Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme

Obezite yaşam kalitesini düşüren multifaktöriyel kronik bir hastalık olup tüm dünyada hızla yayılmaktadır. Günümüzde gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere, pek çok ülkede obezite ile mücadele konusunda politikalar geliştirilmekte, ulusal eylem planları hazırlanmaktadır. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı başlatılmıştır. Ulusal programın Obezitenin Önlenmesine Yönelik Çalışmalar başlığı altında medya haberleri ve reklamlarda, yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivitenin desteklenmesi hususu ele alınmış ve medyada yer alan gıda reklamlarına ve tanıtıcı faaliyetlere yönelik yasal düzenlemeleri güncellemek ve toplumu bilgilendirici bilimsel içerikli programların yayınlanmasını teşvik etmek iki ana hedef olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda medyada, televizyon kanallarında yayınlanan morbid obezlere yönelik zayıflama yarışma programlarının bilimsel ve etik açıdan değerlendirilmesi ve gereksinme duyulan mevzuatın hazırlanmasına yönelik önerilerin bildirilmesi amaçlanmıştır. Yazılı ve görsel medyada ve internette web sitelerinde zaman zaman yayınlanan zayıflama yarışma programları bilimsel gerçeklere uygun olmadığı gibi etik ilkelerle de bağdaşmamaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim

Scientific and Ethical Evaluation of Obesity Weight Loss Competition Programs Broadcasted in the Media

Öz:

Obesity is a multi-factorial chronic disease, which decreases the quality of life and it spreads very fast all over the world. Today, particularly in the developed countries, obesity prevention policies have been developed and national action plans are prepared. In our country Healthy Nutrition and Active Life Program was also implemented by Ministry of Health. Under the title of Interventions for obesity prevention of the national program, supporting adequate and balanced nutrition and active life in media news and advertisements are considered. Two main targets are stated for this item. To update legal arrangements on food advertisements and introductory activities took place in the media and to encourage broadcasting of the informative scientific programs on adequate and balanced diet and physical activity. Within this scope, evaluating weight-loss competition programs that appear on TV channels from scientific and ethic aspects and to present advices for preparing legal regulation that required on this issue are targeted. Weight-loss competition programs that were sometimes broadcasted in media and internet web sites are not only based on scientific facts but also ethical issues.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. World Health Organization. Obesity and Overweight Fact Sheet No:311. Available at: http://www.who.int/ mediacentre/factsheets/fs311/en/index.html. Accessed April 28, 2013.
2. Akbulut G, Özmen M ve Besler T. Çağın hastalığı obezite. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Mart 2007; Ek: 2-15.
3. Seidell JC. Epidemiology: Classification and definition of obesity. In: Kopelman P, Caterson lan D, editors. Clinical Obesity. 3rd ed. Oxford: Willey-Blackwell Science; 2001. p. 1-23.
4. Şakar Ş. Obezitenin tıbbi beslenme tedavisi. Obezite Dergisi 2006;6(9):15-17.
5. Tüzün M. Obezite tanım, sıklık, tanı, sınıflandırma, tipleri, dereceleri ve komplikasyonları. Yılmaz C, editör. Obezite. Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti;1995. s. 1-20.
6. World Health Organization. Global Database on BMI. Available at: http://www.who.int/ bmi/ index.jsp? introPage=intro_3.html. Accessed August 19, 2008.
7. World Health Organization. Obesity: Preventing and managing the global epidemic. Technical Report Series No: 894, WHO, Geneva; 2000.
8. World Health Organization. Global Status Report on Noncommunicable Diseases 2010, Italy; 2011.
9. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması. TC.Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı, Türkiye’de Obezitenin Görülme Sıklığı, Erişim: http:// beslenme.gov.tr/index.php?lang=tr&page=40 Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012.
10. Başara Bora B, Güler C, Eryılmaz Z, Yentürk G.K, Pulgat E. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2011 Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, TC.Sağlık Bakanlığı Yayın No: 885, Ankara, 2012. Erişim: http://beslenme. gov.tr/index.php?lang=tr&page=40 Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012, s:42.
11. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye.
12. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2009) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
13. Wikipedia. The Biggest Loser. Available at: http:// en.wikipedia.org/wiki/ The_Biggest_Loser Accessed April 19, 2012.
14. Wikipedia. Dance Your Ass Off. http://en.wikipedia. org/wiki/Dance_Your_Ass_Off Accessed April 25, 2012.
15. Wikipedia. Thintervention with Jackie Warner. http:// en.wikipedia.org/wiki/ Thintervention_with_Jackie_ Warner Accessed May 12, 2012.
16. Şimdi Zayıflamak İstiyorum Erişim: http://www. youtube.com/watch?v=7zDMoKTZN_s Erişim tarihi: 17 Mart 2011.
17. Yeni Bir Hayat Erişim: http://www.yenibirhayattv.com/ Erişim tarihi: 1 Mart 2012.
18. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2010-2014) Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2011.
19. Hall KD. Diet versus exercise in “the biggest loser” weight loss competition. Obesity (Silver Spring) 2013 May 21(5):957-9. doi: 10.1002/oby.20065. Epub 2013 Apr 9.
20. Readdy T, Ebbeck V. Weighing in on NBC’s The Biggest Loser: governmentality and self-concept on the scale Res Q Exerc Sport 2012;3(4):579-586.
21. Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri 2003, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü Yayını, 2.baskı, s.277-280, Ankara, 2003.
22. Boylan S, Louie JC, Gill TP. Consumer response to healthy eating, physical activity and weight-related recommendations: a systematic review. Obes Rev 2012 13(7):606-617.
23. Çakır B, Vardar C. (Eds: Çom S, Irmak H, Kesici C ve Besler T.). Obezite (Şişmanlık) konusunda 70 soru 70 cevap, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yayın No:831, Ankara, 2011.
24. Attalin V, Romain AJ, Avignon A. Physicalactivity prescription for obesity management in primary care: Attitudes and practices of GPs in a southern French city. Diabetes Metab 2012;38(3):243-249.
25. Mercanlıgil S.M. Şişmanlık. (Eds: Coşkun A, Kesici C, Çelikcan E, Bilici S). Hastalıklarda Beslenme ve Obezite. Sağlık Bakanlığı Yayın No:733, Klasmat Matbaacılık, Ankara, 2008, s.133-138.
26. Wareham N. Physical activity and obesity prevention. Obesity Reviews 2007;8 (suppl 1):109-114.
27. Burke LE, Wang J. Treatment strategies for overweight and obesity. J Nurs Scholarsh. 2011;43(4):368-375.
28. Cho JH, Han SN, Kim JH, Lee HM. Body image distortion in fifthandsixth grade students may lead to stress, depression, and undesirable dieting behavior. Nutr Res Pract 2012; 6(2):175-181.
29. Baltacı G. Obezite tedavisinde egzersizin yeri, 1.Ulusal Adolesan Sağlığı Kongresi, 28 Kasım-01 Aralık 2006 Kongre Kitabı, s.131-133.
30. Ahmadi N, Eshaghian S, Huizenga R, Sosnin K, Ebrahimi R, Siegel R. Effects of intense exercise and moderate caloric restriction on cardiovascular risk factors and inflammation. Am J Med 2011;124(10):978- 982.
31. Strasburger VC. Council on Communications and Media, Children, adolescents, obesity, and the media. Pediatrics 2011;128(1):201-208.
32. Washburn RA, Donnelly JE, Smith BK, Sullivan DK, Marquis J, Herrmann SD. Resistance training volume, energy balance and weight management: Rationale and design of a 9 month trial. Contemp Clin Trials 2012; 33(4): 749-758.
33. Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu http://www. tdk.gov.tr/ TDK.GTS.51ee9a7372c115.21915185
34. TC.Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Kamu Görevlileri Etik Rehberi s:11, Ankara 2012. http:// www.etik.gov.tr/basbakanlikkitap.pdf
35. Ertürk K.Ö. Medyada kültürel değerlerin temsili ve sosyal sorumluluk: evlilik yarışmaları ve programlarının etik açıdan değerlendirilmesi, (Ed: Yağbasan M.) Medya ve Etik Sempozyumu Bildiri Kitabı, Elazığ, 2009.
36. Berry TR, McLeod NC, Pankratow M, Walker J. Effects of Biggest Loser exercise depictions on exercise-related attitudes. Am J Health Behav 2013;37(1):96-103.
37. Yoo JH. No clear winner: effects of The Biggest Loser on the stigmatization of obese persons. Health Commun 2013;28(3):294-303.
38. Bray G.A. Behavioral strategies in the treatment of obesity. Section ed. F Xavier Pi-Sunyer, Deputy ed. Jean E. Mulder. Available at:http://www.uptodate.com/ contents/ behavioral-strategies-in-the-treatment-ofobesity
39. Wojtyła-Buciora P, Stawińska-Witoszyńska B, Klimberg A, Wojtyła A, Goździewska M, Wojtyła K, et al. Nutrition-related health behaviours and prevalence of overweight and obesity among Polish children and adolescents. Ann Agric Environ Med 2013;9;20(2):332- 340.
40. Salinardi TC, Batra P, Roberts SB, Urban LE, Robinson LM, Pittas AG, et al. Lifestyle intervention reduces body weight and improves cardiometabolic risk factors in worksites. Am J Clin Nutr 2013;97(4):667-676.
41. Köse H. Magazin medyası ve gençliğin nevrotik evrimi. Pop Star, Biz Evleniyoruz, Sevda Masalı v.b. yarışma programlarına eleştirel bir bakış. Selçuk İletişim 2006;4(2):61-70.

