Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I

Abdussamed YEŞİLDAĞ (Kırıkkale Üniversitesi, Doğu Dilleri ve Edebiyat Bölümü, Arapça Mütercim-Tercümanlık Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)
Nüsha
21 3
Yıl: 2013 Cilt: 0 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 7 - 43 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I

Öz:
Bânet Su âd kasîdesi, Hz. Peygamberin huzurunda okunmuş ve hediye olarak da hırka-i saadete nail olmuş olan bir kasidedir. Câhiliye şiirinin tüm özelliklerini taşıyan bu kaside her dönemde edebiyat alanında el üstünde tutulmuştur. Söz konusu kaside üzerine şerhler, tahmisler, taştirler; tahkikler, modern edebiyatla beraber makaleler ve bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmamızda kaside üzerine yapılan şerh, tahmis ve taştir ve muaraza yazan müelliflerin biyografilerini vereceğiz. İleriki dönemlerde de makalemizin ikinci bölümü olarak kaside üzerine yapılan tercümeler, tahkikler, müstakil eserler ve makaleler listesini verme arzusundayız.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

The evaluation of the works on bânat su âd qasida-I

Öz:
Bânat Su âd qasîda is a qasîda which was read in the presence of The Prophet and had the distinct honor of becoming one of the parts of Holy Mantle of the Prophet (Hırka-i Saadet) as a gift. This qasîda, having all the characteristics of the Ignorance Era, has attracted great respect in the field of Literature at all times. Many comments, explanations, queries and with the rise of Modern Literature articles and scientific studies have been performed on this qasîda. This article focuses on the biographies of the writers that have performed comments, explanations, queries and disputes on the qasîda. Another essay focusing on a list of the translations, queries, distinctive works and articles will hopefully be published in the near future.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ‘Abdulkâdir ‘Umer el-Bağdâdî, Hâşiye ‘Alâ Şerhi Bânet Su‘âd li’bni Hişâm, Thk. Nazif Muharrem Hoca, Franz Steiner Verlag, Wiesbaden 1990. ‘Abdulkâdir ‘Umer el-Bağdâdî, Hizânetu’l-Edeb, I-XIII, Thk. Abdusselam M. Harûn, Mektebetü’l-Hancı, Kahire 1983.
  • ‘Abdullâh Muhammed Habeşî, Câmi‘u’ş-Şurûh ve’l-Havâşî, I-III, el- Mecma‘u’s-Sekâfî, Ebû Zabî 2004.
  • ‘Abdulmuttalib Salâh, “Ka‘b b. Zuheyr”, Mecelletü'l-Ezher, Kahire 1954, c. 26, sayı. 8, s. 361.
  • Ahmed Cemâl el-‘Umerî, eş-Şu‘arû’l-Hunefâ, Dâru’l-Ma‘ârif, Kahire 1981.
  • Atasoy, Nurhan, “Hırka-ı Saadet”, TDVİA, İstanbul 1998, XVII, s. 375.
  • el-Bâcûrî, İbrâhîm b. Muhammed b. Ahmed (1277/1860), el-Burde bi-Şerhi’l-Bâcûrî, Thk. Yûsuf ‘Alî Bedevî, Dâru Menâbi‘i’n-Nûr, Dımaşk, 2004/1425.
  • Bağdatlı İsmail Paşa (1338/1920), Hediyyetü’l-‘Ârifîn, I-II, MEB Yay., İstanbul 1951.
  • Bağdatlı İsmail Paşa, Îzâhu’l-Meknûn, I-II, MEB Yay., İstanbul 1951.
  • Çetin, Nihat, Eski Arap Şiiri, İstanbul, 1973.
  • Dayf , Şevkî, el-‘Asru’l-İslâmî, Daru’l-Ma‘ârif, Mısır 1960.
  • Demirayak, Kenan, “Bânet Su‘âd Kasîdesi Üzerine”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Sayı: 24, Erzurum, 1997, s. 150.
  • Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. ‘Abdillâh el-Hakîm, el-Mustedrek, Thk: Mustafa ‘Abdulkâdir ‘Atâ, Dâru’l-Kutubu’l-‘İlmiyye, Beyrut 1990.
  • Ebû Nu‘aym el-İsbehânî, Ma‘rifetu’s-Sahâbe, I-VII, Thk. ‘Âdil b. Yûsuf el-‘Azâzî, Dâru’l-Vatan li’n-Neşr, Riyad, 1998.
  • Ebu’l-‘Abbas Ahmed b. Yahyâ Sa‘leb, Mecâlisu Sa‘leb, Thk. ‘Abdusselam Muhammed Hârûn, Daru’l-Ma‘ârif, Mısır 1950.
  • Ebu’l-Ferec el-İsfehânî, el-Ağânî, I-XXIV, Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, Kahire 1952.
  • Ertuğ, Zeynep Tarım, “Osmanlı Devlet Teşrifâtında Hırka-i Şerif Ziyareti”, İÜ Edebiyat Fak. Tarih Ens. Dergisi, sayı 16, İstanbul, 1998, s. 37-38.
  • Fendik, Edward, İktifau’l-Kanû‘ bimâ huve matbû‘, Ayetullâhi'l- ‘Uzmâ el-Mar‘aşî, Kum 1988.
  • Hannâ el-Fâhûrî, el-Câmi‘ fî Târîhi’l-Edebi’l-‘Arabî, Dâru’l-Cîl, Beyrut 1986.
  • el-Hatîb et-Tebrîzî, Ebû Zekeriyâ Yahyâ b. ‘Alî, Şerhu’t-Tebrîzî ‘Alâ Bânet Su‘âd li-Ka‘b b. Zuheyr, Thk. ‘Abdurrahim Yûsuf el- Cemel, Mektebetu’l-Âdâb, Porsaid, 1990.
  • Huart, Clement, Arab ve İslam Edebiyatı, Trc. Cemal Sezgin, Tisa Matbaacılık, Ankara, tsz.
  • İbn Abdi’l-Berr, el-İstî‘âb, Thk. ‘Âdil Murşid, Dâru’l-A‘lâm, Ammân, 2002.
  • İbn Ebî ‘Usaybi‘a, ‘Uyûnu’l-’Enbâ‘, Thk. Nizâr Rıdâ, Dâru Mektebeti’l- Hayât, Beyrut tsz.
  • İbn Hacer el-‘Askalânî, ed-Dureru’l-Kâmine, I-IV, Beyrut 1993.
  • İbn Hacer el-‘Askalânî, el-İsâbe, I-VIII, Kalküta, 1853.
  • İbn Hişâm el-Ensârî, Cemâluddîn Muhammed, Şerhu Kasîdeti Ka‘b b. Zuheyr, Thk. Mahmûd Hasan Ebû Nâcî, Müessetu ‘Ulûmi’l- Kur’ân, Dımaşk 1984.
  • İbn Manzur, Lisânu’l-‘Arab, I-XV, Dâru Sâdır, Beyrut, 1994.
  • İbnu’l-‘İmâd (1089/1678), Şezzerâtu’z-Zeheb, I-X, Thk: ‘Abdulkâdir el-Arnavut, Mahmûd el-Arnavut, Dâru İbni’l-Kesîr, Beyrut 1987.
  • İbnu’l-Esîr, (630/1233), Usdu’l-Ğâbe, I-IX, Thk. Ali Muhammed Mu‘avvez, Dârul-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut 1996.
  • İbrâhîm Muhammed, Kasîdetu Bânet Su‘âd li-Ka‘b b. Zuheyr ve Eseruha fî’t-Turâsi’l-‘Arabî, Mektebetu’l-İslâm, Beyrut 1986.
