Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama

Sevda METİN, (Yüksek Lisans, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı,)
Serdar YAMAN, (Yüksek Lisans, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı,)
Turhan KORKMAZ (Yüksek Lisans, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı,)
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
31 9
Yıl: 2017 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 371 - 394 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama

Öz:
Bu çalışmada, Borsa İstanbul'da işlem gören 11 enerji firmasının finansal performansları TOPSIS ve MOORA çok kriterli karar verme yöntemleri ile analiz edilmiştir. Analiz kapsamında 11 enerji firmasının 2010-2015 dönemine ilişkin yıllık mali tabloları kullanılmıştır. İlk olarak, enerji firmalarının finansal oranları hesaplanmıştır. Sonrasında, finansal oranların kriter olarak kullanıldığı TOPSIS ve MOORA yöntemleri kullanılarak firmaların finansal performansları tek bir değere dönüştürülmüştür. Analiz sonucunda, firma finansal performanslarının uygulanan iki yönteme göre değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. TOPSIS ve MOORA yöntemleri kullanılarak 66 adet performans sıralaması hesaplanmıştır. Her iki yöntemde de, sadece üç firmanın performans sıralaması birbirine eşit çıkmıştır. Çalışmanın diğer bir bulgusu da, finansal performans sıralamalarında tüm yıllarda en iyi veya en kötü performansı sergileyen tek bir firmanın olmamasıdır
Anahtar Kelime:

Determination of the Financial Performance by TOPSIS and MOORA Methods: A Comparative Application on BIST Energy Companies

Öz:
In this study, the financial performances of 11 energy companies that are traded in Borsa Istanbul were analyzed by TOPSIS and MOORA multi criteria decision making methods. Within the scope of the analysis, the annual financial statements of 11 energy companies for the period 2010-2015 have been used. Firstly, the financial ratios of energy companies are calculated. After that, the financial performances of the companies have been transformed into a single value by using TOPSIS and MOORA methods where financial ratios are used as criteria. As a result of the analysis, it has been determined that the firm's financial performances vary according to two methods applied. 66 performance ranking were calculated using TOPSIS and MOORA methods. In both methods, the performance rankings of only three firms were equal. Another finding of the study is that, there is no single firm that shows the best or worst performance for all years
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkaya, Göktuğ C. (2004), “Finansal Rasyolar Yardımıyla Havayolları İşletmelerinin Performansının Değerlendirilmesi”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, S. 19, No:1, ss. 15-29.
  • Akdoğan, Nalan ve Tenker, Nejat (2007), Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, 12. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Akyüz, Yılmaz - Bozdoğan, Tunga - Hantekin, Emin (2011), “TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, S. 13, No: 1, ss. 73-92.
  • Aytekin, Sinan ve Sakarya, Şakir (2013), “BIST’deki Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının 2001 Ve 2008 Finansal Krizleri Çerçevesinde CAMELS Derecelendirme Sistemi İle Değerlendirilmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 13, No: 2, ss. 25-58.
  • Brauers, Willem K. M. ve Zavadskas, Edmundas K. (2006), “The MOORA Method and Its Application to Privatization in a Transition Economy”, Control and Cybernetics, Vol. 35, No: 2, ss. 445-469.
  • Brauers, Willem K. M. ve Zavadskas, Edmundas K. (2009), “Robustness of the Multi-objective MOORA Method with a Test for the Facilities Sector”, Technological And Economic Development of Economy, Vol. 2, ss. 352-375.
  • Brigham, Eugene F. ve Gapenski, Louis C. (1991). Financial Management: Theory and Practice, 6 th Edition, Dryden Press, Orlando.
  • Ceylan, Ali ve Korkmaz, Turhan (2010), İşletmelerde Finansal Yönetim, 11. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
  • Çabuk, Adem ve Lazol, İbrahim (2016), Mali Tablolar Analizi, 16. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
  • Dumanoğlu, Sezayi (2010), “İMKB'de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performanslarının TOPSİS Yöntemi İle Değerlendirilmesi”. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S. 29, No: 2, ss. 323-339.
  • Dumanoğlu, S. ve Ergül, Nuray (2010), “İMKB'de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S. 48, ss. 101-111.
  • Ege, İlhan - Topaloğlu, Emre E. - Özyamanoğlu Murat, (2013). “Finansal Performans ile Kurumsal Yönetim Notları Arasındaki İlişki: BİST üzerine bir uygulama”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), S. 5, No: 9, ss. 100-117.
  • Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, (1 Ekim 2016), “Dünya ve Ülkemiz Enerji ve Tabii Kaynaklar Görünümü”, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Enerji-veTabii-Kaynaklar-Gorunumleri (15.03.2017).
  • Feng, Cheng-Ming ve Wang, Rong-Tsu, (2000), “Performance Evaluation For Airlines Including the Consideration of Financial Ratios”, Journal of Air Transport Management, Vol. 6, No: 3, ss. 133-142.
  • Hwang, Ching-Lai, ve Yoon, Kwangsun, (1981), Multiple Attribute Decision Making Methods and Applications, Springer-Verlag, Berlin.
  • Jahanshahloo, G.R. - Hosseinzadeh Lofi, F. - Izadikhah, M. (2006), “Extension of the TOPSIS Method for Decision-making Proglems with Fuzzy Data”, Applied Mathematics and Computation, Vol. 181, ss. 1544-1551.
  • Kazan, Halim ve Ozdemir, Omer (2014), “Financial Performance Assessment of Large Conglomerates via TOPSIS and Critic Methods”, International Journal of Management and Sustainability, Vol. 3, No: 4, ss. 203-224.
  • Kıyıcı, Umut - Korkmaz, Turhan - Uygurtürk, Hasan (2016), ‘’Türkiye’deki Bireysel Emeklilik Yatırım Fonlarının TOPSIS, VIKOR ve MOORA Yöntemleri İle Karşılaştırmalı Performans Değerlendirmesi’’, Sosyal Bilimler Metinleri, S. 2, 1-16.
  • Mandic, Ksenija - Delibasic, Boris - Knezevic, Snezana - Benkovic, Sladjana (2014), “Analysis of the Financial Parameters of Serbian Banks through the Application of the Fuzzy AHP and TOPSIS Methods”, Economic Modelling, Vol. 43, ss. 30-37.
  • Mahmoodzadeh, S. - Shahrabi, J. - Pariazar, M. - Zaeri, M.S. (2007), “Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique”, International Journal of Social, Vol. 1, No: 6, ss. 324-329.
  • Opricovic, Serafim ve Tzeng, Gwo-Hshiung (2004), “Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, S. 156, ss. 445-455.
  • Ömürbek, Vesile ve Kınay, Bülent (2013), “Havayolu Taşımacılığı Sektöründe TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 18, No: 3, ss. 343-363.
  • Önay, Onur (2015), MOORA. Bahadır, F. Yıldırım ve Emrah, Önder (eds.). “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri”, (ss. 245-257), 2. Baskı, Dora Yayınevi, Bursa.
  • Özdemir, Muhlis (2015), TOPSIS. Bahadır, F. Yıldırım ve Emrah, Önder (eds.). “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri”, (ss. 133-153). 2. Baskı, Dora Yayınevi, Bursa.
  • Park, Jin H. - Park, Il Y. - Kwun, Young C. - Tan, Xuegong (2011), “Extension of the TOPSIS Method for Decision Making Problems under Intervalvalued Intuitionistic Fuzzy Environment”, Applied Mathematical Modelling, Vol. 35, ss. 2544-2556.
  • Sakarya, Şakir ve Akkuş, Hilmi T. (2015), “Finansal Performansın Ölçülmesinde Geleneksel Oranlar ile Nakit Akım Oranlarının Karşılaştırmalı Analizi: BİST Çimento Şirketleri Üzerine TOPSIS Yöntemi ile Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 17, No: 1, ss. 109-123.
  • Sakarya, Şakir ve Yıldırım, Hasan H. (2016), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Enerji Şirketlerinin Finansal Performansları İle Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Panel Veri Analizi İle Belirlenmesi”, Journal of Economics, Finance and Accounting, S. 3, No: 1, ss. 17-88.
  • Sakthivel, G. - Ilangkumaran, M. - Gaikwad, Aditya (2015), “A Hybrid Multicriteria Decision Modeling Approach for the Best Biodiesel Blend Selection Based on ANP-TOPSIS Analysis”, Ain Shams Engineering Journal, Vol. 6, ss. 239-256.
  • Şişman, Bilal ve Doğan, Mesut (2016), “Türk Bankalarının Finansal Performanslarının Bulanık AHP ve Bulanık MOORA Yöntemleri ile Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 23, No: 2, ss. 353-371.
  • Temizel, Fatih - Doğan, Hamza - Bayçelebi, Berfu E. (2016), “Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki İşletmelerin Finansal Performans Analizi”, Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi, S. 4, No: 2, ss. 185- 202.
  • Türkiye Petrolleri, (Mayıs, 2016), “Ham Petrol ve Doğal Gaz Raporu”, http://www.tpao.gov.tr/tp5/?tp=m&id=57 (15.03.2017).
  • Uygurtürk, Hasan ve Korkmaz, Turhan (2012), “Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, S. 7, No: 2, ss. 95-115.
  • Van Horne, James C. and Wachowicz Jr. John M. (2009), Fundamentals of Financial Management, 13 th Edition, Pearson Education, London.
  • Vatansever, Kemal ve Uluköy, Metin (2013), “Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemlerinin Bulanık AHP ve Bulanık MOORA Yöntemleri ile Seçimi: Üretim Sektöründe bir Uygulama”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, S. 11, No: 2, ss. 274-293.
  • Yükçü, Süleyman ve Kaplanoğlu, Emre (2015), “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Gözaltı Pazarı Şirketlerinin Finansal Performanslarının Belirlenmesi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, S. 17, No: 3, ss. 587-616.
APA metin s, YAMAN S, KORKMAZ T (2017). Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. , 371 - 394.
Chicago metin sevda,YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. (2017): 371 - 394.
MLA metin sevda,YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. , 2017, ss.371 - 394.
AMA metin s,YAMAN S,KORKMAZ T Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. . 2017; 371 - 394.
Vancouver metin s,YAMAN S,KORKMAZ T Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. . 2017; 371 - 394.
IEEE metin s,YAMAN S,KORKMAZ T "Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama." , ss.371 - 394, 2017.
ISNAD metin, sevda vd. "Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama". (2017), 371-394.
APA metin s, YAMAN S, KORKMAZ T (2017). Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 371 - 394.
Chicago metin sevda,YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14, no.2 (2017): 371 - 394.
MLA metin sevda,YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.14, no.2, 2017, ss.371 - 394.
AMA metin s,YAMAN S,KORKMAZ T Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 14(2): 371 - 394.
Vancouver metin s,YAMAN S,KORKMAZ T Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 14(2): 371 - 394.
IEEE metin s,YAMAN S,KORKMAZ T "Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, ss.371 - 394, 2017.
ISNAD metin, sevda vd. "Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14/2 (2017), 371-394.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 4:3

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları