Yıl: 2015 Cilt: 3 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 33 - 44 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler

Öz:
İnsanın yaşamını devam ettirebilmesi için ihtiyaç duyduğu en önemli şey yemektir. Yemek yeme alışkanlıkları toplumdan topluma farklılıklar göstermektedir. Bir toplumun yaşam şekli o toplumun beslenme kültürünü yansıtmaktadır. Yaşam şeklinin değişmesi, beslenme alışkanlıklarının ve kültürünün değişmesinde önemli bir etkendir. Ateşin bulunuşu, insanlık tarihinin yükselişini gösteren en önemli bulgudur. Ateşin keşfedilmesi ilk yemek pişirme yöntemlerinin de ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ateşte pişirilerek dayanıklılığı arttırılmış toprak kaplar, ilkel mutfağın ilk insan yapımı gereçleridir. İlk insanlar, madeni işlemeyi öğrendikten sonra madenden yapılmış kapları kullanmaya başlamışlar, yaşadıkları mağaralarda araç gereçlerini ayrı bir yerde saklamışlardır. Araç gereçlerini ayrı bir yerde saklamaları, o dönemlerde bile mutfak düşüncesinin oluştuğunu göstermektedir. Teknolojinin gelişmesi insan hayatını her anlamda kolaylaştırmıştır. Gelişmelerin özellikle yemek hazırlama konusunda hayatı kolaylaştırması, zahmet gerektiren yiyeceklerin zamanla unutulmasına neden olmuştur. Bu bakımdan teknolojik gelişmelerin özellikle yemek kültürüne olumlu etkileri olduğu kadar olumsuz etkileri de olmuştur. Bu çalışmada, Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişimi, mizahi yönleri, sağlıklı beslenme içinde Türk mutfak kültürü, turizm işletmelerinde Türk mutfağının tanıtım ve pazarlanmasına ilişkin öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

(Turkish Cuisine and an assessment on its Future)

Öz:
Nutrition is one of the most important things necessary for the survival of human beings. Dining practices vary in different communities all around the world. Life practices of a communities also reflect food culture of that community. Moreover, any changes in the life practices of a community is an important aspect of changes in the nutritional practices and culture. Invention of fire is an important point in the rise of human civilization. This innovation also led to new cooking practices. Pottery, which was strengthened by heat, were the early manmade kitchenware of the history. Further, man started to use metal pots and pans after learning how to process metal, and keep them in a specific area in their caves. This is the proof of a kitchen even in the earlier periods of human history. On the other hand, advances in the technology have facilitated life in every aspect. Although these improvements have resulted in ease of life, they have also caused negligence of food that are difficult to prepare. It can be commented that technology has resulted in both negative and positive impacts on the food culture. This study offers an assessment of the historical development of Turkish cuisine, humorousness of the cuisine, Turkish food culture in terms of healthy nutrition, and proposes suggestions on the promotion and marketing of Turkish cuisine.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aksu, Harun. (2015). Gıda ve Beslenme Kültürü - Antikçağ’da Mutfak Kültürü, http://veteriner.istanbul.edu.tr/wpcontent/uploads/2015/04/03-GIDA-VE-BESLENMEKÜLTÜRÜ-Antik-Çağda-Mutfak-Kültürü1.pdf (Erişim tarihi:15.12.2015)
  • Aktaş, A. ve Özdemir, B. (2005). Otel İşletmelerinde Mutfak Yönetimi, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Arslan, P. (1997).” Toplumun geleneksel yemek kültürünün değişimi-hızlı hazır yemek sistemine (fast food) geçiş”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No: 20. 1997, 29-34, Ankara.
  • Baysal, A. (1993a). Beslenme Kültürümüz, Kültür Bakanlığı Yayınları:1230, Ankara.
  • Baysal, A. (1993b). “Türk yemek kültüründe değişmeler, beslenme ve sağlı yönünden değişmeler”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No:3, 12- 20, Ankara.
  • Baysal, A; Merdol, T. K.; Saçır, H.; Taşçı, N.C. ve Başoğlu, S. (1996). Türk Mutfağından Örnekler, Kültür Bakanlığı Yayınları:1570, Ankara.
  • Baysal, A. (2002). “Yoğurt: Küreselleşen türk besini”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No:30, 1-8. Ankara.
  • Beşirli, H. (2010). Yemek Kültür ve Toplum, Milli Folklor Dergisi, Yıl: 22,Sayı: 87, s.159-169. (http://www.millifolklor.com/tr/sayfalar/87/16_.pdf). (Erişim tarihi: 14.1.2015)
  • Bingöl, R. (2005). Restoran İşletmeciliği, Restoranlar ve Lokantalar Nasıl Yönetilir? Timaş Yayınları, İstanbul.
  • Bucak, T. ve Aracı, Ü.E. (2013). Türkiye’de gastronomi turizm üzerine genel bir değerlendirme, Balıkesir Üniversitesi Journal of Social Sciences Institute, Cilt:16, Sayı: 30, s.203-216.
  • Bulduk, S ve Demirel N. Y. (1998). “Antalya ili merkez ilçelerinde farklı sosyo-ekonomik düzeydeki kadınların yiyecek hazırlamada uyguladıkları yöntemlerin saptanması”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No: 22, 67-75, Ankara.
  • Ciğerim, N.(2001). “Batı ve türk mutfağı’nın gelişimi, etkileşimi ve yiyecek-içecek hizmetlerinde türk mutfağının yerine bir bakış”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No:28, 49-61, Ankara.
  • Ertaş, Y. ve Gezmen-Karadağ, M. (2013). Sağlıklı beslenmede türk mutfak kültürünün yeri, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (1), 117-136, Gümüşhane.
  • Gülal, M. ve Meral K. (1987). Yemek Pişirme, MEG ve Spor Bakanlığı Yayınları: 762. Ders Kitapları Dizisi: 284, İstanbul.
  • Güler, S. (2010a). “Türk mutfak kültürü ve yeme içme alışkanlıkları”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 24-30, Kütahya.
  • Güler, S. (2010b). “Türk Mutfak Kültürü ve Tarihsel Gelişimi”, Kültürel Miras Yönetimi içinde: Anadolu Üniversitesi Yayın No: 2126, 162-181, Eskişehir.
  • Güler, S. ve Olgaç, S. (2010). “Lisans düzeyinde eğitim gören öğrencilerin türk mutfağının tanıtım ve pazarlanmasına ilişkin görüşleri” (Anadolu Üniversitesi Turizm ve Otel İşletmeciliği Yüksekokulu örneği), Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 227-238, Kütahya.
  • Gürkan, O.T. (2007). Yöresel Türk Mutfağı, İstanbul: Yaylım Yayıncılık.
  • Halıcı, N (1997). “Anadolu bayramlarında beyaz renkler”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı yayınları, Yayın No: 20, s.65-67.
  • Hatipoğlu, A. (2008). Gastronomide Yeni Eğilimler ve Konseptler, Yiydergi F&B Gastronomi Platformu Dergisi, Kasım-Aralık, s.
  • Kızıldemir, Ö. ve Öztürk, E; Sarıışık, M. (2014). “Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişiminde yaşanan değişimler”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:14, Yıl:14, Sayı:3, s. 191-210, Bolu.
  • Koca, N. ve Yazıcı, H. (2014). “Coğrafi faktörlerin türkiye ekmek kültürü üzerindeki etkileri”, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/8, s. 35-45.
  • Köşklü Z. (2005). “Eski erzurum mutfağında tandır: yapılışı, kullanımı ve doğu anadolu’daki yeri üzerine”. Sosyal Bilimler Dergisi 2005/2, s.155-178.
  • Maviş, F. (2003). Endüstriyel Yiyecek Üretimi, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Merdol, T.K. (1998). “Tarihten günümüze toplumlar ve beslenme alışkanlıkları”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No:22, 135-143, Ankara.
  • Mussmann, K. D. ve Can P. (1994). Mutfak Hizmetleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları Yayın No: 397, Eskişehir.
  • Özdemir B. ve Kınay F. (2004). “Yabanci ziyaretçilerin türk mutfağına ilişkin görüşleri: Antalya’yı ziyaret eden alman ve rus turistler üzerine bir araştırma”, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:2, s.1-34, Ankara.
  • Sandıkçı, M. ve Çelik, S. (2007). “Füzyon mutfak uygulamaları ve misafir memnuniyeti açısından önemi”, I. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, 4-5 Nisan, Antalya.
  • Sormaz, Ü. (2015). “İstanbul’da yiyecek içecek sektöründe hizmet veren işletmelerin türk mutfağı uygulamaları”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3/1, 48-54.
  • www.jotags.org (Erişim tarihi: 07.09.2015) Sürücüoğlu, M.S. ve Akman M. (1998). “Türk mutfağının tarihsel gelişimi ve bugünkü değişim nedenleri”, Standart Dergisi, Sayı: 439, 42-53.
  • Şavkay, T. (1998). Mutfağımız Büyük Bir Kültürel Renkliliğe Sahip. Türsab Dergisi, Sayı: 71, 44-46. Tamkoç, G. (2000). Vejeteryan Türk Mutfağı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları No: 2516.
  • Tezcan, M. (1996). “Mutfak kültürümüzün mizahi yönleri”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No:17,78-81, Ankara.
  • Tezcan, M. (1999). “Etyemezlik - vejeteryanlık tercihinin kültürel boyutları”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No: 23, 217-221, Ankara.
  • Toygar, K. (1993). “ Hızlı Hazır Yemek Fast Food Sisteminin Geleneksel Türk Mutfağına Etkisi”, Hizmet İçi Eğitim Semineri Konuşması, 17-18 Kasım, Ankara.
  • Toygar, K. (1981). “Değişen türk mutfağı”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
  • Tuncel, M. (2000). Fast Food (Hızlı Yemek) Sisteminin Türk Mutfağına Uyarlanması ve Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ve Otel İşletmeciliği Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
  • Şanlıer, N. ve Cömert, M; Durlu-Özkaya, F. (2008). “Türk mutfağındaki geleneksel tatlı ve helvaları gençlerin tanıma durumu”, Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs Erzurum. http://www.gidadernegi.org/TR/Genel (Erişim tarihi:07.09.2015)
  • Ünver, S. (1952). Fatih Devri Yemekleri, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldız, F. (2015). Mutfak kültürünü tarihsel gelişiminde slow food ve günümüz tüketim kültüründe slow food’un algılanması, Eko-Gastronomi Dergisi, Yıl:1,Sayı:2, s.9- 26.
  • Yılmaz, A. (2002). İşyerimiz Mutfak, Mesleğimiz Aşçılık, Sanatımız Pişirmek, İstanbul.
  • Yücesan, S. (1999). “Besin tüketimindeki değişimler ve yeni eğilimler”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Yayın No: 23, 235-244, Ankara.
  • http://turk-mutfagi.ascilik.net/yutk-mutfaginda-kullanılanarac-gerecler (Erişim tarihi:15.09.09)
  • http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/mutfakkulturu.pdf (Erişim tarihi: 1.12.2015)
  • http://tafed.org.tr/tr-tr/haberler/356/gecmisten-gunumuzeturk-mutfagi (Erişim tarihi: 07.09.2015)
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gt s&guid=TDK. (Erişim tarihi: 15.12.2015)
APA Önçel S (2015). Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. , 33 - 44.
Chicago Önçel Sibel Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. (2015): 33 - 44.
MLA Önçel Sibel Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. , 2015, ss.33 - 44.
AMA Önçel S Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. . 2015; 33 - 44.
Vancouver Önçel S Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. . 2015; 33 - 44.
IEEE Önçel S "Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler." , ss.33 - 44, 2015.
ISNAD Önçel, Sibel. "Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler". (2015), 33-44.
APA Önçel S (2015). Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(4), 33 - 44.
Chicago Önçel Sibel Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3, no.4 (2015): 33 - 44.
MLA Önçel Sibel Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.3, no.4, 2015, ss.33 - 44.
AMA Önçel S Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2015; 3(4): 33 - 44.
Vancouver Önçel S Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2015; 3(4): 33 - 44.
IEEE Önçel S "Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3, ss.33 - 44, 2015.
ISNAD Önçel, Sibel. "Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3/4 (2015), 33-44.