  • el-Kanûcî, Sadîk b. Hasan, Ebcedu’l-‘Ulûm, I-III, Thk: ‘Abdulcebbâr Zekâr, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut 1978.
  • Kâtip Çelebi, Keşfu’z-Zunûn, I-II, nşr. Şerefeddin Yaltkaya, Rifat Bilge, Maarif Matbaası, İstanbul 1941.
  • Kaya, İsmail, Bürde Kasidesi: Terceme ve Şerhi, Medve Yayınları, İstanbul, 1986, s. 10-11.
  • el-Kureşî, Ebû Zeyd Muhammed b. Ebi’l-Hattâbî, Cemheretu Eş‘âri’l- ‘Arab, Dâru Sâdır, Beyrut tsz.
  • Mahmûd Abdullâh el-Câdir, “Dirâse Tahkikiyye fî Dîvâni Ka‘b b. Zuheyr”, el-Mevrid, Bağdat, 1981, IX, sayı. 4, s. 804-812.
  • el-Makkarî, Nefhu’t-Tîb, I-VIII, thk. İhsân ‘Abbâs, Dâru Sâdır, Beyrut 1388/1968.
  • Mehmet Tahir Efendi, Osmanlı Müellifleri, I-III, Nşr: Fikri YAVUZ, İsmail ÖZEN, Meral Yay., İstanbul 1972.
  • el-Muhibbî, Hulâsatu’l-Eser fi ‘Âyâni’l-Karni’l-Hâdî’l-‘Aşer, I-IV, Dâru Sâdır, Beyrut 0691.
  • el-Murâdî, Ebu’l-Fad l Muh ．ammed b. Ali, Silkü’d-Dürer, I-IV, Dâru’l- Beşâ’iru’l-İslamiyye, 1988.
  • R. Basset, “Ka‘b b. Zuheyr”, İA, VI, 5.
  • Reşîd Yûsuf ‘Atâullâh, Târîhu’l-Âdâbi’l-‘Arabiyye, Thk. ‘Ali Necîb ‘Atvâ, Muessesetu ‘İzziddîn, Beyrut 1985.
  • Sakaoğlu, Necdet, “Hırka-i Saadet Ziyareti”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı; Kültür Bakanlığı, İstanbul, 1994, IV, 67-68
  • es-Sehâvî, ed-Dav’u’l-Lâmi‘, Dâru’l-Mektebeti’l-Hayât, Beyrut. Tsz.
  • Serkîs, Yûsuf b. İlyan b. Mûsâ (1351/1932), Mu‘cemu'l-Matbû‘ât, Matba‘atu Serkîs, Kahire 1928.
  • es-Seyyîd Hasen Karûn, “el-Bûsîrî Yu‘ârıdu Ka‘b b. Zuheyr”, Mecelletu’l- Ezher, Kahire 1976, XXXXVIII, sayı. 3, s. 342.
  • Sezgin, Fuat Sezgin, Târîhu’t-Turâsi’l-‘Arabî, I-III, Riyat 1991.
  • es-Sukkerî, Ebû Sa‘îd el-Hasan b. el-Huseyn b. ‘Abdillâh, Şerhu Dîvâni Ka‘b b. Zuheyr, el-Mektebetu’l-‘Arabiyye, Kahire 1950.
  • es-Suyûtî, Buğyetu’l-Vu‘ât, I-II, Thk: Muhammed ebu’l-Fazl İbrahim, Dâru’l-Fikr.
  • es-Suyûtî, Kunhu’l-Murâd fî Beyâni Bânet Su‘âd, Thk. Mustafa Aleyyan, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 2005/1426.
  • Tâhâ Huseyn, fi’l-Edebi’l-Câhilî, Kahire 1927.
  • Tülücü, Süleyman, “Kâ‘b b. Zuheyr ve Kaside-i Bürde’si Üzerine Notlar I”, Atatürk Ünv. İslami İlimler Fak. Dergisi, sayı. 5, Erzurum 1982, s. 159.
