Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa

Vural, Mehmet

Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa

Mehmet VURAL (Kırıkkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)

Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları

71 0

Yıl: 2002 Cilt: 0 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 179 - 192 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa

Öz:

Mantık biliminin kurucusu olarak Aristoteles (M.Ö.384-322) kabul edilmekle birlikte, Aristoteles'ten önce Elea Okulu ve Sofistler mantık biliminin kurulması için çalışmalar yapmışlardır. Ne var ki, mantığın ilkelerini belirleyen ve onu sistemli bir hale getiren Aristoteles'tir. Aslında Aristoteles mantığı, kendisinden önceki felsefî fikirlere ve metot anlayışlarına bir tepki olarak Yunan düşüncesinin bir tenkidi ve sentezinden doğmuştur. Aristoteles'ten sonra asırlar boyunca gerek Batıda gerekse İslâm dünyasında benimsenen hep Aristoteles mantığı olmuştur. Aristoteles, mantığı, kavram, önerme, kıyas şekilleri ve ilim-ispat teorisi şeklinde işlemiştir. Aynı zamanda bu mantık, metafizikle de yakından alakalıdır. Çünkü Aristoteles'e göre, zihnin ilkeleri aynı zamanda varlığın da ilkeleridir. Aristoteles'ten sonra Stoacılar mantığı metafizikten ayırmaya, onu şekil ve dille ilgili bir bilim haline getirmeye çalışmışlardır (Öner, 1986:6).

Anahtar Kelime: mantık bulanık mantık tarih aristoteles felsefe

Konular: Felsefe

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aristoteles, OrganonlV, II. Analitikler, (Çev. H. Ragıp Atademir), MEBYay., İstanbul, 1989.
Atademir, Hamdi Ragıp, Aristo'nun Mantık ve ilim Anlayışı, Ankara, 1947.
Bezdek, James (ed.), "Fuzzy Models-What are They, and Why?", IEEE Transactions on Fuzzy Systems, V.I, S.I, Ocak, 1993.
Bolay, Süleyman Hayri, Aristo Metafiziği İle Gazzâtt Metafiziğinin Karşılaştırılması, MEBYay., İstanbul, 1993.
Carnap, Rudolf, Felsefe Yıllığı II, (Çev. Macit Şükrü), İstanbul, 1935.
Dünya, Süleyman, Mukaddimetü Miyarü'l-ilm, Kahire, 1961.
Ebû Zehra, Muhammed, İmam İbn Teymiyye, İslâmoğlu Yay., İstanbul, 1988.
en-Neşşar, Ali Sami, Menahicü'l Bahs inde Müfekkiri'l-İslâm, Beyrut, 1984.
Eralp, Vehbi, Matematik, Fizik ve Kimya'da Metod, İstanbul, 1947.
Funabashi, M., "A Fuzzy Model-Based Control Scheme and its Application To A Road Tunnel Ventilation System" Proc. Int. Conf. Industrial Electronics, Control and Instruments, IEEE, Piscataway, NJ, 1991.
Gökberk, Macit, Felsefe Tarihi, Remzi Yay., İstanbul, 1990.
Hızır, Nusret, "Bir Tanım Münasebetiyle", AÜDTCF Dergisi, c.V, sayı:3, Mayıs-Haziran, 1947.
Hızır, Nusret, "Yeni Mantığın Öncüsü: Leibniz", AÜDTCF Dergisi, c.III, sayı:4, Mayıs-Haziran, 1945.
İbn Teymiyye, er-Red ala Felsefet-i İbn Rüşd, Kahire, trs.
Lee, C.C., "Fuzzy Logic in Control Systems: Fuzzy Logic Controller", IEEE Transactions on Systems, Man and Cybernetics, C.20, S.2, Nisan, 1990.
Öner, Necati, Klasik Mantık, AÜİF Yay., Ankara, 1986.
Öner, Necati, "Mantığın Ana İlkeleri ve Bu İlkelerin Varlıkla Olan İlişkileri" AÜÎFDergisi,.C.XMI, Ankara, 1969.
Öner, Necati, Tanzimattan Sonra Türkiye'de İlim ve Mantık Anlayışı, AÜİF Yay., Ankara, 1967.
Özlem, Doğan, Mantık, Anahtar Kitaplar Yay., (2. Baskı), İstanbul, 1996.
Reichenbach, Hans, Lojistik, (Çev.Vehbi Eralp), İstanbul, 1939.
Reichenbach, Hans, Bilimsel Felsefenin Doğuşu, (Çev. Cemal Yıldırım), Remzi Yay., (2. Baskı), İstanbul, 1993.
Russel, Bertrand, "Mathematic and Logic", The Basic Writings of Bertrand Russell içinde, ed. by. Robert E.Egner ve Lester E. Denon, Britain, 1961.
Sedat, Ali, Mizanu'l-Ukul fi'l-Mantık ve'l Usûl, İstanbul, 1303.
Uğur, Aydın (ed.),Teorinin Aynasında Görünen Pratik: Sosyal Bilimler, Salı Toplantıları 93-94, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 1995.
Ülken, Hilmi Ziya, Genel Felsefe Dersleri, AÜİF Yay., Ankara, 1972.
Ülken, Hilmi Ziya, Mantık Tarihi, İstanbul, 1942.
Unsal, G., "Bulanık Mantık", Otomasyon Dergisi, 1997.
von Aster, Ernst, Bilgi Teorisi ve Mantık, (Çev. M.Gökberk), İstanbul, 1976.
Vural, Mehmet, "Gazzâlî Felsefesinde Bilgi ve Yöntem", Ankara Univ. Sos. Bil. Ens., (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Aralık, 1998.
Yasunobu, S. ve Miyamoto, S., "Fuzzy Control for Automatic Train Operation Systems", Proc. TV. International Conferance of Transportations Systems, trs.
Zeydan, Mithat, "Bir Petrol Rafineri Ünitesinde (FCCU) Bulanık Modelleme ve Kontrol", Sakarya Ünv. Fen Bil. Ens., (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ağustos, 1999.
Zadeh, L.A., "Fuzzy Sets", Information and Control 8, 1965.
Zadeh, L.A., "Fuzzy Logic and Approximate Reasoning", Synthese 30, 1975.

APA	Vural M (2002). Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. , 179 - 192.
Chicago	Vural Mehmet Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. (2002): 179 - 192.
MLA	Vural Mehmet Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. , 2002, ss.179 - 192.
AMA	Vural M Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. . 2002; 179 - 192.
Vancouver	Vural M Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. . 2002; 179 - 192.
IEEE	Vural M "Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa." , ss.179 - 192, 2002.
ISNAD	Vural, Mehmet. "Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa". (2002), 179-192.

APA	Vural M (2002). Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları, 0(2), 179 - 192.
Chicago	Vural Mehmet Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları 0, no.2 (2002): 179 - 192.
MLA	Vural Mehmet Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları, vol.0, no.2, 2002, ss.179 - 192.
AMA	Vural M Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları. 2002; 0(2): 179 - 192.
Vancouver	Vural M Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları. 2002; 0(2): 179 - 192.
IEEE	Vural M "Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa." Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları, 0, ss.179 - 192, 2002.
ISNAD	Vural, Mehmet. "Düşünce Tarihinde Mantık: Aristoteles Mantığından Bulanık Mantığa". Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları 2 (2002), 179-192.