Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma

Basım, H. Nejat; OCAK, METİN; Güler, Murat

Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma

Metin OCAK, (Kara Kuvvetleri Komutanlığı, metinocak@hotmail.com.tr)

Murat GÜLER, (Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü)

H. Nejat BASIM (Sorumlu Yazar, Başkent Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü,)

Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

10 2

Yıl: 2016 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 113 - 130 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma

Öz:

Çalışanların gelişimsel pozitif psikolojik durumunu ifade eden psikolojik sermaye, son yıllarda örgütsel araştırmalar tarafından üzerinde önemle durulan bir konu haline gelmiştir. Örgütler; arzulanan çıktılar sağlaması nedeniyle psikolojik sermayelerini geliştirmeye, kendilerine özgü hale getirmeye çalışmaktadırlar. Bu kapsamda araştırmanın amacı, örgütler için arzulanan çıktılar arasında olan çalışanların örgütsel bağlılık ve iş tatmini tutumları üzerine örgütsel psikolojik sermayenin alt boyutları olan umut, iyimserlik, öz yeterlilik ve psikolojik dayanıklılığın etkisinin test edilmesidir. Bu maksatla Bosna'da görev yapan 215 Bosnalı Öğretmenden anket tekniği ile elde edilen veriler yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda örgütsel psikolojik sermayenin sadece iyimserlik alt boyutunun iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerinde olumlu etkilerinin olduğu bulgusuna ulaşılmış ve sonuçlar literatür ışığında tartışılmıştır

Anahtar Kelime:

Konular: İş İletişim İşletme Psikoloji Davranış Bilimleri

The Effects of Psychological Capital on the Attitudes of Commitment and Satisfaction: A Research on Bosnian Teacher

Öz:

Psychological Capital, defined as individual’s developmental and positive psychological states, has become popular subject of organizational studies recently. Organizations have been working to improve their psychological capital and to make it unique since this helps them to produce desired outputs. In this respect, the purpose of this study is to test the effects of hope, optimism, selfefficacy and resilience sub dimensions of organizational physiological capital on the attitudes of organizational commitment and job satisfaction of the workers. The survey method was used with using a questionnaire. Data were collected from 215 Bosnian Teachers working in Bosnia and analyzed via structural equation modeling. Results of the analysis revealed that only optimism had positive effects on organizational commitment and job satisfaction. All these results were discussed in the light of the findings in the literature

Anahtar Kelime:

