Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi

EREN, Müfide Şule; Gül, Hasan; Saylan, Onur; TOKGÖZ, EMRAH

Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi

Müfide Şule EREN, (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Çanakkale, Türkiye)

Emrah TOKGÖZ, (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale, Türkiye)

Hasan GÜL, (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ezine Meslek Yüksek Okulu Çanakkale, Türkiye)

Onur SAYLAN (Balıkesir Üniversitesi, Bandırma Meslek Yüksek Okulu Balıkesir, Türkiye)

Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

0 0

Yıl: 2013 Cilt: 28 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi

Öz:

Bu araştırmada pazar odaklılık, öğrenme odaklılık, yenilikçilik ve nitel performans arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapısal eşitlik modelinden (YEM) yararlanılmıştır. Araştırmanın ana kütlesini Türkiye’nin Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ) oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında kullanılabilir durumda 599 adet anket elde edilmiştir. Pazar odaklılık, öğrenme odaklılık, yenilikçilik ve nitel performans arasındaki ilişkilerin ortaya konması ve pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde, öğrenme odaklılığın ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisinin araştırılması amacıyla oluşturulan modelin sonuçlarına göre; pazar odaklılık değişkeninin öğrenme odaklılık, yenilikçilik ve nitel performans değişkenleri üzerinde anlamlı ve pozitif etkileri vardır. Ayrıca pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme

The impact of market orientation on qualitative performance: Moderating effects of learning orientation and innovativeness

Öz:

In this research, the relationship among market orientation, learning orientation, innovativeness and qualitative performance is investigated using Structural Equation Model (SEM). Population of this study is the managers of Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) operating in Marmara Region in Turkey. 599 of the questionnaires collected are available within the scope of the research. Subject of the study is to reveal the relations among market orientation, learning orientation, innovativeness, and qualitative performance and to investigate the impact of market orientation on qualitative performance with moderator effects of learning orientation and innovativeness. According to the results of the model, market orientation variable has significant and positive effects on learning orientation, innovativeness and qualitative performance variables. In addition, learning orientation and innovativeness play moderator role in the impact of market orientation on qualitative performance.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALPAY, G., BODUR, M., YILMAZ, C., BÜYÜKBALCI, P. (2012). “How Does Innovativeness Yield Superior Firm Performance? The Role Of Marketing Effectiveness”, Innovation: Management, Policy & Practice, 14(1),107-128.
ARROYO, M.R., FUENTES, M.M., BOJICA, A.M., ARIZA, L.R. (2012). “Innovativenéss and Performance In Women-Owned Small Firms: The Role of Knowledge Acquisition”, Journal of Small Business and Entrepreneurship, 25(3), 307-326.
AZİZ, AYSEL, (2008), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri”, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
BAKER, W.E., SINKULA, J.M. (1999). “Learning Orientation, Market Orientation and Innovation: Integrating and Extended Models of Organizational Performance”, Journal of Market Focused Management, 4, 295-308.
BAKER, W.E., SINKULA, J.M. (2002). “Market Orientation, Learning Orientation and Product Innovation: Delving Into The Organization's Black Box”, Journal of Market Focused Management, 5(1), 5-23.
BOWEN, F.E., ROSTAMI, M., STEEL, P. (2010). “Timing is Everything: A Metaanalysis of The Relationships Between Organizational Performance And Innovation”, Journal of Business Research, 63(11), 1179-1185.
BROCKMAN, B.K., MORGAN, R.M. (2003). “The Role of Existing Knowledge in New Product Innovativeness and Performance”, Decision Sciences, 34(2), 385-415.
BULUT, Ç., YILMAZ, C. ALPKAN, L. (2009). “Pazar Oryantasyonu Boyutlarının Firma Performansına Etkileri”, Ege Akademik Bakış, 9(2), 513-538.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E.K., AKGÜN, Ö.E., KARADENİZ, Ş., DEMİREL, F, (2009), “Bilimsel Araştırma Yöntemleri” Pegem Akademi, Ankara.
CALANTONE, R.J., ÇAVUŞGİL, S.T., ZHAO, Y. (2002). “Learning Orientation, Firm Innovation Capability, and Firm Performance”, Industrial Marketing Management, 31(6), 515-524.
CAMBRA-FIERRO, J.J., HART, S., MUR, A.N., REDONDO, Y.P. (2011). “Looking For Performance: How Innovation and Strategy May Affect Market Orientation Models”, Innovation: Management, Policy & Practice, 13(2), 154-172.
CANSIZ, M., (2008), “Türkiye’de KOBİ’ler ve KOSGEB”, Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezi, Ankara.
CAPON, N., FARLEY, J.U., HULBERT, J.M., LEHMANN, D.R. (1992). “Profiles of Product Innovators Among Large U.S. Manufacturers”, Management Science, 38(2), 157-169.
CHAVEERUG, A., USSAHAWANITCHAKIT, P. (2008). “Learning Orientation, Innovation Capability, and Organizational Performance in Thai Audit Firms: Moderating Effects of Organization”, Review of Business Research, 8(2), 92-102.
CHIOU, C.C., CHEN, Y.C. (2012). “Relations Among Learning Orientation, Innovation Capital and Firm Performance: An Empirical Study in Taiwan’s IT/Electronic Industry”, International Journal Of Management, 29(3), Part 2, 321-331.
CHUL, K.Y. (2013). “Learning Orientation, Dynamic Capabilities and Performance in Korean High-Tech Ventures”, Advances in Management, 6(4), 54-61.
ÇALIŞIR, F., GÜMÜŞSOY, Ç.A., GÜZELSOY, E. (2013). “Impacts of Learning Orientation on Product Innovation Performance, The Learning Organization, 20(3), 176-194.
DAMANPOUR, F. (1991). “Organizational Innovation: A Meta-Analysis of Effects of Determinants and Moderators”, Academy of Management Journal, 34(3), 555-590.
DAMANPOUR, F., SZABAT, K.A., EVAN, W.M. (1989). “The Relationship Between Types of Innovation and Organizational Performance”, Journal of Management Studies, 26(6), 587-601.
DAY, G.S. (1994). “The Capabilities of Market Driven Organizations”, Journal of Marketing, 58(October), 37-52.
DESHPANDÉ, R., FARLEY, J.U. (2004). “Organizational Culture, Market Orientation, Innovativeness and Firm Performance: An International Research Odyssey”, International Journal of Research in Marketing, 21(1), 3-22.
ELLINGER, A.E., ELLINGER, A.D., KELLER, S.B. (2002). “Logistics Managers’ Learning Environments and Firm Performance”, Journal of Business Logistics, 23(1), 19-37.
ERİŞ, E.D. (2008). “Lojistik Sektöründe Pazar Yönlü-Öğrenme Yönlü Olma ve Yenilikçiliğin İşletme Performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
EREN, M.Ş., YÜCEL, R., EREN, S.S. (2010). “Firma Performansına Etkileri Kapsamında Çevresel Olumsuzluk, Pazar Dinamizmi, Müşteri Odaklılık Ve Yenilikçilik Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Journal Of Yaşar University, 18(5), 3102-3116.
EREN, S.S., GÜL, H., TOKGÖZ, E. (2013). “Küçük Ve Orta Boy İşletmelerde (Kobi) Örgütsel Öğrenme Ve Yenilik Performansı İlişkisinin Genel Performansa Etkileri”, Journal Of Yasar University, 29(8), 4872- 4895.
ERİŞ, E.D., ÖZMEN, Ö.N.T. (2012). “The Effect of Market Orientation, Learning Orientation and Innovativeness on Firm Performance: A Research from Turkish Logistics Sector”, International Journal of Economic Sciences and Applied Research, 5(1), 77-108.
EVLİYAOĞLU, F., HEMEDOĞLU, E. (2012). “Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Finansal Olmayan Performans Algısı Üzerindeki Etkileri”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(3), 127-147.
FARRELL, A.D. (1994). “Structural Equation Modeling With Longitudinal Data: Strategies for Examining Group Differences and Reciprocal Relationships”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62(3), 477- 487.
FARRELL, M.A., OCZKOWSKI, E. (2002). “Are Market Orientation and Learning Orientation Necessary for Superior Organizational Performance?”, Journal of Market Focused Management. 5(1), 197-217.
FITZHUGH, K.L.M., PIERCY, N.F. (2011). “Exploring The Relationship Between Market Orientation and Sales and Marketing Collaboration”, Journal of Personal Selling & Sales Management, 31(3), 287-296.
GHORBANI, H., SOLEIMANI, A., MADANI, F.A. (2012). “An Empirical Investigation of The Determinants Innovativeness From Viewpoint of Learning Orientation The Case of Iran's Communications Industry”, Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research in Business, 3(10), 413-421.
GÜL, H. (2012), “İşletmelerin Kuruluş Şekilleri”, (Ed. Yelkikalkan, N.), Temel İşletmecilik Bilgileri, Kriter Yayınevi, İstanbul.
HACIOĞLU, G. (2012). “Pazarlama Performans Ölçütleri: Bir Literatür Taraması”, Yönetim ve Ekonomi, 19(1), 59-75.
HAKALA, H. (2013). “Entrepreneurial and Learning Orientation: Effects on Growth and Profitability in The Software Sector”, Baltic Journal of Management, 8(1), 102-118.
HAN, J.K., KIM, N., SRIVASTAVA, R.K. (1998). “Market Orientation and Organizational Performance: Is Innovation A Missing Link?”, Journal of Marketing, 62(4), 30-45.
HARRIS, L.C., OGBONNA, E. (2000). “The Responses of Front-Line Employees to Market-Oriented Culture Change,” European Journal of Marketing, 34(3-4), 318-340.
HASHI, I., STOJCIC, N. (2012). “The Impact of Innovation Activities on Firm Performance Using A Multi-Stage Model: Evidence from The Community Innovation Survey 4”, Research Policy, http://dx.doi.org/10.1016/j.respol.2012.09.011.
HERSHBERGER, S.L.. MARCOULIDES, G.A., PARRAMORE, M.M. (2003). “Structural Equation Modeling: Applications in Ecological and Evolutionary Biology”, Cambridge University Press, NY, USA.
HULT, G.T.M., HURLEY, R.F., KNIGHT, G.A. (2004). “Innovativeness: Its Antecedents And Impact On Business Performance”, Industrial Marketing Management, 33(5), 429-438.
HURLEY, R.F., HULT, G.T.M. (1998). “Innovation, Market Orientation, And Organizational Learning: An Integration And Empirical Examination”, Journal of Marketing, 62(3), 42-54.
IM, S., WORKMAN, J. (2004). “Market Orientation, Creativity and New Product Performance in High-Technology Firms”, Journal of Marketing, 68, 114-128.
JAWORSKI, B., KOHLI, A. (1993). “Market Orientation: Antecedents and Consequences”, Journal of Marketing, 57(July), 53-70.
JIMENEZ, D.J., VALLE, R.S. (2011). “Innovation, Organizational Learning and Performance”, Journal of Business Research, 64(4), 408-417.
KARASAR, N., (2009), “Bilimsel Araştırma Yöntemi”, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
KAYA, N., PATTON, J. (2011). “The Effects of Knowledge-Based Resources, Market Orientation and Learning Orientation on Innovation Performance: An Empirical Study of Turkish Firms”, Journal of International Development, 23(2), 204-219.
KOHLI, A.K., JAWORSKİ, B.J. (1990). “Market Orientation: The Construct, Research Propositions and Managerial Implications,” Journal of Marketing, 54(2), 1-18.
LEE, T.S., TSAI, H.J. (2005). “The Effects of Business Operation Mode on Market Orientation, Learning Orientation and Innovativeness”, Industrial Management & Data Systems, 105(3), 325-348.
LAU, C.M., SHOLIHIN, M.K. (2005). “Financial and Nonfinancial Performance Measures: How Do They Affect Job Satisfaction?”, The British Accounting Review, 37(4), 389-413.
LIN, C.H., PENG, C.H., KAO, D.T. (2008). “The Innovativeness Effect of Market Orientation and Learning Orientation on Business Performance”, International Journal of Manpower, 29(8), 752-772.
MC NAUGHTON, R.B., OSBORNE, P., IMRIE B.C. (2002). “Market Oriented Value Creation in Service Firms”, European Journal of Marketing, 36(9/10), 990-1002.
MICHEELS, E.T., GOW, H.R. (2010). “The Impact of Alternative Market Orientation Strategies on Firm Performance: Customer Versus Competitor Orientation”, American Agricultural Economics Association, 2010 Annual Meeting, Denver, Colorado.
MONE, M.A., MC KINLEY, W., BARKER, V. L. (1998). “Organizational Decline and Innovation: A Contingency Framework”, Academy of Management Review, 23(1), 115-132.
MORALES, V.J.G., MONTES, F.J.L., JOVER, A.J.V. (2007). “Influence of Personal Mastery on Organizational Performance Through Organizational Learning and Innovation in Large Firms And SMEs”, Technovation, 27, 547-568.
MORGAN, N.A., VORHIES, D.W., MASON, C.H. (2009). “Market Orientation, Marketing Capabilities and Firm Performance”, Strategic Management Journal, 30, 909-920.
NARVER, J.C., SLATER, S.F. (1990). “The Effect of Market Orientation on Business Profitability”, Journal of Marketing, 54(4), 20-35.
NARVER, J.C., SLATER S.F., TIETJE, B. (1998). “Creating A Market Orientation”, Journal of Market Focused Management. 2(1), 241-255.
RAHAB, S. (2012), “Innovativeness Model of Small and Medium Enterprises Based on Market Orientation and Learning Orientation: Testing Moderating Effect of Business Operation Mode”, Procedia Economics and Finance, 4, 97-109.
REAL, J.C., ROLDAN, J.L., LEAL, A. (2012). “From Entrepreneurial Orientation and Learning Orientation to Business Performance: Analysing the Mediating Role of Organizational Learning and The Moderating Effects of Organizational Size”, British Journal of Management, 24(2), 1-23.
REISINGER, Y., TURNER, L. (1999). “Structural Equation Modeling With Lisrel: Application in Tourism”, Tourism Management, 20(1), 71-88.
RUBERA, G., KIRCA, A.H. (2012). “Firm Innovativeness and Its Performance Outcomes: A Meta-Analytic Review and Theoretical Integration”, Journal of Marketing, 76(3), 130-147.
SANDVIK, I.L., SANDVIK, K. (2003). “The Impact of Market Orientation on Product Innovativeness and Business Performance”, International Journal of Research in Marketing 20(4), 355-376.
SINKULA. J.M., BAKER, W.E., NOORDEWIER, T. (1997). “A Framework For Market- Based Organizational Learning: Linking Values, Knowledge, and Behaviour”, Journal of the Academy of Marketing Science, 25(4), 305-318.
SITTIMALAKORN, W., HART, S. (2004). “Market Orientation Versus Quality Orientation: Sources of Superior Business Performance”, Journal of Strategic Marketing, 12(4), 243-253.
SLATER, S.F., NARVER, J.C. (1995). “Market Orientation and The Learning Organization”, Journal of Marketing, 59(3), 63-75.
SLATER, S.F., NARVER, J.C. (2000). “The Positive Effect of Market Orientation on Business Profitability: A Balanced Replication,” Journal of Business Research, 48(1), 69-73.
SULIYANTO, S., RAHAB, R. (2012). “The Role of Market Orientation and Learning Orientation in Improving Innovativeness and Performance of Small and Medium Enterprises”, Asian Social Science, 8(1), 134-145.
ŞİMŞEK, Ö.F. (2007). “Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları”, Ekinoks Yayınları, Ankara.
TOSUNOĞLU, B. T. (2009), “Girişimcilik ve Ekonomik Gelişme”, (Ed. Odabaşı, Y.), Girişimcilik, Açıköğretim Fakültesi Yayını, No: 824, Eskişehir.
TÜİK. (2012), “Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri, 2011”, Haber Bülteni, Sayı: 13146, 19/10/2012.
VINUESA, L., HOQUE, Z. (2011). “Total Quality Management, Non- financial Performance Measures and Business Performance: An Empirical Study”, AFAANZ Conference, 106. www.gosgeb.gov.tr, İnternet erişimi.
YEUNG, A.C., LAI, K.H., YEE, R.W.Y. (2007). “Organizational Learning, Innovativeness, and Organizational Performance: A Qualitative Investigation”, International Journal of Production Research, 45(11), 2459- 2477.
YILMAZ, C., ALPKAN, L., BULUT, Ç. (2009). “Firmaların Kültürel Oryantasyonlarının Çeşitli Performans Boyutlarına Etkileri: Türk İmalat Ve Hizmet İşletmeleri Üzerinde Bir Saha Çalışması”, Journal of Yaşar University, 4(16), 2469-2500.
ZHAO, F. (2005), “Exploring The Synergy Between Entrepreneurship and Innovation”, International Journal of Behaviour and Research, 11(1), 25- 41.

