EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM

Adnan KÜÇÜK (Kırıkkale Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Genel Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)
UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ
141 0
Yıl: 2015 Cilt: 1 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 311 - 361 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM

Öz:
Modern manada devletin ilk ortaya çıktığı dönemlerden bu günlere gelin- ceye değin, egemenlik ve siyasi iktidar merkezi konuma sahip kavram olmuş- tur. Egemenliğin dönem içerisinde İlahî temelli olanından beşeri temelli ola- nına kadar çeşitli türleri ortaya çıkmıştır. Beşerî egemenlik teorileri içerisinde öne çıkan iki tür mevcuttur; bunlar: halk egemenliği ve millî egemenlik teori- leridir. Bu iki egemenlik teorisinin, ilk ortaya çıktığı dönemlerle günümüzde arz ettiği mana ve uygulamaların büyük ölçüde farklılık arz ettiği görülmek- tedir. Özellikle son iki yüz yıl içerisinde ortaya çıkan, anayasacılık düşünce- si, hukuk devleti, anayasal devlet, anayasal demokrasi, küreselleşme, insan hakları vb. alanlardaki gelişmeler, bu iki beşeri egemenlik teorisinde önemli dönüşümlerin yaşanması neticesini ortaya çıkarmıştır. Günümüz şartlarında bir devletin hem sınırsız ve mutlak bir egemenliğe sahip olduğunu hem de demokratik hukuk devleti olduğunu söyleyebilmek mümkün değildir. Artık aynı zamanda hukuk devleti olan bir demokratik devlet, sınırlı bir devlettir; azınlıkların hakları çoğunluk iradesi karşısında teminat altındadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar

(Sovereignty (Rulership), Deliberation of Popular Sovereignty and National Sovereignty and Essential Change of Understanding of Sovereignty)

Öz:
From the periods in which the state in modern terms first occured to now, sovereignty and political power have been the concepts which have central position. In the course of time, various types of sovereignty from human based ones to divine based ones have been occured. Two prominent types in the human sovereignty theories are available; these are popular sovereignty theory and national sovereignty theory. The meaning and the applications of these two sovereignty theories in today, greatly differ from the ones in the first period. Especially, the developments, which occurs in the last two centuries, in the idea of constitutionalism, state of law, constitution state, constitution democracy, globalizition, human rights etc. have led to significant changes in these two sovereignty theories. This is impossible to say that in today’s condition, a state has unlimited and absolute sovereignty as well as being a democratic state of law. A democratic state which is also state of law is a limited state, anymore; minority rights are guaranteed.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • - Adalet Bakanlığı Yayın İşleri Daire Başkanlığı, Avrupa Birliği Üyesi Bazı Ülkelerin Anayasaları, Adalet Bakanlığı y., Ankara, 2011.
  • - AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali, Ulus-Devlet ya da Halkın Egemenliği, İmge Kitabevi, İs­tanbul, 2006.
  • - AĞAOĞULLARI Mehmet Ali, (ed.), Sokrates’ten Jakobenlere Batıda Si- yasal Düşünceler, İletişim y., İstanbul, 2011.
  • - AKAD, Mehmet & VURAL DİNÇKOL, Bihterin & BULUT, Nihat, Ge- nel Kamu Hukuku, 10. B., Der y., İstanbul, 2014.
  • - AKAL, Cemal Bali, Sivil Toplumun Tanrısı, 2. B., Engin y., İstanbul, 1995.
  • - AKDOĞAN, Can, “Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma ve Birleş- miş Milletler Barışı Koruma Harekâtları ile Egemenlik”, Askeri Adalet D., S. 117, Y. 31, Mayıs 2003.
  • - AKYILMAZ, Bahtiyar, “Milli Egemenlik Kavramının Gelişimi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi D., C. 2, S. 1-2, Y. 1998.
  • - ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz, “Temsili Demokrasinin ‘Seçim’ Ayağı”, Türkiye Barolar Birliği D.,S. 60, Y. 2005.
  • - ARSEL, İlhan, Anayasa Hukukunun Umumî Esasları, I. Kitap, Güven Matbaası, Ankara, 1975.
  • - ARSLAN, Zühtü, Anayasa Teorisi, Seçkin y., Ankara, 2005.
  • - ARSLAN, Zühtü, “Rousseau’nun Hayaletleri: Yeni Devlet Eski Söylem”, Doğu – Batı D.,Y. 6, S. 21, Kasım Aralık Ocak 2002-03,
  • - AY, Mahmut, “Tanrı Tasavvurlarının Politik Tasarımlara Yansıması”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi D.,C. XLVI, S. 2, Y. 2005.
