Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş
Yıl: 2011 Cilt: 0 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 7 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş
Öz: Bu çalışma, küreselleşme ve tüketimin küreselleşmesi olgularından yola çıkarak alışveriş merkezlerinin sosyo-kültürel yaşamda görülen değişikliklerle beraber tüketim alışkanlıklarında meydana gelen değişimlere etki ediş biçimlerine vurgu yapmaktadır. Çalışma, tüketimin küreselleşmesi sonucunda postmodern panayır yerleri olarak ifade edilen alışveriş merkezleri ve buralarda oluşturulan yaşam/tüketim tarzlarının anlaşılabilmesini amaçlamaktadır. Çalışma, Türkiyedeki alışveriş merkezleri ve tüketim konularında var olan sınırlı sayıdaki literatürde ortaya konan verileri, zamandizisel, genel ve analitik bir biçimde ve fenomenolojik bir yaklaşımla ele almaktadır. Çalışma, alışveriş mekânlarının tüketiciyi denetim altına alarak tüketimi kolaylaştırmak amacıyla bilinçli olarak tasarlanmış işlevsel bir forma sahip olduğu; yeni tüketim mekânlarının bireyleri yaşamak için sahip olmaları gerekenin ötesinde, yalnızca istediği için birçok mal ve hizmet tüketmeye yönelten ve onlara yeme-içme, eğlence vb. farklı olanaklar sunan, bu arada kapitalizmin varlığını sürdürmesini sağlayan kapalı sosyal mekânlara dönüştükleri bulgusu ile sona ermektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Globalization of Consuming and Consuming Temples: Shopping in Postmodern Fairgrounds
Öz: This paper examines the globalization of consumption phenomena and focuses on changes in socio-cultural life, consumption habits and forms of consumption. This study aims to explain shopping centers and life/consumption styles in these areas which are expressed as postmodern market places as a result of globalization. The paper studies the limited amount of literature on shopping centers and consumption habits in Turkey in a chronological, general, analytical manner and by a phenomenological approach. The paper ends by emphasizing that new places of consumption which are deliberately designed to have a functional form in order to control and to facilitate consumption turn into indoor social spaces which, by offering catering facilities, entertainment, etc., and by directing people to many goods and services that are not necessary for them to survive, support the survival of capitalism
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKSEL Banu (2000), Alışveriş Kompleksleri Bir Kentsel Merkez midir? Örnek Alan: Ankara "Bilkent Plaza", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. AKSOY Mahi İrem (2009), Günümüz Alışveriş Kavramında Değişme Olgusu ve Bu Olgunun Alışveriş Merkezi Tasarım İlkeleri Üzerindeki Belirleyici Etkilerinin İrdelenmesi: İstanbul Kenti Modeli, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. ALTUN Fahrettin (2002), Modernleşme Kuramı: Eleştirel Bir Giriş, İstanbul, Yöneliş Yayıncılık. ALTUNA Oylum Korkut (2010), Büyük Alışveriş Merkezlerinin Tüketici Algısına Göre Konumlandırılması ve Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. APPADURAI Arjun (1990), Disjuncture and Difference in the Global Cultural Economy, Theory, Culture and Society, Londra, Newbury Park and New Delhi, Sage, Cilt. 7, ss. 295-310. ATASEVER Filiz (2009), Kentsel Gelişme ve Alışveriş Merkezleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. AYDEMİR Mehmet Ali (2005), Büyük Alışveriş Merkezlerinin Aile İçi Tüketim Alışkanlıkları Üzerinde Etkisi (Konya Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. BATI Uğur (2008), Kentin Postmodernitesi: Postmodern Tüketim Kültürü Işığında Hedonik Bir Biçim Olarak Kent Tasarımı, Kültür Güncesi, Güz, ss. 1-18.
- BAUDRILLARD Jean (1997), Tüketim Toplumu, Çev. Hazal Deliceçaylı, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. BECK Ulrich (2006), Risk Society: Towards a New Modernity, Londra, Sage. BELL Daniel (1996), The Cultural Contradictions of Capitalism, Londra, Harper Collins Publishers. BENJAMIN Walter (1992), XIX. Yüzyılın Başkenti Paris, Pasajlar, Çev. Ahmet Cemal, İstanbul, YKY. BERMAN Marshall (1982), All That Is Solid Melts Into Air: The Experience of Modernity, New York, Penguin. BERMAN Marshall (1999), Adventures in Marxism, New York and London, Verso. BRASS D.J. ve BURKHARDT M.E. (1992), Centrality and Power in Organizations, Networks and Organizations: Structure, Form, and Action, Ed. N. Nohria - R. Eccles, Boston, Harvard Business School Press, ss. 191-215. BÜLBÜL Aykut (2010), Farklılaşan Tüketim Toplumu ve Kültürü Kapsamında Mimarlıkta Tüketim Olgusu Ve Alışveriş Merkezleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta. CASTELLS Manuel (2000), Toward a Sociology of the Network, Comparative Sociology, Cilt. 29, Sayı. 5, ss. 682-695. CELAL Meral Gökdoğan (2006), Alışveriş Mekânlarının Gelişim Süreci - Örneklem: Eskişehir, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. CORRIGAN Peter (1997), The Sociology of Consumption, Londra, Sage DEBORD Guy (1996), Gösteri Toplumu ve Yorumlar, Çev. Ayşen Ekmekçi - Okşan Taşkent, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. EKEN Merve (2008), Kültürel ve Sosyal Mekânlara Dönüşen Alışveriş Merkezleri: Günümüz Kentlisinin Yeni Yerleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. ERDOĞAN İrfan ve KORKMAZ Alemdar (2005) Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Ankara, Erk Yayınları.
- ERTAŞ Şebnem (2006), Türkiyede Alışveriş Birimleri Mağazaların Mekânsal Analizleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. FEATHERSTONE Mike (1996), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, Çev. Mehmet Küçük, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. FRIEDMAN Thomas (2000), Küreselleşmenin Geleceği/ Lexus ve Zeytin Ağacı, Çev. Elif Özsayar, İstanbul, Boyner Holding Yayınları. GALLION, A. ve EISNER, S. (1986), The Urban Pattern, New York, Van Nostrand Reinhold Pub. GANE Mike (1991), Baudrillards Bestiary: Baudrillard and Culture, Londra, Routledge. GEZGİN Suat (2005), Küreselleşmenin Medya ve Toplum Üzerindeki EtkileriBölüm 2, İ.Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 22, ss. 9-12. GIDDENS Anthony (1998), Modernliğin Sonuçları, Çev. Ersin Kuşdil, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. GIDDENS Anthony (2000), Elimizden Kaçıp Giden Dünya, Çev. Osman Akınhay, İstanbul, Alfa Yay. HARVEY David (2006), Postmodernliğin Durumu, Çev. Sungur Savran, İstanbul, Metis Yayınları. HELD David, McGREW Anthony, GOLDBLATT David, PERRATON Jonathan (2006), Küresel Dönüşümler, Siyaset, Ekonomi ve Kültür, Küreselleşme Okumaları, Çev. İsmail Aktar, Ed. Kudret Bülbül, Ankara, Kadim Yayınları, ss. 161-207. KING Anthony D. (1998), Kültür Mekanları, Bilgi Mekanları, Kültür, Küreselleşme ve Dünya Sistemi, Çev. Ümit Hüsrev Yolsal, Gülcan Seçkin, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, ss. 17-31. LaFEBER Walter (1999), Michael Jordan and the New Global Capitalism, New York, Norton. LARRAIN Jorge (1995), İdeoloji ve Kültürel Kimlik, Çev. Neşenur Domaniç, İstanbul, Sarmal Yayınları. MARCUSE Herbert (1986), Tek Boyutlu İnsan, Çev. A. Yardımlı, İstanbul, İdea Yayınları.
- MILLER Michael B. (1981), The Bon Marché: Bourgeois Culture and The Department Store, 1869-1920, Princeton, Princeton University Press. MUMFORD Lewis (2007), Tarih Boyunca Kent: Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, Çev. Gürol Koca - Tamer Tosun, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. NAISBITT John ve ABURDENE P. (1990), Megatrend 2000, Çev. E. Güven, İstanbul, Form Yayınları. PARKER Ken W. (2003), Sign Consumption in the 19th-Century Store: an Examination of Visual Merchandising in the Grand Emporiums (1846-1900) Journal of Sociology, Cilt. 39, Sayı. 4, ss. 353-371. SAVAŞ Yüksel (2009), Alışveriş Merkezi Olgusunun Kentsel Mekânda Değişim Süreci İstanbul Kent Örneğinde Bir İrdeleme, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. OHMAE Kenichi (2006), Ulus-Devletin Sonu, Küreselleşme Okumaları, Ed. Kudret Bülbül, Ankara, Kadim Yayınları. ÖZCAN Burcu (2007), Sosyolojik Olarak Tüketim ve Boş Zaman: İstanbul Olivium Outlet Center ve Galleria Alışveriş Merkezi Örnekleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ÖZDEN Berna (2002), Perakendecilikte Yükselen Değer Alışveriş Merkezleri ve Tüketici Davranışlara Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. PETRAS James, VELTMEYER Henry (2006), Maskesi Düşürülen Küreselleşme: Yirmi Birinci Yüzyılda Emperyalizm, Çev. Özkan Akpınar, İstanbul, Mephisto Yayınları. RITZER George (1998), Toplumun McDonaldlaştırılması, Çev. Şen Süer Kaya, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. RITZER George (2000) Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, Çev. Şen Süer Kaya, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. ROSENAU Pauline Marie (1992), Post-Modernizm and the Social Sciences: Insights, Inroads and Intrusions, Princeton, Princeton University Press. SCHOR Juliet B. (1998), The Overspent American: Upscaling, Downshifting and the New Consumer, New York, Basic Books.
- STALLYBRASS Peter ve WHITE Allon (1986), The Politics and Poetics of Transgression, New York, Cornell University Press. ŞAYLAN Gencay (1999), Postmodernizm, Ankara, İmge Kitapevi Yayınları. ŞENGÜL H. Tarık (2001), Tüketim Toplumu, Tüketim Kültürü ve Tüketim Merkezleri, Ege Mimarlık, İzmir, Sayı: 40-41, ss. 8-9. TOMLINSON John (1999), Kültürel Emperyalizm, Çev. Emrehan Zeybekoğlu, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. TOMLINSON John (2004), Küreselleşme ve Kültür, Çev. Arzu Eker, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. TUTAL Nilgün (2006), Küreselleşme, İletişim ve Kültürlerarasılık, İstanbul, Kırmızı Yayıncılık. URRY John (1999), Mekanları Tüketmek, Çev. R. G. Ögdül, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. UZUN İnci (2008), Kamusal Mekân - Tüketim Olgusu Etkileşiminin İzmirdeki Alışveriş Merkezleri Bağlamında Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Bölümü, İzmir. WEBER Max (1997), Protestan Ahlakı ve Kapitalizm Ruhu, Çev. Zeynep Aruoba, İstanbul, Hil Yayınları. WILLIAMS Raymond (1976), Keywords: A Vocabulary of Culture and Society, London, Fontana. WILLIAMS Rosalind (1982), Dream Worlds: Mass Consupmtion in Late Nineteenth-Century France, Berkeley, University of California Press. WILLIAMS Rosalind (1991), The Dreams of Mass Consumption, Rethinking Popular Culture, Ed. Chandra Mukerji, Michael Schudson, University of California Press, Berkeley, Los Angeles, Oxford. YANIKLAR Cengiz (2006), Tüketimin Sosyolojisi, İstanbul, Birey Yayıncılık. ZENGEL Rengin (2001), Tarih İçinde Değişen Tüketim Mekânları, Ege Mimarlık, İzmir, Sayı: 40-41, ss. 10-13.
- Elektronik Kaynaklar ALTUN Sedef (2009), Mekânların Tüketimi, http://www.bloxoo.com/blogyazi/ lir-tiyatrosu/mekanlar%C4%B1n-t%C3%BCketimi-yrd.-do%C3%A7.-dr.-sedefaltun/21279, [14.02.2011]. TUNCER Emrah (2009), İktidarın Mekansal Örgütlenmesi: İktidarın Mekansal Fantazmagorisi Olarak İstanbuldaki Büyük Alışveriş Merkezleri, http://www. planlama.org/new/konuk-yazilar/iktidarin-mekansal-orgutlenmesi-iktidarinmekansal-fantazmagorisi-olarak-istanbul-daki-buyuk-alisveris-merkezleri.html,
- [14.02.2011]. http://www.etymonline.com; [14.02.2011]. http://tdkterim.gov.tr/bts/; [14.02.2011].
| APA | SUNGUR S (2011). Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. , 7 - 35. |
| Chicago | SUNGUR Suat Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. (2011): 7 - 35. |
| MLA | SUNGUR Suat Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. , 2011, ss.7 - 35. |
| AMA | SUNGUR S Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. . 2011; 7 - 35. |
| Vancouver | SUNGUR S Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. . 2011; 7 - 35. |
| IEEE | SUNGUR S "Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş." , ss.7 - 35, 2011. |
| ISNAD | SUNGUR, Suat. "Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş". (2011), 7-35. |
| APA | SUNGUR S (2011). Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. İleti-ş-im, 0(14), 7 - 35. |
| Chicago | SUNGUR Suat Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. İleti-ş-im 0, no.14 (2011): 7 - 35. |
| MLA | SUNGUR Suat Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. İleti-ş-im, vol.0, no.14, 2011, ss.7 - 35. |
| AMA | SUNGUR S Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. İleti-ş-im. 2011; 0(14): 7 - 35. |
| Vancouver | SUNGUR S Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. İleti-ş-im. 2011; 0(14): 7 - 35. |
| IEEE | SUNGUR S "Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş." İleti-ş-im, 0, ss.7 - 35, 2011. |
| ISNAD | SUNGUR, Suat. "Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş". İleti-ş-im 14 (2011), 7-35. |