APA	EREN M, TOKGÖZ E, Gül H, Saylan O (2013). Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. , 1 - 39.
Chicago	EREN Müfide Şule,TOKGÖZ EMRAH,Gül Hasan,Saylan Onur Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. (2013): 1 - 39.
MLA	EREN Müfide Şule,TOKGÖZ EMRAH,Gül Hasan,Saylan Onur Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. , 2013, ss.1 - 39.
AMA	EREN M,TOKGÖZ E,Gül H,Saylan O Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. . 2013; 1 - 39.
Vancouver	EREN M,TOKGÖZ E,Gül H,Saylan O Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. . 2013; 1 - 39.
IEEE	EREN M,TOKGÖZ E,Gül H,Saylan O "Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi." , ss.1 - 39, 2013.
ISNAD	EREN, Müfide Şule vd. "Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi". (2013), 1-39.

APA	EREN M, TOKGÖZ E, Gül H, Saylan O (2013). Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 1 - 39.
Chicago	EREN Müfide Şule,TOKGÖZ EMRAH,Gül Hasan,Saylan Onur Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 28, no.2 (2013): 1 - 39.
MLA	EREN Müfide Şule,TOKGÖZ EMRAH,Gül Hasan,Saylan Onur Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.28, no.2, 2013, ss.1 - 39.
AMA	EREN M,TOKGÖZ E,Gül H,Saylan O Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013; 28(2): 1 - 39.
Vancouver	EREN M,TOKGÖZ E,Gül H,Saylan O Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013; 28(2): 1 - 39.
IEEE	EREN M,TOKGÖZ E,Gül H,Saylan O "Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi." Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, ss.1 - 39, 2013.
ISNAD	EREN, Müfide Şule vd. "Pazar odaklılığın nitel performans üzerindeki etkisinde öğrenme odaklılık ve yenilikçiliğin düzenleyici etkisi". Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 28/2 (2013), 1-39.