Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi

AŞILAR HACIHASANOĞLU, Rabia; YILDIRIM, ARZU; Karakurt, Papatya

Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi

Arzu YILDIRIM, (Erzincan Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu,, Erzincan, Türkiye)

Rabia AŞILAR HACIHASANOĞLU, (Erzincan Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu,, Erzincan, Türkiye)

Papatya KARAKURT (Erzincan Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu,, Erzincan, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi

13 2

Yıl: 2012 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 200 - 209 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışma engelli (zihinsel, bedensel, işitme) çocuğu olan annelerin ruhsal durumlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel özellikte olan bu araştırma, Erzincan’da bulunan iki ayrı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde iletişim kurulabilen ve çalışmaya katılmaya gönüllü 154 engelli çocuğun anneleri ile yapılmıştır. Veriler çocuklar ve annelerinin tanıtıcı özelliklerini içeren soru formu ve Ruhsal Belirti Tarama Ölçeği (SCL-90-R) kullanılarak, yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Bulgular: Annelerin yaş ortalaması 39.29±8.80, çocukların yaş ortalaması 12.15±7.05’dir. Çocukların %61.7’si mental retardasyon, %18.2’si serebral palsi, %10.4’ü işitme, %7.1’i down sendromu, %2.6’sı otizm nedeniyle eğitim merkezlerine devam etmektedir. Annelerin Genel Belirti Düzeyi (GSI) puan ortalaması 2.12±0.49 (hafif psikolojik belirti) olarak belirlenmiştir. SCL-90-R Ölçeğinin alt ölçeklerinden alınan ortalamalar sırasıyla depresyon (2.71), somatizasyon (2.23), öfke/düşmanlık (2.21), paranoid düşünce ve psikotizm (2.18), anksiyete (2.06), fobik anksiyete (2.0), ek maddeler (1.99) ve kişilerarası duyarlılık (1.71) olarak saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada annelerin özellikle depresyon, somatizasyon, öfke/düşmanlık, paranoid düşünce ve psikotizm yönünden psikolojik belirti gösterdikleri belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda ailelerin özellikle annelerin yaşadığı olumsuzluklarla başa çıkabilmeleri için sağlık çalışanlarının aile odaklı destek programlarını düzenlemesi önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları

Determination of psychological status of mothers with disabled children

Öz:

Aim: This study has been conducted for determination of psychological status of mothers with disabled (mental, physical, hearing) children. Method: Sampling of this descriptive cross sectional study comprised of 154 mothers who took their children to two different private education centers in Erzincan province who were volunteers and could be communicated with. Data were collected by face to face interview method using a questionnaire that contained the descriptive characteristics of the children and their mothers and the Symptom Checklist (SCL-90-R). Results: Mean age of mothers was 39.29±8.80 and mean age of children was 12.15±7.05. The children were attending these education and rehabilitation centers for the reason of 61.7% had mental retardation, 18.2% had cerebral palsy, 10.4% had hearing problems, 7.1% had Down Syndrome, and 2.6% had autism. Global Symptom Index (GSI) mean score for mothers was found as 2.12±0.49; depression (2.71), anger/hostility (2.21), paranoid ideation and psychoticism (2.18), anxiety (2.06), phobic anxiety (2.0), additional items (1.99) and interpersonal sensitivity (1.71). Conclusion: The present study has established that mothers reveal global psychological symptoms (especially depression, anger/ hostility, paranoid thought, and psychoticism. In conclusion, it is recommended that parents, especially mothers, should be provided with family-oriented support programs by health care professionals so that they can cope with the problems they experience.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Al-Kuwari, M. G. (2007). Psychological health of mothers caring for mentally disabled children in Qatar. Neurosciences, 12: 312- 317.
Aydemir, Ö., Köroğlu, E. (2007). Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 33-40.
Azar Dea, M., Kurdahi Badr, L. (2010). Predictors of coping in parents of children with an ıntellectual disability: Comparison between lebanese mothers and fathers. Journal of Pediatric Nursing, 25: 46–56.
Bahar, A., Bahar, G., Savaş, H. A., Parlar, S. (2009). Engelli çocukların annelerinin depresyon ve anksiyete düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzlarının belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Derg., 4(1): 97-112.
Barlow, J., Powell, L., Gilchrist, M. (2006). The influence of the training and support programme on the self-efficacy and psychological well-being of parents of children with disabilities: A controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 12: 55-63.
Bilal, E., Dağ, İ. (2005). Eğitilebilir zihinsel engelli olan ve olma- yan çocukların annelerinde stres, stresle başa çıkma ve kontrol oda- ğının karşılaştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derg., 12: 56-67.
Bilgin, S., Gozum, S. (2009). Reducing burnout in mothers with intellectually disabled child: An education programme. Journal of Advanced Nursing, 65: 2552-2561.
Blacher, J., Neece, C. L., Paczkowski, E. (2005). Families and intellectual disability. Current Opinion in Psychiatry, 18: 507-513.
Bumin, G., Günal, A., Tükel, Ş. (2008). Anxiety, depression and quality of life in mothers of disabled children. S. D. Ü. Tıp Fak. Derg., 15: 6-11.
Coşkun, Y., Akkaş, G. (2009). Engelli çocuğu olan annelerin sürekli kaygı düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki. KE- FAD, 10: 213-227.
Çetinkaya, Z., Öz, F. (2000). Serebral palsili çocuğu olan annelerin bilgi gereksinimlerinin karşılanmasına planlı bilgi vermenin etkisi. C.Ü. HYO Derg., 4(2): 44-51.
Dağ, İ. (1991). Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Derg., 2; 5-12.
Dereli, F., Okur, S. (2008). Engelli çocuğa sahip olan ailelerin depresyon durumunun belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 25: 164-168.
Erden, M., Akman, Y. (2007). Eğitim Psikolojisi: Gelişim- Öğrenme-Öğretme. Arkadaş Yayın Dağıtım, Ankara, 1-272.
Fen Gau, S. S., Chiu, Y. N., Soong, W. T., Lee, M. B. (2008). Parental characteristics, parenting style, and behavioral prooblems among Chinese children with down syndrome, their sib- lings and controls in Taiwan. J Formos Med Assoc, 107: 693- 703.
Firat, S., Diler, R. S., Avci, A., Seydaoglu, G. (2002). Comparison of psychopathology in the mothers of autistic and mentally retarded children. J Korean Med Sci, 17: 679-85.
Gülşen, B., Özer, F. G. (2009). Engelli çocuğa sahip ailelerin stresle baş etme durumları. TAF Prev Med Bull, 8(5): 413-420.
İçmeli, C., Ataoğlu, A., Canan, F., Özçetin, A. (2008). Zihinsel özürlü çocukları olan ebeveynler ile sağlıklı çocuklara sahip ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarının karşılaştırılması. Düzce Tıp Fakültesi Derg., 3: 21-28.
Kaner, S. (2004). Engelli çocukları olan anababaların algıladıkları stres, sosyal destek ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi kesin raporu; http://acikarsiv.ankara.edu.tr/eng/browse/498/798.pdf?show (29.04.2011).
Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden aldıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Prev Med Bull, 8: 315-322.
Khamis, V. (2007). Psychological distress among parents of children with mental retardation in the United Arab Emirates. Social Science & Medicine, 64: 850−857.
Lloyd, T. J., Hastings, R. (2009). Hope as a psychological resilience factor in mothers and fathers of children with intellectual disabilities. J Intellect Disabil Res., 53: 957-68.
McCabe, R. E., Blankstein, K. R., Mills, J. S. (1999). Interpersonal sensity and social problem solving: Relations with academic and social self esteem depressive symptoms and academic performance. Cognitive Therapy and Research, 23(6): 587-604.
Mirza, I., Tareen, A., Davidson, L. L., Rahman, A. (2009). Community management of intellectual disabilities in Pakistan: A mixed methods study. Journal of Intellectual Disability Research, 53: 559-570.
O’Keeffe, N., O’Hara, J. (2008). Mental health needs of parents with intellectual disabilities. Curr Opin Psychiatry, 21: 463-8.
Özbesler, C. (2008). Engelli bireylerin sosyal sorunları. Engelli Dostu Belediye Sempozyumu. Ankara, 25-31.
Özcebe, H. (2008). Halk sağlığı ve engellilik yaklaşımı. Engelli Dostu Belediye Sempozyumu. Ankara, 7-14.
Raina, P. ve ark. (2005). The health and well-being of caregivers of children with cerebral palsy. Pediatrics, 115: 626-636.
Scharer, K. ve ark. (2009). A comparison of two types of social support for mothers of mentally ill children. JCAPN, 22: 86-98.
Sen, E., Yurtsever, S. (2007). Difficulties experienced by families with disabled children. JSPN, 12: 238-252.
Tsai, S. M., Wang, H. H. (2009). The relationship between caregiver’s strain and social supprt among mothers with intellectually disabled children. J Clin Nurs, 18: 539-48.
Taanila, A., Syrjala, L., Kokkonen, J., Jarvelin, M. R. (2002). Coping of parents with physically and/or intellectually disabled children. Child: Care, Health & Development, 28: 73-86.
Toros, F. (2002). Zihinsel ve/veya bedensel engelli çocukların annelerinin anksiyete, depresyon, evlilik uyumunun ve çocuğu algılama şeklinin değerlendirilmesi. T Klin Psikiyatri, 3: 45-52.
Uğuz, Ş., Toros, F., İnanç, B. Y., Çolakkadıoğlu, O. (2004). Zihinsel ve/veya bedensel engelli çocukların annelerinin anksiyete, depresyon ve stres düzeylerinin belirlenmesi. Klinik Psikiyatri, 7: 42-47.
Uyaroğlu, A. K., Bodur, S. (2009). Zihinsel yetersizliği olan çocukların anne-babaların kaygı düzeyi ve bilgilendirmenin kaygı düzeyine etkisi. TAF Prev Med Bull, 8: 405-412.
Yıldırım, F., Conk, Z. (2005). Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip anne-babaların stresle başa çıkma tarzlarına ve depresyon düzeylerine planlı eğitim etkisi. C. Ü. HYO Derg., 9: 1-10.

