GÜZEL M Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2010; 7(2): 109 - 116.
IEEE	ÇINAR M,Erat S,ARIKAN Ş,MAMAK N,OĞRAK Y,GÜZEL M "Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi." Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 7, ss.109 - 116, 2010.
ISNAD	ÇINAR, Miyase vd. "Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi". Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 7/2 (2010), 109-116.