Yıl: 2012 Cilt: 4 Sayı: 7 Sayfa Aralığı: 134 - 143 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme

Öz:
Anadoluda Millî Mücadele gerçekleşip, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kurulduktansonra hızlı bir uluslaşma ve merkezileşme sürecine girilmiştir. Bu yönde çalışmalar devam ederken,ülkenin doğusu Nasturi, Şeyh Sait, Ağrı isyanları gibi büyük isyanlara sahne olmuştur. Ülkeyi yönetenler, hem merkezileşme politikası doğrultusunda hem de bu isyanları önlemekamacıyla bir dizi önlem almış ve bu yönde bir devlet politikası oluşturmaya çalışmışlardır. Bu tedbirlerden ilki olarak, Güneydoğu Anadoluda kurulmak üzere yakın geçmişte deOlağanüstü Hal Bölge Valilikleri adıyla uygulamaya geçirilen Umum Müfettişlikleri kurulmuştur.1927 yılında Birinci Umum Müfettişliği kurulmuş ardından hem Doğu ve Güneydoğu Anadolunungenel kalkınmasını sağlamak amacıyla hem de bö lgedeki asayişsizliği önlemek için Üçüncü veDördüncü Umum Müfettişlikleri kurulmuştur.
Anahtar Kelime:

An evaluation about the public inspectorships at the period of Turkish Republic

Öz:
In 1923, after the foundation of Turkish Republic, aperiod of nationalization andcentralization started. While these attemps were being kept, in the east part of the country, someimportant rebellions such as Nasturi, Şeyh Sait and Ağrı were being seen. Governors took measures andtried to form a policy to deal with these riots and sustain centralization period.First of these measures are the Public Inspectorships which were established in SoutheastAnatolia as Regional States of Emergency Governorships in recent dates. After the foundation of theI. Public Inspectorships, to elicit the progress in East Anatolia and hinder the regional problems III.and IV. Public Inspectorships were founded.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arşiv Belgeleri
  • BCA 030.18.01/57.70.15.
  • BCA 030.18.01/57.70.16.
  • BCA 030. 18. 01. 42. 8. 10.
  • BCA 030. 18. 01. 61. 1. 8.
  • BCA, 030.10.71.468.6.
  • İçişleri Bakanlığı Arşivi, Hasan Tahsin Uzer Sicil Dosyası, s. 515 -516.
  • Yayınlanmış Arşiv Belgeleri
  • Düstur , 3. Tertip Cilt 8, No 320, s. 1005,
  • Düstur , 3.Tertip, Cilt 8, 1946, s. 1005.
  • Düstur, 3.Tertip, Cilt 9 no 8, s.191.
  • Düstur ; 3. Tertip, Cilt 5, s.576.
  • Milli Kütüphane Arşivi, (K.B. Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu Şb. T.B.M.M. Kavanin Mecmuası C.4, s. 932 -934, İkinci İntihab Devresi (Seçilme Dönemi üçüncü içtima senesi)
  • Resmi Gazete, 26 Haziran 1926, No. 404, Sayı: 877.
  • TBMM Tutanak Dergisi, IX/16, s. 345.
  • TBMM Tutanak Dergisi, IX/16, s.358.
  • TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 2 Cilt 1,82 25 06 1927
  • TBMM Zabıt Ceridesi, Devre, 5, Cilt 7.
  • TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 5, Cilt 1.
  • Makaleler
  • ARSLAN, Ali. (1995) “Anadolu Fevkalade Müfettiş - i Umumiliği - IV. ve V. Damat Ferit Hükümetlerinin Anadolu'daki Yönetimi Büyük Millet Meclisi'nden Geri Alma Teşebbüsü (1920)” Ankara Yolu Dergisi IV/16, s. 443- 455.
  • AYDOĞAN, Erdal. (2004), “Üçüncü Umumi Müfettişliği'nin Kurulması ve III. Umumî Müfettiş Tahsin Uzer'in Bazı Önemli Faaliyetleri”, Atatürk Yolu Dergisi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, S. 33- 34, Mayıs -Kasım, s. 1 -14
  • SOMEL, Selçuk Akşin.(1996), “Osmanlı Nuri Paşa’nın 17 Temmuz 1885 Tarihli Hicaz Raporu”, Tarih Araştırmaları Dergisi, Ankara Üniversites i, D.T.C.F., Sayı: 29, s. 43- 65.
  • TAŞ, Fahri. (1998), “Vilâyet- i Şarkıyye Islâhatı ve Genel Müffettiş Nicolas Hoff Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi , Sayı 42, Cilt: XIV, Türkiye Cumhuriyeti'nin 75. Yılı Özel Sayısı, s. 83- 102.
  • ÖZMEN, Abidin. (1947) “Genel Müfettişlikler Hakkında Bir Düşünce”, İdare Dergisi, s. 238 - 245. Tetkik Eserler
  • AYBARS, Ergün.(1998), İstiklal Mahkemeleri, Doğan Kitap, İstanbul, 1998.
  • Birinci Genel Müfettişlik Bölgesi, (1939,) Hazırlayan: I. Genel Müfettişlik,
  • Cumhuriyet Matbaası, İstanbul.
  • Cumhuriyet Gazetesi, 26 Teşrinisan, 1927.
  • Erzurum Dergisi, 19 Eylül 1935
  • GOLOĞLU, Mahmut. Tek Partili Cumhuriyet (1931 -1938), (1974), Yol Yayınları, Ankara.
  • KOÇAK, Cemil. (2003), Umumi Müfettişlikler (1927- 1952), İletişim Yayınları, İstanbul.
  • TOKAY, Gül.(1995), Jöntürk İhtilalinin Kökleri: 1903- 1908, Afa Yayınları, İstanbul.
  • TUNÇAY, Mete. (2010), Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923- 1931), Türk Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Varlık Dergisi, 19 Eylül 1935.
APA korhan t (2012). Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. , 134 - 143.
Chicago korhan tugba Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. (2012): 134 - 143.
MLA korhan tugba Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. , 2012, ss.134 - 143.
AMA korhan t Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. . 2012; 134 - 143.
Vancouver korhan t Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. . 2012; 134 - 143.
IEEE korhan t "Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme." , ss.134 - 143, 2012.
ISNAD korhan, tugba. "Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme". (2012), 134-143.
APA korhan t (2012). Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 134 - 143.
Chicago korhan tugba Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4, no.7 (2012): 134 - 143.
MLA korhan tugba Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.4, no.7, 2012, ss.134 - 143.
AMA korhan t Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012; 4(7): 134 - 143.
Vancouver korhan t Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012; 4(7): 134 - 143.
IEEE korhan t "Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme." Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, ss.134 - 143, 2012.
ISNAD korhan, tugba. "Cumhuriyet döneminde Umum Müfettişlikleri ile ilgili bir değerlendirme". Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4/7 (2012), 134-143.