Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi

SAKARYA, Engin; DEMİR, PINAR; DERBENTLİ, Özden

Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi

Pınar DEMİR, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvancılık Ekonomisi ve İşletmeciliği Anabilim Dalı, Kars, Türkiye)

Özden DERBENTLİ, (İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Biga, Çanakkale, Türkiye)

Engin SAKARYA (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

6 0

Yıl: 2012 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 169 - 176 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi

Öz:

Bu çalışmada, Kars ilinde üretimde bulunan 20 adet mandıraya ait etkinlik değerleri veri zarflama analizi yöntemi ile ortaya konulmayaçalışıldı. Analizler için üç girdi ve bir çıktı kullanılarak çıktı yönelimli model kuruldu. Hesaplamalar sonucunda Kars ilindeki mandıralaraait etkinlik değerleri saptandı. Analiz CCR metodu ve BCC metodu kullanılarak iki farklı şekilde çözüldü ve aralarında farklılık olupolmadığı karşılaştırıldı. CCR modelinin sonuçları uygulanabilirlik açısından uygun bulundu. Analiz sonucunda etkin olmayan işletmelerinetkin olması için tavsiye edilebilecek potansiyel iyileştirmeler elde edildi. İşletmeler yıllık süt işleme kapasiteleri dikkate alınarak ölçekbüyüklüğüne göre dört eşit gruba ayrıldı. Gruplar etkinlik skorları bakımından kıyaslandı. Çalışma sonucunda BCC modeline göre yapılanhesaplamada birinci ve ikinci grupta ikişer adet, üçüncü ve dördüncü grupta birer adet olmak üzere toplamda 6 adet karar verme birimietkin bulundu. CCR modeli üzerinden yapılan hesaplama her gruptan bir adet karar verme birimi etkin bulundu. Etkin olmayan kararverme birimleri için iyileştirmeler hesaplandı. BCC modeli sonuçlarının pratikte uygulanabilir olmadığı görüldü. CCR modeli sonuçlarınagöre etkin olmayan işletmeleri etkinlik sınırına çekmek için gerekli olan iyileştirmeler ve ölçeğe göre getirilerin yönü hesaplandı.

Anahtar Kelime: peynir yapımı Kars modeller süt işleme metodoloji süt sanayi Türkiye ekonomik analizler etkinlik

Konular: İşletme Endüstri Mühendisliği

Measurement the efficiency of dairies in the Kars rovince with data envelopment analysis

Öz:

In this study, 20 dairies in Kars province, values of the efficiency put forward by Data Envelopment Analysis method was attempted.Three inputs and one output used and output-oriented model is established. Efficiency scores are obtained by the dairies. Analysis issolved using the method in two different ways, CCR and BCC method. Differences between methods were compared. The results of theCCR model are found to be applicable. Potential improvements were obtained for inefficient enterprises. Considering an annual capacityof milk processing enterprises divided into four groups according to the size scale. Efficiency scores of groups were compared. In study6 decision making unit found efficient, two in the first group, two in second group, one in the third and one in the fourth group. In thecalculation one effective decision making unit found from each group. Improvements were calculated for the inactive decision makingunits. BCC model results were found not suitable in practice. Improvements were calculated to inefficient enterprises take on efficiencyfrontier and direction of returns to scale according to the results of the CCR model.

Anahtar Kelime: methodology dairy industry Turkey economic analysis efficiency cheesemaking Kars models milk processing

