FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ
Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 56 Sayfa Aralığı: 775 - 791 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ
Öz: Yerel (halk ağzındaki) fitonimler (bitkiadları), bir ad kategorisi olarak Türk dilinin önemli zenginliklerindendir. Söz konusu zenginlik, Türkiye dilciliğinde gerek bu ad kategorisinin kuramsal çerçevesinin bulunmayışı ve gerekse Türk dilciliğinin daha ziyade metin merkezli bakış açısı dolayısıyla derlenmemiş, incelenmemiş ve sözlükleri hazırlanarak halkın hizmetine sunulmamıştır. Sahipsiz kalan bu ad kategorisi, zaman zaman botanik, eczacılık, ormanbilim, ziraat gibi çeşitli fen bilim alanlarının kendi bakış açılarıyla yaptıkları çeşitli çalışmalar (özellikle terim çalışmaları) çerçevesinde gündeme gelmişse de yapılan araştırmaların halkın ve bilim dünyasının ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak olduğu görülmektedir. Adbilimin bitkiadbilim (fitonimi) kolu çerçevesinde ele alınması gereken yerel bitkiadları, öncelikle sistemli şekilde derlenmeli, daha sonra yapı, anlam ve ad verme geleneği çerçevesinde araştırılarak halkın ihtiyacına cevap verebilecek sözlüklere dönüştürülmelidir. Bu anlayışla yapılacak çalışmalar, bitkiadlarının ölçünlü hâle gelmesine katık sağlayabilecek, bitkilerin farklı bölgelerde farklı isimlerle anılmalarından kaynaklanan iletişim sorunlarına çözüm üretebilecektir.
Anahtar Kelime: Konular:
DOMESTIC PLANT NAMES ISSUE AT THE INTERSECTION OF PHILOLOGY AND BOTANICAL FIELDS
Öz: Domestic (in colloquial language) plant names is one of the important richness of Turkish language as a name category. The mentioned richness is not compiled, researched and presented to the public by preparing its dictionary because both there isn't any theoretical framework for this name category in Turkish linguistics and Turkish linguistics rather has text-based point of view. Although this unclaimed name category came to the fore from time to time in various studies (especially term studies) performed by various science fields such as botanical, pharmaceutics, forestry and agriculture, it is seen that these researches are far from meeting the needs of the public and the scientific world. Domestic plant names that need to be dealt with under plant names branch of onomasiology first has to be researched within the frame of structure, meaning and naming tradition by compiling systematically then has to be converted to the dictionaries that can respond to the needs of the people. The studies to be conducted with this understanding will be able to contribute to the standardization of plant names and solve communication problems arising from being called with different names
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akan, H.; Aslan, M.; Balos, M. (2005). "Şanlıurfa'nın kent merkezindeki semt pazarlarında satılan bazı bitkiler ve kullanım amaçları", Ot Sistematik Botanik Dergisi, 12 / 2, 43 - 58.
- Alkayış, M. Fatih (2007). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları, Basılmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Baytop, A. (1968). "Bitkilerimizin Yerli Adları", İstanbul Eczacılık Fakültesi Mecmuası, 4, s. 55 - 58.
- Baytop, T. (2007). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, 3. Baskı, Ankara: TDK Yayınları.
- Bedevıan, K. Armenag (1936). İllustrated Polyglottic Dictionary of Plant Names in Latin, Arabic, Armenian, English, French, German, Italian and Turkish Language, Argus and Papazian Presses, Kahire.
- Doğan, N. (2011). "Vezirköprü ve Havza Ağızlarında Yabani Bitki Adları", Diyalektoloji, 2011 / 2, s. 7 - 13.
- Gümüşatam, G. (2010). "Eski Anadolu Türkçesinde Eczacılık Terimleri ve Bu Terimlerin Tıp, Botanik, Zooloji, Madencilik, Kimya Terimleriyle İlişkileri", Turkish Studies, 5 / 2, s. 1033 - 1087.
- Güner, A. (Baş Editör) (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), ANG Vakfı / Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbul.
- Güner, A. vd. (2014). ""Orhan Sevgi ve Ünal Akkemik'in "Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler) Adlı Eserinin Bilgi Kaynağı ve Terim Yaklaşımı Üzerine Bir Değerlendirme" Adlı Makalesi Üzerine"", Avrasya Terim Dergisi, 2/2, s.1 - 5.
- Hauenchıld, İ. (1994). "Botanica im Dîwân LuŞat at-turk", Journal of Turkology, 2/1, s. 25 - 100.
- Küçüker, P. (2010). "Lügat-i Müşkilât-ı Eczâ'da Türkçe Bitki Adları", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/11, s. 401 - 415.
- Oturakçı, N. (2012). "Divanü Lûgati't-Türk'teki Botanik Terimlerinin Kazakça ve Türkçedeki Görünümleri", Karadeniz Araştırmaları, 4/13, s. 195 - 212.
- Önler, Z. (1990). "14. ve 15. Yüzyıl Anadolu Türkçesi Botanik Terimleri", Journal Of Turkish Studies, 14, s. 357 - 392.
- Önler, Z. (2000), Revnâk-i Bustan, Ankara: TDK Yayınları.
- Roux, J. Paul (2005). Orta Asya'da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar, (Çev. Aykut Kazancıgil-Lale Arslan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Seçmen, Ö.; Uğurlu, E.; Şenol, S. G. (2006). Ödemiş - Tire - Kiraz (İzmir) Kırsalında Etnobotanik (Araştırma Projesi). EBİLTEM. 03 - BBH - 001.
- Sevgi, O. ve Akkemik, Ü. (2014a). "Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler) Adlı Eserin Bilgi Kaynağı ve Terim Yaklaşımı Üzerine Bir Değerlendirme", Avrasya Terim Dergisi, 2/1, s. 50 - 67.
- Sevgi, O. ve Akkemik, Ü. (2014b), ""Orhan Sevgi ve Ünal Akkemik'in "Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler)" Adlı Eserin Bilgi Kaynağı ve Terim Yaklaşımı Üzerine Bir Değerlendirme Adlı Makaleye İlişkin Prof. Dr. Adil Güner'in Editöre Mektuba İlişkin Yazarların Yanıtı"", Avrasya Terim Dergisi, 2/2, s. 6 - 10.
- Şahin, H. (2007). "Câmi'ü'l -Fürs Örneğinde XVI. Yüzyıl Bitki İsimleri", Turkish Studies, 2/2, 570 - 602.
- Şahin, İ. (2015). Adbilim (Çerçeve, Terim, Yöntem ve Sınıflandırmalarıyla), Ankara: Pegem Akademi.
- Tuna, O. Nedim (1987). "Malatya'da Bir Yazma Tıp Kitabı ve Türk Bitki Adlarının Kaynakları", Battal Gazi ve Malatya Çevresi Halk Kültürü Sempozyumu, 19 - 21.10.1987, Malatya.
- Tuzlacı, E. (2011). Türkiye Bitkileri Sözlüğü (Genişletilmiş 2. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
- Uç, T. (2009). "Kıbrıs Ağzı Bitki Adları - I", Türk Dilleri Araştırmaları, 2009 / 19, s. 167 - 184.
- Uçar, İ. (2012). "Türkiye Türkçesinde Organ Adlarıyla Türetilmiş Bitki Adları", Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR), 32, s. 307 - 330.
- Uçar, İ. (2013), "Türkiye Türkçesinde Hayvan Adlarından Türetilmiş Bitki Adları", Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 2/1, s. 1 - 19.
- Uçar, İ. (2013a), "Kavram - Çağrışım - Kelime Bağlamında Bitki Adlarına Anlam Bilimsel Bir Yaklaşım", Turkish Studise, 8/1, s. 2671 - 2683.
- Uçar, İ. (2013b), "Yetiştiği / Geldiği Coğrafya Veya Etnik Adlandırmayla Oluşturulan Bitki Adları", Zeitschrift für die Welt der Türken, 5/1, s. 115 - 135.
- Yıldırımlı, Ş. (2015). Bitki Sözlüğü-Ansiklopedik ve Etimolojik, Çoğunluğu Latince, Yunanca, Almanca, Fransızca, İngilizce, Osmanlıca Karşılıklarıyla Türkçe Açıklamalı 13050 Sözcük ve Terim- Ankara: Ofset Fotomat Matbacılık.
- Yücecan, S. (1991), "Sindirim sistemi rahatsızlıklarında kullanılan yöresel bitkiler", Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 / 2, 137 - 154.
APA | Şahin İ (2016). FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. , 775 - 791. |
Chicago | Şahin İbrahim FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. (2016): 775 - 791. |
MLA | Şahin İbrahim FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. , 2016, ss.775 - 791. |
AMA | Şahin İ FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. . 2016; 775 - 791. |
Vancouver | Şahin İ FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. . 2016; 775 - 791. |
IEEE | Şahin İ "FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ." , ss.775 - 791, 2016. |
ISNAD | Şahin, İbrahim. "FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ". (2016), 775-791. |
APA | Şahin İ (2016). FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(56), 775 - 791. |
Chicago | Şahin İbrahim FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 0, no.56 (2016): 775 - 791. |
MLA | Şahin İbrahim FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.56, 2016, ss.775 - 791. |
AMA | Şahin İ FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2016; 0(56): 775 - 791. |
Vancouver | Şahin İ FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2016; 0(56): 775 - 791. |
IEEE | Şahin İ "FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ." Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0, ss.775 - 791, 2016. |
ISNAD | Şahin, İbrahim. "FİLOLOJİ VE BOTANİK ALANLARININ KAVŞAĞINDA YEREL FİTONİMLER (BİTKİADLARI) MESELESİ". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 56 (2016), 775-791. |