APA	YILDIRIM A, AŞILAR HACIHASANOĞLU R, Karakurt P (2012). Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. , 200 - 209.
Chicago	YILDIRIM ARZU,AŞILAR HACIHASANOĞLU Rabia,Karakurt Papatya Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. (2012): 200 - 209.
MLA	YILDIRIM ARZU,AŞILAR HACIHASANOĞLU Rabia,Karakurt Papatya Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. , 2012, ss.200 - 209.
AMA	YILDIRIM A,AŞILAR HACIHASANOĞLU R,Karakurt P Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. . 2012; 200 - 209.
Vancouver	YILDIRIM A,AŞILAR HACIHASANOĞLU R,Karakurt P Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. . 2012; 200 - 209.
IEEE	YILDIRIM A,AŞILAR HACIHASANOĞLU R,Karakurt P "Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi." , ss.200 - 209, 2012.
ISNAD	YILDIRIM, ARZU vd. "Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi". (2012), 200-209.

APA	YILDIRIM A, AŞILAR HACIHASANOĞLU R, Karakurt P (2012). Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20(3), 200 - 209.
Chicago	YILDIRIM ARZU,AŞILAR HACIHASANOĞLU Rabia,Karakurt Papatya Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 20, no.3 (2012): 200 - 209.
MLA	YILDIRIM ARZU,AŞILAR HACIHASANOĞLU Rabia,Karakurt Papatya Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, vol.20, no.3, 2012, ss.200 - 209.
AMA	YILDIRIM A,AŞILAR HACIHASANOĞLU R,Karakurt P Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2012; 20(3): 200 - 209.
Vancouver	YILDIRIM A,AŞILAR HACIHASANOĞLU R,Karakurt P Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2012; 20(3): 200 - 209.
IEEE	YILDIRIM A,AŞILAR HACIHASANOĞLU R,Karakurt P "Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi." İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20, ss.200 - 209, 2012.
ISNAD	YILDIRIM, ARZU vd. "Engelli çocukların annelerinin ruhsal durumlarının belirlenmesi". İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 20/3 (2012), 200-209.