Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması

SÖKMEN, Atalay; ÖZÇELİK, Semra; ATAŞ, AHMET DURAN

Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması

Ahmet Duran ATAŞ, (Sivas Belediyesi Çevre Gıda ve Tıbbi Tahlil Laboratuvarı, Sivas, Türkiye)

Semra ÖZÇELİK, (Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Atalay SÖKMEN (Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Türkiye Parazitoloji Dergisi

2 0

Yıl: 2003 Cilt: 27 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 170 - 175 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması

Öz:

Bu araştırmada, in vitro koşullarda 30 bitki ekstrakümn antileishmanial aktivitesi araştırılmış olup, Şanlıurfa ve Adana yörelerinden elde edilen 8 farklı Leishmania tropica susu kullanılmıştır. Bitki ekstraktlannın L. tropica promastigotlan üzerine 4. gün sonunda olan inhibitor etkilerinin araştırıldığı çalışmamızda, promastigot proliferasyon düzeyi hemositometri yöntemiyle sayılmıştır. Bitki ekstraklarının L. tropica suşlanna olan aktivitelerinde önemli bir fark bulunamamıştır. Sivas yöresinden toplanmış 26 bitkiden elde edilen 30 metil alkol ekstraktı, 8 farklı L. tropica susuna karşı çalışılmıştır. Çalıştığımız bitki ekstraktlan ile aynı konsantrasyondaki 5 değerli antimon (Glucantime®) deneylerinin sonucunda, Glucantime®'in ICso değeri 2 mg/ml olarak saptanmıştır. Araştırmamızda en etkili türler sırası ile, Allium scorodoprasum ssp, rotundum -yaprak ve çiçekleri (IC5O O, l mg/ml), A. nevsehirense -soğanı (ICs0 O, 3 mg/ml), Tanacetum balsamita ssp. balsamita -toprak üstü kısımlan (ICso 0,4 mg/ml), Tanacetum parthenium -çiçekleri (ICso 0,4 mg/ml), Pimpinella anicetum -toprak üstü kısımlan (ICso 0,4 mg/ml), Tanacetum densum ssp. amanı -toprak üstü kısımlan (ICso 0,4 mg/ml), Origanum acutidens -toprak üstü tasımlan (ICso O, 4 mg/ml), Thymus pectinatus var. pectinatus -toprak üstü kısımlan (IC5O O, 5 mg/ml), Tanacetum densum ssp. sivasicum - çiçekleri (ICso 0,7 mg/ml), Tanacetum parthenium -yaprak ve dallan (IC5O 0,7 mg/ml), A. sivasicum -soğanı (IC5O 0,9 mg/ml), Salvia ruselli -toprak üstü tasımlan (IC5O O, 9 mg/ml), A. nevsehirense -toprak üstü kısımlan (IC50 l mg/ml), A. sivasicum -toprak üstü kısımlan (IC5o l mg/ml), Salvia cryptantha -toprak üstü tasımlan (IC5O l mg/ml), A. dictyoprasum -toprak üstü tasımlan (ICso 2 mg/ml) olarak bulunmuştur. Glucantime®'le kıyaslandığında antileishmanial akü'vite saptanamayanlar ise, SaMa virgata, Achillea teretifotia, Salvia candidissima, Helichrysum chionophylum, Helichrysum arenarum ssp. aucheri, Helichrysum chionophylum, Astragalus densifolius, Helichrysum plicatum ssp. plicatum, Pelargonium endlicherianum, Astragalus melanophourius, Thymus sipyleus ssp. sipyleus, Helichrysum noeanum, T. sipyleus ssp. rosulens, Salvia syriaca saptanmıştır

Anahtar Kelime: Antiparaziter ajanlar Bitki ekstreleri Terapötikler Şark çıbanı, kutanöz Leishmania tropica

Konular: Biyoloji

In vitro evaluation of the anti-leishmanial activity against Leishmania tropica promastigotes of some endemic and non-endemic plants (Extracts) in the Sivas region

Öz:

The present work was designed to study the in vitro susceptibility of 30 plant extracts in order to determine more effective alternatives to anti-leishmanial drugs that are currently being used for treatment. Eight different L. tropica strains were used in this study and they were collected from the region of Adana and Şanlıurfa. The inhibitor effects of plant extracts on proliferation of L. tropica promastigotes on fourth day were evaluated using the haemocytometer technique. There was no significant difference in the effect of plant extracts on the activities of L. tropica strains. The effect of thirty methyl alcohol extracts obtained from 26 different plants harvested in the region of Sivas on 8 different L. tropica strains was studied. The value of glucantime® ICso was found to be 2 mg/ml when it was compared to the same concentration of plant extracts. In this study, 26 plants from 6 different families were studied and the most effective strains were found to be as follows: Allium scorodoprasum ssp. rotundum (IC50 O, 1 mg/ml), Allium nevsehirense -bulb (IC5o O, 3 mg/ml), Tanacetum balsamita ssp. balsamita (ICso O, 4 mg/ml), Tanacetum parthenium -flowers (IC50 O, 4 mg/ml), Pimpinella anicetum (IC50 O, 4 mg/ml), Tanacetum densum ssp. amani (ICso O, 4 mg/ml), Origanum acutidens (IC5o O, 4 mg/ml), Thymus pectinatus var. pectinatus (ICso O, 5 mg/ml), Tanacetum densum ssp. sivasicum (IC50 O, 7 mg/ml), Tanacetum parthenium -aqueous and chloroform parts (ICso O, 7 mg/ml), Allium sivasicum -bulb (ICso O, 9 mg/ml), Salvia ruselli (ICso O, 9 mg/ml), A. nevsehirense -aerial (ICso 1 mg/ml), A. sivasicum -aerial (ICso 1 mg/ml), Salvia cryptantha (ICso 1 mg/ml), and Allium dictyoprasum (IC50 2 mg/ml). The plants that did not show anti-leishmanial activity in comparison to Glucantime® were as follows: Salvia virgata, Achillea teretifolia, Salvia candidissima, Helichrysum chionophylum, Helichrysum arenarum ssp. aucheri, Helichrysum chionophylum, Astragalus densifolius, Helichrysum plicatum ssp. plicatum, Pelargonium endlicherianum, Astragalus melanophourius, Thymus sipyleus ssp. sipyleus, Helichrysum noeanum, T. sipyleus ssp. rosulens, and Salvia syriaca.

Anahtar Kelime: Plant Extracts Therapeutics Leishmaniasis, Cutaneous Leishmania tropica Antiparasitic Agents

