Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri

Seda KARSAVURAN (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
0 0
Yıl: 2014 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 133 - 165 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri

Öz:
Günümüz çalış ma ortamları pek çok açıdan tükenmiş liğin ortaya çıkmasınazemin hazırlamaktadır. Tükenmiş liğin olumsuz sonuçlara neden olabilmesikonuyla ilgili çalış malar yapılmasını önemli kılmaktadır. Bu ara ş tırmayla,tükenmiş liğin sa ğlık sektöründeki durumunu irdelemek ve Sa ğlık Bakanlığıhastaneleri yöneticilerinin (baş hekim, ba ş hekim yardımcısı, hastane müdürü,hastane müdür yardımcısı, ba ş hemş ire, ba ş hemş ire yardımcısı) tükenmiş likdüzeylerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Ara ş tırmanın evrenini Ankara ilmerkezindeki tüm Sa ğlık Bakanlığı hastaneleri yöneticileri oluş turmaktadır (454kiş i). Ara ş tırmada örneklem çekilmemiş ve yöneticilerin %54ü ankete cevapvermiş tir (244 kiş i). Hastane yöneticilerinin tükenmiş lik düzeyini ölçmek için Maslach Tükenmiş lik Ölçe ği kullanılmış tır. Verilerin analizinde tükenmiş likdüzeyinin iki ba ğımsız ortalamaya sahip de ğiş kenlere göre fark gösteripgöstermediğinin incelenmesinde iki örnek için t testi, ikiden fazla ortalamayasahip de ğiş kenler için Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA)kullanılmış tır. Hastane yöneticilerinin duygusal tükenmiş lik düzeyleri düş ük(2.1±0.6), duyarsızla ş ma düzeyleri oldukça düş ük (1.2±0.4), kiş isel ba ş arıdüzeyleri ise yüksek çıkmış tır (4.4±0.5). Ba ş hemş ire ve yardımcıları en fazlatükenmiş olan gruptur. 29-39 ya ş grubundaki, bayan, sa ğlık meslek lisesi veönlisans mezunu ve evli olmayan hastane yöneticilerinin tükenmiş likdüzeylerinin daha yüksek olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Burnout in healthcare sector: Burnout level of the managers at the ministry of health hospitals in Ankara

Öz:
Burnout could cause to some problems so there is need to make more studiesabout the topic. With this study it is purposed to investigate burnout in healthcareand display the burnout level of the managers (head physician, assistant headphysician, head nurse, assistant head nurse, administrator, assistantadministrator) at the Ministry of Health Hospitals. The population of this study isall managers (454 managers) at the ministry of health hospitals in metropolitanarea of Ankara. No sampling was chosen for the study and 54% of managersreplied to the questionnaire (244 managers). Maslach Burnout Scale was usedto measure the burnout level of hospital managers. Independent samples t testwas used to analyze the differences of the burnout level according tocharacteristics with two independent average scores, One Way ANOVA wasused for characteristics with more than two independent average scores. It wasfound that the level of emotional exhaustion is low (2.1±0.6), depersonalizationis quite low (1.2±0.4) and personel accomplishment is high (4.4±0.5). Headnurses and head nurses assistants are the most exhausted group. Age group of29-39, females, gratuate from medical career college and two-year degree andsingle health managers have higher burnout level.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahola, K., J. Hakanen (2007) “Job Strain, Burnout, and Depressive Symptoms: A Prospective Study Among Dentists”, Journal of Affective Disorders , 104, 103–110.
  • Akın-Kösterelioğlu, M. (2007) Okul Yöneticilerinin Problem Çözme Becerileri ve Tükenmiş lik Düzeyleri Arasındaki İ liş ki, Yüksek Lisans Tezi, Bolu: Abant İ zzet Baysal Üniversitesi.
  • Altay, B., D. Gönener, C. Demirkıran (2010) “Bir Üniversite Hastanesinde Çalış an Hemş irelerin Tükenmiş lik Düzeyleri ve Aile Deste ğinin Etkisi”, Fırat Tıp Dergisi, 15(1), 10-16.
