Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması

COŞKUN, Adem; dengiz, orhan

Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması

Adem COŞKUN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, Türkiye)

Orhan DENGİZ (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Samsun, Türkiye)

Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi

1 0

Yıl: 2016 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 13 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması

Öz:

Yapılan bu çalışma ile ilk olarak Çarşamba Ovası'nın doğusunda kalan ve Terme Çayı'nın ovaya girdi noktadan denize döküldüğü yere kadar olan 19 km mesafe içerisinde ve yaklaşık akarsuyun her iki yakasında yine yaklaşık 2.5 km genişlik kaplayan ve çoğunluğu düz eğime sahip 53.6 km2 alan içerisinde toprak, topografya, arazi kullanımı ve arazi örtüsü vb. karakteristiklerinin ortaya çıkartılması, ikinci olarak da bu alan içerisinde taşkından zarar görebilecek tarım alanlarında yayılım gösteren farklı toprakların temel karakteristiklerini belirleyerek detaylı toprak haritasının oluşturulması amaçlanmıştır. Farklı topografik özelliklere (düz, dalgalı, tepelik) sahip olan alan içerisinde özellikle düz ve düze yakın fizyografya hâkim durumdadır. Deniz seviyesinden yükseklik ortalama 1 m ile 47 m arasında değişmektedir. Yıllık ortalama yağış ve sıcaklık durumu ise sırasıyla 964.3 mm ve 14.3 oC'dir. Arazi gözlemleri ve topografik, jeolojik ve arazi kullanım durumlarının incelenmesinden sonra, 17 toprak profil çukuru kazılmıştır. Her bir profilden genetik horizon esasına göre toprak örnekleri alınmış ve laboratuvarda analizleri yapılmıştır. Laboratuvar analiz sonuçları ve toprak taksonomisine göre topraklar tanımlanmış ve sınıflandırılmıştır. Topraklar 4 ordo, 6 altordo, 8 büyük grup ve 10 alt grup içerisine yerleştirilmiştir. Bu ordolar içerisinde % 55.3 ile Inceptisoller en fazla alan kaplarken bunu sırasıyla % 30.6 ile Entisoller, 8.9% ile Vertisoller ve % 5.2 ile de Alfisoller izlemektedir. 10 toprak serisi ve bunlara ait sınırlar 1:25.000 ölçekli harita üzerine aktarılmıştır. Araştırma alanı içerisinde Mescitli serisi (% 2.3) en küçük alana sahip iken, Altunlu serisi (% 17.1) en fazla yayılım alanına sahiptir. Buna ilaveten araştırma alanında belirlenen bazı toprak sorunları hakkında da önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Çevre Çalışmaları Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Determination of Some Basic Physiographic Characteristics and Soil Mapping for Flood Lands

Öz:

The main aims of this study were to determine firstly land use-land cover, topographic and soil characteristics in 53.6 km2 mostly flat land which was sized about 19 km length which is between Black Sea and at the beginning of mountain and 2.5 km width in both sides of Terme River that located on east part of Çarşamba Plain and secondly, in order to generate detailed soil map by determining basic characteristic of different soils formed in arable land which can be damaged from flooding events. Different physiographic units (mostly flat, rolling and hilly) are particularly common in the study area. Elevation varies from 1 m to 47 m above sea level. Average annual precipitation and temperature are 964.3 mm and 14.3 oC, respectively. After examination of topographic, land use, geologic and geomorphologic maps and land observation, 17 profile places were excavated in the study area. The soil samples were taken from each profile based on genetic horizon sand their analyses were done in the laboratory. According to the results of laboratory analyses by taking into consideration of soil taxonomy, these soils were classified and described. The soils were grouped under 4 order, 6 suborder, 8 great groups and 10 subgroups within 10 soil series and soil boundaries were shown on the 1:25.000 scale map. Inceptisol has the highest land which is about 55.3% of the total area following by Entisol (30.6%), Vertisol (8.9%) and Alfisol (5.2%) in the study area. Whereas Mescitli series has the largest area (2.3%), Altunlu series has the smallest area in the study area (17.1%). In addition, some necessary recommendations were given to solve some soil problems in this study

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Çevre Çalışmaları Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Anonymous, 1992. Soil Survey Staff, Procedures for Collecting Soil Samples and Methods of Analysis for Soil Survey. Soil Survey Investigations Report No. 1, USDA, U.S. Government Printing Office, Washington, DC., USA.
Anonymous, 1993. Soil Survey Staff, Soil Soil Survey Manual. USDA, Handbook No: 18, Washington, DC.
Anonymous, 1999. Soil Survey Staff, Soil Taxonomy: A Basic System of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Surveys. USDA, Handbook No: 436, U.S. Government Printing Office, Washington, DC.
Anonymous, 2006. FAO/ISRIC. World References Base for Soil Resources. World Soil Rep., 103. Rome.
Blake, G.R., Hartge, K.H., 1986. Bulk Density and Particle Density. In: A. Klute (Ed), Methods of Soil Analysis: Part 1-Physical and Mineralogical Methods, Soil Science Society of America, American Society of Agronomy, Madison, pp. 363- 381.
Bouyocous, G.J., 1951. A recalibration of the hidrometer method for making mechanical analysis of soils. Agronomy Journal, 43: 435-438.
Dengiz, O., Öztürk, E., Sarıoğlu, E., 2010. Alüviyal taşkın ovada morfometrik esaslara göre toprakların sınıflama ve haritalama çalışması: ÇarşambaDikbıyık Beldesi. I. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 1-4 Haziran, Eskişehir, s. 351-361.
Jackson, M.L., 1958. Soil Chemical Analysis. Prence Hall Inc., Engleewood Cliffs, NJ. USA.
Rhoades, J.D., 1982. Cation Exchange Capacity. In: A.L. Page (Ed), Methods of Soil Analysis: Part 2- Chemical and Microbiological Properties (2nd ed.), ASA and SSSA Agronomy Monograph No 9, Madison, pp. 149-157.
Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkalin Soils. U.S. Dept. Agr., Handbook, 60, 109, Riverside.
Yılmaz, E., 2005. Bir arazi kullanım planlaması modeli: Cehennemdere Vadisi örneği. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 253, DOA Yayın No: 37, Çeşitli Yayın No: 3, Tarsus.

APA	COŞKUN A, dengiz o (2016). Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. , 1 - 13.
Chicago	COŞKUN Adem,dengiz orhan Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. (2016): 1 - 13.
MLA	COŞKUN Adem,dengiz orhan Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. , 2016, ss.1 - 13.
AMA	COŞKUN A,dengiz o Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. . 2016; 1 - 13.
Vancouver	COŞKUN A,dengiz o Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. . 2016; 1 - 13.
IEEE	COŞKUN A,dengiz o "Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması." , ss.1 - 13, 2016.
ISNAD	COŞKUN, Adem - dengiz, orhan. "Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması". (2016), 1-13.

APA	COŞKUN A, dengiz o (2016). Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 1 - 13.
Chicago	COŞKUN Adem,dengiz orhan Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 3, no.1 (2016): 1 - 13.
MLA	COŞKUN Adem,dengiz orhan Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, vol.3, no.1, 2016, ss.1 - 13.
AMA	COŞKUN A,dengiz o Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2016; 3(1): 1 - 13.
Vancouver	COŞKUN A,dengiz o Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2016; 3(1): 1 - 13.
IEEE	COŞKUN A,dengiz o "Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması." Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3, ss.1 - 13, 2016.
ISNAD	COŞKUN, Adem - dengiz, orhan. "Samsun Terme Havzası Bazı Temel Fizyografik Karakteristikleri Belirlenmesi ve Tarımsal Taşkın Alanlarının Toprak Haritalanması". Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 3/1 (2016), 1-13.