  • - BAŞGİL, Ali Fuat, Esas Teşkilât Hukuku, C. I, İstanbul, 1960.
  • - BAŞGİL, Ali Fuat, Türkiye’nin Siyasi Rejimi ve Anayasa Prensipleri, C. 1, Fasikül 1, Baha Matbaası, İstanbul, 1957.
  • - “BM Antlaşması Doğrultusunda Devletler Arasında Dostça İlişkiler ve İşbirliğine İlişkin Uluslararası Hukuk İlkeleri Konusundaki Bildirge ve Eki (24 Ekim 1970)”, http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/cokta- raflisoz/bm/bm_17.pdf, (ET.: 23.11.2014).
  • - BULUT, Nihat, Feodaliteden Küreselleşmeye Ekonomik iktidar Siyasal İkti- dar İlişkisi, Seçkin y., Ankara, 2003.
  • - BERİŞ, H. Emrah, “Egemenlik Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Gele- ceği Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakül- tesi D, C. 63, S. 1, Y. 2008.
  • - CİN, Halil, Milli Hâkimiyet ve Atatürk, Konya, 1985.
  • - “Constitution of the Czech Republic”, http://www.psp.cz/cgi-bin/ eng/docs/laws/1993/1.html, (ET: 20.12.2014).
  • - “Constıtutıon Of Ireland”, http://www.irishstatutebook.ie/en/consti- tution/,(ET: 20.12.2014).
  • - “Constıtutıon Of The Portuguese Republıc Seventh Revısıon [2005]”, http://app.parlamento.pt/site_antigo/ingles/cons_leg/Constitution_VII_ revisao_definitive.pdf,(ET: 20.12.2014).
  • - “Constitution of Romania”, http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/ en/ro/ro021en.pdf,(ET: 20.12.2014).
  • - “Constitution of the Republic of Lithuania”, http://www3.lrs.lt/home/ Konstitucija/Constitution.htm,(ET: 20.12.2014).
  • - “Constitution Of The Republic Of Slovenia”, http://www.wipo.int/ edocs/lexdocs/laws/en/si/si032en.pdf,(ET: 20.12.2014).
  • - “Declaration on the Inadmissibility of Intervention in the Domestic Affairs of Statesand the Protection of Their Independence and Sovereig- nty”, http://www.un-documents.net/a20r2131.htm, (ET.: 23.11.2014).
  • - “Declaration on the In admissibility of Interventionand Interference in the Internal Affairs of States”, http://www.un.org/documents/ga/res/36/ a36r103.htm, (ET.: 23.11.2014).
  • - DOEHRİNG, Karl, Genel Devlet Kuramı, (Çev.: Ahmet MUMCU), 3. B., Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
  • - ECKSTEİN, Harry, “Devlet ‘Bilimi’ Üzerine”, Devlet ve Hukuk Üzerine Yazılar, (Çev.: Mehmet TURHAN), Gündoğan y., Ankara, 1996.
  • - ERDOĞAN, Mustafa, Anayasa Hukuku, 7. B., Orion y., Ankara, 2011.
  • - ERDOĞAN, Mustafa, “Egemenliğin Dünü-Bugünü”, Hukuk ve Adalet D., Y. 2, S. 6–7, Ekim 2005.
  • - EREN, Abdurrahman & ALESKERLİ, Alesker, Yeni Anayasalar, TİKA y., Ankara, 2005.
  • - EROĞUL, Cem, Anatüzeye Giriş(Anayasa Hukukuna Giriş), İmaj y., 6. B., Ankara, 2000.
  • - EROĞUL, Cem, “Değişen Egemenlik Anlayışının Hak ve Özgürlük- lerin Korunma­sına ve Anayasa Yargısına Etkileri”, Anayasa Yargısı, C. 20, Y. 2003.
  • - GİRİTLİ, İsmet & SARMAŞIK, Jale, Anayasa Hukuku, 2. B., Beta y., İstanbul, 2001.
  • - GÖNENÇ, Levent, “Siyasi İktidar Kavramı Bağlamında Anayasa Ça- lışmaları İçin Bir Kavramsal Çerçeve Önerisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi D.,C. 56, S. 1, Y. 2007.
  • - GÖZE, Ayferi, Siyasal Düşünceler ve Yönetimler,4. B., Beta y., İstanbul, 1995, s. 207-210
  • - GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 2. B., Ekin Kita- bevi y., Bursa, 2011.
  • - GÜLSOY, Tevfik, “Milletin Temsili”, Kamu Hukuku Arşivi – KhukA., C. 9, S. 2, Eylül 2006.
  • - GÜLSOY, Mehmet Tevfik, Özgürlüklerin Korunmasında Anayasa Yargı- sının Yeri ve Meşruluğu, Yetkin y., Ankara, 2007.
  • - GÜVEYİ, Ümit, “Anayasa Yargısı ve Demokrasi İlişkisi”, Gazi Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi D.,C. XVI, Y. S. 3, 2012.
  • - HAKYEMEZ, Yusuf Şevki, Mutlak Monarşiden Günümüze Egemenlik Kavramı, Seçkin y., Ankara, 2004.
  • - HAKYEMEZ, Yusuf Şevki, “Çoğunlukçu Demokrasi Anlayışı, Rous- seau ve Türk Anayasaları Üzerindeki Etkisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi D.,C. 52, S. 4,Y. 2003.
  • - HOBBES, Thomas, Leviathan, (Çev.: Semih LİM), 3. B., YKY, İstanbul, 2001.
  • - İNCEOĞLU, Sibel, “Türkiye: AB’nin Yetkileri Karşısında Nasıl Bir Egemenlik Anlayışı”, Anayasa Yargısı, C. 22, Y. 2005.
  • - KABOĞLU, İbrahim Ö.,Anayasa Hukuku Dersleri, 9. B., Legal y., İstan- bul, 2014.
  • - KAPANİ, Munci, Politika Bilimine Giriş, 4. B., Bilgi y., Ankara, 1988.
  • - KAPANİ, Münci, Kamu Hürriyetleri, Yetkin y., Ankara, 1993, s. 37-38.
  • - KIŞLALI, Ahmet Taner, Siyasal Sistemler (Siyasal Çatışma ve Uzlaşma), İmge Kitabevi, Ankara, 2006.
  • - KUZU, Burhan, “Bugünkü Seçim Sistemimiz ve Bazı Öneriler”, Ana- yasa Yargısı, , C. 16, Y. 1999.
  • - “Luxembourg – Constitution”, http://www.servat.unibe.ch/icl/ lu00000_.html, (ET: 20.12.2014).
  • - MAYO, Henry B., Demokratik Teoriye Giriş, (Çev.: Emre KONGAR), Türk Siyasi İlimler Derneği y., Ankara, 1964.
  • - OKANDAN, Recai Galip, Umumi Amme Hukuku, İÜ y., İstanbul, 1968.
  • - ÖĞÜT, Selman, “Egemen Eşitlik Prensibine Modern Uluslararası Hu- kuk Açısından Bir İstisna Hali Olarak Yaklaşma”, MÜHF-HAD, C. 19, S. 3, Y. 2013.
  • - ÖNCÜ, Mehmet, “Birleşmiş Milletler Barışı Koruma Operasyonları- nın Hukukî Temelleri”, Uluslararası Hukuk ve PolitikaD., C. 2, No. 6, Y. 2006.
  • - ÖZBUDUN, Ergun, Siyasal Partiler,Sevinç Matbaası, Ankara, 1979.
  • - ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 13. B., Yetkin y., Ankara, 2012.
  • - ÖZÇELİK, Selçuk, Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, İstanbul, 1982.
  • - ÖZER, Atilla, Anayasa Hukuku, 2. B., Turhan Kitabevi, Ankara, 2005.
  • - ÖZER, Atilla, “Ülkemizde Egemenlik ve Yargı Erkinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Karşısındaki Durumu”, Anayasa Yargısı, C. 20, Y. 2003.
  • - ÖZKUL, Fatih, “Ulusal İrade ve Hukuk Devleti”, Türkiye Barolar Bir- liği D.,S. 94, Y. 2011.
  • - PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, 3. B., Anka- ra, 2005.
  • - ROUSSEAU, Jean Jacques, Toplum Sözleşmesi, (Çev.: Turhan ILGAZ), Paragraf y., Ankara, 2005.
  • - SAĞLAM, Fazıl, Anayasa Hukuku Ders Notları, Yakın Doğu Üniversi- tesi y., Lefkoşa, 2013.
  • - SANCAR, Mithat, “Şiddet, Şiddet Tekeli ve Demokratik Hukuk Dev- leti”, Doğu-Batı D., Y. 4, S. 13, Ocak 2001.
  • - SARICA, Murat, Fransa ve İngiltere’de Emredici Vekâletten Yeni Temsil Anlayışına Geçiş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi y., İstanbul, 1969.
  • - SAYGILI, Abdurrahman, “Jean Bodın’in Egemenlik Anlayışı Çerçe- vesinde Kralın İki Bedeni Kuramına Kısa Bir Bakış”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi D.,C. 63, S. 1, Y. 2014.
  • - TARHAN, Gülce, “Rousseau ve Sieyes’de Egemenlik Kuramı”, ET- HOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, S. 2/4, Nisan 2009.
  • - TEZİÇ, Erdoğan, Anayasa Hukuku, 17. B., Beta y., İstanbul, 2014.
  • - “The Constitution of Finland”, http://yenianayasa.tbmm.gov.tr/docs/ Fin%20Anayasası-EN(11.6.1999).pdf, (ET.: 12.11.2014).
  • - “The Constitution of the Kingdom of Sweden”, http://www.parlia- ment.am/library/sahmanadrutyunner/Sweden.pdf, (ET: 18.12.2014).
  • - “The Constıtutıon Of The Republıc Of Poland Of 2nd APRIL, 1997”, http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm, (ET: 18.12.2014).
  • - “The Constıtutıon Of The Republıc Of Poland Of 2nd APRIL, 1997”, http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm, (ET: 20.12.2014).
  • - “The Constitution Of The Slovak Republic”, http://www.slovakia. org/sk-constitution.htm, (ET: 20.12.2014).
  • - “The Fundamental Law Of Hungary (25 April 2011)”, http://www. kormany.hu/download/e/02/00000/The%20New%20Fundamental%20 Law%20of%20Hungary.pdf, (ET: 20.12.2014);
  • - TUNÇ, Hasan, Türkiye’ye Komşu Devletlerin Anayasaları, Asil y., Anka- ra, 2008.
  • - TURHAN, Mehmet, “Değişen Egemenlik Anlayışının Hak ve Öz- gürlüklerin Korunmasına Etkileri ve Türk Anayasa Mahkemesi”, Anayasa Yargısı, C. 20, Y. 2003.
  • - USLU, Ferhat, “Anayasa Yargısının Meşruluğuna Bir İtiraz Olarak Egemenlik”, Türkiye Barolar Birliği D.,S. 109, Y. 2013.
  • - YAYLA, Atilla, “Rousseau’nun Zihniyet Dünyası”, Zaman Gazetesi, 5 Ekim 2012.
  • - YAVUZ, K. Haluk, Türkiye’de Siyasal Sistem Arayışı ve Yürütmenin Güç- lendirilmesi, Seçkin y., Ankara, 2000.
  • - YILDIRIM, Murat, “Küreselleşme Sürecinde Egemenlik”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler D., C. 28, No. 1, Mayıs 2004.
  • - YILMAZ, R. Ayhan, “Seçim Dönemlerinde Oy Verme Davranışını Artırıcı İletişim Kampanyaları”, İletişim Fakültesi D.,http://www.journals.is- tanbul.edu.tr/iuifd/article/viewFile/1019015546/1019014729, (ET.: 17.12.2014).
  • - YÜZBAŞIOĞLU, Nemci, “İnsan Haklarının Ulusal Düzeyde Korun- ması”, İnsan Hakları, (Haz.: Korkut TANKUTER), YKY., İstanbul, 2000.
APA KÜÇÜK A (2015). EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. , 311 - 361.
Chicago KÜÇÜK Adnan EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. (2015): 311 - 361.
MLA KÜÇÜK Adnan EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. , 2015, ss.311 - 361.
AMA KÜÇÜK A EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. . 2015; 311 - 361.
Vancouver KÜÇÜK A EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. . 2015; 311 - 361.
IEEE KÜÇÜK A "EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM." , ss.311 - 361, 2015.
ISNAD KÜÇÜK, Adnan. "EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM". (2015), 311-361.
APA KÜÇÜK A (2015). EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, 1(6), 311 - 361.
Chicago KÜÇÜK Adnan EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ 1, no.6 (2015): 311 - 361.
MLA KÜÇÜK Adnan EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, vol.1, no.6, 2015, ss.311 - 361.
AMA KÜÇÜK A EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ. 2015; 1(6): 311 - 361.
Vancouver KÜÇÜK A EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ. 2015; 1(6): 311 - 361.
IEEE KÜÇÜK A "EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM." UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, 1, ss.311 - 361, 2015.
ISNAD KÜÇÜK, Adnan. "EGEMENLİK (HÂKİMİYET), HALK EGEMENLİĞİ VE MİLLİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE EGEMENLİK ANLAYIŞINDA ESASLI DÖNÜŞÜM". UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ 1/6 (2015), 311-361.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 22:33

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları