Yıl: 2014 Cilt: 0 Sayı: 32 Sayfa Aralığı: 86 - 113 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, Doğrudan Öğretim Modeli'nin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmada yöntem olarak ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçesindeki bir devlet ilkokulunda iki farklı sınıfta öğrenim gören 49 dördüncü sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen "Okuduğunu Anlama Testi", "Ana Fikir Değerlendirme Formu" ile "Özet Değerlendirme Formu" kullanılmıştır. Yarı deneysel desenin uygulama sürecinde deney grubundaki Türkçe derslerinde Doğrudan Öğretim Modeli'ne göre okuduğunu anlama becerilerinden metnin ana fikrini bulma ve metni özetleme öğretimi yapılmıştır. Deney grubunda yapılan uygulamalar araştırmacı tarafından yürütülerek toplam 14 haftada tamamlanmıştır. Deney grubundaki Türkçe dersi etkinliklerinin uygulanmasında derslerin her aşaması, Doğrudan Öğretim Modeli basamaklarına uygun olarak tasarlanmış ve uygulanmıştır. Araştırma sonucunda deney grubundaki öğrencilerin okuduğunu anlama, bilgilendirici ve hikâye edici metinlerde ana fikir bulma ve özetleme puanlarının yükseldiği anlaşılmıştır. Ayrıca deney ve kontrol gruplarının okuduğunu anlama, ana fikir bulma ve özetleme puanları arasında deney grubu lehine istatistikî bakımdan anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Eğitim, Özel

The Effect of Direct Instruction Model on Reading Comprehension Skills

Öz:
The purpose of the present study is to investigate the effect of Direct Teaching Model on the reading comprehension skill of fourth grade elementary school students. In the study, as a research model, pretestposttest control group semi-experimental design was employed. The study group consists of 49 fourth graders attending two different classes in a state school located in Keçiören province of Ankara. As data collection instruments, "Reading Comprehension Test", "Main Idea Evaluation Form" and "Summary Evaluation Form" developed by the researcher were used. During the application process of semi-experimental design, within the context of the Turkish Language courses, of the reading comprehension skills, finding the main idea instruction and summarizing the text instruction were given to the experimental group students in line with Direct Teaching Model. The activities conducted in the experimental group were completed within 14 weeks by the researchers. In the experimental group, in the implementation of Turkish lessons, each stage of the class was designed and conducted according to stages of Direct Teaching Model. At the end of the study, it was concluded that the experimental group students' scores of reading comprehension, finding the main idea in informative and narrative texts and summarizing improved. Moreover, significant differences were found between the experimental group students' scores of reading comprehension, finding the main idea and summarizing and those of the control group students in favor of the experimental group.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akay, A. A.(2004). İlköğretim 2. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin matematik problemlerini çözme başarılarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Akyol, H. (2007). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi.(6. Baskı) Ankara: Pegem Akademi
  • Alvermann, D.E., Phelps, S.F. (2005). Content reading and literacy. Boston: Pearson/ A And B Ateş,S., Akyol, H. (2013). Türkçe dersi öğrenme-öğretmen sürecinin anlama öğretimi açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 268-300.
  • Baker. L., Brown, A.L. (2002). Metacognitive skills and reading. P. D. Pearson (Edt.), Handbook Of Reading Research içinde (353-395) New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates
  • Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üst bilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerini okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 36(162)
  • Bean, T.W., Steenwyk, F. L. (1984). The effect of three forms of summarization instruction on sixth graders' summary writing and comprehension. Journal of Reading Behavior. XVI(4) http://jlr.sagepub.com/content/16/4/297 adresinden 20.02.2012 tarihinde indirilmiştir
  • Bozpolat, E. (2012). Türkçe dersinde birleştirilmiş işbirlikli okuma ve kompozisyon tekniği ile kullanılan hikâye haritası yönteminin öğrencilerde okuduğunu anlama becerisini geliştirmeye etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
  • Braxton, D.M. (2009). The effects of two summarization strategies using expository text on the reading comprehension and summary writing of fourth- and fifth-grade students ın an urban, title 1 school. Yayınlanmamış Doktora Tezi. University of Maryland. http://search.proquest.com/pqdtft/docview/304921456 adresinden 23.09.2012 tarihinde indirilmiştir.
  • Brown, A., Day, J. (1983). Macrorules For Summarizing Texts: The Development Of Expertise. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior. 22, 1- 14.
