Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları
Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 73 Sayfa Aralığı: 105 - 128 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları
Öz: Her toplumun ve kültürün kendine ait unsurları ve özellikleri vardır. Bu özellikler dil gibiaraçlarla gelecek nesillere aktarılır. Eğitim-öğretim ortamlarında ana dili eğitiminde bireyleresadece dilin kullanım ve beceri alanları değil, aynı zamanda o dilin içinde barındığı toplumunkültürel unsurları ve değerleri de öğretilmesi gerekir. Dilin içinde toplumun geçmişten geleceğe kültürel alt yapılarını oluşturan, topluma şekil veren unsurlar bulunmaktadır. Türkçeninana dili olarak eğitiminde de eğitim ve öğretim ortamlarında bulunan bireylere, içinde barındıkları bu toplumun kültürel alt yapılarını oluşturan değerlerin öğretilmesi gerekmektedir.Bu bağlamda, geçmişten günümüze toplumu derin bir şekilde etkileyen, toplumun hayattarzını, dünyaya bakış açısını değiştiren tasavvufi unsurlar arasında gösterebileceğimiz Yesevilik, Mevlevilik ve Bektaşilik gibi tasavvufî akımların öğretilmesi gerekir. Yapılan bu çalışmada; ortaokul 5, 6, 7, 8; lise 9, 10, 11 ve 12. sınıfarda okutulan MEBin Türkçe ve Edebiyatders kitapları incelenerek Yesevilik, Mevlevilik, Bektaşilik gibi tasavvuf inanç sistemlerininne derecede bu kitaplarda yer aldığı, öğrencilere bu inanç sistemlerinin hangi unsurlarınınöğretildiği, Türk toplumunun kültürel alt yapı taşları olan bu düşünce sistemlerine hangi konularda nasıl değinildiği gibi özellikler araştırılmıştır. Bu çalışmada, doküman incelenmesiyöntemi kullanılarak 5, 6, 7, 8. sınıf Türkçe ve 9, 10, 11, 12. sınıf edebiyat programlarında,ders ve çalışma kitaplarında yer alan kazanımlar, metinler, etkinlikler ile değerlendirme soruları incelenmiştir. Bu değerlere ne kadar önem verildiği, ne derecede değinildiği, hangikonularda ne tür ve şekillerde bu akımlara ait unsurların yer aldığı saptanmaya çalışılmıştır.Türkçe ve Edebiyat derslerinin öğrencilere Yesevilik, Mevlevilik ve Bektaşilik gibi tasavvufîakımlarla ilgili hangi seviyede bilgi verdiği ortaya konulmuştur
Anahtar Kelime: Konular:
The notions of yesevi , Bektashi , and Mevlevi philosophies within the Turkish and literture textbooks
Öz: Undoubtedly each society and culture does have its unique traits and features that are con-veyed through the generations by means of tools such as language. Te mother tongue edu-cation should not only be structured upon the teaching of proper use of the linguistic unitsbut also a profound understanding of the cultural and moral features of that society shouldbe provided to the learners of that language. Tis point of view stems from the idea thatlanguage itself includes notions shaping the cultural forms of the society throughout the his-tory. Tus, the Turkish language learners, who are natives in this case, should be taught thecultural values immersed within the society where the native Turkish learners keep living.Hence, the notions of Islamic mysticism such as Yesevi, Mevlevi and Bektashi which afectedthe cultural and moral asset of the Turkish society should be taught. Tis study was set outto analyse the content of the Turkish language and literature course books implemented intothe sixth, seventh, eighth graders Turkish language curriculum in terms of how those notionsand philosophies have been refected through the instructional materials. Te current rese-arch using the document analysis method includes a profound analysis of the goals, texts,activities, and assessment strategies provided within the Turkish course books of secondaryschool pupils. Aiming to the elaborate on how clearly those notions were refected throughthe course books, the study tried to explain the extent and quality of the instruction of thesephilosophies.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKGÜNDÜZ, M.(2007). Mevlevilik ve Osmanlı Padişahları, Harran Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi Mevlâna Özel Sayısı Yıl: 12 Sayı: 18.
- ALTINTAŞ, H. (1986). Tasavvuf Tarihi. Ankara Üniversitesi Basımevi.
- ARIKN, M, AGHDAM, G Y vd.,(2012). Fıkralarda Bektaşî Tipine Atfedilen İktidar Algısının Kökenleri. Turkish Studies -233-25, TURKEY.
- ARTUN, E. (2007). Anadolu ve Rumeli Türk Kültürünün Oluşmasında Sevgi ve Hoşgörü Düşüncesi Mimarı Mevlâna Celaletin Ruminin Etkisi. Sarı Saltuk Babadan Miskin Babaya II. Uluslar Arası Romanyada Türk Kültürünün İzleri Sempozyumu. 3-8 Eylül, Romanya.
- AYKN, G. (2000). Hacı Bektaşi Veli Nerede Doğdu, Kimdir Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. S:15.
