ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE
Yıl: 2013 Cilt: 62 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1007 - 1061 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE
Öz: Uluslararası hukukun unsurlarından birisini oluşturan mülteci hukuku,insanlık tarihinin en eski zamanlarına kadar uzanmaktadır. Đnsanların birarada yaşamaya başlamaları; baskı, şiddet ve zulüm gibi kavramlarıberaberinde getirmiştir. Söz konusu kavramların sosyal hayattaki varlığı ise,bunlara maruz kalan kitlelerin yer değiştirmeleri sorununun, uluslararasıalanda düzenlenmesini gerektirmiştir. Konuyla ilgili çalışmaların sonucundaortaya çıkan kurum ve kuruluşlar, günümüz mülteci hukukunun temelinioluşturmaktadır.Đkinci Dünya Savaşı ve sonrasında yaşanan ağır insan hakları ihlalleriile tüm dünyada gerçekleşen yoğun nüfus hareketleri, mülteci hukukunu, Mülteci hukuku bakımından, Türkiyenin içinde bulunduğu coğrafya,her zaman önemli nüfus hareketlerine sahne olmuştur. Mültecilerin HukukiStatüsüne Đlişkin 1951 Sözleşmesini onayladıktan ve Mültecilerin HukukiStatüsüne Đlişkin 1967 Protokolüne katıldıktan sonra, uzun bir süre içhukukunda konu hakkında genel bir düzenleme bulundurmayan Türkiyenin,mülteci hukukuna ilişkin ulusal mevzuatına bakıldığında, öncelikle farklıkanunlardaki birbirinden ayrı hükümlerle mülteci sorununa çözüm aranılandönem göze çarpmaktadır. Đlgili düzenlemeler uygulamada sorunlara nedenolduğundan, içinde bulunduğumuz Avrupa Birliği katılım süreciçerçevesinde, tek bir mülteci hukuku mevzuatı oluşturma çalışmalarıbaşlatılmış ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu,11.04.2013 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Çalışmada, öncelikle,dünya çapındaki mülteci hareketlerinin tarihsel süreç içerisindeki özelliklerive bunların uluslararası mülteci hukukunun seyrine etkileri göz önünealınarak, söz konusu hukuk dalının gelişim süreci ile temel esasları üzerindedurulmakta; devam eden kısımda ise, tüm bu veriler ışığında, adı geçenkonuda Türkiye'nin uygulamaları incelenmektedir.Birleşmiş Milletlerin en önemli gündem maddelerinden biri halinegetirmiştir. Uluslararası alanda mülteci hukukuna ilişkin temel belgeler;1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne Đlişkin Sözleşme ve MültecilerinHukuki Statüsüne Đlişkin 1967 Protokolü olmakla birlikte, konu, başkauluslararası belgelerde de dolaylı olarak ele alınmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
International Refugee Law and Turkey
Öz: Refugee law as an element of international law dates back to the earliesttimes of human history. The cohabitation of different people brings aboutsocial pressure, violence, persecution. These social phenomena call forregulations in international law for the remedy of the people injured.Foundations and institutions arising out of legislative works directed towardsthis area constitute the basis of contemporary refugee law.Grave human rights violations during and after the Second World Waras well as global population movements put refugee law on the agenda of theUnited Nations. At the international level the main instruments related torefugee law consist of the 1951 United Nations Convention Relating to theStatus of Refugees and the 1967 Protocol Relating to the Status of Refugeesas well as other international instruments dealing indirectly with the subject. Mülteci hukuku bakımından, Türkiye nin içinde bulunduğu coğrafya,her zaman önemli nüfus hareketlerine sahne olmuştur. Mültecilerin HukukiStatüsüne Đlişkin 1951 Sözleşmesi ni onayladıktan ve Mültecilerin HukukiStatüsüne Đlişkin 1967 Protokolü ne katıldıktan sonra, uzun bir süre içhukukunda konu hakkında genel bir düzenleme bulundurmayan