Konular: İşletme Endüstri Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Güneş E, Albayrak M, Gülçubuk B: Türkiye’de Gıda Sanayii, Tek Gıda İş Yayınları, ISNB:975-93141-0-X, s. 384, Ankara, 2002.
2. Demir P: Kars ili süt sanayi işletmelerinde üretim ve sanayi entegrasyonunun ekonomik ve sosyo-ekonomik analizi. Doktora Tezi, Ankara Üniv Sağlık Bil Enst, Ankara, 2009.
3. Demir P, Aral S: Kars ili süt sanayi işletmelerinde üretim ve sanayi entegrasyonunun ekonomik ve sosyo-ekonomik analizi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (4): 585-592, 2010.
4. Kutlar A, Babacan A: Türkiye’deki kamu üniversitelerinde CCR etkinliği- ölçek etkinliği analizi: Dea tekniği uygulaması. Kocaeli Üniv Sosyal Bil Enst Derg 15 (1): 148-172, 2008.
5. Kaynar O, Zontul M, Bircan H: Veri zarflama analizi ile OECD ülkelerinin telekomünikasyon sektörlerinin etkinliğinin ölçülmesi. CÜİİB Derg, 6 (1): 37- 57, 2005.
6. Yalçıner K, Atan M, Kayacan M, Boztosun D: İMKB 30 endeksinde etkinlik analizi (Veri zarflama analizi - VZA) ile hisse senedi seçimi. I. Uluslararası Manas Üniversitesi Ekonomi Konferansı, Manas Üniversitesi, Bişkek, Kırgızistan (23-24 Eylül 2004), 2004.
7. Akın O: Ekmek üretim işletmelerinin verimliliklerinin veri zarflama yöntemi ile mukayeseli analizi: Batı Akdeniz Bölgesi’nde bir araştırma. Akademik Araş ve Çalış Derg, 2 (2): 89-106, 2010.
8. Kula V, Özdemir L: Çimento sektöründe göreceli etkinsizlik alanlarının veri zarflama analizi yöntemi ile tespiti. AKÜİİBF Derg, 10 (1): 55-70, 2007.
9. Bircan H: Veri zarflama analizi ile Sivas ili merkez sağlık ocaklarının etkinliğinin ölçülmesi. CÜİİB Derg, 12 (1): 331-347, 2011.
10. Titiz İ, Demir Y, Onat K: Türkiye’de şirket birleşmelerinde etkinliklerin veri zarflama analizi yoluyla belirlenmesi. AKÜİİBF Derg, 9 (1): 117-139, 2007.
11. Kutlar A, Gülcü A, Karagöz Y: Cumhuriyet üniversitesi fakültelerinin performans değerlendirmesi. CÜİİB Derg, 5(2): 137-157, 2004.
12. Aksu A, Köksal CD: Bağımsız ve zincir otel işletmelerinin veri zarflama analizi ile etkinliklerin karşılaştırılması: Antalya bölgesinde bir çalışma. İİF Derg, 20 (235): 97-107, 2005.
13. Stokes JR, Tozer PR, Hyde J: Identifying efficient dairy producers using data envelopment analysis. J Dairy Sci, 90, 2555-2562, 2007.
14. Theodoridis AM, Psychoudakis A: Efficiency measurement in Greek dairy farms: Stochastic frontier vs. data envelopment analysis. IJESAR, 1 (2): 53-67, 2008.
15. Galanopoulos K, Aggelopoulos S, Kamenidou I, Mattas K: Assessing the effects of managerial and production practices on the efficiency of commercial pig farming. Agr Syst, 88, 125-141, 2006.
16. Lilienfeld A, Asmild M: Estimation of excess water use in irrigated agriculture: A Data Envelopment Analysis approach. Agr Water Manage, 94, 73-82, 2007.
17. Özden A, Armağan G: Aydın ili tarım işletmelerinde bitkisel üretim faaliyetlerinin verimliliklerinin belirlenmesi. Tar Eko Derg, 11 (2): 111-121, 2005.
18. Candemir M, Duran FM, Koyubenbe N: İzmir 16. bölge birliği tarım kredi kooperatiflerinde teknik etkinlik, ölçek etkinliği, teknik ilerleme, etkinlikteki değişme ve verimlilik analizi: 2001-2008. AÜAİF Derg, 1 (2): 13- 35, 2009.
19. Bayramoğlu Z, Aktürk D, Tatlıdil FF: Kaynakların rasyonel kulla- nımının üretim maliyetleri üzerine etkisi: Türkiye’de kanola yetiştiriciliği örneği. STGBD, 24 (3): 62-68, 2010.
20. Koyubenbe N, Candemir M: Küçük Menderes Havzasında Ödemiş, Tire, Bayındır ve Torbalı ilçelerindeki süt sığırcılığı işletmelerinin teknik etkinliklerinin karşılaştırılması. Hay Üret Derg, 47 (2): 9-20, 2006.
21. Charnes A, Cooper WW, Rhodes E: Maesuring the efficiency of decision making units. Eur J Oper Res, 2 (6): 8-11, 1978.
22. Banker RD, Charnes A, Cooper WW: Models for estimation of technical and scale ınefficiencies in data envelopment analysis. Manage Sci, 30 (9): 1078-1092, 1984.
23. Cooper WW, Seiford LM, Tone K: Data Envelopment Analysis A Comprehensive Text With Models, Applications, Referances And Dea Solver, Kluwer Academic Publishers, Dordreccht, 2000.
24. Eroğlu E, Atasoy CM: Veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü ve etkin karar birimlerinin duyarlılık analizi. İÜİF Derg, 2, 73-89, 2006.
25. Cingi S, Tarım A: Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü DEA- Malmquist Tpf Endeksi Uygulaması. Türkiye Bankalar Birliği Araştırma Tebliğleri Serisi, No: 2000-01, 2000.
26. Banker RD, Thrall RM: Estimation of returns to scale using Data Envelopment Analysis. Eur J Oper Res, 62, 74-84, 1992.
27. Demir P, Aral S: Kars ilindeki süt sektörünün mevcut durumuna ilişkin veteriner hekim ve ziraat mühendislerinin görüşleri. YYU Vet Fak Derg, 22 (1): 11-15, 2011.

APA	DEMİR P, DERBENTLİ Ö, SAKARYA E (2012). Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. , 169 - 176.
Chicago	DEMİR PINAR,DERBENTLİ Özden,SAKARYA Engin Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. (2012): 169 - 176.
MLA	DEMİR PINAR,DERBENTLİ Özden,SAKARYA Engin Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. , 2012, ss.169 - 176.
AMA	DEMİR P,DERBENTLİ Ö,SAKARYA E Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. . 2012; 169 - 176.
Vancouver	DEMİR P,DERBENTLİ Ö,SAKARYA E Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. . 2012; 169 - 176.
IEEE	DEMİR P,DERBENTLİ Ö,SAKARYA E "Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi." , ss.169 - 176, 2012.
ISNAD	DEMİR, PINAR vd. "Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi". (2012), 169-176.

APA	DEMİR P, DERBENTLİ Ö, SAKARYA E (2012). Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18(2), 169 - 176.
Chicago	DEMİR PINAR,DERBENTLİ Özden,SAKARYA Engin Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18, no.2 (2012): 169 - 176.
MLA	DEMİR PINAR,DERBENTLİ Özden,SAKARYA Engin Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.18, no.2, 2012, ss.169 - 176.
AMA	DEMİR P,DERBENTLİ Ö,SAKARYA E Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2012; 18(2): 169 - 176.
Vancouver	DEMİR P,DERBENTLİ Ö,SAKARYA E Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2012; 18(2): 169 - 176.
IEEE	DEMİR P,DERBENTLİ Ö,SAKARYA E "Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi." Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18, ss.169 - 176, 2012.
ISNAD	DEMİR, PINAR vd. "Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi İle ölçülmesi". Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18/2 (2012), 169-176.