  • www.sciencedirect.com/science/article/pii adresinden 20.06.2013 tarihinde indirilmiştir. Bulut, P. (2013) İlköğretim beşinci sınıf öğrencileri ve öğretmenlerinin farklı metin türlerine göre kullandıkları özetleme stratejileri arasındaki benzerlikler ve farklılıkların belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Carnine, D.W., Silbert, J., Kame'enui E.J. , Tarver,S.G., Jungjohann K.(2006). Teaching struggling and at-risk readers a direct instruction approach. New Jersey: Pearson Education
  • Carnine, D.W., Silbert, J., Kame'enui E.J., Tarver,S.G.(2004). Direct instruction reading. New Jersey: Pearson Education
  • Collum, S. P. (2012). The impact of teacher attitudes and perceptions of direct instruction on student achievement in reading, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Liberty University.
  • Lynchburg. http://search.proquest.com/pqdtft adresinden 15.12.2012 tarihinde indirilmiştir.
  • Coşkun, S.(2011). Bilişsel farkındalık stratejilerine dayalı okuma eğitimi etkinliklerinin okuduğunu anlama becerilerini geliştirmeye etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Coyne, M.D., Zipoli, Jr.R.P., Chard, D.J., Faggella-Luby, M., Ruby, M.,Santoro, L.E. ,Baker, S. (2009). Direct instruction of comprehension: instructional examples from intervention research on listening and reading comprehension. Reading & Writing Quarterly:Overcoming Learning Difficulties, 25(2-3), 221-245.
  • www.tandfonline.com/loi/urwl20 adresinden 30.06.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Çayır, N. B.(2011). İlköğretim 4. sınıf Türkçe dersi öğretiminde çoklu zekâ uygulamalarının öğrencilerinin okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerileriyle ilişkili deneysel bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Çeçen, M.A. (2011). Yazma eğitimi açısından metin bilgisi. (2.Baskı) M. Özbay (Edt.) Yazma Eğitimi içinde (127-146) Ankara: Pegem Akademi
  • Erdem, C. (2012). Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının özetleme stratejilerini kullanım tercihleri ve metin dil bilimsel bir özetleme çalışması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(3), 36-52.
  • Friend, R.(1994) Effects Of Strategy Instruction And Self Monitoring On Summary Writing Of College Students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. City Universty of New York http://search.proquest.com/pqdtft adresinden 11.08.2011 tarihinde alınmıştır. Gelen, İ. (2004). Bilişsel farkındalık stratejilerinin Türkçe dersine ilişkin tutum, okuduğunu anlama ve kalıcılığa etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya
  • Graves, M.F., Juel, C.,Graves, B.B., Dewitz, P. (2011). Teaching reading in the 21st century (5. Baskı) Boston: Pearson Education.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınevi Hollingsworth, J., Ybarra, S. (2009). Explicit direct instruction. California: Corwin Press.
  • Hui, F.L.C. ve Hwee, N.C. K. (2013). Effectiveness of semantic cloze procedure to improve reading comprehension of weak readers in a primary school. Journal Of The American Academy Of Special Education Professionals (JAASEP), WINTER, 73-118.
  • http://repository.nie.edu.sg/jspui/bitstream adresinden 08.11.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Jitendra, A.K., Gajria, M.(2011). Reading comprehension instruction for students with learning disabilities. Focus On Exceptıonal Children. 43(8), 1-17 http://ehis.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer 08.09.2011 tarihinde adresinden alınmıştır.
  • Jitendra, A.K., Cole, C.L., Hoppes, M.K., Wilson, B. (1998). Effects of a direct ınstruction main idea summarization program and self-monitoring on reading comprehension of middle school students with learning disabilities. Reading & Writing Quarterly, 14, 379-396. www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/1057356980140403 adresinden 13.07.2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Karatay, H.,Okur, S. (2012). Öğretmen adaylarının öyküleyici ve bilgilendirici metinleri özetleme becerileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 399-420
  • www.jasstudies.com/Makaleler/936818363 adresinden 03.04.2013 tarihinde indirilmiştir. Karatay, H.(2007). İlköğretim Türkçe öğretmen adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kartal, E., Çağlar Özteke, H.(2010) İlköğretim Öğrencilerinin Okuduklarını Anlama ve Anlatma Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(1), 372-380
  • Kayhan, E.(2010). İlköğretim birinci kademe çocuklarında okuduğunu anlama ile sözcük bilgisi, görsel algı ve kısa süreli bellek arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kim, T., Axelrod, S.(2005). Direct instruction: An Educators' guide and a plea for action. The Behavior Analyst Today. 6(2). http://ehis.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer adresinden 20.07.2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Kozioff, M.A., Lanunziata, L., Cowardin, J., Bessellieu, F.B. (2001). Direct instruction: Its contributions to high school achievement. The High School Journal. 84(2) 54-71.
  • www.jstor.org/stable/40364405 adresinden 11.11.2012 tarihinde indirilmiştir. Madariagana, J.M., Martinez, E., Goni, E. (2010). Influence of the application of an ecological of an ecological direct instruction model on the level of reading comprehension. Revista Signos. 43(73) www.scielo.cl/pdf/signos/v43n73/a03.pdf adresinden 12.04.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Marchand-Martella, N.E., Martella, R.C., Ausdemore, K. (2005). An overview of direct instruction.http://home.blarg.net/~building adresinden 14.07.2011 tarihinde indirilmiştir.
  • MEB (2013). PISA 2012 ulusal ön raporu. pisa.meb.gov.tr adresinden 20.01.2014 tarihinde indirilmiştir.
  • Moore, D. W. (2011). Direct Instruction: Targeted Strategies For Student Success www.ngsp.com/Portal/Downloads/Moore adresinden 20.12.2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Moreillon, J.(2007). Collaborative strategies for teaching reading comprehension. Chicago: American Library Association.
  • Ness, M. (2011). Explicit reading comprehension instruction in elementary classrooms: Teacher use of reading comprehension strategies. Journal of Research in Childhood. Education, 25: 1, 98-117. http://dx.doi.org/10.1080/02568543.2010.531076 adresinden 16.03.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Obalı, B.(2009). Öğrencilerin fen ve teknoloji akademik başarısıyla Türkçe'de okuduğunu anlama ve matematik başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Oluk, S., Başöncül, N. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin üstbiliş okuma stratejilerini kullanma düzeyleri ile fen-teknoloji ve Türkçe ders başarıları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 183-194.
  • www.kefdergi.com/pdf/cilt17_no1/183.pdf adresinden 16. 08. 2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Palinscar, A.S., Brown, A. L.(1989). Instruction for self - regulated reading. Toward The Thinking Curriculum: Current Cognitive Research. 1989 Yearbook Of The Assocation For Supervision And Curriculum Development. L.B. Resnick-L.E. Klopfer (Edt.) içinde (19-39). U.S. Assocation For Supervision And Curriculum Development.
  • Paris, S.G., Stahl, S.A. (2007). Children's reading comprehension and assessment. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Pechous, D.J. (2012). Minimizing reading regression through a direct instruction summer reading program. Unpublished Doctoral Thesis. University of Nebraska.
  • http://search.proquest.com/pqdtft/docview adresinden 20.08.2012 tarihinde indirilmiştir. PIRLS 2001 Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi (2003). Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://egitek.meb.gov.tr adresinden 20.04.2010 tarihinde indirilmiştir.
  • Pilten. G. (2007). Ana fikir bulma stratejisi öğretiminin ana fikir bulma ve okuduğunu anlamaya etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Rosenshine, B.(2008). Five meanings of direct instruction. Center On Innovation & Improvement. www.formapex.com adresinden 22.06.2012 tarihinde indirilmiştir.
  • Rupley, W. H., Blair, T.R., Nichols, W. D.(2009) Effective Reading Instruction for Struggling Readers:The Role of Direct/Explicit Teaching. Reading &Writing Quarterly, 25(2), 125-138. www.tandfonline.com/loi/urwl20 adresinden 20.11.2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Rupley, W.H. (2009). Introduction to direct/explicit instruction in reading for the struggling reader: phonemic awareness, phonics, fluency, vocabulary and comprehension.
  • Reading&Writing Quarterly. 25, 119 - 124. www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080 adresinden 20.11.2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Rymarz, R.M. (2013). Direct instruction as a pedagogical tool in religious education. British Journal of Religious Education. 35(3). 326-341.
