Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Peker, Adem; ÇUKADAR, Fatih

Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Adem PEKER, (Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Fatih ÇUKADAR (Boş)

Sakarya University Journal of Education

4 1

Yıl: 2016 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 66 - 79 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz:

Bu çalışmanın amacı ergenlerde bilişsel esnekliğin sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutum üzerindeki yordayıcı etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 309 ortaöğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri Bilişsel Esneklik Ölçeği ve Sosyal Medyaya Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma da yöntem olarak kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizi Pearson korelasyon katsayısı ve yapısal eşitlik modeli ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda bilişsel esneklik ile sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutumun sosyal yetkinlik, paylaşım ihtiyacı ve öğretmenlerle ilişkiler alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu gözlenirken; sosyal izolasyon boyutuyla anlamlı bir ilişki belirlenmemiştir. Araştırmanın diğer bir sonucunda bilişsel esnekliğin sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutumu negatif yönde yordadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Examination of Relationship Between Cognitive Flexibility and Attitudes Towards The Use of Social Media

Öz:

The purpose of this study is to examine the predictive effect of cognitive flexibility on attitudes towards the use of social media in adolescents. The study group was composed of 309 secondary education students. The research data were collected via using the Cognitive Flexibility Scale and the Attitude towards Social Media Scale. In the study, the cross-sectional survey model was used as a method. The analysis of the data was made by using the Pearson correlation coefficient and the structural equality model. As a result of the study, it was observed that while there were significant negative relationships between cognitive flexibility and the social competence, need for sharing and relationships with teachers sub-dimensions of the attitudes towards the social media scale, not a significant relationship was determined in the social isolation dimension. Another result of the study was that cognitive flexibility negatively predicted the attitudes towards the use of social media

