Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış
Yıl: 2017 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 193 - 215 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış
Öz: İnsan düşüncesi, varlık ve bilgi felsefesi üzerine kuruludur. Varlık, bilginin zorunlu şartı olduğundan varlığı olmayanın bilgisi de yoktur. Müslüman kelamcılar, varlığı şâhid ve gâib şeklinde ikiye ayırır. Kelâm'da şâhidin bilgisi, reel idrake dayalı insânî bilgi iken; gâibin bilgisi rasyonel idrake dayalı ilâhî bilgi olarak tanımlanır. İnsânî bilgi, fizik kurallarına bağlı olduğundan mantıken anlaşılabilirdir. Ancak bu kurallardan bağımsız olduğu düşünüldüğü için ilâhî bilgi birtakım açmazlara sahiptir. Bunlardan en önemlisi, ilâhî bilginin ezelî kabul edilmesine bağlı olarak varlıktan önceki imkân ve sınırlarıyla ilgili olandır. Bu çalışmada varlıktan önce ilâhî bilginin niteliğine ilişkin Müslüman kültüründeki temel çözümlemeler analiz edilerek ilâhi bilginin değeri ve nasıl anlaşılması gerektiğine dair çıkarımlarda bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: A Critical Look to The Divine Knowledge Understanding of Classical Kalâm
Öz: Human thought is based on philosophy of existence and knowledge. Being is the compulsory condition of knowledge, so there is no knowledge for non-existent. Muslim theologians categorize the being into two: witness and unseen. Knowledge of unseen is defined as divine knowledge based on rational knowledge whereas knowledge of witness in the Kalam is human knowledge based on real reason. Since human knowledge depends on the laws of physics, it is understandable. But, divine knowledge has got some problems as it is considered independent of the laws of physics. The most important among those is the one related to the facilities and limitations before the presence depending on the consideration of divine knowledge as eternal. In this paper, some inferences have been made related to the value of the divine knowledge and how it should be understood by analyzing basic analysis in Muslim culture related to the nature of divine knowledge before existence.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdulbâkî, F. (ts). el-Mu'cemu'l-Müfehres li'l Elfâzı'l-Kur'âni'l-Kerîm. Kâhire: Dâru'lHadîs.
- Aslan, A. (2000). Kur'an'da Vahiy. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
- Atay, H. (2001). İbn Sina'da Varlık Nazariyesi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Atılgan, Y.K. (2013). İslam Düşüncesinde İlmin Kaynağı, İmkanı ve Sınırları. Muş Alparslan Ünıversıtesı Sosyal Bılımler Dergisi, 1(2), 195-214.
- Bağdâdî, M. (1928). Usûlu'd-Dîn. Thk. Dâru'l-Funûn. İstanbul: Devlet Matbaası.
- Bâkillânî, T. (1987). Kitabu't-Temhîdi'l-Evâil ve Telhîsi'd-Delâil. Thk. İmadüddin Ahmed Haydar. Beyrut: Müessesetü'l-Kütübü's-Sekafiyye.
- Coşkun, İ. (2016). Fahreddîn Er-Razî'ye Göre Nazarî ve İstidlâli Bilgi Üzerinden Kelam Karşıtlığı Yapan "Haşvîyye"nin Tutarsızlığı. İslami Araştırmalar Dergisi. 27(3), 251- 73.
- Cürcânî, Ş. (1985). Kitâbu't-Ta'rîfât. Beyrût: Mektebetu Lübnân.
- Cürcânî, Ş. (2015). Şerhu'l-Mevâkıf. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Cüveynî, M. (1950). Kitâbu'l İrşâd. Thk. Muhammed Yusuf Mûsa&Alî Abdulmunîm Abdulhamîd. Bağdat: el-Mektebu'l-Hancî.
- Çağlayan, H. (2014). Rasyonalizm Bağlamında Dilbilim ve Din Dili İlişkisi. Ekev Akademi Dergisi, 18(58), 41-58.
- Çelik, İ. (1998). Kur'an'da İlahi Zat ve Sıfat İlişkisi. Uludağ Ünıversıtesı İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 135-152.
- Düzgün, Ş.A. (2008). Varlık ve Bilgi. Ankara: Beyaz Kule.
- Ebu Hanife, N.S. (2011). el-Fıkhu'l-Ekber. Çev. Mustafa Öz. İstanbul: MÜİFV Yayınları.
- Elmalılı, H.Y. (1979). Hak Dini Kur'an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat.
- Eşarî, İ. (1950). Makâlâtu'l İslamiyyîn ve Ihtılâfû'l-Musallîn. Thk. Muhammed Muhyiddîn Abdulhamîd. Kahire: Mektebetu'n-Nehdati'l-Mısrıyye.
- Eşarî, İ. (1955). el-Luma' fi'r-Reddi alâ Ehli'z-Zeyği ve'l-Bid'a. Thk. Hammude Garâbe. Kahire.
- Eşarî, İ. (ts). el-İbâne an Usûli'd Diyane. Beyrut: Dâr İbn Zeydûn.
- Gazzâlî, (1994). el-İktisad fi'l-İ'tikad. Nşr. Muvaffık Fevzî el-Cebr. Dımeşk: el-Hikme.
- Gündoğar, H. (2014). Kur'an'da İlahi Bilgi. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(10), 7-25.
- İbn Manzûr, M. (ts). Lisânu'l Arab. Nşr. Abdullah Ali el-Kebîr&Muhammed Ahmed Hasebullah&Haşim Muhammed Şazili. Kahire: Dâru'l-Maârif.
- İsfehânî, F.R. (ts). Müfredât Elfâzi'l Kur'ân. Thk. Muhammed Seyyid Keylânî. Beyrût: Dâru'l-Ma'rife.
- Kadı Abdulcebbâr, A. (2013). Şerhu'l-Usûli'l-Hamse. Çev. İlyas Çelebi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
- Kadı Abdulcebbâr, A. (tsa). el-Muğnî fî Ebvâbi't Tevhîd ve'l Adl. Thk. İbrâhim Madkûr.
- Kadı Abdulcebbâr, A. (tsb). Tenzîhu'l-Kur'ân ani'l-Metâin, Beyrut: Dâru'n-Nahdati'lHadîsiyye.
| APA | CAGLAYAN H (2017). Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. , 193 - 215. |
| Chicago | CAGLAYAN Harun Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. (2017): 193 - 215. |
| MLA | CAGLAYAN Harun Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. , 2017, ss.193 - 215. |
| AMA | CAGLAYAN H Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. . 2017; 193 - 215. |
| Vancouver | CAGLAYAN H Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. . 2017; 193 - 215. |
| IEEE | CAGLAYAN H "Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış." , ss.193 - 215, 2017. |
| ISNAD | CAGLAYAN, Harun. "Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış". (2017), 193-215. |
| APA | CAGLAYAN H (2017). Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 193 - 215. |
| Chicago | CAGLAYAN Harun Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5, no.1 (2017): 193 - 215. |
| MLA | CAGLAYAN Harun Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.5, no.1, 2017, ss.193 - 215. |
| AMA | CAGLAYAN H Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 5(1): 193 - 215. |
| Vancouver | CAGLAYAN H Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 5(1): 193 - 215. |
| IEEE | CAGLAYAN H "Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış." Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, ss.193 - 215, 2017. |
| ISNAD | CAGLAYAN, Harun. "Klasik Kelâmın İlâhî Bilgi Anlayışına Eleştirel Bir Bakış". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5/1 (2017), 193-215. |