Konular: İş İletişim İşletme Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçay, V.H. (2011). Pozitif Psikolojik Sermayenin İş Tatmini ile İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi SBE İşletme (İktisat) Fakültesi.
Aljazeera Türk. (2015). Bosna-Hersek'in İşsiz Gençliği, http://www.aljazeera.com.tr (Erişim Tarihi: 15/04/2015).
Allen, N.J. ve Meyer, J.P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organizational, Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
Avey, J.B., Luthans F. ve Jensen S.M. (2009). Psychological Capital: A Positive Resource for Combating Employee Stress and Turnover, Human Resource Management, 48(5), 677-693.
Avey, J.B., Luthans, F., Smith, R.M. ve Palmer N.F. (2010). Impact of Positive Psychological Capital on Employee Well-Being Over Time, Journal of Occupational Health Psychology, 15(1), 17-28.
Aytekin, İ. ve Şaban, E. (2013). Yeni Kariyer Tutumları ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi ve Bu İlişkide Tükenmişliğin Rolü: Ampirik Bir Araştırma, 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Dumlupınar Üniversitesi, 30 Mayıs-1 Haziran 2013, Kütahya, 84-90.
Çetin, F. (2011). The Effects of the Organizational Psychological Capital on the Attitudes of Commitment and Satisfaction: A Public Sample in Turkey, European Journal of Social Sciences, 21(3), 373-380.
Çetin, F. ve Basım, H.N. (2011). Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü, “İŞ, GÜÇ” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3), 79-94.
Çetin, F. ve Basım, H.N. (2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması, Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
Derin, N. ve Demirel, E.T. (2012). Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılığı Zayıflatıcı Etkilerinin Malatya Merkezde Görev Yapan Hemşireler Üzerinde İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,17(2), 509-530.
Erkuş, A. ve Fındıklı, M. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318.
Garipağaoğlu, B.Ç. (2013). Examining Organizational Commitment of Private School Teachers, Journal of Educational and Instructional Studies In The World, 3(2), 22-28.
Gemlik, N., Şişman, F.A. ve Sığrı, Ü. (2010), The Relationship Between Burnout and Organizational Commitment Among Health Sector Staff in Turkey, Journal of Global Strategic Management, 8, 137-149.
Gohel, K. (2012). Psychological Capital as a Determinant of Employee Satisfaction, International Referred Research Journal, 3(36), 34-37.
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Hackman, R. ve Oldham, G.R. (1975). Development of the Job Diagnostic Survey, Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170.
Jaworski, B.J. ve Kohli, A.K. (1993). Market Orientation: Antecedents and Consequences, Journal of Marketing, 57, 53-70.
Kaçapor, S. ve Omersoftiç, A. (2010). İlkokul Öğretmenlerinin Eğitim Sürecinde Liderlik Rolleri, Dzemal Bijedic Üniversitesi, İnsan Bilimleri Fakültesi, Mostar.
Kaplan, M. ve Biçkes, M.D. (2013). Psikolojik Sermaye ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Analizi: Otel İşletmelerinde Yapılan Bir Araştırma, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(2), 233-242.
Kutanis, R.Ö. ve Oruç, E. (2014). Pozitif Örgütsel Davranış ve Pozitif Psikolojik Sermaye Üzerine Kavramsal Bir İnceleme, The Journal of Happiness & Well-Being, 2, 145-159.
Larson, M. ve Luthans, F. (2006). Potential Added Value of Psychological in Predicting Work Attitudes, Journal of Leadership and Organizational Studies, 13, 44-61.
Luthans, F. (2002). Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths, Academy of Management Executive, 16(1), 57–72.
Luthans, F. ve Youssef, C.M. (2004). Human, Social and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage, Organizational Dynamics, 33, 143–160.
Luthans, F. (2005). Organisational Behaviour. 1. Baskı, New York: McGrawHill, Irwin.
Luthans, F., Avey, J.B., Avolio, S.M., Norman, G. ve Combs, M. (2006). Psychological Capital Development: Toward a Micro-Intervention, Journal of Organizational Behavior, 27, 387–393.
Luthans, F., Avolio, B..J., Avey, J.B. ve Norman, S.M. (2007). Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction, Personnel Psychology, 60, 541-572.
Luthans, F., Norman, S.M., Avolio, B.J. ve Avey, J.B. (2008). The Mediating Role of Psychological Capital in the Supportive Organizational Climate– Employee Performance Relationship, Journal of Organizational Behavior, 29(2), 219-238.
Luthans, F., Avey, J.B., Avolio, B.J. ve Peterson, S.J. (2010). The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital, Human Resource Developmet Quarterly, 21(1), 41-67.
Maassen, G.H. ve Bakker, A.B. (2001). Suppressor Variables in Path Models Definitions and Interpretations, Sociological Methods & Research, 30(2), 241-270.
Mcdonald, D.J. ve Makin, P.J. (2000). The Psychological Contract, Organisational Commitment and Job Satisfaction of Temporary Staff, Leadership & Organization Development Journal, 21(2), 84-91.
Ocak, M. ve Güler, M. (2013). A Tipi Kişilik ve Başa Çıkma Yöntemlerinin Stresle İlişkisi: Türk ve Bosnalı Öğrenciler Arasında Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(8), 135-147.
Robbins, S.P. (2003). Organizational Behavior, 9. Baskı, New Jersey: Prentice Hall,
Sajid, H. (2014). A Comparison of Organizational Commitment and Job Burnout among Teachers in Private and Public Institution with Moderating Effect of Job Satisfaction, Journal of Business and Management, 16(6), 29-33.
Serinkan, C. ve Bardakçı, A. (2009). Pamukkale Üniversitesi’ndeki Akademik Personelin İş Tatminleri ve Tükenmişlik Düzeylerine İlişkin Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 115-131.
Soykan, E. (2012). Örgütsel Bağlılık ve Tükenmişlik İlişkisi: Eğitim Sektöründe Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve Sonuçları ile Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü.
Tella, A., Ayeni, C.O ve Popoola, S.O. (2007). Work Motivation, Job Satisfaction and Organizational Commitment of Library Personnel in Academic and Research Libraries in Oyo State, Nigeria, Library Philosophy and Practice, 1-16.
Topçu, M.K. ve Ocak, M. (2012). Psikolojik Sermayenin Tükenmişlik Algısı Üzerine Etkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü: Türkiye ve Bosna-Hersek Sağlık Çalışanları Örneği, 20. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 24-26 Mayıs 2012, İzmir, 1-5.
Üngüren, E., Doğan, H., Özmen, M. ve Tekin, Ö.A. (2010). Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri İlişkisi, Journal of Yaşar University, 17(5), 2922-2937.
Vandenberghe, R. ve Huberman, A.M. (1999). Understanding and Preventing Teacher Burnout: A Sourcebook of İnternational Research and Practice, Cambridge: Cambridge University Press.
Youssef, C.M. ve Luthans, F. (2007). Positive Organizational Behavior in the Workplace: The Impact of Hope, Optimism and Resilience, Journal of Management, 33, 774-800.

APA	OCAK M, Güler M, Basım H (2016). Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. , 113 - 130.
Chicago	OCAK METİN,Güler Murat,Basım H. Nejat Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. (2016): 113 - 130.
MLA	OCAK METİN,Güler Murat,Basım H. Nejat Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. , 2016, ss.113 - 130.
AMA	OCAK M,Güler M,Basım H Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. . 2016; 113 - 130.
Vancouver	OCAK M,Güler M,Basım H Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. . 2016; 113 - 130.
IEEE	OCAK M,Güler M,Basım H "Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma." , ss.113 - 130, 2016.
ISNAD	OCAK, METİN vd. "Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma". (2016), 113-130.

APA	OCAK M, Güler M, Basım H (2016). Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 113 - 130.
Chicago	OCAK METİN,Güler Murat,Basım H. Nejat Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 6, no.1 (2016): 113 - 130.
MLA	OCAK METİN,Güler Murat,Basım H. Nejat Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.6, no.1, 2016, ss.113 - 130.
AMA	OCAK M,Güler M,Basım H Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2016; 6(1): 113 - 130.
Vancouver	OCAK M,Güler M,Basım H Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2016; 6(1): 113 - 130.
IEEE	OCAK M,Güler M,Basım H "Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma." Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, ss.113 - 130, 2016.
ISNAD	OCAK, METİN vd. "Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma". Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 6/1 (2016), 113-130.