Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti

Aydın, Meryem

Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti

Meryem AYDIN (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ağrı, Türkiye)

Current Research in Social Sciences

52 3

Yıl: 2015 Cilt: 1 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 69 - 83 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti

Öz:

Osmanlı Devleti yazılı vesikaya saygı gösterme anlayış ve geleneğinin bir sonucu olarak çok zengin bir arşiv malzemesi biriktirmiştir. Bu arşiv malzemelerinden olan defterler, Osmanlı bürokrasisinde alınan kararların, hükme bağlanan konuların Divân ve Maliye kalemlerinde kaydedildiği serilerdir. Divân-ı Hümâyun görüşmeleri sonunda alınan kararların müsveddeleri temize çekilerek belirli adlarla, belirli defterlere, tarih sırasına göre özet olarak kaydedilmiştir. Divân-ı Hümâyun Sicilleri adı verilen bu defterler, ihtiva ettikleri çeşitli meselelere göre tasnife tabi tutulmuşlardır. Bu defter serilerinin en önemlilerinden biri de hiç şüphesiz Ahkâm Defterleridir. Bu çalışmaya konu olan 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterini kapsayan bu çalışma, 1281-1296/1864-1879 yılları arasında bölgede halledilemeyen meselelerin çözüme kavuşturulması için vatandaşların padişaha veya onun yetki vermiş olduğu kurumlara, kişilere başvurmaları sonucunda görüşülen meselelerle alakalı kayıtları ihtiva etmektedir. Bu kayıtların sağladığı veriler ışığında dönemin adalet anlayışının tespiti ve yargı mekanizmasının işlerliği açısından önemli bilgilerin gün yüzüne çıkarılması amaçlanmıştır. Öte yandan söz konusu kayıtlar Osmanlı tebaasının adli ve idari makamlar nezdinde hak arama çabalarını ve bu çabalara karşı ilgili makamların tavır ve yaklaşımını göstermesi açısından da ayrı bir öneme sahiptir

Anahtar Kelime:

The Council Organisation of the Ottoman Empire and the Historical Significance of Erzurum Province Ahkâm Registers Numbered 19, Dated 1281-1296/1864-1879

Öz:

The Ottoman State accumulated a very substantial archival material as a consequence of theunderstanding and tradition of respecting written documents. The registers that are from thesearchival materials are the series in which the decisions taken and the issues resolved in theOttoman bureaucracy were recorded in the Council and Finance private secretaries.A fair copy of the drafts of the decisions taken at the end of the Imperial Council meetings were made andsaved into certain registers as a summary according to date order. These registers named Divân-ı HümâyunSicilleri were classified by various matters that they contained. One of the important ones of these registers’series is undoubtedly Ahkam Registers. This study which includes Erzurum Province Ahkâm RegistersNumbered 19 contains the records concerning the issues addressed after the citizens applied to the padishahor the people and bodies authorized by him to solve the unresolved issues in the region between the years of1281-1296 / 1864-1879.In the light of the data provided from these records, it is aimed to determine the sense of justice in that periodand to reveal important information in terms of the functionality of jurisdiction mechanism. Besides, thegiven records are also important in the way of the Ottoman citizens’ effort to seeking a right in the presenceof judicial and administrative authorities and because they show the manner and approach of the relevantauthorities towards the effort.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyıldız, A. (2012). Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme. İstanbul: İletişim Yayınları.
Alkan, M. (2013). Osmanlı Devletinde Merkez Teşkilatı. T. Gündüz (Ed.), Osmanlı Teşkilat Tarihi El Kitabı. Ankara: Grafik Yayınları.
Aydın, M. (2015). 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Bab-ı Âsafi Divân-ı Hümâyun Sicilleri Ahkâm Defterleri, Erzurum Ahkâm Defteri (A. DVN. AHK. Er. D): 19.
Başbakanlık Osmanlı Arşiv Rehberi, (2000). İstanbul: Devlet Arşivi Genel Müdürlüğü Yayınları.
Cin, H. ve Akyılmaz, S. G. (2000). Tarihte Toplum ve Yönetim Olarak Feodalite ve Osmanlı Düzeni. Adana: Çağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
Çadırcı, M. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Ülke Yönetimi. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C.I. İstanbul: İletişim Yayınları.
Çadırcı, M. (2011). Tanzimat Sürecinde Türkiye: Anadolu Kentleri. Ankara: İmge Kitabevi.
Devellioğlu, F. (2001). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügât. Ankara: Aydın Kitabevi.
Dursun, K. (2015). 1 Numaralı Sivas Ahkâm Defterlerinde Yer Alan Vakıf Davalarının Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.

APA	Aydın M (2015). Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. , 69 - 83.
Chicago	Aydın Meryem Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. (2015): 69 - 83.
MLA	Aydın Meryem Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. , 2015, ss.69 - 83.
AMA	Aydın M Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. . 2015; 69 - 83.
Vancouver	Aydın M Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. . 2015; 69 - 83.
IEEE	Aydın M "Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti." , ss.69 - 83, 2015.
ISNAD	Aydın, Meryem. "Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti". (2015), 69-83.

APA	Aydın M (2015). Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. Current Research in Social Sciences, 1(3), 69 - 83.
Chicago	Aydın Meryem Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. Current Research in Social Sciences 1, no.3 (2015): 69 - 83.
MLA	Aydın Meryem Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. Current Research in Social Sciences, vol.1, no.3, 2015, ss.69 - 83.
AMA	Aydın M Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. Current Research in Social Sciences. 2015; 1(3): 69 - 83.
Vancouver	Aydın M Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti. Current Research in Social Sciences. 2015; 1(3): 69 - 83.
IEEE	Aydın M "Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti." Current Research in Social Sciences, 1, ss.69 - 83, 2015.
ISNAD	Aydın, Meryem. "Osmanlı Divan Teşkilatı ve 1281-1296/1864-1879 Tarihli 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterinin Tarihi Kıymeti". Current Research in Social Sciences 1/3 (2015), 69-83.