Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi

YABAN, Züleyha Şimşek; ŞAHIN, Prof.Dr.; ACAR BEKTAŞ, HATİCE; ACAR, Zeynep; ERGİN, Ayla Berkiten

Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi

Ayla Berkiten ERGİN, (Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksek Okulu, Ebelik Bölümü, Kocaeli, Türkiye)

Nevin Hotun ŞAHİN, (İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu, Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

HATİCE ACAR BEKTAŞ, (Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksek Okulu, Ebelik Bölümü, Kocaeli, Türkiye)

Zeynep ACAR, (Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksek Okulu, Ebelik Bölümü, Kocaeli, Türkiye)

Züleyha Şimşek YABAN (Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Kocaeli, Türkiye)

Meme Sağlığı Dergisi

9 1

Yıl: 2011 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 22 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: 2000-2009 tarihleri arasında (Ocak 2000-Eylül 2009) hemşire/ebelerin meme kanseri ile ilgili çalışmalarını, araştırma tipi, örneklem ve konu açısından değerlendirmektir. Hastalar ve Yöntem: Çalışma verileri, tıp ve hemşirelik alanlarındaki veri tabanlarından (PubMed, sience direct vb.), tezlerden, kongre kitaplarından ve diğer Türkçe yayınlanan online dergilerden elde edilmiştir. En az bir araştırmacının hemşire/ebe olduğu 109 çalışma değerlendirilmeye alınmıştır. Verilerin analizinde SPSS (for Windows 14.0 Client Version) kullanılmıştır. Bulgular: Verilerin %65i dergilerden, %26.6sı tezlerden ve %8.3ü kongre kitaplarından elde edilmiştir. 2005 yılından itibaren yapılan çalışmalarda bir artış gözlenmiştir. Ancak bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (fisher x²=13.51, p>0.05). Araştırmanın tipi incelendiğinde; çalışmaların %74.3ü tanımlayıcı, %24.8i deneysel ve yarı deneysel, %0.9unun ise metodolojik olduğu görülmüştür. Araştırmalar klinisyen hemşire/ebelerden çok (%11.9) akademisyen hemşire/ebeler tarafından (%88.1) yapılmıştır. Bu sonuç istatistiksel olarak anlamlıdır (fisher x²=4.79, p<0.05). Çalışmalar konular açısından değerlendirildiğinde ise; %33.9u meme kanseri, %25.7si kendi kendine meme muayenesi, %24ü sağlık inanç modeli, %9.2si mastektomi, %5.5i diğer görüntüleme yöntemleri ve %3.7si meme kanseri risk faktörleri şeklinde listelenmiştir. Sonuç: Türkiyede hemşirelerin klinik uygulamalarına yönelik çalışmaları oldukça yetersizdir. Bu nedenle, hemşire/ebe ve akademisyenlere meme kanseri ile ilgili klinik çalışmalara yönlendirmek, rehberlik etmek ve çıkan kanıta dayalı sonuçları uygulamalarına yansıtabilmelerini sağlamaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Davranış Bilimleri

The evaluation of the studies of nurse and midwives related to breast cancer in turkey between the years 2000 and 2009.

Öz:

Purpose: Evaluate the studies which are related to breast cancer in terms of the researchers, study type, sample type and subject areas and were carried out between 2000 and 2009 in Turkey. Patients and Methods: The study data was gathered from the medicine and nursing databases, thesis screening,congress books, Turkish online published journals. 109 studies in which at least a nurse or a midwife researcher and was involved were included in this study.During analysis of the data, SPSS 14.0 was used. Results: The data was gathered from online journals 65% from the thesis s 26.6%, and from congress books 8.3%. There was an increase in studies since 2005. However, this increase is not statistically significant (fisher x²=13.51, p>0.05). When the type of research was examined 74.3% of the studies were descriptive, 24.8% were experimental or semi-experimental and 0.9% was methods-based. When researchers profile investigated more studies were performed by academician nurses and midwives (88.1%) than the nurses and midwives working at the clinic (11.9%) and this result was statistically significant (fisher x²=4.79, p<0.05). The studies were evaluated in terms of the research subjects and listed in the order of 33.9% breast cancer, 25.7% breast self examination (BSE), 24% health-belief model, 9.2% mastectomy, 5.5% other screening tests and 3.7% breast cancer risk factors. Conclusion: The studies regarding clinical practice of the nurses are inadequate in Turkey. Therefore nurses, midwifes and academicians should be encourge to work in clinical studies and should guide them and let them put evidence-based results into practice.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Katapodi M, Lee K., Facione N., J. Dodd M. Predictors of perceived breast cancer risk and the relation between perceived risk and breast cancer screening: a meta-analytic review. Preventive Medicine 38 (2004) 388 402.
2. Canbulat, N.: Sağlık Çalışanlarının Meme Kanseri, Kendi Kendine Meme Muayenesi ve Mamografiye İlişkin Sağlık İnançlarının İncelenmesi, Danışman, Doç. Dr. Özge UZUN, 2006, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum.
3. Avcı İ., Kurt H : Health Beliefs and Mammography Rates of Turkish Women Living in Rural Areas. Journal Of Nursing Scholarship, 2008; 40:2, 170175.
4. Özaydın,A., Güllüoğlu,B, Ünalan,P,, Gorpe,S., 4, Cabioğlu, N. Öner,B.,Özmen,V: , Bahçeşehirde Oturan Kadınların Meme Kanseri Bilgi Düzeyleri, Bilgi Kaynakları Ve Meme Sağlığı İle İlgili Uygulamaları, Meme Sağlığı Dergisi 2009 Cilt: 5, Sayı: 4,214-224.
5. Gümüş B.A.: Meme Kanserinde Psikososyal Sorunlar ve Destekleyici Girişimler, Meme Sağlığı Dergisi, 2006, Volume 2, Number 3, Page(s) 108-114.
6. Tuncer,M.:T.C.Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Ulusal Kanser Programı,Bakanlık Yayın No:760. Nisan 2009.
7. Özmen,V., Fidaner,C.,Aksaz,E.,Barol,Ü.,Dede,İ. et all: Türkiyede Meme Kanseri Erken Tanı ve Tarama Programlarının Hazırlanması, Sağlık Bakanlığı Meme Kanseri Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu Raporu, The Journal of Breast Health 2009 Vol:5 No:3,125-134.
8. http://www.statistics.gov.uk/erişim tarihi:8.12.2009
9. http://ketem.org/ketem_nedir.php/erişim tarihi:8.12.2009
10. http://www.onkohem.org.tr/erişim tarihi:8.12.2009
11. Türkiye Sağlık İstatistikleri, 2006,Türk Tabipler Birliği Yayınları, Ankara, s:59.
12. Eicher M, Marquard S, Aebi S.A Nurse is a nurse? A Systematic review of the effectiveness of specialised nursing in breast cancer. European journal of cancer 42 (2006) 3117-3126.
13. Marsh C, Wang J, Kollias J,Boult M, Rice J,Madden G. Disparities in acess to breast care nurses for breast surgeons:A National Breast Cancer Audit Survey. The Breast 19 2010 142-146.
14. Amir Z, Scully J, Borrill C. The Professional role of breast cancer nurses in multi-disciplinary breast cancer care teams. European oncology Nursing Society 2004 8, 306-314.

APA	ERGİN A, ŞAHIN P, ACAR BEKTAŞ H, ACAR Z, YABAN Z (2011). Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. , 22 - 26.
Chicago	ERGİN Ayla Berkiten,ŞAHIN Prof.Dr.,ACAR BEKTAŞ HATİCE,ACAR Zeynep,YABAN Züleyha Şimşek Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. (2011): 22 - 26.
MLA	ERGİN Ayla Berkiten,ŞAHIN Prof.Dr.,ACAR BEKTAŞ HATİCE,ACAR Zeynep,YABAN Züleyha Şimşek Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. , 2011, ss.22 - 26.
AMA	ERGİN A,ŞAHIN P,ACAR BEKTAŞ H,ACAR Z,YABAN Z Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. . 2011; 22 - 26.
Vancouver	ERGİN A,ŞAHIN P,ACAR BEKTAŞ H,ACAR Z,YABAN Z Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. . 2011; 22 - 26.
IEEE	ERGİN A,ŞAHIN P,ACAR BEKTAŞ H,ACAR Z,YABAN Z "Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi." , ss.22 - 26, 2011.
ISNAD	ERGİN, Ayla Berkiten vd. "Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi". (2011), 22-26.

APA	ERGİN A, ŞAHIN P, ACAR BEKTAŞ H, ACAR Z, YABAN Z (2011). Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 7(1), 22 - 26.
Chicago	ERGİN Ayla Berkiten,ŞAHIN Prof.Dr.,ACAR BEKTAŞ HATİCE,ACAR Zeynep,YABAN Züleyha Şimşek Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. Meme Sağlığı Dergisi 7, no.1 (2011): 22 - 26.
MLA	ERGİN Ayla Berkiten,ŞAHIN Prof.Dr.,ACAR BEKTAŞ HATİCE,ACAR Zeynep,YABAN Züleyha Şimşek Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. Meme Sağlığı Dergisi, vol.7, no.1, 2011, ss.22 - 26.
AMA	ERGİN A,ŞAHIN P,ACAR BEKTAŞ H,ACAR Z,YABAN Z Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. Meme Sağlığı Dergisi. 2011; 7(1): 22 - 26.
Vancouver	ERGİN A,ŞAHIN P,ACAR BEKTAŞ H,ACAR Z,YABAN Z Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi. Meme Sağlığı Dergisi. 2011; 7(1): 22 - 26.
IEEE	ERGİN A,ŞAHIN P,ACAR BEKTAŞ H,ACAR Z,YABAN Z "Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi." Meme Sağlığı Dergisi, 7, ss.22 - 26, 2011.
ISNAD	ERGİN, Ayla Berkiten vd. "Türkiye'de 2000-2009 yılları arasında hemşire ve ebelerin meme kanseri ile ilgili yaptıkları çalışmaların değerlendirilmesi". Meme Sağlığı Dergisi 7/1 (2011), 22-26.