CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET
Yıl: 2016 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 820 - 840 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET
Öz: Bu makalede, cahiliye döneminde bir edebî tür olarak hitabetin gelişim serüveni geniş bir perspektifte incelenmektedir. Makalede ilkönce siyasi, sosyal ve ekonomik açıdan Cahiliye Döneminin genel özellikleri hakkında bilgi verilmekte, daha sonra edebî bir tür olarak hitabetin bu dönemdeki tarihi seyri içerisinde gelişimini, hitabeti gerektiren unsurları, hitabetin sunumu ve hatiplerin statüleri ele alınmaktadır. Bu alandaki çalışmamıza kaynak olarak Arap edebiyatı alanında yazılmış eski kaynaklara ve modern dönemde konuyla ilgili olarak yazılmış eserlere başvurulmuştur. Ayrıca bu makale "Cahiliye Döneminde ve Sadru'l-İslâm Döneminde Hitabet" adlı doktora tezimizin birinci bölümünden istifade edilerek yazılmıştır
Anahtar Kelime: Konular:
RHETORIC IN THE JAHILLIYAH
Öz: In this article, the adventure of development of rhetoric as a literary genre is examined in a broad perspective. In the first part of the article, information about the general characteristics of the Jahilliyah period is given in political, social and economical terms. Subsequently, as a literary genre, the development of the rhetoric in this historical period, the elements required for its ancestry, the presentation of the ancestor and the statues of the hatips are scrutinized. As the source of this work in this field, old sources written in the field of Arabic literature and works written about the subject in the modern period are referrred. Furthermore, the article was written with the assistance of the first part of my doctoral thesis titled as "Rhetoric in the period of the Jahilliyah and Sadru'l-Islamic period"
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdu'l-Celîl 'Abduh Şelbî(1987), el-Hitabetu ve İ?dadu'l-Hatîb, nşr, Daru'ş-Şurûk.
- 'Abdurrahim el-Masdâvî (2010), Murşidu'l-Hatîb ve Delîlu'l-Bâhîs, (3. Baskı), Daru'lMa'rife, Beyrut.
- 'Abdulhakîm Belbe', en-Nesru'l-Fennî ve Eseru'l-Câhiz Fîh, Mektebetu'l-Ancelo elMısriyye, Mısır, tsz.
- Ahmed b. Hanbel (1992), Mevsu'atu's-Sunne el-Kutubu's-Sitte ve Şurûhuha, Çağrı Yayınları, İstanbul.
- Asım Efendi (1305), Kamus, I- IV, İstanbul.
- Bakırcı, Selami, "Araplarda Kabile Yapısı", Erzurum Kültür Eğitim Vakfı Akademik Dergisi (AKEV), Yıl, 3, Sayı, 11, Kasım 2001, Ocak 2002.
- Baktır, Mustafa, "Hutbe", Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), XVIII, İstanbul, 1998.
- el-Câhiz, el-Beyan ve't-Tebyîn (1998), I-IV, (7. Baskı), nşr. Mektebetu'l-Hancî, Kahire.
- Carlo Nalino (1910-1911), Târîhu'l-'Adâbi'l-'Arabî Mine'l-Câhilî Hettâ 'Asri Benî 'Umeyye, (3. Baskı), Daru'l-Me'arif, Kahire.
- Corci Zeydan (1997), Tarihu't-Temedduni'l-İslâmî, Daru'l-Mektebeti'l-Hayat, Beyrut.
- Çağatay, Neşet - Çubukçu, İbrahim Agâh (1976), İslâm Medeniyetleri Tarihi, Ankara.
- -------, (1982)İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı, Ankara.
- ed-Darimi (İmam Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman) (1996), Sunen, çev. Abdullah Aydınlı, I-IV, Madven Yayınları, İstanbul.
- Demirayak, Kenan (2009), Arap Edebiyatı Tarihi-I, Cahiliye Dönemi, (1. Baskı), Fenomen Yayınları, Erzurum.
- DİA: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (1988-2015) I-XXXXIIII, İstanbul.
- Dündar, Mahmut (2014), "Erken Dönem İslami Eğitim", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 32, Cilt:7, ss.289- 299.
- Ebû İshâk İbrahim b. Ali el-Kayrevânî (1969), Zehru'l-Âdâb ve Semeru'l-Elbâb, I-II, (4. Baskı), nşr. Ali el-Becâvî, Daru'l-Cîl, Mısır.
- el-Ezrâki, (EbûVeled) (1974), Kâbe ve Mekke Tarihi, çev. Y. Vehbi Yavuz, Feyiz Yayınları, İstanbul.
- Fayda Mustafa, "Cahiliye" DİA,İstanbul 1993, VII, 17-19.
- Furat, Ahmet Subhi (1996), Arap Edebiyatı Tarihi, nşr, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.
- Gâzi Tuleymât, İrfân el-Aşkar (2007), en-Nesru fî 'Asri'n-Nubuvveve'l-Hilâfeti'rRâşidîn, Daru'l-Fikr, Beyrut.
- Hamidullah Muhammed (1993), İslâm Peygamberi, (Çev. Salih Tuğ), I-II, İrfan Yayınları, İstanbul.
- ------- (1987), Mecmu'atu'l-Vesâiki's-Siyâsîyyeli'l-Ahdi'n-Nebevî ve'l-Hilafeti'r- Raşide, (6. Baskı), Dâru'n-Nefâis, Beyrut.
- Hasan İbrahim Hasan (1985), İslâm Tarihi, çev, Komisyon, I-IV, İstanbul.
- Hatip, Ahmet b. Abdullah el-Fakih (1335), Hitabet-i Arabiye Tarihi ve Arapça Hutbelerin Usûl-i Tertibi, Evkaf-ı İslâmiye Matbaası, İstanbul.
- Huseyn Nassâr (1966), Neş'etu'l-Kîtabeti'l-Fennî, Mısır.
- İbn Hişâm el-Ensarî (Ebû Muhammed Abdullah Cemaluddin b. Yusuf b. Ahmed b.
- Abdullah b. Hişam) (2000), Muğnu'l-Lebib 'an Kutubi'l-E'ârib, I-II, nşr. ve şerh.
- Abdullatif Muhammed el-Hatib, et-Turasu'l-Alî, Kuveyt.
- İbn Hişâm (İbnû Muhammed b. Abdulmelik) (1971), es-Siretu'n-Nebeviyye, nşr. Mustafa es-Sakka ve Diğerleri, I-IV, Beyrut.
- İbn Kesir (Ebu'l Fida İsmail b. Ömer) (1994), el-Bidâye ve'n-Nihâye, (Trc. Mehmet Keskin), Çağrı Yayınları, İstanbul.
- İbn Manzûr, Celaluddin Muhammed b. Mukerremu'l-Ensarî, (1890), Lisanu'l-Arab, nşr. Kosta Tomas ve Şurekah, I-XX, Daru'l-Me'arif, Kahire.
- İbn Reşik el-Kayravanî el-Ezdî (Ebû Ali el-Hasan) (1972), el-'Umde fî Mehâsini'ş-Şi'r ve Âdâbih ve Nakdih, I-II, nşr. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, Beyrut.
- İbn İshâk (1981), Siretu İbn-i İshâk; nşr, M. Hamidullah, Konya.
- İbnû Habib (Muhammed el-Bağdâdî) (1985), Kitâbû'l-Munemmâk fî Ahbâri Kureyş, (1. Baskı), 'Alimu'l-Kutubi, Beyrut.
- İbnu'l-Esir, ('İzzuddîn Ebu'l-Hasan 'Ali) (1969), el-Kâmil fî't-Târîh, I-XIII, nşr. C. J. Tornberg, Leiden, 1853-1867.
- ------- (1969), 'Usdu'l-Ğabe fî Ma'rifeti'ş-Sahâbe, I-VI, Mısır, tsz.
- İbnu'l-Kelbi, Kitabu'l-Esnam, (Ter. Beyza Düşüngen), Ankara.
- İhsan en-Nas (1963), el-Hitabetu fi ?Asriha ez-Zehebi, (2. Bask), Daru'l-Me'ârif, Kahire.
- el-Kalkaşandi (eş-Şeyh Ebu'l-'Abbas) (1922), S ubhu'l-'Aşâ, I-XIV, Daru'l-Kutubi'lMısriyye, Kahire.
- Köksal, M. Asım (1966), Hz. Muhammed (s. a. v) ve İslamiyet (Mekke Devri), I-IVI, Işık Yayınları, Ankara.
- Muhammed 'Abduh, Nehcu'l-Belâğe ve Şerhuhu, nşr, Muhammed Muhyeddin, elMektebetu't-Ticâriyeti'l-Kubrâ, Mısır, tsz.
- Muhammed 'Osman 'Ali, fi Edebi'l-İslâm, Beyrut 1986.
- Şevki Dayf (1960), el-Fennu ve Mezâhibuhufi'n-Nesri'l-Arabî, (13. Baskı), nşr. Dâru'lMaarif, Kâhire.
- -------, Târîhu'l-Edebî'l-'Arabî ( el-'Asru'l-Câhilî) (1960), nşr. Dâru'l-Meârif, Kâhire.
- Taha Hüseyin (1933), fi'-Edebi'l-Câhilî, (2. Baskı), Matbaatu Fâruk, Kahire.
- Tülücü Süleyman, "Câhiliye Kelimesinin Mana ve Menşei", İslami İlimler Fakültesi Dergisi (İİFD), 1980.
- Yedi Askı Arap Edebiyatının Harikaları(2010), (Çev. Nurettin Ceviz, Kenan Demirayak,
- Nevzat H. Yanık), (2. Baskı), Ankara Okulu Yayınları, Ankara,
- Yusuf b. Abdullah b. Muhammed el-Ulyevî (1428-1429), RiâyetuHâli'l-Muhâtab fi Ehâdisi's-Sahihayn-Dirâse Belâğiyye Tahlîliyye, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Câmiatu'l-İmâm b. Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye Kulliyyetu'l-Lugati'l-'Arabiyye.
- ez-Zemahşerî, (Cârullâh Ebu'l-Kasım Muhammed) (1985), Esâsu'l-Belâga, (3. Baskı), el-Hey'etu'l-Mısrıyyetu'l-Ammei'l-Kitab, Kahire.
- ez-Zehebî, (Muhammed b. Ahmed b. Osman) (1995), Mizânu'l-İ'tidâl, I-VIII, nşr. Daru'l-Kutubi'l Arabîyye, Beyrut.
- Zeki Mübarek (2006), en-Nesru'l-Fenni fi'l-Karni'r-Rabi' el-Hicrî, I-II, nşr. Mektebetu'l-'Asriyye, Beyrût.
- ez-Ziriklî, (Hayruddîn) (1969), el-A'lâm, I - XI, Beyrut.
| APA | SÖNMEZ N (2016). CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. , 820 - 840. |
| Chicago | SÖNMEZ Nesim CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. (2016): 820 - 840. |
| MLA | SÖNMEZ Nesim CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. , 2016, ss.820 - 840. |
| AMA | SÖNMEZ N CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. . 2016; 820 - 840. |
| Vancouver | SÖNMEZ N CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. . 2016; 820 - 840. |
| IEEE | SÖNMEZ N "CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET." , ss.820 - 840, 2016. |
| ISNAD | SÖNMEZ, Nesim. "CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET". (2016), 820-840. |
| APA | SÖNMEZ N (2016). CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 8(2), 820 - 840. |
| Chicago | SÖNMEZ Nesim CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 8, no.2 (2016): 820 - 840. |
| MLA | SÖNMEZ Nesim CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, vol.8, no.2, 2016, ss.820 - 840. |
| AMA | SÖNMEZ N CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 2016; 8(2): 820 - 840. |
| Vancouver | SÖNMEZ N CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 2016; 8(2): 820 - 840. |
| IEEE | SÖNMEZ N "CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET." e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 8, ss.820 - 840, 2016. |
| ISNAD | SÖNMEZ, Nesim. "CAHİLİYE DÖNEMİNDE HİTABET". e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 8/2 (2016), 820-840. |
