Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri

GÜRSES, Murad; BAYRAKTAR, Metin

Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri

Murad GÜRSES, (Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı,Elazığ, TÜRKİYE)

Metin BAYRAKTAR (Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

26 3

Yıl: 2012 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 273 - 280 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri

Öz:

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin farklı bölgelerinde yetiştirilen Holştayn sığırların süt ve döl verimi özelliklerinin belirlenmesi, buözellikler üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin araştırılmasıdır. Bu amaçla, Türkiye’nin farklı coğrafi bölgelerinde yetiştirilen Holştaynsığırların verim kayıtları, işletmelerin sağım sistemlerine bağlı sürü yönetimi programlarından dijital olarak alınmıştır. Ceylanpınar,Dalaman, Koçaş ve Tahirova Tarım İşletmelerinde 2001-2009 yılları arasında yetiştirilen toplam 3550 baş sığırın 7623 laktasyonunaait toplam 18470 süt verimi kaydı ile 8091 döl verimi kaydı kullanılmıştır. Süt ve döl verimi özellikleri üzerine çevre faktörlerininetkileri en küçük kareler metodu ile değerlendirilmiştir. En küçük kareler ortalamaları 100 günlük süt verimi için 2719.66±13.52, 200günlük süt verimi için 5246.94±25.69, 305 günlük süt verimi için 7395.35±45.75 kg, ilk buzağılama yaşı için 809.32±2.07 gün, servisperiyodu için 127.43±5.41 gün ve buzağılama aralığı için 395.86±2.58 gün olarak bulunmuştur. İncelenen tüm faktörlerin (işletme,buzağılama yılı, buzağılama mevsimi, buzağılama yaşı ve laktasyon sayısı) 100, 200 ve 305 günlük süt verimi üzerine etkisi yüksekdüzeyde önemli bulunmuştur (P<0.001). İşletme, buzağılama yılı ve buzağılama mevsiminin ilk buzağılama yaşı üzerine etkisi önemlibulunmuştur (P<0.01). Buzağılama yılının servis periyodu üzerine etkisi önemsiz bulunurken, işletme, buzağılama yaşı, buzağılamamevsimi ve laktasyon sayısının servis periyodu üzerine etkisi önemli bulunmuştur (P<0.05). Buzağılama aralığı üzerine incelenen tümfaktörlerin etkisi önemli bulunmuştur (P<0.001). Türkiye’nin farklı bölgelerinde yetiştirilen Holştayn sığırlar arasında süt ve döl verimözellikleri yönünden önemli farklar tespit edilmiştir. Bu farkların genetik faktörlerin yanında işletmeler arasındaki iklimsel ve yönetimselfarklılıklardan kaynaklandığı söylenebilir.

Anahtar Kelime: laktasyon sığır süt verimi dölverim performansı süt üretimi inek üreme Alacalı Sığır Türkiye ilkine buzağılama yaşı süt sığırı buzağılama mevsimi süt

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Some milk production and reproductive traits of Holstein cattle raised in different regions of Turkey

Öz:

The objective of this study was to detect milk production and reproductive traits of Holstein breed raised in different regionsof Turkey, to investigate effects of some environmental factors on these traits. For this purpose, production records were collecteddigitally from herd management programme of milking management systems of agricultural enterprises from Holstein cows raisedin different geographical regions of Turkey. Total 8091 reproduction and 18470 milk yield records from 7623 lactation of 3550 cowsraising in Ceylanpınar, Dalaman, Koçaş ve Tahirova agricultural enterprises were used. The Effects of environmental factors on milkand reproductive traits were determined by the least square methods. Least square means for 100 days milk yield 2719.66±13.52,200 days milk yield 5246.94±25.69, 305 days milk yield 7395.35±45.75 kg, first calving age 809.32±2.07 days, open days 127.43±5.41days, calving interval 395.86±2.58 days were found. The effects of all factors (enterprise, calving year, calving season, calving age andlactation number) were found significant on 100, 200, 305 days milk yield (P<0.001). The effects of enterprise, calving year and calvingseason were found significant on first calving age (P<0.01). While the effect of calving year was not found significant, the effects ofenterprise, calving season, calving age and lactation number were found significant on open days (P<0.05). The effects of all factorswere found significant on calving interval (P<0.001). Significant differences were found for the milk production and reproductive traitsbetween Holstein cows raised in different geographical regions of Turkey. These differences were based on climatic and administrativedifferences between enterprises as well as genetic factors.

