Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*

KANAR, Ekrem; dengiz, orhan

Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*

Ekrem KANAR, (Ondokuzmayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, Türkiye)

Orhan DENGİZ (Ondokuzmayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, Türkiye)

Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi

1 1

Yıl: 2015 Cilt: 2 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 123 - 134 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*

Öz:

Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, TÜRKİYE Geliş Tarihi/Received: 07.09.2015 Kabul Tarihi/Accepted: 18.09.2015 ** Sorumlu Yazar/Correspondence: o_dengiz@hotmail.com Özet: Dünyanın birçok bölgesi için bereketli toprak katmanlarını taşıyıp toprak verimliliğini azaltan, topraktaki organik madde miktarını ve besin maddelerini azaltıp toprağı sığlaştıran, en önemli arazi bozulmasına neden olan olaylardan birisi toprak erozyondur. Bu nedenle erozyon araştırmaları toprakla ilgili yapılan araştırmalar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Toprakların erozyon risk durumların belirlenmesi direkt olarak arazi, laboratuvar gibi çalışmaların yanı sıra, dolaylı olarak geliştirilen modeller sayesinde özellikle büyük alanlar için risk tahminleri de yapılabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Kocaeli-Kartepe bölgesinde yer alan Madendere havzasında CORINE ve LEAM modelleri kullanarak erozyon risk durumlarının değerlendirilmesi ve modeller arası karşılaştırma yapılmasıdır. Analiz sonuçlarına göre, CORINE modelinde toplam alanın % 53 yüksek erozyon riski altında iken, benzer bir sonuç ile LEAM modelinde % 75 ile toplam alanın yüksek ile ekstrem erozyon riski altında olduğu belirlenmiştir. Oranlardaki farklılık, modellerde kullanılan bazı farklı parametrelerden ve modellerin farklı sınıf değerlerine sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Fakat iki modelden elde edilen sonuç paralellik göstererek havzanın yarıdan fazlası yüksek erozyon riski altında olduğu belirlenmiştir. Özellikle orman örtüsü altında bulunan topraklar erozyona karşı korunmaları olmasına karşın, eğimi yüksek tarım alanlarında ve mera alanlarında yer alan toprakların erozyona karşı koruyucu önlemlerin alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Determination of Potential Soil Erosion Using Two Different Parametric Models and Making of Risk Maps in Madendere Watershed

Öz:

In many regions of the world, soil erosion is one of the main land degradations processes that reduce the soil productivity by removing fertile topsoil layers, thus decreasing levels of organic matter and the nutrients. Therefore erosion researches constitute an important part of the research on the soils. The erosion risk of soils can be evaluated directly carried out in the field, greenhouses or laboratory by means of some experiments or indirectly based on developing and applying models that gives risk expectations for large areas. The aims of this research are to determine soil erosion risk assessment using CORINE and LEAM models and to make comparison between them in Madendere watershed of Kocaeli-Kartepe district. According to analysis results, while it was found that about 53% of the total area has high level erosion risk according to CORINE model, approximately the same result was found from LEAM model and about 75% of the total area has between high and extreme erosion levels. On the other hand, there was difference between two models due to their using some different parameters and class. Moreover, models results showed parallel each other. It was found more than half of the total area has under high erosion risk. Therefore, basin soil has so sensitivity for soil erosion. Particularly, soil can be protected under forest land whereas, arable land and some pasture land located on high slope degree should be taken some measurement to protect soil against to erosion

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aiello, A., Adamo, M., Canora, F., 2015. Remote sensing and GIS to assess soil erosion with RUSLE3D and USPED at river basin scale in southern Italy. Catena, 131: 174-185.
Anonymous, 1992. Corine (Commission of the European Communities). Soil Erosion Risk and Important Land Resources, Luxembourg.
Anonymous, 1999. Soil Survey Staff, Soil Taxonomy. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey. U.S.D.A Handbook No: 436, Washington D.C.
De Graaff, J., 1996. The Price of Soil Erosion: An Economic Evaluation of Soil Conservation and Watershed Development. Landbouwuniversiteit Wageningen (LUW).
Dengiz, O., Akgül, S., 2005. Soil erosion risk assessment of the Gölbaşı environmental protection area and its vicinity using CORINE model. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 29(6): 439-448.
Dengiz, O., Yakupoğlu, T., Başkan, O., 2009. Soil erosion assessment with qualitative approach using GIS & RS; Case study: Ankara-Güvenç Basin. Journal of Environmental Biology, 30(3): 339-344.
Genç, Z., Dengiz, O., 2015. Madendere havzasında fizyoğrafik faktörlerin ve bazı fiziko-kimyasal toprak özelliklerinin belirlenmesi ve haritalanması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 28-39.
Hudson, N., 1986. Soil Conservation. Cornell University Press.
Manrique, L.A., 1988. LEAM. Land Erodibility Assessment Methodology. Using soil survey data based on soil taxonomy. Editorial and Publication Shop, Honolulu, Hawaii, USA.
Sarıoğlu, F.E., Dengiz, O., Başkan, O., 2011. Potansiyel erozyon risk alanlarının belirlenmesinde LEAM modeli pilot alan: Haymana-Soğulca havzası. Ulusal Toprak ve Su Sempozyumu, 25-27 Mayıs, Ankara, s. 223-229.
Tanyaş, H., Kolat, Ç., Süzen, M.L., 2015. A new approach to estimate cover-management factor of RUSLE and validation of RUSLE model in the watershed of Kartalkaya Dam. Journal of Hydrology, 528: 584-598.
Vrieling, A., 2006. Satellite remote sensing for water erosion asessment: A review. Catena, 65(1): 2-18. Wischmeier, W.H., Smith, D.D., 1978. Predicting Rainfall Erosion Losses. USDA Agricultural Handbook No. 537, Washington D.C.

APA	KANAR E, dengiz o (2015). Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. , 123 - 134.
Chicago	KANAR Ekrem,dengiz orhan Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. (2015): 123 - 134.
MLA	KANAR Ekrem,dengiz orhan Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. , 2015, ss.123 - 134.
AMA	KANAR E,dengiz o Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. . 2015; 123 - 134.
Vancouver	KANAR E,dengiz o Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. . 2015; 123 - 134.
IEEE	KANAR E,dengiz o "Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*." , ss.123 - 134, 2015.
ISNAD	KANAR, Ekrem - dengiz, orhan. "Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*". (2015), 123-134.

APA	KANAR E, dengiz o (2015). Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 123 - 134.
Chicago	KANAR Ekrem,dengiz orhan Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 2, no.2 (2015): 123 - 134.
MLA	KANAR Ekrem,dengiz orhan Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, vol.2, no.2, 2015, ss.123 - 134.
AMA	KANAR E,dengiz o Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2015; 2(2): 123 - 134.
Vancouver	KANAR E,dengiz o Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2015; 2(2): 123 - 134.
IEEE	KANAR E,dengiz o "Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*." Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2, ss.123 - 134, 2015.
ISNAD	KANAR, Ekrem - dengiz, orhan. "Madendere Havzasında Potansiyel Erozyon Risk Durumunun İki Farklı Parametrik Model Kullanarak Belirlenmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması*". Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 2/2 (2015), 123-134.