Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 19 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri

Öz:
Tümleç yan tümcelerinde kullanılan ekler, -ma, -dık/-acak vb., çeşitli açılardan birbirlerinden farklılaşmaktadır. Bu çalışmada adı geçen eklerin dolaylı evet/hayır (E/H) sorularında sergilediği farklılıklar ana tümce eylemlerine dayalı olarak incelenmektedir. Benzer özellikler taşıyan ana tümce eylemleri belirlenerek dolaylı E/H sorularına ilişkin üç kümeden oluşan bir sınıflama geliştirilmiştir. Çalışmada ulaşılan sonuçlar dık ekinin dolaylı E/H sorularının başlıca örüntüsü olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer bir deyişle, -dık eki sınıflamadaki tüm kümelerde kullanılmaktadır. ma ekinin ise dolaylı E/H sorularında kullanımının son derece kısıtlı olduğu belirlenmiştir. Üç kümeden meydana gelen sınıflamanın yalnızca üçüncü kümesinde ma ekinin kullanılabildiği görülmüştür. Ancak bu kümede yer alan eylemlerle oluşturulan tümceler dolaylı soru anlamı ifade etmemektedir. İlgili ekler arasındaki bu ayrımın nedeni kısmen dolaylı soru tümcelerinde söz konusu eklerin sergiledikleri özelliklerle bağlantılıdır. Ancak dolaylı E/H sorularında dık ekinin daha yaygın kullanılması tek bir nedenle açıklanamakta, her bir küme için farklı açıklamalar geliştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca tümleç yan tümcelerinde ilgili eklerin paylaştığı çok sayıda eylem bulunmasına karşın dolaylı E/H yan tümcelerinde adı geçen eklerle ortaklaşa kullanılan ana tümce eylemlerinin sayısı son derece azdır.
Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim

-

Öz:
Complement clause markers of Turkish, namely -mA, -DIk/ -AcAk, are said to differ in terms of distinct levels. This study deals with the characteristics of these markers in relation to embedded yes/ no questions based on main verbs. A classification of embedded yes/ no questions is developed in the study. This classification includes three categories with similar verbs. The study reveals that of these markers, -DIk appears to be the major marker for the embedded yes/ no questions in Turkish, while mA has a very limited use in such constructions. In other words, -DIk is found to be used in all three categories of the classification, while mA appears to be used only in the third category that does not produce truly embedded yes/no questions. The major reason for this distinction seems to partly be related to differentbehaviour of these markers in other embedded questions in Turkish. However, the difference between two markers in each category of the classification seems to require a distinct explanation. On the other hand, although these markers share more verbs in complement clauses, in embedded yes/no questions, the verbs shared with these two markers are very limited.
Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Adger, D. ve J. Quer. (1997). Subjunctives, unselected embedded questions, and clausal polarity items. The Proceedings of NELS 27. 1-15.
  • Eckart. R. (2007). The syntax and pragmatics of embedded yes/no questions. On Information Structure, Meaning and Form. K. Schwabe ve S. Winkler (Eds ), 447-466, Amsterdam: John Benjamins.
  • Egre. P. (2008). Question-embedding and factivity. Grazer Philosophische Studien 77. 85-125.
  • Egre P. ve Spector, B. (2007). Embedded questions revisited: An answer, not necessarily the answer. Ms. Harvard & UN.
  • Erguvanlı Taylan, E. (1998). What determines the choice of nominalizer in Turkish nominalized complement clauses? The Proceedings of the XVI"' International Congress of Linguists. Bernard Caron (Ed.), Oxford: Pergamon.
  • Han, C. ve M. Romero. (2002). Ellipsis and movement in the syntax of whether/Q...or questions. The Proceedings of NELS 32. M. Hirotani (Ed.). GLSA Publishers.
  • Karttuncn, L. (1977). Syntax and semantics of questions. Linguistics and Philosophy 1: 3-44.
  • Komfilt, J. (1996). Some infinitival wh-clauses in Turkish. Dilbilim Araştırmaları. 192-215.
  • Kornfilt, J. (2003). Subject case in Turkish nominalized clauses. Syntactic Structures and Morphological Information. U. Junghanns ve L. Szucsich (Eds.), 129-215, Mouton de Gruyter.
  • Lahiri, U. (2002). Questions and Answers in Embedded Contexts. Oxford Studies in Theoretical Linguistics, Oxford.
  • Özsoy, A. S. (1999). Türkçe Turkish. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Palmer, F. R. (1986). Mood and Modality. Cambridge University Press.
  • van Schaaik, G. (2001). The order of nominalizations in Turkish. The Bosphorus Papers. Studies in Turkish Grammar 1996-1999. 115-143, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Schwabe. K. (2009). On semantic consistency degrees, question embedding and correlates. Generative Grammatik des Südeııs (GGS)'de (Leipzig Üniversitesi, 22-23 Mayıs 2009) sunulan bildiri izleği.
  • Schwabe, K. ve Fittler, R. (2009). Semantic characterizations of German question-embedding predicates, Tl>iLLC 2007, LNAI 5422, P. Bosch, D. Gabelaia, ve J. Lang (Eds.). 229-241, Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
APA YARAR E (2012). Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. , 1 - 19.
Chicago YARAR EMİNE Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. (2012): 1 - 19.
MLA YARAR EMİNE Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. , 2012, ss.1 - 19.
AMA YARAR E Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. . 2012; 1 - 19.
Vancouver YARAR E Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. . 2012; 1 - 19.
IEEE YARAR E "Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri." , ss.1 - 19, 2012.
ISNAD YARAR, EMİNE. "Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri". (2012), 1-19.
APA YARAR E (2012). Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 0(1), 1 - 19.
Chicago YARAR EMİNE Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi 0, no.1 (2012): 1 - 19.
MLA YARAR EMİNE Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.1, 2012, ss.1 - 19.
AMA YARAR E Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi. 2012; 0(1): 1 - 19.
Vancouver YARAR E Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi. 2012; 0(1): 1 - 19.
IEEE YARAR E "Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri." Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 0, ss.1 - 19, 2012.
ISNAD YARAR, EMİNE. "Dolaylı Evet/Hayır Sorularında dık ve ma Ekleri". Dilbilim Araştırmaları Dergisi 1 (2012), 1-19.