Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği
Yıl: 2014 Cilt: 1 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 93 - 113 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği
Öz: Başkanlık sisteminin en belirleyici özelliği tek kişilik bir yürütme organının olmasıdır. Sistemin bu özelliği başkanın giderek diktatörleşmesi kaygılarını da beraberinde getirmektedir. Tek kişilik yürütme modelini ihlal edip fakat başkanlık sisteminin özelliklerini geniş anlamda koruyan bir sistem vardır: “Kolejyal yürütme sistemi”. Yürütme organının birden çok kişi veya kurul halinde oluştuğu sisteme kolejyal yürütme sistemi denir. Uruguay ve 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti bu sistemi uygulamış ülkeler olarak gösterilebilir. Sistem ilk bakışta teorik olarak mükemmel gözükse de uygulamada özellikle siyasi istikrarın sağlanamaması bakımından eleştirilmektedir. Bu makalede, 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti ve Uruguay’da uygulanmış kolejyal yürütme sisteminde erklerin yapısı ve çalışma düzeni incelenecektir. Ayrıca bu sistemlerde kolejyalliği sağlayan olgular üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
Practices of collegiate example of 1960 republic Cyprus and Uruguay
Öz: The most determinative feature of presidental system is having a single executive organ. This feature brings with concerns about being dectatorial of the president gradually. There is a system which infringes the single execution model but extensively preserve the features of presidental system: “Collegiate execution system”. If executive organ is compose of more than a person or commission, this system is called collegiate execution system. Uruguay and 1960 Republic of Cyprus can be shown as countries which adopt this system. At first glance, the system seems excellent teorically; but in practice it is particularly criticised in terms of not ensuring political stability. In this article, structure and working order of the powers in collegial execution system which is practised in Uruguay and 1960 Republic of Cyprus, will be analysed. In addition, events which enable collegiatelity in this system will be emphasized.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALTMAN, David. “Collegiate Executives and Direct Democracy in Switzerland and Uruguay: Similar Institutions, Opposite Political Goals, Distinct Results”, Swiss Political Science Review, C. 14, Santiago, 2008, s. 483-520.
- COŞKUN, Şenol/DAVUT, Şevki. “Cumhurbaşkanının Seçimi, Yetkileri ve Görevleri Açısından Türkiye ve Fransa’nın Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, c.1, S.3, Ankara, 2014, s. 182-224.
- EFEGİL, Ertan/OLCAY, Ayşe Mine. “Tarafların Kıbrıs Sorununa Yaklaşımı”, Hacettepe Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü, C. 1, Ankara, 2004, s. 113-122.
- ERDOĞAN, Mustafa. Anayasa Hukuku, Orion Kitabevi, 7. Baskı, Ankara, 2011.
- ERDOĞAN, Mustafa. Türkiye’de Anayasalar ve Siyaset, Liberte Yayınları, 8. Baskı, Ankara, 2012.
- GAZİOĞLU, Ahmet. “Rum Mezalimi ve KKTC’ye Doğru”, Türkler Ansiklopedisi, C. 19, Ankara, 2002.
- GİRİTLİ, İsmet/SARMAŞIK, Jale. Anayasa Hukuku, Der Yayınları, İstanbul, 1998.
- GONZALES, Louis Eduadrdo/GILLESPIE, Charles Guy. Presidentialism and Democratic Stability in Uruguay, The Hopking University Press, Baltimore ve Londra, 1994.
- GÖREN, Zafer. Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.
- GÖZLER, Kemal. Devlet Başkanları, Ekin Kitabevi, Bursa, 2001.
- GÖZLER, Kemal. Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi, 16. Baskı, Bursa, 2014.
- GÖZÜBÜYÜK, Şeref. Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi, 19. Bası, Ankara, 2013.
- GÜLER, Yavuz. “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna Kadar Kıbrıs Meselesi”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, c. 5, S. 1, Kırşehir, 2004, s. 101-112.
- HEKİMOĞLU, Mehmet Merdan. Anayasa Hukukunda Karşılaştırmalı “Demokratik Hükümet Sistemleri” ve Türkiye, Detay Yayıncılık, Ankara, 2009.
- HEKİMOĞLU, Mehmet Merdan. Anayasa Hukukunda Antidemokratik Hükümet Sistemleri ve Türkiye, Detay Yayıncılık, Ankara, 2010.
- KAPANİ, Münci. Kamu Hürriyetleri, Yetkin Yayınları, 7. Baskı, Ankara, 2013.
- KURBAN, Dilek. “Bir Eşitlik Arayışı: Türkiye’de Azınlıklar”, Uluslararası Azınlık Hakları Grubu, 2007.
- KUZU, Burhan. Her Yönü İle Başkanlık Sistemi, Babıali Kültür Yayıncılığı, 2. Baskı, İstanbul, 2012.
- KÜÇÜK, Adnan. Anayasa Hukuku, Orion Kitabevi, 3. Baskı, Ankara, 2013.
- KÜÇÜK, Adnan. “Yargı Bağımsızlığını Tamamlayan Bir İlke: Yargının Tarafsızlığı”, Leges Anayasa ve İdare Hukuku Dergisi, y. 1, S. 1, İstanbul, 2014, s. 78-96.
- LIJPHART, Arend. Democracy in Plural Societies, Yale University Press, New Haven and London, 1977.
- MONTESQUIEU, Charles Louis de Secondat. Kanunların Ruhu Üzerine, Hiperlink Yayınları, İstanbul, 2014.
- ÖZARSLAN, Bahadır Bumin. “Avrupa Birliği Komisyonu”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, C. 5, S. 2, İzmir, 2005, s. 229-246.
- ÖZBUDUN, Ergun. Türk Anayasa Hukuku, 14. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
- SHUGART, Matthew Soberg/CAREY, John M. Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics, Cambridge University Press, Cambridge, 1992.
- TEZİÇ, Erdoğan. Anayasa Hukuku, 16. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2013.
- TURHAN, Mehmet. Siyaset ve Anayasa, Gündoğan Yayıncılık, Ankara, 1995.
- TOSUN, Ramazan. “Kıbrıs Meselesi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 10, Kayseri, 2001, s. 95-107.
- ULUŞAHİN, Nur. Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi, Yetkin Yayınları, Ankara, 1999.
- VATANSEVER, Müge. “ Kıbrıs Sorununun Tarihi Gelişimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, Özel Sayı, İzmir, 2010, s. 1487-1530.
- Elektronik Kaynakça
- 1999 tarihli İsviçre Anayasası (İngilizce Çevirisi): http://www. admin.ch/ch/e/rs/1/101.en.pdf (E.T. 22.04.2014).
- Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluşuna ilişkin temel antlaşma: http:// www.kktcb.org/upload/pdf/1960.pdf (E.T.22.04.2014).
- 1960 Kıbrıs Anayasası’nın tam metni: http://www.kktcb.org/upload/pdf/77826.pdf (E.T.09.05.2014).
- “Rum Mezalimi ve KKTC’ye Doğru” adlı makale: http://strateji. cukurova.edu.tr/KIBRIS/10.htm (E.T.23.04.2014).
- 1952 tarihli Uruguay Anayasası: http://www.parlamento.gub.uy/ constituciones/const952.htm (E.T. 25.04.2014).
- 1952 tarihli Uruguay Anayasası: http://www.parlamento.gub.uy/ constituciones/const952.htm (E.T. 25.04.2014).
- “Bir Eşitlik Arayışı: Türkiye’de Azınlıklar” raporu: www.mino rityrights.org/download.php?id=435 (E.T.02.05.2014).
| APA | AYDOĞDU Y (2014). Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. , 93 - 113. |
| Chicago | AYDOĞDU Yasin Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. (2014): 93 - 113. |
| MLA | AYDOĞDU Yasin Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. , 2014, ss.93 - 113. |
| AMA | AYDOĞDU Y Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. . 2014; 93 - 113. |
| Vancouver | AYDOĞDU Y Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. . 2014; 93 - 113. |
| IEEE | AYDOĞDU Y "Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği." , ss.93 - 113, 2014. |
| ISNAD | AYDOĞDU, Yasin. "Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği". (2014), 93-113. |
| APA | AYDOĞDU Y (2014). Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, 1(4), 93 - 113. |
| Chicago | AYDOĞDU Yasin Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ 1, no.4 (2014): 93 - 113. |
| MLA | AYDOĞDU Yasin Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, vol.1, no.4, 2014, ss.93 - 113. |
| AMA | AYDOĞDU Y Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ. 2014; 1(4): 93 - 113. |
| Vancouver | AYDOĞDU Y Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ. 2014; 1(4): 93 - 113. |
| IEEE | AYDOĞDU Y "Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği." UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, 1, ss.93 - 113, 2014. |
| ISNAD | AYDOĞDU, Yasin. "Kolejyal yürütme uygulamaları: 1960 KıbrısbCumhuriyeti ve Uruguay örneği". UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ 1/4 (2014), 93-113. |