APA	CAKIR B, Yardim N, kocadağ s, AĞCA CAN A, AKBULUT A, Alkan A, ATİLLA S, Baltacı G, BAŞKAL N, Guler S, Kaya B, MERCANLIGİL S, SÜRÜCÜOĞLU M, ULUÇ S (2014). Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. , 73 - 79.
Chicago	CAKIR Biriz,Yardim Nazan,kocadağ sabahattin,AĞCA CAN Aslı,AKBULUT Akif,Alkan Ali,ATİLLA Sema,Baltacı Gül,BAŞKAL Nilgün,Guler Serdar,Kaya Burhanettin,MERCANLIGİL Seyit Mehmet,SÜRÜCÜOĞLU Metin Saip,ULUÇ Sait Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. (2014): 73 - 79.
MLA	CAKIR Biriz,Yardim Nazan,kocadağ sabahattin,AĞCA CAN Aslı,AKBULUT Akif,Alkan Ali,ATİLLA Sema,Baltacı Gül,BAŞKAL Nilgün,Guler Serdar,Kaya Burhanettin,MERCANLIGİL Seyit Mehmet,SÜRÜCÜOĞLU Metin Saip,ULUÇ Sait Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. , 2014, ss.73 - 79.
AMA	CAKIR B,Yardim N,kocadağ s,AĞCA CAN A,AKBULUT A,Alkan A,ATİLLA S,Baltacı G,BAŞKAL N,Guler S,Kaya B,MERCANLIGİL S,SÜRÜCÜOĞLU M,ULUÇ S Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. . 2014; 73 - 79.
Vancouver	CAKIR B,Yardim N,kocadağ s,AĞCA CAN A,AKBULUT A,Alkan A,ATİLLA S,Baltacı G,BAŞKAL N,Guler S,Kaya B,MERCANLIGİL S,SÜRÜCÜOĞLU M,ULUÇ S Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. . 2014; 73 - 79.
IEEE	CAKIR B,Yardim N,kocadağ s,AĞCA CAN A,AKBULUT A,Alkan A,ATİLLA S,Baltacı G,BAŞKAL N,Guler S,Kaya B,MERCANLIGİL S,SÜRÜCÜOĞLU M,ULUÇ S "Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme." , ss.73 - 79, 2014.
ISNAD	CAKIR, Biriz vd. "Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme". (2014), 73-79.

APA	CAKIR B, Yardim N, kocadağ s, AĞCA CAN A, AKBULUT A, Alkan A, ATİLLA S, Baltacı G, BAŞKAL N, Guler S, Kaya B, MERCANLIGİL S, SÜRÜCÜOĞLU M, ULUÇ S (2014). Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi, 42(1), 73 - 79.
Chicago	CAKIR Biriz,Yardim Nazan,kocadağ sabahattin,AĞCA CAN Aslı,AKBULUT Akif,Alkan Ali,ATİLLA Sema,Baltacı Gül,BAŞKAL Nilgün,Guler Serdar,Kaya Burhanettin,MERCANLIGİL Seyit Mehmet,SÜRÜCÜOĞLU Metin Saip,ULUÇ Sait Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi 42, no.1 (2014): 73 - 79.
MLA	CAKIR Biriz,Yardim Nazan,kocadağ sabahattin,AĞCA CAN Aslı,AKBULUT Akif,Alkan Ali,ATİLLA Sema,Baltacı Gül,BAŞKAL Nilgün,Guler Serdar,Kaya Burhanettin,MERCANLIGİL Seyit Mehmet,SÜRÜCÜOĞLU Metin Saip,ULUÇ Sait Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi, vol.42, no.1, 2014, ss.73 - 79.
AMA	CAKIR B,Yardim N,kocadağ s,AĞCA CAN A,AKBULUT A,Alkan A,ATİLLA S,Baltacı G,BAŞKAL N,Guler S,Kaya B,MERCANLIGİL S,SÜRÜCÜOĞLU M,ULUÇ S Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2014; 42(1): 73 - 79.
Vancouver	CAKIR B,Yardim N,kocadağ s,AĞCA CAN A,AKBULUT A,Alkan A,ATİLLA S,Baltacı G,BAŞKAL N,Guler S,Kaya B,MERCANLIGİL S,SÜRÜCÜOĞLU M,ULUÇ S Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2014; 42(1): 73 - 79.
IEEE	CAKIR B,Yardim N,kocadağ s,AĞCA CAN A,AKBULUT A,Alkan A,ATİLLA S,Baltacı G,BAŞKAL N,Guler S,Kaya B,MERCANLIGİL S,SÜRÜCÜOĞLU M,ULUÇ S "Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme." Beslenme ve Diyet Dergisi, 42, ss.73 - 79, 2014.
ISNAD	CAKIR, Biriz vd. "Obezite ile Mücadelede Medyada Yer Alan Zayıflama Amaçlı Yarışma Programları için Bilimsel ve Etik Değerlendirme". Beslenme ve Diyet Dergisi 42/1 (2014), 73-79.