- BANARLI, N. S. (1983). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. ÇİFCİ, S. (2011). Bir Grup Yükseköğretim Öğrencisinin Hacı Bektaş Veliyi Tanıma Düzeyi ve Bektaşilik Hakkındaki Tutumları, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. S:57.
- GÖLPINARLI, A. (1983). Mevlânadan Sonra Mevlevilik, İnkılâp ve Aka Yayınevi. Ankara. ERSOYLU, H.(2010). Türk Dilinde Mevlâna ve Mevlevî Kelimeleri. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi Aralık S: 408, s. 414.
- GÜZEL, A. (2002). Hacı Bektaşi Veli ve Makalat. Akçağ Yayınevi, Ankara. İLKÖĞRETİM TÜRKÇE DERSİ (6, 7, 8. SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRMI, 2006, Ankara.
- KZAR, M. (1998). Ahmed Yesevi Hayatı, Halifeleri ve Tarikatı, Eseri ve Mefüresi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. S: 9.
- KOLAÇ, E. (2010). Hacı Bektaş Veli, Mevlâna ve Yunus Felsefesiyle Türkçe Derslerinde Değerler ve Hoşgörü Eğitimi, Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S:55.
- KORKMAZ, S. (2001). Ahmed Yesevi ve Hacı Bektaş Veli Aralarındaki Bağlar, Fikirleri, Tesirleri ve Türk İslâm Edebiyatına Katkıları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S: 11.
- KÖPRÜLÜ F. (1966a). Edebiyat Araştırmaları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- KÖPRÜLÜ, F. (2009b) .Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıfar , Ankara: Akçağ Yayınları.
- MEB 5. SINIF TÜRKÇE ÇALIŞMA KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2013.
- MEB 5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2013.
- MEB 5. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2013.
- MEB 6. SINIF TÜRKÇE ÇALIŞMA KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 6. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 6. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 7. SINIF TÜRKÇE ÇALIŞMA KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 7. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 7. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 8. SINIF TÜRKÇE ÇALIŞMA KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 8. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 8. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 9. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- MEB 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERS KİTABI, DEVLET KİTAPLARI, 2012.
- OCAK, Y. (1994). Bektaşilik Bir Tarikatır , Türk Yurdu Alevilik-Bektaşilik Özel Sayısı, C.14, S: 88, s15.
- OKUR, A. (2012). Hacı Bektaş Veli ve İlgili Kavramların Tanınabilirlik Algısı Üzerine Bir Araştırma ve Öğretim Programlarındaki (MEB) Durumu, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. S: 64.
- ÖZTÜRK, Y. N. (1995). Tarih Boyunca Bektaşilik. , İstanbul. Yeni Boyut Yayınevi. III. Baskı. TEMİZKN, M. (2005). Bektaşi Edebiyatının Birinci Dönemi Ve Bu Dönemdeki Hakim Temaları Üzerine Bir İnceleme, Prof. Dr. Fikret Türkmen Armağanı, İzmir, Kaan Yılmaz Matbaası.
- TEZCAN, M. (1993). Ahmet Yesevinin Türk Din Antropolojisindeki Yeri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi Cilt: 26 S:1.
- TURN, A. ve YILDIZ, H. (2010). Tarihten Günümüze Anadolu Alevîliği, htp:// dergi.ilahiyat.omu.edu.tr/Makaleler/1775019518_20082701034.pdf Erişim tarihi: 17.12.2013.
- YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008) . Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.
| APA | PİLAV S, YAZICI M (2015). Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. , 105 - 128. |
| Chicago | PİLAV Salim,YAZICI M. Hüseyin Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. (2015): 105 - 128. |
| MLA | PİLAV Salim,YAZICI M. Hüseyin Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. , 2015, ss.105 - 128. |
| AMA | PİLAV S,YAZICI M Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. . 2015; 105 - 128. |
| Vancouver | PİLAV S,YAZICI M Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. . 2015; 105 - 128. |
| IEEE | PİLAV S,YAZICI M "Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları." , ss.105 - 128, 2015. |
| ISNAD | PİLAV, Salim - YAZICI, M. Hüseyin. "Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları". (2015), 105-128. |
| APA | PİLAV S, YAZICI M (2015). Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 0(73), 105 - 128. |
| Chicago | PİLAV Salim,YAZICI M. Hüseyin Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 0, no.73 (2015): 105 - 128. |
| MLA | PİLAV Salim,YAZICI M. Hüseyin Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, vol.0, no.73, 2015, ss.105 - 128. |
| AMA | PİLAV S,YAZICI M Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 2015; 0(73): 105 - 128. |
| Vancouver | PİLAV S,YAZICI M Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 2015; 0(73): 105 - 128. |
| IEEE | PİLAV S,YAZICI M "Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları." Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 0, ss.105 - 128, 2015. |
| ISNAD | PİLAV, Salim - YAZICI, M. Hüseyin. "Türkçe ve edebiyat ders kitaplarında yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik unsurları". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 73 (2015), 105-128. |
