Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
Yıl: 2016 Cilt: 26 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 56 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
Öz: Bu çalışma serebrovasküler hastalık tanısı almış bireylere bakım veren hasta yakınlarının bakım verme yükünü ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı-kesitsel olarak planlanmıştır. Araştırma kapsamına 12/09/2013 - 24/03/2014 tarihleri arasında bir hastanenin nöroloji kliniğinde yatarak tedavi görmekte olan, araştırmaya katılmaya istekli 112 hasta ve yakını alınmıştır. Veriler hasta ve yakınlarının sosyo-demografik ve klinik özelliklerini belirleyen 30 soruluk bir Hasta-Hasta Yakını Bilgi Formu ile Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Hastaların yaş ortalaması 70.92±10.45, bakım verenlerin yaş ortalaması 42.81 ±4.62'dir. Hastaların %34.8'inin en çok kişisel temizlik ve giyim aktivitesi yönünden başkalarına bağımlı olduğu ve bakım verenlerin %42.9'unun en çok fiziksel bakım yönünden hastasına destek olduğu belirlendi. Ölçek puan ortalamaları bakım verenlerin %32.1'inde bakım yükünün ağır düzeyde, %53.6'sında bakım yükünün orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Okuryazar olmayan, iletişim, boşaltım ve kişisel temizlik günlük yaşam aktivitesi yönünden başka bireylere kısmen bağımlı olan hastalara bakım veren hasta yakınlarında bakım yükü daha yüksek olduğu bulundu. Sağlık bakım profesyonellerinin, bakım veren bireylerin bakım yükleri ile yaşadıkları sorunları ve gereksinimlerini periyodik aralıklarla değerlendirmeleri önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Determination of Factors Effecting The Caregiving Burden Of Caregivers of Individuals Diagnosed With Cerebrovascular Disease
Öz: This study is made descriptive and cross-sectional to determine the factors effecting the caregiving burden of caregivers of individuals diagnosed with cerebrovascular disease. 112 patients that are willing to participate in the study and are under treatment in the neurology clinics unit of a hospital between 12.09.2013 and 24.03.2014 and patient relatives have been taken under the scope of the study. Data was collected by using Patient-Patient Relatives Survey Form consisting of 30 questions to determine sociodemographic and clinic characteristics of patients and their relatives and Caregiving Burden Scale. Age average of patients was 70.92±10.45, and age average of caregivers was 42.81 ±4.62. It was determined that 34.8% of patients were mostly dependent on others in the sense of personal hygiene and clothing activity and 42.9% of caregivers support their patients mostly in the sense of physical care. Average score of scale show that care burden of 32.1% of caregivers is at heavy level and 53.6% of caregivers is at medium level. It was determined that care burden of caregivers who take care of patients that are illiterate, partly dependent on other individuals in the sense of communication, urination and personal hygiene daily life activities were higher. It is suggested that health care personnel should periodically evaluate problems and requirements of caregivers about care burden.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Avcı YD, Gözüm S, Özer Z. İnmeli hastaların ailelerinin, bakım verme yeterliliğini geliştirmek için yapılan girişimler:sistematikderleme . TJ FM & P C,2016;10(3):164-174.
- Albayrak A, Erden HU, Erkal S, Köşgeroğlu N, Ançel G. Nörolojik Bilimler Hemşireliği. Birinci baskı, Alter Yayıncılık, Ankara; 2006.
- Dinç L. Bakım kavramı ve ahlaki boyutu. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2010;74-82.
- Schebring, M. 2002. Effect of caregiver perception of preparedness on burden in an oncology population. Oncology Nursing Forum, 29(6): 70-76.
- Girgis A, Lambert S, Johnson C, Waller A, Currow D. Physical, psychosocial, relationship, and economic burden of caring for people with cancer: a review. Journal of Oncology Practica. 2013;9(4):197-202.
- Özer N, Hacıalioğlu N, Akyıl RÇ, Akpınar R. Hastaların kendilerini bakım veren yakınlarına yük olarak hissetme durumları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006; 9(4): 31-37.
- Given BA, Given CW, Sherwood PR. Family and caregiver needs over the course of the cancer trajectory. Journal of Supportive Oncology. 2012a; 10(2): 5764.
- Given BA, Given CW, Sherwood P. The challenge of quality cancer care for family caregivers. Seminars in Oncology Nursing. 2012b;28 (4):205-212.
- Tamayo GJ, Broxson A, Munsell M, Cohen MZ. Caring for the caregiver. Oncology Nursing Forum. 2010;37(1):E50-57.
- Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat AY. Kronik hastalıklarda bakım verme yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2011; 3(3):513-552.
- Tanrıverdi O, Yavuzsen T, Turhal S, Kılıç D, Yalçın S, Ozkan A, et al. Depression and socio-economical burden are more common in primary caregivers of patients who are not aware of their cancer: TURQUOISE Study by the Palliative Care Working Committee of the Turkish Oncology Group (TOG). European Journal of Cancer Care. 2016;25: 502515.
- Aşiret GD, Kapucu S. İnmeli hastaların bakıcılarındaki bakım yükü. Türk Nöroloji Dergisi. 2013; 19(1):5-10.
- Mollaoğlu M, Tuncay FÖ, Fertelli FK. İnmeli hasta bakım vericilerinde bakım yükü ve etkileyen faktörler. DEUHYO ED. 2011; 4 (3): 125-130.
- Yıldırım S, Engin E, Başkaya VA. İnmeli hastalara bakım verenlerin yükü ve yükü etkileyen faktörler. Nöropsikiyatri Arşivi. 2012;49:169-174.
- Zarit SH, Zarit JM. The Memory and Behavior Problems Checklist and The Burden Interview", University Park, PA: Pennsylvania State University Gerontology Center, 1990.
- İnci FH, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11(4):85-95.
- Şirzai H, Delialioğlu SÜ, Sarı İF, Özel S. İnme ve bakım verme yükü. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi. 2015;18(2): 162-169.
- Görgülü U, Polat U, Kahraman BB, Ozen S, Arslan E. Factors affecting the burden on caregivers of stroke survivors in Turkey. Medical Science and Discovery. 2016; 3(4): 159-65.
- Zaybak A, Güneş Ü, İsmailoğlu EG, Ülker E. Yatağa bağımlı hastalara bakım veren bireylerin bakım yüklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012; 15(1):48-54.
- Taşdelen P, Ateş M. Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2012;9 (3): 22-29.
- Yeşil T, Uslusoy EÇ, Korkmaz M. Kronik hastalığı olanlara bakım verenlerin bakım yükü ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 5(4): 54-66.
- Kuscu MK, Dural U, Önen P, Yaşa Y, Yayla M, Basaran G, Turhal S, Bekiroğlu N. The association between individual attachment patterns, the perceived social support, and the psychological wellbeing of Turkish informal caregivers. Psycho-Oncology.2009;18: 927935.
- Karataş Z, Albayrak A. Evde Bakım Hizmeti Sunan Aile Bireyi Bakıcıların Moral ve Manevi Değerlerinin Başa Çıkmadaki Etkisi Yüksek Lisans Tezi. Rize: Rize Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı; 2011.
APA | KOÇ Z, sağlam z, MEMİŞ A (2016). Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. , 56 - 66. |
Chicago | KOÇ Zeliha,sağlam zeynep,MEMİŞ Ayşegül Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. (2016): 56 - 66. |
MLA | KOÇ Zeliha,sağlam zeynep,MEMİŞ Ayşegül Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. , 2016, ss.56 - 66. |
AMA | KOÇ Z,sağlam z,MEMİŞ A Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. . 2016; 56 - 66. |
Vancouver | KOÇ Z,sağlam z,MEMİŞ A Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. . 2016; 56 - 66. |
IEEE | KOÇ Z,sağlam z,MEMİŞ A "Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi." , ss.56 - 66, 2016. |
ISNAD | KOÇ, Zeliha vd. "Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi". (2016), 56-66. |
APA | KOÇ Z, sağlam z, MEMİŞ A (2016). Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 26(3), 56 - 66. |
Chicago | KOÇ Zeliha,sağlam zeynep,MEMİŞ Ayşegül Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 26, no.3 (2016): 56 - 66. |
MLA | KOÇ Zeliha,sağlam zeynep,MEMİŞ Ayşegül Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, vol.26, no.3, 2016, ss.56 - 66. |
AMA | KOÇ Z,sağlam z,MEMİŞ A Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2016; 26(3): 56 - 66. |
Vancouver | KOÇ Z,sağlam z,MEMİŞ A Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2016; 26(3): 56 - 66. |
IEEE | KOÇ Z,sağlam z,MEMİŞ A "Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi." Sağlık ve Toplum, 26, ss.56 - 66, 2016. |
ISNAD | KOÇ, Zeliha vd. "Serebrovasküler Hastalık Tanısı Almış Bireylere Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü İle Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi". Sağlık ve Toplum 26/3 (2016), 56-66. |