Anahtar Kelime: reproduction Holstein-Friesian Turkey age at first calving dairy cattle calving season milk lactation cattle milk yield reproductive performance milk production cows

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. FAO: Food and Agriculture Organization of The United Nations. http:// faostat.fao.org/site/569/default.aspx#ancor, Erişim tarihi: 20.06.2011.
2. TUİK: Türkiye İstatistik Kurumu. Tarım ve Hayvancılık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=46&ust_id=13, Erişim tarihi: 21.06.2011.
3. Tekerli M, Gündoğan M: Effect of certain factors on productive and reproductive efficiency traits and phenotypic relationships among these traitsm and repeatabilities in West Anatolian Holsteins. Turk J Vet Anim Sci, 29, 17-22, 2005.
4. Pelister B, Altınel A, Güneş H: Özel işletme koşullarında yetiştirilen değişik orjinli siyah Alaca sığırların süt verimi özellikleri üzerinde araştırmalar. İstanbul Üniv Veteriner Fak Derg, 26 (1): 201-214, 2000.
5. Pelister B, Altınel A, Güneş H: Özel işletme koşullarında yetiştirilen değişik orijinli Siyah Alaca sığırların döl ve süt verimi özellikleri üzerinde bazı çevresel faktörlerin etkileri. İstanbul Üniv Veteriner Fak Derg, 26 (2): 543-559, 2000.
6. Duru S, Tuncel E: Koçaş Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah-Alaca sığırların süt ve döl verimleri üzerine bir araştırma (1. Süt Verim Özellikleri). Turk J Vet Animal Sci, 26, 97-101, 2002.
7. Bilgiç N, Alıç D: Polatlı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde bazı süt verim özellikleri. SÜ Ziraat Fak Derg, 19 (36): 116-119, 2005.
8. Akcay H, İlaslan M, Koc A: Effects of calving season on milk yield of Holstein cows raised at Dalaman State Farm in Turkey. J Fac Agric ADU, 4, 59-61, 2007.
9. Kaygısız A: Siyah Alaca sığırların Kahramanmaraş Tarım İşletmesi şartlarındaki verim özellikleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (2): 9-22, 1997.
10. Akman N, Ulutaş Z, Efil H, Biçer S: Gelemen Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sürüsünde süt ve döl verimi özellikleri. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 32 (2): 173-179, 2001.
11. Ulutaş Z, Akman N, Akbulut Ö: Siyah Alaca sığırların 305 günlük süt verimi ve buzağılama aralığına ait genetik ve çevre varyanslarının tahmini. Turk J Vet Anim Sci, 28, 101-105, 2004.
12. Kumlu S, Akman N: Türkiye Damızlık Siyah-Alaca sürülerinde süt ve döl verimi. Lalahan Hay Arast Enst Derg, 36 (1): 1-15, 1999.
13. Şekerden Ö: Siyah Alaca sığırlarda süt, yağ, protein, kuru madde verimleri, süt komponentleri ile bazı döl verimi özellikleri arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 33 (3): 293-296, 2002.
14. Bakır G, Çetin M: Reyhanlı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırlarda süt ve döl verim özellikleri. Turk J Vet Anim Sci, 27, 173-180, 2003.
15. Özçakır A, Bakır G: Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl ve süt verim özellikleri. 1. Süt Verim Özellikleri. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 34 (3): 145-149, 2003.
16. Sehar Ö, Özbeyaz C: Orta Anadoludaki bir işletmede Holştayn Irkı sığırlarda bazı verim özellikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 45 (1): 9-19, 2005.
17. Erdem H, Atasever S, Kul E: Gökhöyük Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt ve döl verim özellikleri 1. süt verim özellikleri. OMÜ Zir Fak Derg, 22 (1): 41-46, 2007.
18. Özkök H, Uğur F: Türkiye’de yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca Sığırlarda süt verimi, ilk buzağılama yaşı ve servis periyodu. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 38 (2): 143-149, 2007.
19. Toksoy M: Afyonkarahisar koşullarında yetiştirilen Siyah Alaca sığırların bazı süt verim özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
20. Durnalı M: Koçaş Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin bazı verim özelliklerinin fenotipik ve genetik parametrelerinin tahmini. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2008.
21. Koçak S, Yüceer B, Uğurlu M, Özbeyaz C: Bala Tarım İşletmesinde yetiştirilen Holştayn ineklerde bazı verim özellikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 47 (1): 9-14. 2007.
22. Akkaş Ö: Burdur damızlık sığır yetiştiricileri birliğine kayıtlı Holştayn ırkı sığırlarda bazı verim özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
23. Koçak S, Tekerli M, Özbeyaz C, Demirhan İ: Lalahan Merkez Hayvancılık Araştırma Enstitüsünde yetiştirilen Holştayn, Esmer ve Simental sığırlarda bazı verim özellikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 48 (2), 51-57, 2008.
24. Çilek S: Milk Yields traits of Holstein cows raised at Polatlı State Farm in Turkey. J Anim Vet Advances, 8 (1): 6-10, 2009.
25. Şahin A, Ulutaş Z: Polatlı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde süt ve döl verim özellikleri. Anadolu Tarım Bilim Derg, 25 (3): 202- 212, 2010.
26. Parlak N: Afyonkarahisar İlinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin süt ve döl verimleri üzerine farklı çevre faktörlerinin etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2008.
27. Bakır G, Kaygısız A, Çilek S: Milk yield traits of Holstein cattle reared at Tahirova State Farm in Balikesir province in Turkey. J Anim Vet Advances, 8 (11): 2369-2374, 2009.
28. Bayril T, Yılmaz O: Kazova Vasfi Diren Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl verimi özellikleri. YYU Veteriner Fakültesi Dergisi, 21 (3): 163-167, 2010.
29. Evirgen SE: Aydın İlinde yapay tohumlamada yaygın olarak kullanılan Siyah Alaca boğaların değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.
30. Duru S, Tuncel E: Koçaş Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah-Alaca sığırların süt ve döl verimleri üzerine bir araştırma (2. Döl verim özellikleri). Turk J Vet Animal Sci, 26, 103-107, 2002.
31. Özçakır A, Bakır G: Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl ve süt verim özellikleri. 2. Döl Verim Özellikleri. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 34 (2): 223-228, 2003.
32. Kopuzlu S, Emsen H, Özlütürk A, Küçüközdemir A: Esmer ve Siyah Alaca ırkı sığırların Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü şartlarında döl verim özellikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 48 (1): 13-24, 2008.
33. Erdem H, Atasever S, Kul E: Gökhöyük Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt ve döl verim özellikleri 2. döl verim özellikleri. OMÜ Zir Fak Derg, 22 (1): 47-54, 2007.
34. Tuna YT, Gürcan EK, Savaş T: Sarımsaklı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ırkı süt sığırlarının döl verim özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (3): 347-357, 2007.
35. Türkyılmaz MK: Reproductive characteristics of Holstein cattle reared in a private dairy cattle enterprise in Aydın. Turk J Anim Sci, 28: 101- 105, 2005.
36. Çilek S: Reproductive traits of Holstein cows raised at Polatlı State Farm in Turkey. J Anim Vet Advances, 8 (1): 1-5, 2009.
37. Minitab: Minitab 16.1.1 for windows, Minitab Inc, State College, PA, 2010.
38. Uğur F: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma Çiftliğinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların bazı süt verim özellikleri. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 32 (3): 263-266, 2001.
39. Özçelik M, Arpacık R: Siyah Alaca sığırlarda laktasyon sayısının süt ve döl verimine etkisi. Turk J Vet Animal Sci, 24, 39-44, 2000.
40. Uğur F, Akkuş S, Erdaş Ö: Aşıma açık günler sayısının Siyah Alaca sığırların süt verimine etkileri. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 37 (2): 177-180, 2006.

APA	GÜRSES M, BAYRAKTAR M (2012). Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. , 273 - 280.
Chicago	GÜRSES Murad,BAYRAKTAR Metin Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. (2012): 273 - 280.
MLA	GÜRSES Murad,BAYRAKTAR Metin Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. , 2012, ss.273 - 280.
AMA	GÜRSES M,BAYRAKTAR M Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. . 2012; 273 - 280.
Vancouver	GÜRSES M,BAYRAKTAR M Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. . 2012; 273 - 280.
IEEE	GÜRSES M,BAYRAKTAR M "Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri." , ss.273 - 280, 2012.
ISNAD	GÜRSES, Murad - BAYRAKTAR, Metin. "Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri". (2012), 273-280.

APA	GÜRSES M, BAYRAKTAR M (2012). Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18(2), 273 - 280.
Chicago	GÜRSES Murad,BAYRAKTAR Metin Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18, no.2 (2012): 273 - 280.
MLA	GÜRSES Murad,BAYRAKTAR Metin Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.18, no.2, 2012, ss.273 - 280.
AMA	GÜRSES M,BAYRAKTAR M Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2012; 18(2): 273 - 280.
Vancouver	GÜRSES M,BAYRAKTAR M Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2012; 18(2): 273 - 280.
IEEE	GÜRSES M,BAYRAKTAR M "Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri." Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18, ss.273 - 280, 2012.
ISNAD	GÜRSES, Murad - BAYRAKTAR, Metin. "Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri". Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18/2 (2012), 273-280.