  • Aras, Z. (2006) Birinci Basamak Sağlık Kurumlarında Çalış an Hemş ire ve Ebelerin Tükenmiş lik Durumları, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Ardıç, K., S. Polatcı (2008) “Tükenmiş lik Sendromu Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama”, (GOÜ Örne ği), Gazi Üniversitesi İ ktisadi ve İ dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96.
  • Aslan, D., N. Kiper, E. Karaa ğaoğlu, F. Topal, M. Güdük, S. Cengiz (2005) Türkiye’de Tabip Odalarına Kayıtlı Olan Bir Grup Hekimde Tükenmiş lik Sendromu ve Etkileyen Faktörler , Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
  • Avş aroğlu, S., M.E. Deniz, A. Kahraman (2005) “Teknik Ö ğretmenlerde Ya ş am Doyumu İş doyumu ve Mesleki Tükenmiş lik Düzeylerinin İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
  • Balcıoğlu, İ., S. Memetali, R. Rozant (2008) “Tükenmiş lik Sendromu”, Dirim Tıp Gazetesi, 83, 99-104.
  • Balta ş , A., Z. Balta ş (1999) Stres ve Baş a Çıkma Yolları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Bayraktar, N. (2011) Motoru Yakma Sendromu. Sabah Haber Plus, Eriş im Tarihi: 13 Temmuz 2011, http://www.sabah.com.tr/fotohaber/yasam/motoru- yakmasendromu?tc=30& albumId=34033&page=1
  • Budak, G., O. Sürgevil (2005) “Tükenmiş lik Ve Tükenmiş liği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İliş kin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ ktisadi ve İ dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 95-108.
  • Buick, I., M. Thomas (2001) Why Do Middle Managers in Hotels Burn Out? International Journal of Contemporary Hospitality Management , 13(6), 304-309.
  • Campbell-Quick, J., K.J. Saleh, W.E. Sime, W. Martin, C.L. Cooper, J.D. Quick, M.A. Mont (2006) “Stress Management Skills for Strong Leadership: Is It Worth Dying For?”, The Journal of Bone&Joint Surgery, 88-A(1), 217-225.
  • Cimiotti, J.P., L.H. Alken, D.M. Soalne (2012) Nurse Staffing, Burnout and Health Care-Associated Infections. Am J Infect Control, 40(6), 486-490.
  • Cordes, C.L., T.W. Dougherty, M. Blum (1997) “Patterns of Burnout Among Managers and Professionals: A Comparison of Models”, Journal of Organizational Behavior , 18, 685-701.
  • Cordes, C., T.W. Dougherty (1993) “A Review and an Integration of Research on Job Burnout”, Academy of Management Review, 18(4), 621-656.
  • Çalgan, Z., S. Ye ğenoğlu, D. Aslan (2009) “Eczacılarda Mesleki Bir Sa ğlık Sorunu: Tükenmiş lik.” Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 29(1), 61- 74.
  • Deckard, G.J., L.L. Hicks, B.H. Hamory, The Occurrence and Distribution of Burnout among Infectious Diseases Physicians, The Journal of Infectious Diseases , 165, 224-228.
  • Demirba ş , A.R. (2006) Üç Farklı Hastanenin Yöneticilerinin ve Klinikte Çalış an Sağlık Personelinin Tükenmiş lik Durumları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Edelwich, J. (1980) Burnout: Stages of Disillusionment in the Helping Professions , New York: Human Sciences Press.
  • Ekstedt, M., I. Fabergerg (2005) “Lived Experiences of the time Preceding Burnout”, J Adv Nurs. , 49, 59–67.
  • Ergin, C. (1992) “Doktor ve Hemş irelerde Tükenmiş lik ve Maslach Tükenmiş lik Ölçe ğinin Uyarlanması” R. Bayraktar, İ . Da ğ (Ed.) VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalış maları, Ankara: Türk Psikologlar Derne ği Yayını.