  • http://dx.doi.org/10.1080/01416200.2013 adresinden 30.07.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Salters, D.D. (2008). The effects of independent reading on the reading comprehension skills of sixth-grade students. Unpublished Doctoral Thesis. Phoenix University. Snel, M.J., Terwel, J., Aarnoutse, C.A.J., Van Leeuwe, J.F.J. (2012).
  • Effectiveness of guided co-construction versus direct ınstruction for beginning reading instruction. Educational Research And Evaluation: An International Journal on Theory and Practice, 18(4), 353-374. 30.07.2013 tarihinde www.tandfonline.com/loi/nere20 adresinden indirilmiştir.
  • Spörer, N., Brunstein, J.C., Kieschke, U. (2009). Improving students' reading comprehension skills: effects of strategy instruction and reciprocal teaching. Learning and Instruction 19, 272-286. www.elsevier.com/locate/learninstruc adresinden 02.06.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Stockard, J.(2010). Promoting reading achievement and countering the "fourth-grade slump": the impact of direct instruction on reading achievement in fifth grade. Journal of Education for Students Placed at Risk (JESPAR), 15(3), 218- 240.
  • www.informaworld.com adresinden 09.08.2010 tarihinde indirilmiştir. Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlilik ve geçerlilik. (1. Baskı) Ankara: Seçkin Kitabevi.
  • Thorne, C., Morla, K., Uccelli P., Nakano, T. Mauchi, B., Landeo, L., Vásquez, A., Huerta, R. (2013). Effects of a virtual platform in reading comprehension and vocabulary: An alternative to improve reading abilities in elementary school. Revista de Psicología 31 (1), 3-35. http://revistas.pucp.edu.pe/index.php/psicologia/article adresinden 20.09.2013 tarihinde indirilmiştir.
  • Tok, Ş., Kaya, F.(2007). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde bazı öğrenem stratejilerinin tutum ve okuduğunu anlamaya etkisi. Milli Eğitim Dergisi. 176, 8-16. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi adresinden 22.07. 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Watts, L.K. (2009). The impact of explicit. instruction on reading achievement. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Walden University.
  • http://search.proquest.com/pqdtft/docview adresinden 14.06.2011 tarihinde indirilmiştir. Yantır, N.(2011).İlköğretim 6.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • Yıldırım, K.(2010).İşbirlikli öğrenme yönteminin okumaya ilişkin bazı değişkenler üzerindeki etkisi ve yönteme ilişkin öğrenci-veli görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Turkish Studies, 8(4), 1461-1478.
  • Yılmaz, M. (2011). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama seviyeleri ile Türkçe, matematik, sosyal bilgiler ve fen ve teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29, 9-14.
  • http://sbe.dpu.edu.tr/dergi/29/2.pdf adresinden 12.06.2012 tarihinde alınmıştır.
  • Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 28-30 Eylül.
APA KUŞDEMİR Y, GÜNEŞ F (2014). Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. , 86 - 113.
Chicago KUŞDEMİR YASEMİN,GÜNEŞ FİRDEVS Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. (2014): 86 - 113.
MLA KUŞDEMİR YASEMİN,GÜNEŞ FİRDEVS Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. , 2014, ss.86 - 113.
AMA KUŞDEMİR Y,GÜNEŞ F Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. . 2014; 86 - 113.
Vancouver KUŞDEMİR Y,GÜNEŞ F Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. . 2014; 86 - 113.
IEEE KUŞDEMİR Y,GÜNEŞ F "Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi." , ss.86 - 113, 2014.
ISNAD KUŞDEMİR, YASEMİN - GÜNEŞ, FİRDEVS. "Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi". (2014), 86-113.
APA KUŞDEMİR Y, GÜNEŞ F (2014). Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(32), 86 - 113.
Chicago KUŞDEMİR YASEMİN,GÜNEŞ FİRDEVS Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.32 (2014): 86 - 113.
MLA KUŞDEMİR YASEMİN,GÜNEŞ FİRDEVS Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.32, 2014, ss.86 - 113.
AMA KUŞDEMİR Y,GÜNEŞ F Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 0(32): 86 - 113.
Vancouver KUŞDEMİR Y,GÜNEŞ F Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 0(32): 86 - 113.
IEEE KUŞDEMİR Y,GÜNEŞ F "Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.86 - 113, 2014.
ISNAD KUŞDEMİR, YASEMİN - GÜNEŞ, FİRDEVS. "Doğrudan Öğretim Modeli'nin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32 (2014), 86-113.