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Atıntaş K, 1995. Tıbbi Genel Parazitoloji ve Protozooloji Medical Network&Nobel ISBN: 975-567-017-3, Ankara.
2. Altıntaş N, 1995. Leishmaniosis. Güneydoğu Anadolu Projesi'ni Tehdit Eden Parazit Hastalıkları. Özcel MA (Ed.), T. Parazitoloji Derneği Yay. Ege Üniv. Bas., İzmir, s.97-131.
3. Araujo CAC, Alegrio LV, Leon LL, 1998. Antileishmanial activity of compounds extracted and characterized from Centrolobium sclerophyllum, Phytochem, 49(3):751-754.
4. Balcıoğlu İC, Özbel Y, Özensoy S, Özbilgin A, 2001. Farklı zamanlarda izole edilen Leishmania tropica suşlarının virulansı üzerine denemeler. T Parazitol Derg, 25(2): 123-127.
5. Barata LE, Santos LS, Ferri PH, Phillipson JD, Paine A, Croft SL, 2000. Anti-leishmanial activity of neolignans from Virola species and synthetic analogues. Phytochem, 55(6):589-595.
6. Beaver PC, Jung RC, Cupp EW, 1984. Clinical Parasitology. 9th Edition. Lee&Febiger, Philadelphia.
7. Berman JD, 1997. Human Leishmaniasis: Clinical, Diagnostic, and Chemotherapeutic Developments in the Last 10 Years. Clin Infect Dis, 24:684-703.
8. Berman JD, 1998. Chemotherapy for Leishmaniasis: Biochemical Mechanisms. Clinical Efficacy, and Future Strategies. Rev Infect Dis, 10(3):560-586.
9. Camacho MDR, Kirby GC, Warhurst DC, Croft SL, Phillipson JD, 2000. Oxoaporphine alkoloids and quinones from Stephania dinklagei and evaluation of their antiprotozoal activities. Planta Medica, 66:478-480.
10. Chen M, Christensen SB, Blom J, Lemmich E, Nadelmann L, Fich K, Theander TG, Kharazmi A, 1993.Licochalcone A, a novel antiparasitic agent with potent activity against human pathogenic protozoan species of Leishmania. Antimic. Agents Chemother, 37(12):2550-2556.
11. Daldal N, Özbel Y, 1997. Phlebotomus ssp., vektörlükleri ve kontrolü. Parazitolojide Artropod Hastalıkları & Vektörler.. Özcel MA, Daldal N (Eds.), T Parazitoloji Derneği Yay. No: 13, Ege Ünv. Bas., İzmir.
12. Delorenzi JC, Attias M, Gattass CR, Andrade M, Rezende C, Pinto AC, Henriques AT, Bou-Habib DC, Saraiva EMB,2001. Antileishmanial activity of an indole alkoloid from Peschiera australis. Antimicroh Agent Chemother, 45(5): 1349-1354.
13. Doğan F, 1981. Leishmania enfeksiyonlarının epidemiyolojisi, Leyişmaniya'ların rezervuar ve vektörleri. Yaşarol Ş (Ed.), Leishmaniasis (Kala Azar ve Şark Çıbanı). 2. Ulusal Par. Kong.(3-5 Haz. 1981, Ank ). T Parazitoloji Derneği Yay. No: 2, Ege Ünv. Matb., İzmir, s.25-50.
14. Fournet A, Barrios AA, Munoz V, 1994. Leishmanicidal and trypanocidal activities of Bolivian medicinal plants. J Ethnopharm, 41:19-37.
15. Fournet A, Angelo A, Munoz V, Roblot F, Hocquemiller R, Cave A, 1992. Biological and chemical studies of Pera benensis, a Bolivian plant used in folk medicine as a treatment of cutaneous leishmaniasis. J Ethnophurm, 37:159-164.
16. Fournet A, Munoz V, Roblot F, Hocquemiller R, Cave A, Gantier JC, 1993. Antiprotozoal activity of dehydrozaluzanin C, a sesquiterpene lacton isolated from Munnozia maronii (Asteraceae). Phytother Res, 7:111-115.
17. Hatimi S, Boudouma M, Bichichi M, Chaib N, Idrissi NG, 2001. In vitro evaluation of antileishmania activity of Artemisia herba alba. Asso Bull Soc Pathol Exot, 94( 1 ):29-31.
18. Hocquemiller R, CortesD, Arango GJ, Myint SH, Cave A, Angelo A, Munoz V, Fournet A, 1991. Isolement et synthese de L'espintanol, nouveau monoterpene antiparasitaire. J Nat Prod, 54(2):445-452.
19. Kuman A, Altıntaş N, 1996. Protozoon Hastalıkları. Ege Ünv. Bas., İzmir.
20. Moreira ES, Petrillo-Peixoto ML, 1991. In vitro Activity of Meglumine Antimoniate, a Pentavalent Antimonial Drug, on Leishmania Promastigotes. Braz J Med Biol Res, 24(5):459-469.
21. Munoz V, Moretti C, Sauvanin M, Caron C, Porzel A, Massiot G, Richard B, Le Men-Olivier L, 1994. Isolation of bis-indole alkoloids with antileishmania] and antibacterial activities from Peschiera van heurkii (syn. Tabernaemontana van heurkii). Planta Med, 60:455-459.
22. Oketch-Rabah HA, Christensen SB, Frydenvang K, Dossaji SF, Theander TG, Cornett C, Watkins WM, Kharazmi A, Lemmch E, 1998. Antiprotozoal Properties of 16, 17-Dihydrobrachycalyxolide from Vernonia brachycalyx. Planta Med, 64(6):559-562.
23. Özcel MA, Altıntaş N, 1997. Parazit Hastalıklarında Tanı. T Parazitoloji Derneği Yay. No: 15, Ege Ünv. Bas., İzmir.
24. Sahpaz S, Bories C, Loiseau PM, Cortes D, Hocquemiller R, Laurens A, Cave A, 1994._Cytotoxic and antiparasitic activity from Annona senegalensis seeds. Planta Med, 60:538-540.
25. Saygı G, 1998. Temel Tıbbi Parazitoloji. Esnaf Ofset Matb., Sivas.
26. Sökmen A, Jones BM, Ertürk M, 1999. The in vitro antibacteriyal activity of Turkish medicinal plants. J Ethnopharm., 67:79-86.
27. Unat EK, Yücel A, Altaş K, Samastı M, 1995. Unat 'ın Tıp Parazitolojisi. 5. Baskı. Cerrahpaşa Tıp Fak. Yay. No: 15, İstanbul.
28. Wright CW, Phillipson JD, 1990. Natural products and the development of selective antiprotozoal drugs. Phytother Res, 4(4): 127-139.