Türkiye nin,mülteci hukukuna ilişkin ulusal mevzuatına bakıldığında, öncelikle farklıkanunlardaki birbirinden ayrı hükümlerle mülteci sorununa çözüm aranılandönem göze çarpmaktadır. Đlgili düzenlemeler uygulamada sorunlara nedenolduğundan, içinde bulunduğumuz Avrupa Birliği katılım süreciçerçevesinde, tek bir mülteci hukuku mevzuatı oluşturma çalışmalarıbaşlatılmış ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu,11.04.2013 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanmıştır. Çalışmada, öncelikle,dünya çapındaki mülteci hareketlerinin tarihsel süreç içerisindeki özelliklerive bunların uluslararası mülteci hukukunun seyrine etkileri göz önünealınarak, söz konusu hukuk dalının gelişim süreci ile temel esasları üzerindedurulmakta; devam eden kısımda ise, tüm bu veriler ışığında, adı geçenkonuda Türkiye'nin uygulamaları incelenmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ACER, Yücel/KAYA, Đbrahim/GÜMÜŞ, Mahir (2010): Küresel ve Bölgesel Perspektiften Türkiyenin Đltica Stratejisi, Ankara, USAK Yay. ACER, Yücel/KAYA, Đbrahim/GÜMÜŞ, Mahir (2011): Türkiye Đçin Yeni Bir Đltica Stratejisi Üzerine Gözlemler, Đltica, Uluslararası Göç ve Vatansızlık: Kuram, Gözlem ve Politika, Ankara, BMMYK. AKIN, Tansu (Ed.) (2001): Sığınmacı, Mülteci ve Göç Konularına Đlişkin Türkiyedeki Yargı Kararları, Ankara, BMMYK. ALTINIŞIK, Çiğdem/YILDIRIM, Mehmet Şahin (2002): Mülteci Haklarının Korunması, Ankara, Ankara Barosu Yay. AOIFE, Duffy (2008): Expulsion to Face Torture? Non-Refoulement in International Law International Journal of Refugee Law, Vol. 20, s.373-390. ARENAS, Nuria (2005): The Concept of 'Mass Influx of Displaced Persons' in the European Directive Establishing the Temporary Protection System, European Journal of Migration and Law, Vol. 7, s.435-450. ÇAYBOYLU, Đrfan (Haz.) (1991): Göçmen Aileleri ve Göç Olayı Paneli, Ankara, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. ÇĐÇEKLĐ, Bülent (2009): Uluslararası Hukukta Mülteciler ve Sığınmacılar, Ankara, Seçkin Yay. ÇĐÇEKLĐ, Bülent (2010): Mülteci, Sığınmacı ve Göçmenler: Sınıflandırma ve Yasal Statünün Belirlenmesine Đlişkin Sorunlar, Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler, Uluslararası Sempozyum Bildirileri 15 ve 16 Mayıs 2009, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Ankara, Türkiye Barolar Birliği Yay., s.327-362. EGGLI, Ann Vibeke (2002): Mass Refugee Influx and the Limits of Public International Law, Hague, Martinus Nijhoff Pub. EKŞĐ, Nuray (2008): AĐHM Kararlarında Sığınmacı ve Mültecilerin Türkiyeden Sınırdışı Edilmelerini Engelleyen Haller, Đstanbul Barosu Dergisi, C. 82, S. 6, s.2803-2837. EKŞĐ, Nuray (2010): Mültecilere ve Sığınmacılara Đlişkin Mevzuat, Đstanbul, Beta Yay. EKŞĐ, Nuray (2012): Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (Tasarısı), Đstanbul, Beta Yay. FITZPATRICK, Joan (2000), "Temporary Protection of Refugees: Elements of Formalized Regime", The American Journal of International Law, Vol. 94, s.279-306. GAMMELTOFT-HANSEN, Thomas (2011): Access to Asylum, International Refugee Law and the Globalisation of Migration Control, New York, Cambridge University Press. GOODWIN-GILL, Guy S. (1996): The International Refugee in International Law, Oxford-New York, Oxford University Press. HATHAWAY, James C./DENT, John A. (1995): Refugee Rights: Report on a Comparative Survey, Toronto, York Lane Press. HATHAWAY, James C./NEVE, R. Alexander (1995): Making International Refugee Law Relevant Again: A Proposal for Collectivized and Solution-Oriented Protection, Harvard Human Rights Journal, Vol. 10, s.115-212. JASTRAM, Kate/ACHIRON, Marilyn (2001): Refugee Protection: A Guide to International Refugee Law, Inter-Parliamentary Union. KAYA, Đbrahim (2012): Seeking a Legal Perspective on International Migration and Turkey, Đstanbul, Legal Yayıncılık. KAYNAK, Muhteşem: (1992): The Iraqı Asylum Seekers and Türkiye, Ankara, Tanmak Yay. KESKĐN, Funda (2005): Birleşmiş Milletler ve Türkiye, Ankara, Ekin Yay. KILIÇ, Taner (2010): Bir Đnsan Hakkı Olarak Đltica, http://multecihaklari.org/dosya/Taner_Kilic- Bir_Insan_Hakki_Olarak_Iltica-2010.pdf. KORKUT, Levent (2006): Dünyada ve Türkiyedeki Son Dönemde Mülteciler Hukuku Alanındaki Gelişmeleri, Đnsan Hakları (Konferans, Panel ve Sempozyumlar), (31 Ocak 2005-23 Aralık 2005), Ankara, Ankara Barosu Đnsan Hakları Merkezi Yay., s.578-589. KUSHNER, Tony/KNOX, Katharine (1999): Refugees in an Age of Genocide, London, Routledge. LAUTERPACHT, Elihu/BETHLEHEM, Daniel (2003): "The Scope and Content of the Principle of non-refoulement: Opinion", Refugee Protection in International Law, UNHCR's Global Consultations on International Protection, Cambridge, Cambridge University Press, s.87- 177. MCADAM, Jane (2005): The European Union Qualification Directive: The Creation of a Subsidiary Protection Regime, International Journal of Refugee Law, Vol. 17, s.461-516. NAZIR, Bayram (2006): Macar ve Polonyalı Mülteciler, Osmanlı'ya Sığınanlar, Đstanbul, Yeditepe Yayınevi. ODMAN, Tevfik (1995): Mülteci Hukuku, Ankara, AÜSBF Đnsan Hakları Merkezi Yay. PAZARCI, Hüseyin (2005): Uluslararası Hukuk Dersleri 2. Kitap (8. bs.), Ankara, Turhan Kitabevi. PEKER, Bülent/SANCAR, Mithat (2001): Mülteciler ve Đltica Hakkı: Yaşamın Kıyısındakilere Hoşgeldin Diyebilmek, Ankara, Đnsan Hakları Derneği Yay. PIOTROWICZ, Ryszard/VAN ECK, Carina (2004): Subsidiary Protection and Primary Rights, International and Comparative Law Quarterly, Vol. 53, s.107-138. STEINBOCK, Daniel J. (1998): Interpreting The Refugee Definition, Ucla Law Review, Vol. 45, s. 733-816.
| APA | Ergüven N, ÖZTURANLI B (2013). ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. , 1007 - 1061. |
| Chicago | Ergüven Nasıh Sarp,ÖZTURANLI Beyza ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. (2013): 1007 - 1061. |
| MLA | Ergüven Nasıh Sarp,ÖZTURANLI Beyza ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. , 2013, ss.1007 - 1061. |
| AMA | Ergüven N,ÖZTURANLI B ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. . 2013; 1007 - 1061. |
| Vancouver | Ergüven N,ÖZTURANLI B ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. . 2013; 1007 - 1061. |
| IEEE | Ergüven N,ÖZTURANLI B "ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE." , ss.1007 - 1061, 2013. |
| ISNAD | Ergüven, Nasıh Sarp - ÖZTURANLI, Beyza. "ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE". (2013), 1007-1061. |
| APA | Ergüven N, ÖZTURANLI B (2013). ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62(4), 1007 - 1061. |
| Chicago | Ergüven Nasıh Sarp,ÖZTURANLI Beyza ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 62, no.4 (2013): 1007 - 1061. |
| MLA | Ergüven Nasıh Sarp,ÖZTURANLI Beyza ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.62, no.4, 2013, ss.1007 - 1061. |
| AMA | Ergüven N,ÖZTURANLI B ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013; 62(4): 1007 - 1061. |
| Vancouver | Ergüven N,ÖZTURANLI B ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013; 62(4): 1007 - 1061. |
| IEEE | Ergüven N,ÖZTURANLI B "ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE." Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62, ss.1007 - 1061, 2013. |
| ISNAD | Ergüven, Nasıh Sarp - ÖZTURANLI, Beyza. "ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU ve TÜRKİYE". Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 62/4 (2013), 1007-1061. |
