Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi

GÖKDERE, MURAT

Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi

Murat GÖKDERE (Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Amasya, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

62 0

Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2789 - 2806 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi

Öz:

Kaynaştırma, özel gereksinimli öğrencinin gerekli destek hizmetler sağlanarak, tam ya da yarı zamanlı olarak kendisi için en az kısıtlayıcı eğitim ortamı olan normal eğitim sınıflarında eğitim görmesidir. Türkiye'de kaynaştırma uygulamasının uygun şekilde yürütülebilmesi için gerekli yasa ve yönetmelik bulunmasına karşın, kaynaştırmanın uygulanışıyla ilgili sorunlar mevcuttur. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine karşı tutum, etkileşim ve endişe düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesine olanak sağlayacak bir ölçme aracı geliştirerek, kaynaştırma uygulamalarında karşılaşılan problemlerin tespiti ve çözümü bakımından sürece katkı sağlamaktır. Çalışmanın örneklemini Amasya merkez ilköğretim okullarında görev yapan 68 sınıf öğretmeni ve 2009-2010 eğitim öğretim yılında, Amasya Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği programı son sınıfta yer alan 112 sınıf öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak dört bölümden oluşan bir ölçme aracı kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 18.00 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle sınıf öğretmeni ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine karşı tutumları ve engelli bireylerle etkileşim durumları arasında bazı maddeler de anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Bu farklılıkların mesleki tecrübe ve özel gereksinimli bireylerle ilgili hazır bulunuşluk düzeyi ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Görev başındaki sınıf öğretmenlerinin özel eğitim ve kaynaştırma eğitimi ile ilgili bilgi düzeylerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar, kaynaştırma uygulamalarının niteliğini de arttıracağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Study of the attitude, concern, and interaction levels of elementary school teachers and teacher candidates towards inclusive education

Öz:

Inclusion is an educational approach providing students with special needs with education in normal classrooms, which is the least restrictive educational environment for them by offering the necessary services for full time or part time. Although the necessary laws and regulations appear to execute this inclusive practice properly in Turkey, there are some problems regarding its implementation. Aim of this study contributes to the implementation by determining and solving the problems encountered in the inclusive practices by developing an assessment instrument comparing the attitude, concern and interaction levels of pre-service and in-service elementary teachers towards inclusive education. The study sample consists of 68 in-service elementary teachers working at central elementary schools in Amasya and 112 pre-service elementary teachers in the elementary education program of Amasya University during the 2009-2010 academic year. For the study, an assessment consisting of four parts was developed and applied as a data collection instrument. The data gathered from the study was analyzed using the SPSS 18.00 package program. With the findings obtained, it has been determined that there are significant differences between the in-service and pre-service teachers' attitudes towards inclusive education and their interactions with individuals with special needs. It has been concluded that these differences are related to occupational experience and the preparation levels of the individuals with special needs. The findings of this study suggest that professional development workshops and seminars on special and inclusive education would improve the knowledge of in-service elementary teachers and enhance the qualification of the inclusive practices.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akçamete, G. ve Kargın, T. (1994). Hizmetiçi eğitim programının öğretmenlerin işitme özel gereksinimlilere yönelik tutumlarına etkisi. Özel Eğitim Dergisi, 1 (4),13-19.
Anderson, R., Greene, M., & Loewen, P. (1988). Relationships among teachers’ and students’ thinking skills, sense of efficacy, and student achievement. Alberta Journal of Educational Research, 34 (2), 148-165.
Ataman, A. (2001). Kaynaştırmada sınıf öğretmelerinin rolleri ve yetiştirme sorunları. XI. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulan bildiri, 11-13 Kasım, Konya. Avcı, N. (1998). Entegrasyon ve entegre sınıf öğretmeni. Destek, 1 (1), 20-24.
Avramidis. E., Erkekliss, P., & Burden, R. (2000). Student teachers’ attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school. Teaching and Teacher Education, 16, 277-293.
Barton, M. L. (1992). Teachers’ opinions on the implementation and effects of mainstreaming. Chicago: Chicago Public Schools, IL (ERIC Document Reproduction Service No. ED 350 802).
Battal, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Batu, S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 35-45.
Bender, W., Vail, C., & Scott, K. (1995). Teachers’ attitudes toward increased mainstreaming: implementing effective instruction for students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 28, 87–94.
Bülbin, S., Ünsal, P., & Özokçu, O. (2004). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin önleyici sınıf yönetimi becerilerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23-33.
Carroll, A., Forlin, C., & Jobling, A. (2003). The impact of teacher training in special education on the attitudes of Australian preservice general educators towards people with disabilities. Teacher Education Quarterly, 30, 65-79.
Coşkun, Y.D., Tosun, Ü., & Macaroğlu. E. (2009). Classroom teachers styles of using and development materials of inclusive education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1 (1), 2758-2762.
Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. bs). Trabzon Diken, H. İ. (1998). Sınıfında zihinsel engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihinsel engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarını karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Diken, İ. H. ve Batu. E. S. (2010). Kaynaştırmaya giriş ilköğretimde kaynaştırma (ed. İ. H. Diken). Ankara: PEGEM Akademi. Familia, G. M. (2001). Special and regular education teacher’s attitudes towards inclusive programs in an urban community school. New York: New York City Board of Education. U.S.
Ferguson, D. (2008). International trends in inclusiveeducation: The continuing challenge to teach each one and everyone. European Journal of Special Needs Education, 23, 109-120.
Florian, L., & Linklater, H. (2010). Preparing teachers for inclusive education: using inclusive pedagogy to enhance teaching and learning for all, Journal of Education, 40 (4), 369–386. Forlin, C. (2001). Inclusion: Identifying potential stressors for regular class teachers. Educational Research, 43, 235-245.
Forlin, C., Douglas, G., & Hattie, J. (1996). Inclusive practices: How accepting are teachers? International Journal of Disability. Development and Education, 43, 119-133.
Forlin, C., Jobling, A., & Carroll, A. (2001). Preservice teachers’ discomfort levels toward people with disabilities. The Journal of International Special Needs Education, 4, 32-38.
Gething, L. (1991). The interaction with disabled persons scale: Manual and kit. Sydney: University of Sydney. Gething, L. (1994). The interaction with disabled persons scale. Journal of Social Behaviour and Personality, 9(5), 23-42.
Giangreco, M. F., Dennis, R., Cloninger, C., Edelman, S., & Schattman, R. (1993). I’ve counted jon: Transformational experiences of teachers educating students with disabilites. Exceptional Children, 59 (4), 359-372.
Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
Gulliford, R., & Upton, G. (1992). Specialeducational needs. London: Routledge.
Güneş, H. (2001). AB’nde özürlülerin istihdamına yönelik yeni stratejiler ve Türkiye özürlüler ile ilgili sosyal politika. Ankara: Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi. Hannu, S., Petra, E., Mirna, N., & Olli-Pekka, M. (2012). Understanding teachers’ attitudes and self-efficacy in inclusive education: Implications for pre-service and in-service teacher education. European Journal of Special Needs Education, 27 (1), 51-68.
Hill, R. R. (2009). Teacher attitude towards inclusion practices and special needs students. Journal of Research in Special Educational Needs, 9 (3), 188–198.
Idol, L. (2000). A study of four schools: Inclusion of students with disabilities in four secondary schools. Austin. TX: Austin Independent School District, Office of Program Evaluation. İzci, E. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının “özel eğitim” konusundaki yeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (14), 106-114.
Janney, R. F., Snell, M. E., Beers, M. K., & Raynes, M. (1995). Integrating children with moderate and severe disabilities into general education classes. Journal of Exceptional Children, 61, 425-439.
Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel eğitim kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. No: 561.
Kilgore, A. M. (1982). Implementing educational equity practices in a field-based teacher education. Nebraska: The National Conference of the Association of Teacher Educators. Leyser, Y., & Abrams, P. D. (1983). A shift to the positive: An effective programme for changing pre-service teachers’attitudes toward the disabled. Educational Review, 35 (1), 35-43.
Megan, S., & MacPhail, A. (2006). Irish physical educators’ attitude toward teaching students with special educational needs. European Physical Education Review, 12 (1), 75–97.
Miles, S., & Singal, N., (2010), The education for all and inclusive education debate: conflict, contradiction or opportunity? International Journal of Inclusive Education,14 (1), 1–15.
Orel, A., Töret. G., & Zerey, Z. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23-33.
Osborne, A. G., & Dimattia, P. (1994). The least restrictive environment mandante: Legal implications. Exceptional Children, 61 (1), 6-14.
Özokçu, O. (2002). Kaynaştırma uygulamasının başarısında rol oynayan etmenler. Çoluk Çocuk Dergisi, 33, 25-26.
Salend. S. J. (1998). Effective mainstreaming: Creating inclusive classrooms. New Jersey: Merill. Sanchez-Nunez, M. T., Fernandez-Berrocal, P., Montanes, J., & Latorre, J. M. (2008). Does emotional intelligence depend on gender? The socialization of emotional competencies in men and women and its implications. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 6 (2), 455-474.
Sharma, U., & Desai, I. (2002). Measuring concerns about integrated education in India. The Asia-Pacific Journal on Disabilities, 5 (1), 2-14.
Şahbaz, Ü. (1997). Öğretmenlerin özel gereksinimli çocukların kaynaştırılması konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya ilişkin tutumlarının değişmesindeki etkililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Uysal, A. (2004). Kaynaştırma uygulamaları yapan öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. 13. Özel Eğitim Günleri Kongresi: Özel Eğitimden Yansımalar’da sunulan bildiri, 12-14 Kasım, Eskişehir.
Üre, Ö. (2002). Özel eğitim ve rehberlik, psikolojik danışma ve rehberlik (Ed. G. Can). Ankara: PEGEM A Yayıncılık.
Van Kraayenoord, C. E. (2007). School and classroom practices in inclusive education in Australia. Childhood Education, 83 (6), 390-394.
Walker, H. M., & Lamon, W. E. (1987). Social behaviour standarts and expections of Australian and U.S. Teacher Groups. The Journal of Special Education, 21 (3), 56-82.
Wilczenski, F. L. (1992). Measuring attitudes towards inclusive education. Psychology in the Schools, 29, 307-312.
Wilczenski, F. L. (1995). Development of a scale to measure attitudes toward inclusive education. Educational and Psychological Measurement, 55 (2), 291-299.
Yıkmış, A., Şahbaz, Ü. ve Peker, S. (1997). Hizmetiçi eğitim programlarının öğretmenlerin kaynaştırmaya yönelik tutumlarına etkisi. Eskişehir: Karatepe Yayınları.
Yıkmış, N. (2006). İl Millî Eğitim yöneticilerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Yıldırım Doğru, S. S. (2007). Kaynaştırma eğitimi veren sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi konusunda genel görüş ve sorunları. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 17–26.

APA	GÖKDERE M (2012). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. , 2789 - 2806.
Chicago	GÖKDERE MURAT Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. (2012): 2789 - 2806.
MLA	GÖKDERE MURAT Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. , 2012, ss.2789 - 2806.
AMA	GÖKDERE M Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. . 2012; 2789 - 2806.
Vancouver	GÖKDERE M Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. . 2012; 2789 - 2806.
IEEE	GÖKDERE M "Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi." , ss.2789 - 2806, 2012.
ISNAD	GÖKDERE, MURAT. "Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi". (2012), 2789-2806.

APA	GÖKDERE M (2012). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2789 - 2806.
Chicago	GÖKDERE MURAT Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12, no.4 (2012): 2789 - 2806.
MLA	GÖKDERE MURAT Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.12, no.4, 2012, ss.2789 - 2806.
AMA	GÖKDERE M Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(4): 2789 - 2806.
Vancouver	GÖKDERE M Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(4): 2789 - 2806.
IEEE	GÖKDERE M "Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, ss.2789 - 2806, 2012.
ISNAD	GÖKDERE, MURAT. "Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/4 (2012), 2789-2806.