APA	ATAŞ A, ÖZÇELİK S, SÖKMEN A (2003). Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. , 170 - 175.
Chicago	ATAŞ AHMET DURAN,ÖZÇELİK Semra,SÖKMEN Atalay Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. (2003): 170 - 175.
MLA	ATAŞ AHMET DURAN,ÖZÇELİK Semra,SÖKMEN Atalay Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. , 2003, ss.170 - 175.
AMA	ATAŞ A,ÖZÇELİK S,SÖKMEN A Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. . 2003; 170 - 175.
Vancouver	ATAŞ A,ÖZÇELİK S,SÖKMEN A Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. . 2003; 170 - 175.
IEEE	ATAŞ A,ÖZÇELİK S,SÖKMEN A "Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması." , ss.170 - 175, 2003.
ISNAD	ATAŞ, AHMET DURAN vd. "Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması". (2003), 170-175.

APA	ATAŞ A, ÖZÇELİK S, SÖKMEN A (2003). Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 27(3), 170 - 175.
Chicago	ATAŞ AHMET DURAN,ÖZÇELİK Semra,SÖKMEN Atalay Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. Türkiye Parazitoloji Dergisi 27, no.3 (2003): 170 - 175.
MLA	ATAŞ AHMET DURAN,ÖZÇELİK Semra,SÖKMEN Atalay Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. Türkiye Parazitoloji Dergisi, vol.27, no.3, 2003, ss.170 - 175.
AMA	ATAŞ A,ÖZÇELİK S,SÖKMEN A Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2003; 27(3): 170 - 175.
Vancouver	ATAŞ A,ÖZÇELİK S,SÖKMEN A Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2003; 27(3): 170 - 175.
IEEE	ATAŞ A,ÖZÇELİK S,SÖKMEN A "Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması." Türkiye Parazitoloji Dergisi, 27, ss.170 - 175, 2003.
ISNAD	ATAŞ, AHMET DURAN vd. "Deri Leishmaniosisi etkenleri üzerine, Sivas yöresinde endemik ve endemik olmayan bitkilerin (Özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması". Türkiye Parazitoloji Dergisi 27/3 (2003), 170-175.