  • Ersoy, F., R.C. Yıldırım, T. Edirne (2001) “Tükenmiş lik Sendromu.” Türk Tabipleri Birliği Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Şubat, http://www.ttb.org.tr/STED/sted0201/1.html (Eriş im Tarihi: 25.06.2013).
  • Felton, J.S. (1998) “Burnout as a Clinical Entity – Its Importance in Health Care Workers”, Occupational Medicine , 48, 237-250.
  • Girgin, G., A. Baysal (2005) “Tükenmiş lik Sendromuna Bir Örnek: Zihinsel Engelli Ö ğrencilere Eğitim Veren Ö ğretmenlerin Mesleki Tükenmiş lik Düzeyi”, TSK Koruyu Hekimlik Bülteni, 4(4), 172-187.
  • Güllüce, A.Ç. (2006) Mesleki Tükenmiş lik ve Duygusal Zeka Arasındaki İ liş ki, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
  • Gündüz, B. (2005) “ İ lköğretim Ö ğretmenlerinde Tükenmiş lik”, Mersin Üniversitesi E ğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), Haziran, 152-166.
  • Hogan, R.L., M.A. McKnight (2007) “Exploring Burnout Among University Online Instructors: An Initial Investigation”, Internet and Higher Education, 10, 117–124.
  • Kaçmaz, N. (2005) “Tükenmiş lik (Burnout) Sendromu”, İ stanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68, 29-32.
  • Kalaycı, Ş. (2008) SPSS Uygulamalı Çok De ğiş kenli İ statistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın.
  • Karlıda ğ, R., S. Ünal, S. Yoloğlu (2000) “Hekimlerde İş Doyumu ve Tükenmiş lik Düzeyi”, Türk Psikiyatri Dergisi, 11(1), 49-57.
  • Kaya, M. S. Üner, E. Karanfil, R. Uluyol, F. Yüksel, M. Yüksel (2007) “Birinci Basamak Sa ğlık Çalış anlarının Tükenmiş lik Durumları”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(5), 357-363.
  • Kılıç, T., O. Aytemiz Seymen (2011) “Sa ğlık Sektöründe, Tükenmiş lik Sendromuna Etki Eden Faktörlerin Analizi ve Bir Ara ş tırma”, Yönetim ve Ekonomi Araş tırmaları Dergisi, 16, 47-67.
  • Kushnir, T., C. Levhar, A.H. Cohen (2004) “Are Burnout Levels Increasing? The Experience of Isreali Primary Care Physicians”, Israel Medical Association Journal, 6, August, 451-455.
  • Lee, R.T., B.E. Ashforth (1993) “A Further Examination of Managerial Burnout: Toward an Integrated Model”, Journal of Organizational Behavior , 14, (3- 20).
  • Maslach, C. (2003) “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention”, Current Directions in Psychological Science , 12(5), 189-192.
  • Maslach, C., W.B. Schaufeli, M.P. Leiter (2001) “Job Burnout” , Annual Review Psychology, 52, 397–422.
  • Maslach, C., S.E. Jackson (1981) “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behaviour , 2, 99-113.
  • Mirze, S.K. (2010) İş letme , İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Mollaoğlu, M., M. Yılmaz, T. Kars (2003) “Hemş irelerde Tükenmiş lik (Burnout) Sendromu”, Toplum ve Hekim, 18(4), 289-292.
  • Mucuk, İ . (1989) Modern İş letmecilik, (4. Baskı), İstanbul: Der Yayınları.
  • Otacıoğlu, S.G. (2008) “Müzik Ö ğretmenlerinde Tükenmiş lik Sendromu ve Etkileyen Faktörler”, İ nönü Üniversitesi E ğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 103–116.
  • Önal, G. (1993) Temel İş letmecilik Bilgisi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Nihat Sayar Eğitim Vakfı Yayınları.
