Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu

Giriş: Tüberküloz (TB) kontrol programları, uluslararasıve ulusal düzeyde kabul gören standardize edilmiş tanı,tedavi ve korunma uygulamalarını içerir. Bir bölgenin TBverilerinin ülke verileriyle kıyaslanarak analizi, o bölgeninTB kontrol programlarına uyum düzeyini belirleyecek veileriye dönük doğru stratejileri belirlemeye yarayacaktır.Bu çalışmada Diyarbakır ilinin beş yıllık TB verileri ülkeverileriyle kıyaslanarak irdelenmiştir. Yöntemler: Sağlık bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığının yıllık TB raporları esas alınarak 2006 2010 yıllarına ait Diyarbakır ili TB verileri ve Ülke verileri iki grupolarak kaydedildi. TB olgularına ait, demografik, tanısalve tedavi sonuçlarını içeren veriler, iki grup arasında karşılaştırmalı olarak analiz edildi. Bulgular: Diyarbakır TB verilerinden beş yıllık ortalamaolgu hızı (22,8/100.000) ve akciğer TB için yayma yapılma oranı (%80,1) ülke ortalama olgu hızı (25,6/100.000)ve yayma yapılma oranının (%88,3) altında bulundu. Aynıolgularda kültür yapılma oranı (40,1), kültür pozitifliği(%45,5) ve kür oranı (%43,9), ülke ortalaması olan kültüryapılma oranı (%62,6), kültür pozitifliği oranı(%80,4) vekür oranından (%58,5) daha düşük bulundu. Tedavi başarısı (86,5), tedavi terk (%5,7) ve ölüm oranı (%2,7) ile ülkeverilerine benzer görüldü. Sonuç: Diyarbakır ilinde TBun tanısal bakteriyolojik inceleme ve kür oranında ülke ortalamasının altında elde edilen sonuçlar, TB kontrolünü zorlaştıran sebepler olduğunu düşündürmektedir. Muhtemel sorunların aydınlatılmasında, sosyodemografik etmenlerin, sağlık hizmetlerininve donanım alt yapısının değerlendirildiği daha kapsamlıçalışmalara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Cerrahi

Tuberculosis control status of Diyarbakir p rovince between the years 2005-2010

Öz:

Objective: Tuberculosis (TB) control programs containinternational and national level acceptable standardizeddiagnosis, treatment and prevention practices. Analysis ofTB data in a region by aspect of national data can determines the level of compliance with TB control programsin there and will help to determine the right forward strategy. In this study, five years of Diyarbakir TB of data wereexamined in comparison with the data of the our country. Methods: Diyarbakir and Turkey TB data recorded in twogroups according Department of the Ministry of Health sannual reports for the years 2006-2010. Demographic,diagnostic, and treatment TB data of each group determined and compared with each other by statistical analyze Results: Five-year average TB case rate of Diyarbakirdata were (22.8/100.000) and the rate of pulmonary TBsmear is tested (80.1%) were lower than national averagerate (25.6 /100.000), and the national rate of pulmonaryTB smear is tested (88.3%) . Both TB culture study rate(40.1%) and culture positivity (45.5%) were found lowerthe cultures which made the national average (62.6%)and culture positivity rate (80.4%). TB Cure rate (43.9%)was slightly lower the country of cure rate (58.5%). Treatment success (86.5), leaving treatment (5.7%) and mortality (2.7%) was found similar to the data of the nationaldata. Conclusion: Low rate of bacteriological examination results and low cure rate of TB in Diyarbakır, thought to bethe reasons making it difficult to control TB in there. Comprehensive studies to determine potential problems likesociodemographic factors, health services, infrastructureand equipment considered.

Anahtar Kelime:

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Zellweger JP. Current issues in the management of tuberculosis in Europe. Panminerva Med, 2013; 55:145-55.
2. Demircan E. Şanlıurfa-Diyarbakır in Statistics, Diyarbakır valiliği, Karacadağ Kalkınma Ajansı İstatistik Raporu, 2013; 9-13
3. Gümüşlü F. Türkiyede verem savaşı, 2007 raporu. Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı. Ankara, 2007. http://tuberkuloz. thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_ verem_savasi_2007_raporu.pdf
4. Gümüşlü F. Turkiyede verem savaşı 2008 raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2008. http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2008_raporu.pdf
5. Bozkurt H. Türkiyede Verem Savaşı 2009 Raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı Ankara 2009. http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2009_raporu.pdf
6. Türkkanı M.k., Turkiyede verem savaşı 2010 raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2010. http://www.ehsm.gov.tr/Sub/verem_savas_dispanse- ri/files/dokumanlar/turkiyede_verem_savasi_2010_raporu. pdf
7. Bozkurt H.,ve ark, Türkiyede Verem Savaşı 2011 Raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2011. http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2011_raporu.pdf
8. Musaonbaşıoğlu, S. Türkiyede verem savaşı 2012 raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2012. http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/29-medya/dokumanlar/850-t%C3%BCrkiye-de-verem-sava%C5%9F%- C4%B1-2012-raporu.html
9. Taylan M.Tüberkülozda İlaç Direncinin Yıllara Göre Değişimi. Türk Toraks Derneği 16. Yıllık Kongresi, 2013.
10. DSÖ Küresel tüberküloz raporu (World Health Organization Global tuberculosis report); 2013.
11. Albayrak N. Ulusal Tüberküloz Tanı Rehberi. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Mikro- biyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı, 2014.
12. San Pedro A, Oliveira RM. Tuberculosis and socioeconomic indicators: systematic review of the literature. Rev Panam Salud Publica 2013; 33:294-301.
13. Murray M, Oxlade O, Lin HH. Modeling social, environmental and biological determinants of tuberculosis. Int J Tuberc Lung Dis 2011;15 (Suppl 2): S64-S70.
14. Doğan BB, Çelik MY. Diyarbakırdaki Kentsel Yoksulluğun Ana Bileşen Analizi Dâhilinde Değerlendirilmesi. SDÜ İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Dergisi 2012;17(3):129- 162.
15. Özkara Ş. Bölge verileriyle Türkiyede tüberküloz. Toraks Dergisi 2002;3:178-187.
16. Tanrikulu A.Ç. Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007;55:18-23.
17. Li Y. Factors associated with patient, and diagnostic delays in Chinese TB patients: a systematic review and meta-analysis. BMC Med 2013;11: 156.
18. Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Sağlık Bakanlığı, Verem Savaş Dairesi Başkanliği, Türkiyede Tüberkülozun Kontrolü İçin Başvuru Kitabı, Ankara 2003; 17-18.
19. Orman A. Afyon Verem Savaş Dispanserinde 1990-2000 yılları arasında izlenen 627 tüberküloz olgusunun değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 2002;13:271-276.
20. Elbek O. Gaziantep 2 Nolu Verem Savaş Dispanserinin 2004 yılı izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2006;54:341-348.

APA	TAYLAN M, YILMAZ S, KAYA H, DEMİR M, ŞEN SELİMOĞLU H, SEZGİ C, ABAKAY Ö, TANRIKULU ÇETİN A, ABAKAY A (2015). Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. , 227 - 234.
Chicago	TAYLAN Mahşuk,YILMAZ SÜREYYA,KAYA Halide,DEMİR Melike,ŞEN SELİMOĞLU Hatice,SEZGİ Cengizhan,ABAKAY ÖZLEM,TANRIKULU ÇETİN Abdullah,ABAKAY Abdurrahman Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. (2015): 227 - 234.
MLA	TAYLAN Mahşuk,YILMAZ SÜREYYA,KAYA Halide,DEMİR Melike,ŞEN SELİMOĞLU Hatice,SEZGİ Cengizhan,ABAKAY ÖZLEM,TANRIKULU ÇETİN Abdullah,ABAKAY Abdurrahman Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. , 2015, ss.227 - 234.
AMA	TAYLAN M,YILMAZ S,KAYA H,DEMİR M,ŞEN SELİMOĞLU H,SEZGİ C,ABAKAY Ö,TANRIKULU ÇETİN A,ABAKAY A Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. . 2015; 227 - 234.
Vancouver	TAYLAN M,YILMAZ S,KAYA H,DEMİR M,ŞEN SELİMOĞLU H,SEZGİ C,ABAKAY Ö,TANRIKULU ÇETİN A,ABAKAY A Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. . 2015; 227 - 234.
IEEE	TAYLAN M,YILMAZ S,KAYA H,DEMİR M,ŞEN SELİMOĞLU H,SEZGİ C,ABAKAY Ö,TANRIKULU ÇETİN A,ABAKAY A "Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu." , ss.227 - 234, 2015.
ISNAD	TAYLAN, Mahşuk vd. "Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu". (2015), 227-234.

APA	TAYLAN M, YILMAZ S, KAYA H, DEMİR M, ŞEN SELİMOĞLU H, SEZGİ C, ABAKAY Ö, TANRIKULU ÇETİN A, ABAKAY A (2015). Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. Dicle Tıp Dergisi, 42(2), 227 - 234.
Chicago	TAYLAN Mahşuk,YILMAZ SÜREYYA,KAYA Halide,DEMİR Melike,ŞEN SELİMOĞLU Hatice,SEZGİ Cengizhan,ABAKAY ÖZLEM,TANRIKULU ÇETİN Abdullah,ABAKAY Abdurrahman Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. Dicle Tıp Dergisi 42, no.2 (2015): 227 - 234.
MLA	TAYLAN Mahşuk,YILMAZ SÜREYYA,KAYA Halide,DEMİR Melike,ŞEN SELİMOĞLU Hatice,SEZGİ Cengizhan,ABAKAY ÖZLEM,TANRIKULU ÇETİN Abdullah,ABAKAY Abdurrahman Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. Dicle Tıp Dergisi, vol.42, no.2, 2015, ss.227 - 234.
AMA	TAYLAN M,YILMAZ S,KAYA H,DEMİR M,ŞEN SELİMOĞLU H,SEZGİ C,ABAKAY Ö,TANRIKULU ÇETİN A,ABAKAY A Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. Dicle Tıp Dergisi. 2015; 42(2): 227 - 234.
Vancouver	TAYLAN M,YILMAZ S,KAYA H,DEMİR M,ŞEN SELİMOĞLU H,SEZGİ C,ABAKAY Ö,TANRIKULU ÇETİN A,ABAKAY A Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. Dicle Tıp Dergisi. 2015; 42(2): 227 - 234.
IEEE	TAYLAN M,YILMAZ S,KAYA H,DEMİR M,ŞEN SELİMOĞLU H,SEZGİ C,ABAKAY Ö,TANRIKULU ÇETİN A,ABAKAY A "Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu." Dicle Tıp Dergisi, 42, ss.227 - 234, 2015.
ISNAD	TAYLAN, Mahşuk vd. "Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu". Dicle Tıp Dergisi 42/2 (2015), 227-234.