Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları

ERDEMOĞLU, Ali Kemal; YETİK BAYİL, Şeyda; KOÇ, EMİNE RABİA

Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları

Şeyda YETİK BAYİL, (Sağlık Bakanlığı, Okmeydanı Eğitim Araştırma Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

EMİNE RABİA KOÇ, (Fatih Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Ali Kemal ERDEMOĞLU (Kırıkkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)

Journal of Clinical and Experimental Investigations

5 1

Yıl: 2012 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 387 - 391 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları

Öz:

Amaç: Multipl skleroz (MS) hastalarında sempatik deri yanıtları (SSR) ile otonomik fonksiyon bozukluğunu, bu sonuçların hastanın yaşam kalitesi ve yorgunluk ile ilişkisini, sıklığını tespit etmek. Gereç ve yöntem: Çalışmaya MS tanılı 30 hasta, kontrol grubu olarak 35 sağlıklı birey alındı. Özürlülük düzeyi, Genişletilmiş Özür Durum Ölçeği (EDSS) ile otonomik fonksiyonları, SSR ile; yorgunluk semptomları, yorgunluk skalası (FDS) ile; otonomik disfonksiyon ve yorgunluk semptomlarının yaşam kalitesi üzerine etkisi, SF-36 yaşam kalitesi değerlendirme testi ile değerlendirildi. Bulgular: Hasta ve kontrol grubunda sol el SSR latans, amplitüd ve alan ortalamaları arasında anlamlı fark yoktu (saptanmadı). Hasta grubunda FDS ortalama değeri anlamlı olarak yüksekti. (saptandı). SSR amplitüdü, alan büyüklüğü profilaktik tedavi alanlarda almayanlara göre anlamlı olarak küçüktü. (saptandı) MS profilaksisinde kullanılan ilaçlar açısından SSR değerleri ve FDS skorları arasında ilişki saptanmadı. Hasta grubunda EDSS skoru ile FDS puanı arasında pozitif; SSR latans ile EDSS fonksiyonel alt skalaları karşılaştırıldığında piramidal, serebellar ve spastisite ile aralarında anlamlı negatif; SSR amplitüd ve alan büyüklüğü ile EDSS alt ölçeğinden beyin sapı fonksiyonları aralarında anlamlı pozitif korelasyon saptandı. FDS ile SSR alan, latans ve amplitüdü arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Sonuç: MS hastalarında otonomik fonksiyon bozukluğunu değerlendirmek amacıyla SSR ölçümleri duyarlı değildir. Yorgunluk semptomları hastanın günlük yaşam aktivitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Yorgunluk ve otonomik fonksiyon bozukluğu arasındaki ilişkiyi göstermede SSR testi yeterli değildir.

Anahtar Kelime:

Konular: Rehabilitasyon Romatoloji Pediatri

Evaluation of sympathetic skin responses associated with the autonomic nervous system and fatigue scores in patients with multiple sclerosis

Öz:

Objectives: In this study we aimed to investigate the effect of autonomic dysfunction on quality of life and symptoms of fatigue patients with MS. Materials and methods: The study included 30 patients with MS and 35 healthy subjects as control group. Disability was assessed using the Expanded Disability Status Scale (EDSS); autonomic functions were assessed by SSR; fatigue symptoms were assessed by Fatigue Descriptive Scale (FDS); effect of autonomic dysfunction on quality of life and fatigue symptoms was assessed by SF-36 scale. Results: There was no significant difference between the left hand SSR latency, mean amplitude and area between patient and control groups. Mean FDS value was significantly higher in MS group. SSR amplitude and area were significantly smaller in patients which received prophylactic treatment. There was no relation between the FDS scores and SSR values in patients receiving prophylaxis. In the patient group, a positive correlation was detected between EDSS and FDS score; and significantly negative correlation between pyramidal, cerebellar and spasticity; a significant positive correlation was found between amplitude and the size of area of the SSR and brain stem functions. There was no significant relationship between FDS with SSR area, latency and amplitude. Conclusions: SSR measurements are not sensitive in order to evaluate autonomic dysfunction in patients with multiple sclerosis. Symptoms of fatigue has a negatively affect on the activity of the patient s daily life. SSR test is not sufficient to show the relationship between fatigue and autonomic dysfunction.

Anahtar Kelime:

Konular: Rehabilitasyon Romatoloji Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. İdiman E. Multipl sklerozun immunopatogenezi. Türkiye Klinikleri Nöroloji Multipl Skleroz Özel Sayısı 2004;(2):171-6.
2. McDougall AJ, McLeod JG. Autonomic nervous system function in multiple sclerosis. J Neurol Sci 2003; 215(1-2):79-85.
3. Haensch CA, Jörg J. Autonomic dysfunction in multiple sclerosis. J Neuro 2006; 253(Suppl 1):13-9.
4. Linden D, Diehl RR, Berlit P. Subclinical autonomic disturbances in multiple sclerosis. J Neurol 1995; 242(3):374-8.
5. Ravits JM. AAEM minimonograph as autonomic nervous system testing. Muscle Nerve 1997; 20(8):919- 37.
6. Acevedo AR, Nava C, Arriada N, Violante A, Corona T. Cardiovascular dysfunction in multiple sclerosis. Acta Neurol Scand 2000; 101(1):85-8.
7. Elie B, Louboutin JP. Sympathetic skin response (SSR) is abnormal in multiple sclerosis. Muscle Nerve 1995; 18(2):185-9.
8. Baba M, Watahiki Y, Matsunaga M, Takebe K. Sympathetic skin response in healthy man. Electromyogr Clin Neurophysiol 1988; 28(3):277-83.
9. Shahani BT, Halperin JJ, Boulu P, Cohen J. Sympathetic skin response- a method of assessing unmyelinated axon dysfunction in peripheral neuropathies. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1984; 47(4):536-42.
10. Aghamollaii V, Harirchian MH, Modabbernia A, Ghaffarpour M, Mousavi M, Tafakhori A. Sympathetic skin response (SSR) in multiple sclerosis and clinically isolated syndrome: a case-control study. Neurophysiol Clin 2011; 4(2):161-71.
11. Zifko UA. Management of fatigue in patients with multiple sclerosis. Drugs 2004; 64(11):1295-304.

APA	YETİK BAYİL Ş, KOÇ E, ERDEMOĞLU A (2012). Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. , 387 - 391.
Chicago	YETİK BAYİL Şeyda,KOÇ EMİNE RABİA,ERDEMOĞLU Ali Kemal Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. (2012): 387 - 391.
MLA	YETİK BAYİL Şeyda,KOÇ EMİNE RABİA,ERDEMOĞLU Ali Kemal Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. , 2012, ss.387 - 391.
AMA	YETİK BAYİL Ş,KOÇ E,ERDEMOĞLU A Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. . 2012; 387 - 391.
Vancouver	YETİK BAYİL Ş,KOÇ E,ERDEMOĞLU A Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. . 2012; 387 - 391.
IEEE	YETİK BAYİL Ş,KOÇ E,ERDEMOĞLU A "Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları." , ss.387 - 391, 2012.
ISNAD	YETİK BAYİL, Şeyda vd. "Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları". (2012), 387-391.

APA	YETİK BAYİL Ş, KOÇ E, ERDEMOĞLU A (2012). Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. Journal of Clinical and Experimental Investigations, 3(3), 387 - 391.
Chicago	YETİK BAYİL Şeyda,KOÇ EMİNE RABİA,ERDEMOĞLU Ali Kemal Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. Journal of Clinical and Experimental Investigations 3, no.3 (2012): 387 - 391.
MLA	YETİK BAYİL Şeyda,KOÇ EMİNE RABİA,ERDEMOĞLU Ali Kemal Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. Journal of Clinical and Experimental Investigations, vol.3, no.3, 2012, ss.387 - 391.
AMA	YETİK BAYİL Ş,KOÇ E,ERDEMOĞLU A Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2012; 3(3): 387 - 391.
Vancouver	YETİK BAYİL Ş,KOÇ E,ERDEMOĞLU A Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2012; 3(3): 387 - 391.
IEEE	YETİK BAYİL Ş,KOÇ E,ERDEMOĞLU A "Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları." Journal of Clinical and Experimental Investigations, 3, ss.387 - 391, 2012.
ISNAD	YETİK BAYİL, Şeyda vd. "Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları". Journal of Clinical and Experimental Investigations 3/3 (2012), 387-391.