  • Öztürk, A., Y. Tolga, V. Şenol, O. Günay (2008) “Kayseri İlinde Görev Yapan Sa ğlık İ darecilerinin Tükenmiş lik Düzeylerinin De ğerlendirilmesi”, Erciyes Tıp Dergisi, 30(2), 92-99.
  • Perlman, B., E.A. Hartman (1982) “Burnout: Summary and Future Research”, Human Relations , 35(4), 283-305.
  • Piko, B.F. (2006) “Burnout, Role Conflict, Job Satisfaction and Psychosocial Health Among Hungarian Health Care Staff: A Questionnaire Survey”, International Journal of Nursing Studies , 43(3), 311-8.
  • Sa ğlık-Sen Genel Merkezi (2012) Türkiye’de Sa ğlık Çalış anları Tükenmiş lik Ara ş tırması Sonuçları.
  • Singh, J., J.R Goolsby, G.K. Rhoads (1994) “Behavioral and Psychological Consequences of Boundary Spanning Burnout for Customer Service Representatives”, Journal of Marketing Research, 31, November, 558-569.
  • Suran, B.G., E.P. Sheridan (1985) “Management of Burnout: Training Psychologists in Professional Life Span Perspectives”, Professional Psychology: Research And Practice , 16(6), 741-752.
  • Sürgevil, O. (2006) Çalış ma Hayatında Tükenmiş lik Sendromu. Tükenmiş likle Mücadele Teknikleri, Ankara: Nobel Yayınları.
  • Şenturan, L., B. Gülseven-Karabacak, Ş. Ecevit-Alpar, N. Sabuncu (2009) “Hemodiyaliz Ünitelerinde Çalış an Hemş irelerin Tükenmiş lik Düzeyi”, Maltepe Üniversitesi Hemş irelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(2), 33-45.
  • Tekin, A. (2009) Yönetici Hemş irelerin Tükenmiş lik Düzeylerinin Belirlenmesi.
  • Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları.
  • Tunç, T. (2008) Doktor ve Hemş irelerde Tükenmiş lik ile Rol Çatış ması ve Rol Belirsizliği Arasındaki İ liş ki: Bir Üniversite Hastanesi Örne ği, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
  • Ural, A., İ. Kılı (2005) Bilimsel Araş tırma Süreci ve SPSS İ le Veri Analizi, SPSS 12.0 for Windows , Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Walvoord K. (2006) “Understanding Sonographer Burnout”, J. Diagn Med Sonograph, 22, 200–205.
  • Wood, B.D., J.B. Killion (2007) “Burnout Among Healthcare Professionals”, Radiology Management, November/December, .30-37.
  • Wright, T.A., D.G. Bonett (1997) “The Contribution of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizational Behavior , 18, 491-499.
  • Yakut, H. İ., S. Gül Kapısız, S Durutuna, A. Evran (2013) Sa ğlık Alanında Çalış ma Ya ş amında Tükenmiş lik, The Journal of Gynecology, 10(38), 1564-71.
APA KARSAVURAN S (2014). Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. , 133 - 165.
Chicago KARSAVURAN Seda Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. (2014): 133 - 165.
MLA KARSAVURAN Seda Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. , 2014, ss.133 - 165.
AMA KARSAVURAN S Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. . 2014; 133 - 165.
Vancouver KARSAVURAN S Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. . 2014; 133 - 165.
IEEE KARSAVURAN S "Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri." , ss.133 - 165, 2014.
ISNAD KARSAVURAN, Seda. "Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri". (2014), 133-165.
APA KARSAVURAN S (2014). Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 133 - 165.
Chicago KARSAVURAN Seda Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 32, no.2 (2014): 133 - 165.
MLA KARSAVURAN Seda Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.32, no.2, 2014, ss.133 - 165.
AMA KARSAVURAN S Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014; 32(2): 133 - 165.
Vancouver KARSAVURAN S Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014; 32(2): 133 - 165.
IEEE KARSAVURAN S "Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri." Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32, ss.133 - 165, 2014.
ISNAD KARSAVURAN, Seda. "Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara'daki Sağlık Bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri". Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 32/2 (2014), 133-165.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:46

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları