SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT)
Yıl: 2014 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 264 - 278 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT)
Öz: Süleyman-name ya da asıl adıyla Süleyman-name-i Kebir Firdevsi-i Rumi tarafından XV. yüzyılın ikinci yarısı ile XVI. yüzyılın ilk çeyreği arasında yazılmış, Hazret-i Süleyman hikayelerini bir araya getiren 81 ciltlik büyük külliyatın adıdır. Türk edebiyatında pek de eşine rastlanmayan Hazret-i Süleyman kıssaları, Firdevsi tarafından toplanıp bir takım eklemeler yapılarak epik bir anlatımla kaleme alınmıştır. Yurtdışında ve Türkiye'de pek çok yazması mevcut olan bu eserin dili genel olarak Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini yansıtmakla birlikte eserde yer yer Osmanlı Türkçesi döneminin özelliklerine de rastlamak mümkündür. Bu makalede, eserin 76. cildi üzerinde tespit edilen birtakım dil hususiyetleri anlatılmaya çalışılacaktır. Bu dil hususiyetlerine değinirken Eski Anadolu Türkçesi için genel bir görünüm arz eden özellikler konu dışı tutulmuş, onun yerine eserde göze çarpan, Eski Anadolu Türkçesinde görmeye alışık olmadığımız birtakım özellikler gösterilmiştir. Amaç, metnin Eski Türkçe döneminde görülen yapılara ve söz varlığına sahip olduğunu, sadece Türk edebiyatı tarihinde yazılan en derli toplu Süleyman-name olması yönüyle değil aynı zamanda dil özellikleri ile Türk dili tarihinde önemli bir yerde bulunduğunu göstermektir.
Anahtar Kelime: ON THE LANGUAGE OF SULEYMAN-NAME (VOLUME 76)
Öz: Suleyman-name or its exact name Suleyman-name-i Kebir was written by Firdevsi-i Rumi in between second half of the 15th century and second quarter of the 16th century, and it's the name of the 81 volumed oeuvre gathering Hazret-i Suleyman stories. Hazret-i Suleyman stories which is uncommon in Turkish literature, by command of Bayezid II, was collected by Firdevsi and was put down on paper epically by some addings. The language of this work which plenty of its manuscript are available in abroad and Turkey as well as generally reflects the features of Old Anatolian Turkish, in the work; partly, it's possible to find the features of Ottoman Turkish period. In this article, it's going to be explained some language characteristics found in the volume 76 of the work. While mentioning these language characteristics, the features indicating a general profile for the Old Anatolian Turkish are lefted aside, instead; some remarkable features that we are unaccustomed to see in Old Anatolian Turkish are indicated. The aim is to show that the text includes the structures and vocabulary seen in Old Turkish period, not only with the aspect of its being the most organized Suleyman-name written in Turkish Literature history but also it has an important place in Turkish Language history because of its language features.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARAT, R. Rahmeti (1947), Kutadgu Bilig I Metin, Gstanbul Milli Eğitim Basımevi, Gstanbul.
- ARAT, R. Rahmeti (1959), Kutadgu Bilig II Tercüme, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- AYDIN, Erhan (2012), Orhon Yazıtları, Kömen Yayınları, Konya.
- BAYRAKTAR, Sibel (2003), "Kutadgu Bilig"de Bulunma Hali Ekinin Fonksiyonları", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, C:I-II, S:42, s: 9-25.
- CAFEROĞLU, Ahmet (2011), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- CLAUSON, Gerard (2007), "Türkçede Sekizinci Yüzyıldan Önce Kullanılan Ekler", (Çev:Uluhan Özalan), Dil Araştırmaları Dergisi, C:1, S:1, s:185-196.
- Derleme Sözlüğü (1993), C:I-XII, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- Divanü Lügati"t-Türk (2006), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- ERASLAN, Kemal (2012), Eski Uygur Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- ERGGN, Muharrem (2011), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, Gstanbul.
- GÜLENSOY, Tuncer (2011), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- GÜLSEVGN, Gürer (2011), Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- HACIEMGNOĞLU, Necmettin (2008), Karahanlı Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- KarGılaGtırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I (1991), Kültür Bakanlığı Yayınları/1371, Ankara.
- OLGUN, Gbrahim&PARMAKSIZOĞLU, Gsmet (1980), Firdevsi-i Rumi, Kutb-name, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara.
- gEN, Serkan (2012), "Sık Sözcüğünün Kökeni Üzerine", Turkish Studies, Volume:7/4, s:513-517.
- gGMgEK, YaGar (2013), "Kan KaGanmak Deyimi Üzerine", Turkish Studies, Volume:8/1, s:2539-2546.
- gGMgEK, YaGar (2013), Firdevsi-i Rumi Süleyman-name-i Kebir (76. cilt) GiriG Ses Bilgisi Tenkitli Metin Sözlük, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Samsun.
- TAg, Gbrahim (2009), Süheyl ü Nev-bahar'da Eskicil Ögeler, Palet Yayınları, Konya.
- Tarama Sözlüğü (1995), C:I-VIII Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
- TEKGN, Talat (2003), Orhon Türkçesi Grameri, Türk Dilleri AraGtırmaları Dizisi:9, Gstanbul.
- TGMURTAg, F. Kadri (1994), Eski Türkiye Türkçesi, Enderun Yayınları, Gstanbul.
- Yeni Tarama Sözlüğü (1983), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- YILDIRIM, F., AYDIN, E., ALGMOV, R. (2013), Yenisey-Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig, Bilgesu Yayınları, Ankara.
- YILDIRIM, Kübra (2010), "+lAyIn Eki Üzerine", III. Uluslararası Öğrenci Kongresi, Gstanbul Kültür Üniversitesi (20-22 Eylül), III. Uluslararası Öğrenci Kongresi 2010 Bildiriler, 2. Cilt, Gstanbul 2011, s.1033-1039.
- http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/
| APA | Şimşek Y (2014). SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). , 264 - 278. |
| Chicago | Şimşek Yaşar SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). (2014): 264 - 278. |
| MLA | Şimşek Yaşar SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). , 2014, ss.264 - 278. |
| AMA | Şimşek Y SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). . 2014; 264 - 278. |
| Vancouver | Şimşek Y SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). . 2014; 264 - 278. |
| IEEE | Şimşek Y "SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT)." , ss.264 - 278, 2014. |
| ISNAD | Şimşek, Yaşar. "SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT)". (2014), 264-278. |
| APA | Şimşek Y (2014). SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 264 - 278. |
| Chicago | Şimşek Yaşar SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12, no.3 (2014): 264 - 278. |
| MLA | Şimşek Yaşar SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.12, no.3, 2014, ss.264 - 278. |
| AMA | Şimşek Y SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 12(3): 264 - 278. |
| Vancouver | Şimşek Y SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 12(3): 264 - 278. |
| IEEE | Şimşek Y "SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT)." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, ss.264 - 278, 2014. |
| ISNAD | Şimşek, Yaşar. "SÜLEYMAN-NAME'NİN DİLİ ÜZERİNE (76.CİLT)". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12/3 (2014), 264-278. |