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acılar, A. ve Mersin, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin facebook kullanımı ile mahremiyet kaygısı arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 103-114.
Akçay, H. (2011). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında sosyal medya kullanımı: Gümüşhane üniversitesi üzerine bir araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 33, 138-161.
Ang, R.P. ve Goh, D.H. (2010). Cyberbullying among adolescents: The role of affective and cognitive empathy, and gender. Child Psychiatry and Human Development, 41, 387-397.
Arıcak, O.T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university stu- dents. Eurasian Journal of Educational Research, 34,167-184.
Ayas, T. (2012). The relationship between internet and computer game addiction level and shyness among high school students. educational sciences: Theory & Practice, 12(2), 632-636.
Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğ- retim Online, 11(2), 369-380.
Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Bahrani, A.A. ve Patel, D. (2015). Incorporating twitter, instagram, and facebook in economics classro- oms. The Journal of Economic Education, 46(1), 56-67.
Bedel, A. ve Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300.
Bedir, A. (2016). Sosyal medya kullanımının üniversite öğrencilerinin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzu- rum.
Beran, T. ve Li, Q. (2005). Cyber harassment: A study of new method for an old behavior. Journal of Edu- cational Computing Research, 32(3), 265-277.
Bilgiç, R. (2015). Ergenlerin cinsiyet ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel esneklik düzeyleri ile karar stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversite- si, Adana.
Bilgin, M. (2009). Bilişsel esnekliği yordayan bazı değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 142-157.
Bilgin. M. (1999). Ergenlere yönelik sosyal yetkinlik beklentisi ölçeği geliştirme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2, 12,7-15.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemle- ri. Ankara: PegemA Yayınları
Chen, X. ve Michael, K. (2012). Privacy ıssues and solutions in social network sites. Technology and Soci- ety Magazine, 31(4), 43-53.
Chou, C., Condron, L. ve Belland, J.C. (2005). A review of the research on internet addiction. Educational Psychology Review, 17(4), 363-388.
Churchill, D. (2009). Educational applications of Web 2.0: Using blogs to support teaching and learning. British Journal of Educational Technology, 40, 179-83.
Çalışır, G. (2015). Kişilerarası iletişimde kullanılan bir araç olarak sosyal medya: Gümüşhane üniversite- si iletişim fakültesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 10 (3), 115-144.
Çemrek, F., Baykuş, H. ve Özaydın, Ö. (2014). Sosyal medya kullanım ve davranışlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği. Alpha- numeric Journal, 2(2), 61-76.
Davis, C.H.F., Deil-Amen, R., Aguilar, C.R. ve Canche, M.S.G. (2015). Social media, higher education, and community colleges: A research synthesis and ımplications for the study of two-year institu- tions. Community College Journal of Research and Practice, 39, 409-422.
Dilmaç, B. (2009). Psychological needs as a predictor of cyber bullying: A preliminary report on college students. Educational Sciences: Theory and Practice, 9, 1291-1325.
Drill, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
Doğan, U. ve Tosun, N.İ. (2016). Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımının sosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (22), 100-128.
Dunleavy, K. ve Martin, M. (2006). A convergent validity study of the decision-making collaboration scale. American Journal of Psychology, 8 (2), 339-344.
Düvenci, A. (2012). Ağ neslinin internet kullanımı üzerindeki sosyal medya etkisinin sosyal sapma yaklaşımı ile incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstan- bul.
Ellison, N. B. ve Boyd, D. M. (2007). Social network sites: DeŞnition, history and scholarship. Journal of Computer Mediated Communication, 12(1), 210-230.
Eroğlu, Y. (2016a). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı: İlişkisel-karşılıklı bağımlı benlik kurgusu ve dürtüselliğin yordama güçleri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3, 1091-1114.
Eroğlu, Y. (2016b). Interrelationship between attachment styles and facebook addiction. Journal of Educa- tion and Training Studies, 4 (1), 150-160.
Eroğlu, Y., Aktepe, E., Akbaba, S., Işık, A. ve Özkorumak, E. (2015). Siber zorbalık ve mağduriyetin yaygınlığının ve risk faktörlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 93-107.
Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2015). Ergenlerde akran ilişkileri ile siber zorbalık statüleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies 10(11), 593-606.
Feyzioğlu, B.İ. (2016). Eğitimde sosyal medyanın kullanılmasına ilişkin okul yöneticileri ve öğretmenlerin görüş- leri. Yayımlanmamış yüksek lisan tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Af- yon.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press
Li, L., Li, G. Y., Wang, Y. Y. ve Zhang, S. Y. (2008). The effects of residential hospital treatment on 48 internet addiction patients. Journal of Psychiatry, 21, 356-360.
Manen, M. V. (2010). The pedagogy of momus technologies: Facebook, privacy, and online intimacy. Qualitative Health Research, 20(8), 1023-1032.
Martin, M. M. ve Anderson, C. M. (2001). The relationship between cognitive flexibility and affinity- seeking strategies. Advances in Psychological Research, 4, 69-76.
Martin, M. M. ve Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Commu- nication Repots, 11, 1-9.
Martin, M. M. ve Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
Messias, E., Castro, J., Saini, A., Umsan, M. ve Peeples, D. (2011). Sadness, suicide, and their association with video game and internet overuse among teens: Results from the Youth Risk Behavior Sur- vey 2007 and 2009. Suicide and Life-Threatening Behavior, 41(2), 1-9.
Ortar, M. ve Argın, S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 391-403.
Ökte, A. (2014). Öğrencilerin zorbalık eğilimleri ile sosyal medyaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin ince- lenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İs- tanbul.
Parks, M. R. (1994). Communication competence and interpersonal control. In M. L. Knapp & G. R. Mil- ler (Eds.), Handbook of interpersonal communication (pp. 589-620). CA: Sage: Beverly Hills.
Peker, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık statülerini yordayan risk faktörlerinin incelen- mesi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 57-75.
Peker, A. ve Eroğlu, Y. (2015). Ergenlerde algılanan sosyal destek ve siber zorbalığa eğilim arasındaki ilişkiler: Arkadaştan ve öğretmenden algılanan sosyal desteğin aracı rolü. Turkish Studies, 10 (3), 759-778.
Raskauskas, J. ve Stoltz, A.D. (2007). Involvement in traditional and electronic bullying among adoles- cents. Developmental Psychology, 43, 564-575.
Saraç, N. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ile sosyal medyaya yönelik tutumları arasındaki ilişki (Beykoz İlçesi Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Sheldon, B. (1995). Cognitive behavioral therapy. London: Routledge.
Stevens, A. D. (2009). Social problem-solving and cognitive flexibility: Relations to social skills and problem behavior of at-risk young children. Unpublished doctoral thesis. Seattle Pacific University.
Tamer, N. (2014). Ergenlerin teknolojik zorbalık algıları ve buna yönelik teknolojik zorbalık farkındalığı eğitimi: Pilot uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ensti- tüsü, İstanbul.
Tanrıkulu, T. (2015). Cyberbullying and basic needs: A predictive study within the framework of choice theory. Anthropologist, 20(3), 573-583.
Wiese, S. L. (2010). The downside of self-esteem stability: Does stability impede flexibility. Unpublished mas- ter's dissertation, Florida Atlantic University Boca Raton, Florida.
Ybarra, M. ve Mitchell, K. J. (2004). Online aggressor/targets, aggressors, and targets: A comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 1308-1316.
Young K.S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences, American Beha- vioral Scientis, 48(4), 402-415.
Zhang, C., Sun, J., Zhu, X., Fang, Y. (2010). Privacy and security for online social networks. Challenges and Opportunities. IEEE Network, 24(4), 13-18.

APA	Peker A, ÇUKADAR F (2016). Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 66 - 79.
Chicago	Peker Adem,ÇUKADAR Fatih Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2016): 66 - 79.
MLA	Peker Adem,ÇUKADAR Fatih Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2016, ss.66 - 79.
AMA	Peker A,ÇUKADAR F Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2016; 66 - 79.
Vancouver	Peker A,ÇUKADAR F Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2016; 66 - 79.
IEEE	Peker A,ÇUKADAR F "Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.66 - 79, 2016.
ISNAD	Peker, Adem - ÇUKADAR, Fatih. "Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2016), 66-79.

APA	Peker A, ÇUKADAR F (2016). Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 66 - 79.
Chicago	Peker Adem,ÇUKADAR Fatih Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education 6, no.2 (2016): 66 - 79.
MLA	Peker Adem,ÇUKADAR Fatih Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, vol.6, no.2, 2016, ss.66 - 79.
AMA	Peker A,ÇUKADAR F Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education. 2016; 6(2): 66 - 79.
Vancouver	Peker A,ÇUKADAR F Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education. 2016; 6(2): 66 - 79.
IEEE	Peker A,ÇUKADAR F "Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Sakarya University Journal of Education, 6, ss.66 - 79, 2016.
ISNAD	Peker, Adem - ÇUKADAR, Fatih. "Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Sakarya University Journal of Education 6/2 (2016), 66-79.