  • ‘Umer Ferrûh, Târîhu’l-Edebi’l-‘Arabî, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1969.
  • ‘Umer Rıdâ Kehhâle, Mu‘cemu’l-Muellifîn, I-XV, Beyrut 1376/1957.
  • Yeşildağ, Abdussamed, “Şeyhulislam Mehmed Esad Efendi ve el- Kasîdetu’d-Dimyâtiyye Tahmîsi”, Nüsha, yıl. X, sayı. 31, Ankara 2010, s. 7-16.
  • Yeşildağ, Abdussamed, Şeyhulislam Mehmed Esad Efendi’nin Tahmîsleri ve Bânet Su‘âd Tahmîsine el-‘Uryânî Tarafından Yapılan Şerh, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2010.
  • Zeydân, Corcî, Târîhu Âdâbi’l-Luğati’l-‘Arabiyye, I-IV, Dâru’l-Hilâl, Kahire 1957.
  • Zeynu’l-‘Âbidîn, Kasîde-i Bânet Su‘âd, Ahmed Kâmil ve Şerîki Mat., İstanbul, 1928.
  • ez-Ziriklî, Hayruddîn, el-A‘lâm, I-VIII, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 2002.
  • İNTERNET KAYNAKLARI
  • Bâmî, Cemâl, “Muhammed et-Tâvedî b. Sûde”, Mîsâku’r-Râbıta, http://www.almithaq.ma/contenu.aspx?C=8167. (e.t. 05.10.2012)
  • el-Mağribî, Hasan b. Muhammed Takiyyiddîn b. Et-Tâlib, Muhtârât mine’l-Mahtûtâti’l-Asliyye fî’l-Merkez, http://www.saaid.net/Doat/Najeeb/18.htm. (e.t. 05.10.2012).
  • es-Sehâvî, et-Tuhfetu’l-Latîfe fî Târihi’l-Medîneti’ş-Şerîfe, http://www.stqou.com/upload/view.php?file=9454e1fda9 (e.t. 20.10.2010).
  • Wikipedia, “Seyyid Taha Efendi”, http://tr.wikipedia.org/wiki/Seyyid_Taha_Efendi. (e.t. 05.10.2012).
  • Yûsuf Emâl, Ebû Mehdî ‘Îsâ b. Abdirrahman es-Sektânî, http://oloumomran. ma/Article.aspx?C=10442 (e.t. 06.09.2012).
APA YEŞİLDAĞ A (2013). Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. , 7 - 43.
Chicago YEŞİLDAĞ ABDUSSAMED Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. (2013): 7 - 43.
MLA YEŞİLDAĞ ABDUSSAMED Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. , 2013, ss.7 - 43.
AMA YEŞİLDAĞ A Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. . 2013; 7 - 43.
Vancouver YEŞİLDAĞ A Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. . 2013; 7 - 43.
IEEE YEŞİLDAĞ A "Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I." , ss.7 - 43, 2013.
ISNAD YEŞİLDAĞ, ABDUSSAMED. "Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I". (2013), 7-43.
APA YEŞİLDAĞ A (2013). Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. Nüsha, 0(36), 7 - 43.
Chicago YEŞİLDAĞ ABDUSSAMED Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. Nüsha 0, no.36 (2013): 7 - 43.
MLA YEŞİLDAĞ ABDUSSAMED Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. Nüsha, vol.0, no.36, 2013, ss.7 - 43.
AMA YEŞİLDAĞ A Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. Nüsha. 2013; 0(36): 7 - 43.
Vancouver YEŞİLDAĞ A Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I. Nüsha. 2013; 0(36): 7 - 43.
IEEE YEŞİLDAĞ A "Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I." Nüsha, 0, ss.7 - 43, 2013.
ISNAD YEŞİLDAĞ, ABDUSSAMED. "Bânet su âd kasîdesine yapılan çalışmaların tesbiti üzerine-I". Nüsha 36 (2013), 7-43.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:9

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları