Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları

Abdulcabbar ADIGÜZEL (Adana İl Müftülüğü, Adana, Türkiye)
Marife Dini Araştırmalar Dergisi
6 0
Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 111 - 132 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları

Öz:
Bu makalede takiyye nazariyesinin Şiî çevrelerde ortaya çıkışı, Şiî-İmâmî ekol içerisinde yer alan Ahbârîlerin takiyyeye verdiği önem ve Usûlîlerle başlayan zihnî dönüşüm gösterilmeye çalışılmıştır. Ardından takiyyenin Kurân âyetleri ile temellendirilme çabaları muhtelif örneklerle açıklanmış ve Kurânı mezhebî saik ve kaygılarla okuma çerçevesinde âyetlerin tabi tutulduğu ideolojik okuma biçimi izah edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

The Takiyyah theory of shi i-ımami s basis in qur an

Öz:
In this article, we have tried to show that the appearance of theories in Shi i surroundings supporting takiyyah and the importance which has been given to takkiyah by Akbaries who take part in school of Shi i-İmami and mental mutation, begins with Usuliyya. After this, we have attempted to show that the attempts of establishing taqiyyah with help of the Quranic ayah of takkiya, explained by various examples and a form of ideological reading which the ayah depends on, have been expressed within the framework of a sectarian and worrisome reading of the Qur'an.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • el-Alevî, Muhammed b. Akîl, en-Nesâihü’l-Kâfiye, thk. Gâlib eş-Şâbinder, Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, yy., 1427/2006.
  • el-Askerî, Hasan b. Ali, Tefsîru’l-İmâm el-Askerî, thk. Medresetü’l-İmâm Mehdî, Kum 1409.
  • Ayyâşî, Ebu’n-Nazr, Tefsîru’l-Ayyâşî, thk. el-Hâc es-Seyyid Hâşim, el-Mektebetu’l-İlmiyye el-İslâmiyye, Tahran ty.
  • Berkî, Ahmed b. Muhammed, el-Mehâsin, thk. Celaleddin el-Huseynî, Dâru’l-Kütübi’l-İslâmiyye, Tahran 1370.
  • Bilgin, Orhan, “Kesrevî, Seyyid Ahmed”, XXV, 311, DİA, Ankara 2002.
  • Dalkılıç, Mehmet, Şîa, Havâric ve Ehl-i Sünnet’te Takıyye, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1992.
  • Dalkılıç, Mehmet, “Eleştirel Açıdan Bir Kimlik ve İnanç Örtüsü Olarak ‘Takiyye’”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakül- tesi Dergisi, 2003/7, ss. 113-139, İstanbul 2003.
  • Dalkılıç, Mehmet, “Sembolik Anlatımın Siyasal Bir Araç Olarak İşlevselleşmesi ve Bâtınî Mezheplerde Gizli Dil”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, V/2, ss. 125-142, 2005.
  • Demircan, Adnan, Hâricîler’in Siyâsî Faaliyetleri, Beyan Yayınları, İstanbul 1996.
  • Ekinci, Mustafa, “İmamiyye Şiası’nda Takiyye Anlayışına Yeni Bir Yaklaşım”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15/1, ss. 29-50, Şanlıurfa 2006.
  • Fazlur Rahman, İslâm, çev. Mehmet Dağ, Mehmet Aydın, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, İmâmiyye Şîası, Ağaç Kitabevi Yayınları, İstanbul 2008.
  • Furat el-Kûfî, Furat b. İbrahim, Tefsîru Furat el-Kûfî, thk. Muhammed el-Kazım, Müessesetu Vezâreti’s- Sekâfe ve’l-İrşâdi’l-İslâmî, Tahran 1410/1990.
  • Hakyemez, Cemil, Gaybet İnancı ve Şiîlik’teki Yeri, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2006.
  • Hakyemez, Cemil, “Şiî Takiyye İnancının Teşekkülü”, Gazi Üniversitesi Çorum İlhiyat Fakülte Dergisi, III/6, ss. 129- 146, 2004.
  • el-Hur el-Âmilî, Muhammed b. Hüseyin, Vesâilu’ş-Şîa (Âli’l-Beyt), thk. Müessesetu Âli’l-Beyt, Kum 1414.
  • İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl, Lisanu’l-Arab, Daru’t-Tevfîkiyye, Kahire ty.
  • İlhan, Avni, “Şia’da Usûlü’d-Dîn”, Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu, ss. 409-433, İst. 1993.
  • İlhan, Avni, “Takiyye, Doğuşu ve Gelişmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Der. S. 2. ss. 157-176, İzmir 1985.
  • Kartaloğlu, Habib, “İmamiyye’de Ahbârî-Usûlî Farklılaşması: Şeyh Saduk ve Şeyh Müfîd Örneği”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011/2, XIII/24, s. 193-216.
  • el-Kâtib, Ahmed, Şiada Siyasal Düşüncenin Gelişimi –Şûrâ’dan Velâyet-i Fakîhe-, çev. Mehmet Yolcu, Ankara 2005.
  • Kaysarî, Ali, “İnâyet, Hamîd”, XXII, ss. 266-267, DİA, İstanbul 2000.
  • el-Kuleynî, Ebû Ca’fer, el-Kâfî, thk. Ali Ekber el-Ğifârî, Dâru’l-Kutubu’l-İslâmî, Tahran 1363.
  • Kummî, Ebu’l-Hasan, Tefsîru’l-Kummî, thk. es-Seyyid Tayyib el-Musevî, Daru’l-Kitâb, Kum 1404.
  • Meclisî, Allâme Muhammed, Bihâru’l-Envâri’l-Câmia li-Dureri’l-Eimmeti’l-Athâr, thk. Muhammed el- Bâkır el-Behbûdî, Dâru İhyâ, Beyrut 1403/1983.
  • Musevi, Musa, “Takiyye”, çev. Doğan Kaplan, Selçuk Üni. İlahiyat Fak. Der. 2003/16, ss. 275-285, Konya 2003.
  • Öz, Mustafa, “İmâmiyye”, DİA, XXII, ss. 207-208, İstanbul 2000.
  • Öz, Mustafa, eş-Şek’a, Mustafa Muhammed, “İsmâiliyye”, DİA, XXIII, İstanbul 2000.
  • Üzüm, İlyas, “Şîa”, DİA, XXXIX, ss. 111-123, İstanbul 2010.
  • Üzüm, İlyas, “Takıyye”, DİA, XXXIX, ss. 453-454, İstanbul 2010.
  • Üzüm, İlyas, “Usûliyye”, DİA, XXXXII, ss. 214-215, İstanbul 2012.
  • Öztürk, Mustafa, Tefsirde Ehl-i Sünnet & Şia Polemikleri, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2009.
  • Reyşehrî, Muhammedî, İmamet ve Rehberiyyet Felsefesi, çev. Ünal Çetinkaya, Endişe Yay., Ankara 1991.
  • Rızvanî, Üstad Ali Asker, Kur’ân ve Sünnet Işığında Ehlibeyt Mektebi, çev. Ebulfez Kocadağ, Kevser Yay., İstanbul ty.
  • es-Semâhicî, Abdullah, “İmâmiyye Şîası’nın İki Ekolü Ahbârîler ve Usûlîler Arasındaki Temel Farklar”, çev. İbrahim Kutluay, Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013/1, IV/7, ss. 137-153, Şırnak 2003.
  • Sofioğlu, Şerafettin, Takiyye Kavramı, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi SBE. Erzurum 2001.
  • Strothmann, R., “Takiya”, İA, XI, ss. 679-681, İstanbul 1979.
  • es-Semâhicî, Abdullah, “İmâmiyye Şîası’nın İki Ekolü Ahbârîler ve Usûlîler Arasındaki Temel Farklar”, çev. İbrahim Kutluay, Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013/1, IV/ 7, ss. 137-153.
  • Şeriati, Ali, Ali Şiası Safevî Şiası, Fecr Yayınları, Ankara 2009.
  • Şeyh Müfîd, Ebû Abdillah, Evâilu’l-Makâlât, thk. İbrahim el-Ensârî, Dâru’l-Müfîd, Beyrut 1414/1993.
  • Şeyh Müfîd, Tashîhu’l-İ’tikâdâti’l-İmâmiyye, thk. Hüseyin Dergâhî, Dâru’l-Müfîd, Beyrut 1414/1993.
  • Şeyh Sadûk, Muhammed b. Ali b. Bâbeveyh el-Kummî, el-İ’tikâdât fî Dîni’l-İmâmiyye, thk. ‘İsâm Abdusseyyid, Dâru’l-Müfîd, Beyrut 1414/1993.
  • Tabatabâî, Allame Seyyid, el-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Müessesetu Matbûâti İsmâiliyyân, Kum 1390/1981.
  • Tabatabâî, Allame Seyyid, İslâm’da Şia, çev. Kadir Akaras-Abbas Kazimi, Kevser Yay., İstanbul 1993.
  • et-Tabersî, Ebû Ali, Mecmau’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Dâru’l-Marife, Beyrut 1406/1986.
  • Turabi, Murtaza, Kur’ân-ı Kerîm ve Meâli, thk. Seyyid Seccad Hüseyni, Kevser Yayıncılık, İstanbul ty.
  • Uyar, Mazlum, İmâmiyye Şîası’nda Düşünce Ekolleri Ahbârîlik, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2000.
  • Yurdagür, Metin, “Ahbâriyye”, DİA, İstanbul 1988, I, ss. 490-491.
APA ADIGÜZEL A (2013). Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. , 111 - 132.
Chicago ADIGÜZEL ABDULCABBAR Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. (2013): 111 - 132.
MLA ADIGÜZEL ABDULCABBAR Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. , 2013, ss.111 - 132.
AMA ADIGÜZEL A Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. . 2013; 111 - 132.
Vancouver ADIGÜZEL A Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. . 2013; 111 - 132.
IEEE ADIGÜZEL A "Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları." , ss.111 - 132, 2013.
ISNAD ADIGÜZEL, ABDULCABBAR. "Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları". (2013), 111-132.
APA ADIGÜZEL A (2013). Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 13(3), 111 - 132.
Chicago ADIGÜZEL ABDULCABBAR Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 13, no.3 (2013): 111 - 132.
MLA ADIGÜZEL ABDULCABBAR Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.13, no.3, 2013, ss.111 - 132.
AMA ADIGÜZEL A Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2013; 13(3): 111 - 132.
Vancouver ADIGÜZEL A Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2013; 13(3): 111 - 132.
IEEE ADIGÜZEL A "Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 13, ss.111 - 132, 2013.
ISNAD ADIGÜZEL, ABDULCABBAR. "Şiî-İmâmî takiyye nazariyesinin kur'ânî dayanakları". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 13/3 (2013), 111-132.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 2:16

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları