Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)

ÇALIŞKAN, Şadan; Karabacak, Mustafa; MEÇİK, OYTUN

Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)

Şadan ÇALIŞKAN, (Uşak Üniversitesi)

Mustafa KARABACAK, (Uşak Üniversitesi)

Oytun MEÇİK (Uşak Üniversitesi)

Yönetim Bilimleri Dergisi

11 4

Yıl: 2013 Cilt: 11 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 29 - 48 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)

Öz:

Eğitim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki, iktisat literatüründe yoğun ilgi çeken uygulamalı çalışmalar arasında yer almaktadır. Eğitimin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin kantitatif olarak ortaya konulması, kıt kaynakların daha büyük bir kısmının kalkınma sürecinde eğitime tahsis edilmesini teşvik eden bir rol üstlenmektedir. Bu çalışmanın amacı; 1923-2011 dönemi için Türkiye ekonomisinde eğitimin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin ortaya konulmasıdır. Yapılan ekonometrik analizde; Türkiye'de eğitimdeki gelişmelerin ekonomik büyümeyi olumlu etkilediğini gösteren bulgulara ulaşılmıştır.Eğitim değişkenleri olarak, eğitim seviyelerindeki öğrenci sayılarının dâhil edildiği modelin sonuçlarına göre; lise ve yükseköğretim düzeyindeki öğrenci sayılarının artması, büyüme üzerinde anlamlı ve pozitif etkilere yol açmaktadır. Türkiye'de lise seviyesindeki öğrenci sayısındaki her %1'lik artışın GSYH'yi yaklaşık %0,2, yükseköğretim seviyesindeki %1'lik artışın ise GSYH'yi yaklaşık %3 artırdığı belirlenmiştir. Tahmin bulguları, Türkiye'de eğitime, özellikle de yükseköğretime daha fazla kaynak tahsis edilmesinin ekonomik gelişme sürecinde önemli katkılar sağlayacağını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Sosyoloji İktisat İşletme Finans

Relationship Between Education and Economic Growth in Turkey: 1923-2011 (A Quantitative Approach)

Öz:

The relationship between education and economic growth is one of the most attractive subjects in economic literature. Displaying the quantitative effects of education on economic growth plays a role in promoting the allocation of a larger portion of scarce resources to education in the development process. The aim of this study is to investigate effects of education on economic growth in Turkish economy in the period of 1923-2011. As a result of econometric analysis it has been found that developments in education have positive effects on economic growth.According to the findings of the model which includes student numbers at different levels of education as education variables, increase in the number of students enrolled at high schools and higher education institutions leads to significant and positive effects on economic growth. Each 1% increase in high school students in Turkey means 0.2% increase in GDP and each 1% increase in higher education leads to 3% increase in GDP. Estimations present that allocating more resources in education, especially higher education, will generate significant contributions in economic development process.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Sosyoloji İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Afşar, Muharrem, "Türkiye'de Eğitim Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, 2009, ss. 85-98.
Akyüz, Ömer Faruk, Stratejik İnsan Kaynakları Planlaması, (İstanbul: Sistem Yayıncılık, 2001).
Angrist, Joshua D., "The Economic Returns to Schooling in the West Bank and Gaza Strip", The American Economic Review, Vol. 85, No. 5, 1995, ss. 1065- 1087.
Atik, Hayriye, Beşeri Sermaye, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme, (Bursa: Ekin Kitabevi, 2006).
Ay, Ahmet ve Yardımcı, Pınar, "Türkiye'de Beşeri Sermaye Birikimine Dayalı Ak Tipi İçsel Ekonomik Büyümenin Var Modeli İle Analizi (1950-2000)", Maliye Dergisi, Sayı:155, 2008, ss. 39-54.
Balcı İzgi, Berna ve Arslan, İbrahim, "Türkiye'de Genç İşsizliği, Eğitim ve Büyüme İlişkisi (1988-2008)", (Tebliğ, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008, İzmir, Türkiye).
Barro, Robert J., "Economic Growth in a Cross Section of Countries", The Quarterly Journal of Economics, Vol. 106, No. 2, 1991, ss. 407-443.
Barro, Robert J. and Sala-i-Martin, Xavier, Economic Growth, (London: The MIT Press, 1995).
Becker, Gary S., Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis with Special Reference to Education, (Chicago: The University of Chicago Press, 1993).
Beşkaya, Ahmet, Savaş, Bilal ve Şamiloğlu, Famil, "The Impact of Education on Economic Growth in Turkey", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 3, 2010, ss. 43-62.
Bils, Mark and Klenow, Peter J., "Does Schooling Cause Growth?", The American Economic Review, Vol. 90, No. 5, 2000, ss. 1160-1183.
Bocutoğlu, Ersan, Makro İktisat: Teoriler ve Politikalar, (Trabzon: Murathan Yayı- nevi, 2011).
Çakmak, Erol ve Gümüş, Sevda, "Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyü- me: Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002)", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 60, Sayı: 1, 2005, ss. 59-72.
Çalışkan, Şadan, "Eğitimin Getirisi (Uşak İli Örneği)", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı:2, 2007, ss. 235- 252.
Çalışkan, Şadan ve Mızırak, Zekeriya, "Çalışan Bayanların Eğitim-Gelir Düzeyleri ve Sosyal Yaşam Üzerindeki Etkileri" (Tebliğ, Beşinci Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Calalabat-Kırgızistan, 2007), ss. 377-384.
Dahlin, Brian G., "The Impact of Education on Economic Growth: Theory, Findings and Policy Implications", Duke University Working Paper, 2002.
Demir Şeker, Sırma, Türkiye'nin İnsani Gelişme Endeksi ve Endeks Sıralamasının Analizi, (Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2011).
Doğrul, Naci, "Gelir Seviyeleri Farklı İllerde Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 23, 2009, ss. 259-267.
Dolado, Juan José, Jenkinson, Tim and Sosvilla-Rivero, Simón, "Cointegration and Unit Roots", Journal of Economic Surveys, Vol. 4, No.3, 1990, ss. 250-273.
Dolado, Juan José, Gonzalo, Jesús and Marmol, Francesc, "Cointegration", http:// www.eco.uc3m.es/~jgonzalo/cointegration.pdf (Erişim Tarihi: 27 Ağustos 2012).
Eliasson, Gunnar "Education, Competence and Economic Growth" in Rita Asplund, (ed.) Human Capital Creation in an Economic Perspective, (Helsinki: ETLA).
Ergen, Hüseyin, "Türkiye'de Eğitimin Ekonomik Büyümeye Katkısı", Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 10, Sayı: 35, 1999, ss. 21-56.
Genç, Murat Can, Değer, Mustafa Kemal ve Berber, Metin, "Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik Analizi", (Tebliğ, 7. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Yalova), ss. 53-65.
Griliches, Zvi, "Education, Human Capital, and Growth: A Personal Perspective", Journal of Labor Economics, Vol. 15, No. 1, 1997, ss. 330-344.
Gümüş, Sevda, Beşeri Sermaye ve Ekonomik Kalkınma: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002), (İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı, 2005).
Hanushek, Eric A. and Kim, Dongwook, "Schooling, Labor Force Quality, and Economic Growth", NBER Working Paper Series, (Working Paper: 5399, 1995).
Hirsch, Carina and Sulis, Giovanni, "Schooling, Production Structure and Growth: An Empirical Analysis on Italian Regions" Cagliari Intangible Assets and Regional Economic Growth, (Working Paper: 18, 2009).
Kar, Muhsin ve Ağır, Hüseyin, "Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi", (Tebliğ, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 17- 18 Mayıs 2003, Kocaeli Üniversitesi, Derbent-İzmit).
Kaya, Ayten Ayşen, "İçsel Büyüme Kuramları" içinde Erol Kutlu (der.), İktisadi Kalkınma ve Büyüme, (Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayın No. 1575, 2004, ss. 291-307.
Kaynak, Tuğray vd., İnsan Kaynakları Yönetimi, (İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, 2000).
Krueger, Alan B. and Lindahl, Mikael, "Education for Growth in Sweden and the World", Princeton University Industrial Relations Section, (Working Paper: 41.1, 1998).
Kungl Vetenskapsakademıen, "Time-series Econometrics: Cointegration and Autoregressive Conditional Heteroskedasticity", 2003, s. 5.
Libanio, Gilberto A., "Unit Roots in Macroeconomic Time Series: Theory, Implications, and Evidence", Nova Economia Belo Horizonte, Vol. 15, No. 3, 2005, ss. 145-176.
Loening, Josef, Rao, B. Bhaskara and Singh, Rup, "Effects of Education on Economic Growth: Evidence from Guatemala", University Library of Munich, (MPRA Paper No: 25105, 2010).
Mankiw, N. Gregory, Macroeconomics, (New York: Worth Publishers, 2000).
McMahon, Walter W., "Education and Growth in East Asia", Economics of Education Review, Vol. 17, No. 2, 1998, ss. 159-172.
Mincer, Jacob, "Education and Unemployment", NBER Working Papers Series, (Working Paper No: 3838, 1991).
Nasir, Zafar Muenn and Nazli, Hina, "Education and Earnings in Pakistan", Pakistan Institute of Development Economics, (No: 177, 2000).
Neri, Frank, "Schooling Quality and Economic Growth", University of Wollongong, (Working Paper: 01-06, 2001).
Obamuyi, Tomola M. and Olorunfemi, Sola, "Financial Reforms, Interest Rate Behaviour and Economic Growth in Nigeria", Journal of Applied Finance & Banking, Vol. 1, No .4, 2011, ss. 39-55.
Patrinos, Harry Anthony, "Returns to Education: The Gender Perspective" in Mercy Tembon and Lucia Fort, (ed.) Girl's Education in the 21st Century, (Washington, DC: World Bank, 2008), ss. 53-66.
Perron, Pierre and Vogelsang, Timothy J., "Nonstationarity and Level Shifts with an Application to Purchasing Power Parity", Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 10, No. 3, Jul. 1992, ss. 301-320.
Romer, David, Advanced Macroeconomics, (Boston: McGraw-Hill, 2006).
Rosenzweig, Mark R., Microeconomic Approaches to Development: Schooling, Learning, and Growth, (New Haven: Yale University Economic Growth Center, 2010).
Sarı, Ramazan, "Kazançlar ve Eğitim İlişkisi: İl Bazında Yeni Veri Tabanı ile Kanıt", ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 3-4, 2002, ss. 367-380.
Shupp, Franklin R., "Growth and Income Inequality in South Africa", Journal of Economic Dynamics and Control, Vol. 26, No. 910, 2002, ss. 1699-1720.
Sjö, Bo, "Testing for Unitroots and Cointegration", http://www.iei.liu.se/nek/ ekonometrisk-teori-7-5-hp-730a07/labbar/1.233753/dfdistab7b.pdf (Erişim Tarihi: 26 Aralık 2012).
Stock, James H., "Unit Roots, Structural Breaks and Trends", http://www2.econ. iastate.edu/faculty/bunzel/TTeach/pdf%20files%5C0204046.pdf (Erişim Tarihi: 27 Ağustos 2012).
Şimşek, Mevlüdiye, Beşeri Sermaye ve Beyin Göçü Kapsamında Türkiye: Karşılaş- tırmalı Bir Analiz, (Bursa: Ekin Kitabevi, 2006).
Şimşek, Muammer ve Kadılar, Cem, "Türkiye'de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt: 11, Sayı: 1, 2010, ss. 115-140.
T.C. Kalkınma Bakanlığı, http://www.dpt.gov.tr/Kalkinma.portal (Erişim Tarihi: 30 Ağustos 2012).
Taban, Sami ve Kar, Muhsin, "Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, 2006, ss. 159-181.
Taban, Sami, İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye. (Bursa: Ekin Basım Yayın Dağı- tım, 2010).
Tansel, Aysıt, "Türkiye'de Okullaşma Oranları ve Eğitimin Getirisi", Düşün Dergisi, Sayı: 14, 2009.
Telatar, Osman Murat ve Terzi, Harun, "Nüfus ve Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, 2010, ss. 197-214.
Tezcan, Mahmut, Eğitim Sosyolojisi, (Ankara: Zirve Ofset, 1992). TÜİK, www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 30 Ağustos 2012).
Türkmen, Fatih, "Eğitimin Ekonomik ve Sosyal Faydaları ve Türkiye'de EğitimEkonomik Büyüme İlişkisinin Araştırılması", (DPT Uzmanlık Tezleri 2655, 2002).
Uzay, Nisfet, Verimlilik ve Büyüme, (Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005).
Yaylalı, Muammer ve Lebe, Fuat, "Beşeri Sermaye İle İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi", Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: XXX, Sayı: I, 2011, ss. 23-51.
Yeldan, Erinç, İktisadi Büyüme veBölüşüm Teorileri, (Ankara: Efil Yayınevi, 2010).
Zivot, Eric and Wang, Jiahui, "Modelling Financial Time Series with S-PLUS", http://www.msi.co.jp/splus/products/addon/fm/fmman.pdf (ErişimTarihi: 23 Ağustos 2012).

APA	ÇALIŞKAN Ş, Karabacak M, MEÇİK O (2013). Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). , 29 - 48.
Chicago	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). (2013): 29 - 48.
MLA	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). , 2013, ss.29 - 48.
AMA	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). . 2013; 29 - 48.
Vancouver	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). . 2013; 29 - 48.
IEEE	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O "Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)." , ss.29 - 48, 2013.
ISNAD	ÇALIŞKAN, Şadan vd. "Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)". (2013), 29-48.

APA	ÇALIŞKAN Ş, Karabacak M, MEÇİK O (2013). Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 29 - 48.
Chicago	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi 11, no.21 (2013): 29 - 48.
MLA	ÇALIŞKAN Şadan,Karabacak Mustafa,MEÇİK OYTUN Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.11, no.21, 2013, ss.29 - 48.
AMA	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi. 2013; 11(21): 29 - 48.
Vancouver	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi. 2013; 11(21): 29 - 48.
IEEE	ÇALIŞKAN Ş,Karabacak M,MEÇİK O "Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)." Yönetim Bilimleri Dergisi, 11, ss.29 - 48, 2013.
ISNAD	ÇALIŞKAN, Şadan vd. "Türkiye'de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)". Yönetim Bilimleri Dergisi 11/21 (2013), 29-48.